National Fund for the Protection of Heritage Monuments – principles for the establishment and operation

The paper presents the legal status, sources of income, and directions of expenditure of the National Fund for the Protection of Heritage Monuments, which is a state purpose-specific fund included in the public finance sector of the Republic of Poland. The rules for establishing and making use of this fund are regulated by the provisions of the act on the protection and guardianship of monuments and the Public Finance Act. The only source of income of the fund are administrative pecuniary penalties for non-compliance with the regulations on the protection and guardianship of heritage monuments. Tasks that can be financed from this fund include conservation and restoration works, as well as construction works carried out directly at the monument. The hypothesis that the National Fund for the Protection of Heritage Monuments, owing to its inconsiderable financial resources, will constitute only a complementary source for financing such works, has been positively verified. The main sources of financing are the state budget and budgets of local government units.Narodowy Fundusz Ochrony Zabytków – zasady tworzenia i funkcjonowania. W opracowaniu przedstawiono status prawny, źródła przychodów oraz kierunki wydatków Narodowego Funduszu Ochrony Zabytków, który jest państwowym funduszem celowym wchodzącym w skład sektora finansów publicznych w Rzeczypospolitej Polskiej. Zasady tworzenia i wykorzystywania tego funduszu regulują przepisy ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami oraz ustawy o finansach publicznych. Jedynym źródłem przychodów funduszu są administracyjne kary pieniężne za nieprzestrzeganie przepisów o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Zadania, które mogą być finansowane ze środków tego funduszu to prace konserwatorskie i restauratorskie oraz roboty budowlane realizowane bezpośrednio przy zabytku. Pozytywnie zweryfikowano hipotezę, że Narodowy Fundusz Ochrony Zabytków, z uwagi na skromne zasoby finansowe, będzie stanowił tylko uzupełniające źródło finansowania takich prac. Głównym źródłem ich finansowania są środki budżetu państwa oraz budżetów jednostek samorządu terytorialnego

Kary pieniężne za nielegalne umieszczanie tablic reklamowych lub urządzeń reklamowych

The paper presents the essence, premises of application and sentencing guidelines regarding penalty payments for placement of advertising boards or structures in the public space in violation of regulations and conditions for placement thereof stipulated in the Commune Council resolution (ordinance). Structural elements constituting penalty payments are specified in the Planning and Development Act. The amount of penalty is determined by a decision taken by commune administrator (town mayor, city mayor). The ordinance specifies criteria for establishing the amount of penalty payments, taking into consideration the size of the advertising board or structure and the multiple of applicable advertising fees specified by the Commune Council for a given area or maximum fee recognized in the ordinance. Proceeds from penalty payments constitute a source of municipality’s own revenue, and are included among the so-called non-tax budget receivables.W opracowaniu przedstawiono istotę, przesłanki zastosowania oraz zasady wymiaru kar pieniężnych za umieszczanie w przestrzeni publicznej tablic reklamowych lub urządzeń reklamowych z naruszeniem zasad i warunków ich sytuowania określonych w uchwale rady gminy będącej aktem prawa miejscowego. Podstawowe elementy konstrukcyjne kar pieniężnych określono w ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Wysokość kary pieniężnej określa, w drodze decyzji, wójt (burmistrz, prezydent miasta). Mechanizm ustalania wysokości kary pieniężnej ustalono w ustawie i uwzględnia on powierzchnię tablicy lub urządzenia przeznaczonego do ekspozycji reklamy oraz wielokrotność stawki opłaty reklamowej określonej przez radę gminy dla danego obszaru albo maksymalnej stawki tej opłaty przyjętej w ustawie. Wpływy z kar pieniężnych są źródłem dochodów własnych gminy i można je zaliczyć do tzw. niepodatkowych należności budżetowych

Ustawowa konstrukcja i charakter prawny opłaty melioracyjnej

The purpose of this study is to determine a legal nature of a land reclamation fee. Therefore, the provisions of the Water Law Act regulating its legal design, as well as the principles of an assessment and conditions of payment were analysed and assessed. It is shown that combining the two fees applied so far, i.e. land reclamation fee and investment fee, is fully justified due to the new method of keeping records of land reclamation facilities. The statutory regulations concerning the new land reclamation fee are important points indicating its non-uniform legal nature. The study positively verified the thesis that formally it is a fee, but at the same time, it serves as a surcharge. For landowners obliged to pay it, it is a financial burden incurred in connection with a use of the effects of the land reclamation facilities. At the same time, by paying such fees, landowners participate in costs of implementing these facilities financed from public funds. The manner in which the land reclamation fee is standardised, the principles of its payment, and the possibility of compulsory collection of overdue fees by means of administrative enforcement determine its recognition as a type of public tribute combining features characteristics of public fees and surcharges. The proceeds from these fees are a source of revenue for the state budget. The dogmatic and legal method supplemented by the exploration of the court jurisdiction regarding the land reclamation fee was used in the study.Celem opracowania jest ustalenie charakteru prawnego opłaty melioracyjnej. W związku z tym poddano analizie i ocenie przepisy ustawy Prawo wodne regulujące jej konstrukcję prawną oraz zasady wymiaru i warunki zapłaty. Wykazano, że scalenie dwóch dotychczas stosowanych opłat, tzn. melioracyjnej i inwestycyjnej, jest w pełni uzasadnione z uwagi na nowy sposób ewidencjonowania urządzeń melioracji wodnych. Regulacje ustawowe dotyczące nowej opłaty melioracyjnej są istotnymi argumentami wskazującymi na niejednorodny jej charakter prawny. W opracowaniu pozytywnie zweryfikowano tezę, że formalnie jest ona opłatą, ale równolegle pełni funkcję dopłaty. Dla właścicieli gruntów zobowiązanych do jej zapłaty stanowi ciężar finansowy ponoszony w związku z korzystaniem z efektów wykonanych urządzeń melioracji wodnych. Jednocześnie wnosząc takie opłaty, właściciele gruntów partycypują w kosztach realizacji tych urządzeń sfinansowanych z publicznych zasobów finansowych. Sposób unormowania opłaty melioracyjnej, zasady jej płatności oraz możliwość przymusowego ściągnięcia zaległych opłat w trybie egzekucji administracyjnej determinują jej uznanie za rodzaj daniny publicznej łączącej w sobie cechy właściwe dla opłat publicznych i dopłat. Wpływy z tych opłat są źródłem dochodów budżetu państwa. W opracowaniu zastosowano metodę dogmatycznoprawną uzupełnioną eksploracją orzecznictwa sądów dotyczącego opłaty melioracyjnej

Gminy i spółki gminne w rządowym programie popierania budownictwa mieszkaniowego

Since late 2015, an eight-year long large-scale govermnent scheme to support affordable housing development, and in particular to supply people with the build-to-rent flats, is being implemented. Municipal companies are among the entities that can apply for returnable funding of their investment and construction ventures provided under the Programme by Bank Gospodarstwa Krajowego (National Economy Bank). The essence of the Programme is to provide interest-rate subsidies (with regard to the loan granted or govermnent bonds emitted), with the amount of subsidy estimated as the difference between market interest rate and preferential interest rate. The municipal-ity's involvement in the Programme takes form of the so-called limited participation in the costs of investment and construction projects. In this way, acting through municipal companies, municipali¬ties can pursue their own objectives in terms of public housing, and in particular, address the housing needs of low-income families and families with several children. Undoubtedly, the effectiveness of this Programme should be assessed not only in terms of economic results, but also its social impact

Problematyka budżetowa w ustawie o związkach metropolitalnych

Resolved in 2015 the act on metropolitan unions was meant to be a legal instrument with complex character. It included regulations concerning constitution and tasks of the unions and basics of budget management, as well the budgetary procedures. They are not exhaustive regulations and some of them may be even regarded as needless from point of view of correct legislative standards. However, for the metropolitan unions budgeting issues, the regulations have no comprehensive nature and basically they are only an outline of the financial status concept, including budgetary one, of these entities. The metropolitan union's financial law and budgeting position must be therefore shaped using regulations taken from separate laws, especially, the law on public finances and the law on regional accounting chambers.Uchwalona w 2015 r. ustawa o związkach metropolitalnych z założenia ma charakter aktu prawnego o charakterze kompleksowym. Zawiera ona unormowania dotyczące ustroju i zadań związków oraz podstaw gospodarki budżetowej, a także procedury budżetowej. Nie są to regulacje wyczerpujące, a niektóre z nich nawet mogą być uznane za zbędne z punktu widzenia standardów poprawnej legislacji. W odniesieniu do problematyki budżetowej związków metropolitalnych uregulowania nie mają jednak charakteru wyczerpującego i stanowią w zasadzie zarys określonej koncepcji statusu finansowego, w tym budżetowego, tych podmiotów. Pozycja finansowoprawna oraz budżetowa związku metropolitalnego musi być zatem kształtowana przy odpowiednim stosowaniu przepisów odrębnych ustaw, a zwłaszcza ustawy o finansach publicznych oraz ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych

Government Fund for Local Investments – Legal Aspects of Financial Support for Local Government Investment Projects during the COVID-19 Pandemic

The effects of the COVID-19 pandemic in the form of a reduction in the own revenue of local government units and the corresponding reduction in their expenditure, including asset expenditure, were the determining factor for the introduction of extraordinary and temporary mechanisms to minimise this negative phenomenon from 2020. One of such solutions is the Government Fund for Local Investments, separated within the state special-purpose fund – the COVID-19 Counteracting Fund. The aim of this study is to establish the legal status of the Government Fund for Local Investments (Rządowy Fundusz Inwestycji Lokalnych – RFIL). The hypothesis about the temporary nature of this fund and its close relations with the COVID-19 Counteracting Fund has been verified as being true. It has been established that the RFIL does not have its own sources of revenue, and its financial resources are the result of separating a certain amount of funds accumulated in the account of the COVID-19 Counteracting Fund, which means it is, in fact, its sub-fund with clearly defined tasks to be performed. The RFIL-provided support is non-returnable, and its only beneficiaries are local government units. The resources transferred from this fund may only be used for the implementation of investment projects or for meeting asset expenses. The study uses the legal-dogmatic method and, additionally, the statistical analytical method, to present specific numerical values reflecting the importance of the RFIL support in relation to the own revenue of local government [email protected]łgorzata Ofiarska is Associate Professor at the University of Szczecin, Faculty of Law and Administration, University of Szczecin, Poland.University of Szczecin, PolandBański J., Rola infrastruktury turystycznej w rozwoju turystyki na obszarach wiejskich, (in:) C. Jastrzębski (ed.), Infrastruktura okołoturystyczna jako element wzbogacający ofertę obszarów wiejskich, Kielce 2014.Chojna-Duch E., Prawo finansowe. Finanse publiczne, Warsaw 2017.Dziedziak B., Ostrowska A., Witalec W., Uchwała budżetowa jednostki samorządu terytorialnego, Warsaw 2020.Flis J., Swianiewicz P., Rządowy Fundusz Inwestycji Lokalnych – reguły podziału, Warsaw 2021, www.batory.org.pl.Główny Urząd Statystyczny, Gospodarka finansowa jednostek samorządu terytorialnego 2019. Analizy statystyczne, Warsaw 2020.Kosikowski C., Naprawa finansów publicznych w Polsce, Białystok 2011.Kozłowski W., Kryteria analizy inwestycji infrastruktury komunalnej, „Studia i Prace WNEiZ US” 2017, no. 48/1.Malinowska I., Źródła prawa w Konstytucji RP z 1997 roku, „Przegląd Sejmowy” 2017, no. 6.Ofiarska M., Ofiarski Z., Administrowanie przez Bank Gospodarstwa Krajowego funduszami wspierającymi rozwój lokalnej przedsiębiorczości w Polsce – wybrane aspekty prawne, (in:) J. Ryszka, C. Woźniak (eds.), Prawnoadministracyjne regulacje samorządności i zarządzania państwem w Unii Europejskiej, Opole 2006.Pest P., Udziały jednostek samorządu terytorialnego we wpływach z podatków dochodowych, Warsaw 2016.Rudka R., Kocemba E., Rządowy Fundusz Inwestycji Lokalnych – podział środków w powiatach, „Analizy Samorządowe” 2021, no. 13, Warsaw 2021.Ruśkowski E., Finanse publiczne i prawo finansowe. Instrumenty prawnofinansowe i warunki ich stosowania, Białystok 2018.Sawicka K., Komentarz do art. 236, (in:) Z. Ofiarski (ed.), Ustawa o finansach publicznych. Komentarz, Warsaw 2020.Stankiewicz J., Debudżetyzacja finansów państwa, Białystok 2007.Sześciło D., Gąsiorowska A., Łapszyński R., Zakroczymski S., Rządowy Fundusz Inwestycji Lokalnych: każdemu według potrzeb czy według barw politycznych?, Warsaw 2020, www.batory.org.pl.Szołno-Koguc J., Funkcjonowanie funduszy celowych w Polsce w świetle zasad racjonalnego gospodarowania środkami publicznymi, Lublin 2007.Widz M., Ocena atrakcyjności infrastruktury turystycznej Tunezji metodą wielowymiarowej analizy porównawczej, „Annales UMCS – Polonia – Sectio B” 2019, vol. LXXIV.Witkowski K., Inwestycje infrastrukturalne w realizacji usług publicznych „Studia Lubuskie” 2011, vol. VII.Wronkowska S., Zieliński M., Komentarz do zasad techniki prawodawczej z dnia 20 czerwca 2002 r., Warsaw 2012.Zaleśny J., Specyfika aktów prawnych o mocy wewnętrznego obowiązywania, „Studia Politologiczne” 2009, vol. 14.26413916

Statutory design and legal nature of the land reclamation fee

The purpose of this study is to determine a legal nature of a land reclamation fee. Therefore, the provisions of the Water Law Act regulating its legal design, as well as the principles of an assessment and conditions of payment were analysed and assessed. It is shown that combining the two fees applied so far, i.e. land reclamation fee and investment fee, is fully justified due to the new method of keeping records of land reclamation facilities. The statutory regulations concerning the new land reclamation fee are important points indicating its non-uniform legal nature. The study positively verified the thesis that formally it is a fee, but at the same time, it serves as a surcharge. For landowners obliged to pay it, it is a financial burden incurred in connection with a use of the effects of the land reclamation facilities. At the same time, by paying such fees, landowners participate in costs of implementing these facilities financed from public funds. The manner in which the land reclamation fee is standardised, the principles of its payment, and the possibility of compulsory collection of overdue fees by means of administrative enforcement determine its recognition as a type of public tribute combining features characteristics of public fees and surcharges. The proceeds from these fees are a source of revenue for the state budget. The dogmatic and legal method supplemented by the exploration of the court jurisdiction regarding the land reclamation fee was used in the study

Dofinansowanie przedsięwzięć niskoemisyjnych z Funduszu Termomodernizacji i Remontów – zagadnienia materialnoprawne i proceduralne

The study presents the essence, normative structure and principles of a principle of non-repayable support to communes regarding an implementation of low-emission projects, the implementation of which may be co-financed from the Thermomodernization and Renovation Fund. The Fund is supplied primarily with subsidies from the state budget. Only low-emission projects carried out in single-family houses or rooms located in such houses may be supported in this way, and their beneficiaries should be, in particular, natural persons entitled to receive social welfare benefits. The normative scheme for granting support adopted by the legislator consists of several basic elements: a so-called anti-smog resolution adopted by a regional council, an agreement on an implementation of low-emission projects concluded by the National Fund for Environmental Protection and Water Management with a commune, a contract for an implementation of a specific project concluded between a commune and a natural person meeting formal terms and conditions, verification and control procedure of the effects of the project. Thus, in a relatively narrowly defined area, a financial support mechanism was established for activities aimed at improving air quality. The study positively verified the assumption about a need to use this form of support. However, at the same time, the excessive caution of the legislator, consisting of establishing narrow subjective and objective boundaries of the program of activities for the improvement of air quality in Poland, was criticized.W opracowaniu przedstawiono istotę, normatywną strukturę oraz zasady co do zasady bezzwrotnego wpierania gmin w realizacji przedsięwzięć niskoemisyjnych, których realizacja może być dofinansowana z Funduszu Termomodernizacji i Remontów zasilanego przede wszystkim dotacjami z budżetu państwa. Wspierane w tym trybie mogą być tylko przedsięwzięcia niskoemisyjne wykonywane w domach jednorodzinnych lub lokalach mieszkalnych znajdujących się w takich domach, a ich beneficjentami powinny być w szczególności osoby fizyczne uprawnione do korzystania ze świadczeń pieniężnych pomocy społecznej. Przyjęty przez ustawodawcę normatywny schemat udzielenia wsparcia złożony jest z kilku podstawowych elementów: tzw. uchwały antysmogowej podjętej przez sejmik województwa, porozumienia w sprawie realizacji przedsięwzięć niskoemisyjnych zawieranego przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej z gminą, umowy o wykonanie konkretnego przedsięwzięcia zawieranej między gminą i osobą fizyczną spełniającą warunki formalne, trybu weryfikacji i kontroli efektów wykonanego przedsięwzięcia. Ustanowiono w ten sposób finansowy mechanizm wsparcia, w stosunkowo wąsko wyznaczonym obszarze, działań mających doprowadzić do poprawy jakości powietrza. W opracowaniu pozytywnie zweryfikowano tezę o potrzebie stosowania takiej formy wsparcia, ale jednocześnie krytycznie oceniono nadmierną ostrożność ustawodawcy, polegającą na ustaleniu wąskich pod względem podmiotowo-przedmiotowym granic programu działań na rzecz poprawy jakości powietrza w Polsce