Beter benutten van sociaal kapitaal als kans voor het familiebedrijf

Familiebedrijven zijn gezamenlijk verantwoordelijk voor ongeveer de helft van ons Bruto Nationaal Product. Door het effect van de invloed van de familiebetrokkenheid te onderzoeken komt er meer grip op het specifieke karakter van familiebedrijven. Sociaal kapitaal is hierbij geïdentificeerd als een mogelijk strategisch middel. Dit artikel doet verslag van een onderzoek naar de invloed van het sociaal kapitaal van eigenaren op de innovatieprestaties van private bedrijven. Het onderzoek laat zien dat de overbruggende elementen (inzetten van netwerk) toegevoegde waarde bieden op het realiseren van nieuwe producten en diensten. De resultaten tonen tevens aan dat eigenaren van familiebedrijven er goed aan doen om hun externe netwerk meer te activeren en te benutten omdat zij hier relatief laag op scoren

Een persoonlijke kijk op het familiebedrijf

Deze publicatie is verschenen naar aanleiding van het afscheid van dr. Ilse Matser als lector Familiebedrijven bij hogeschool Windesheim. Deze publicatie is bedoeld voor iedereen met interesse in familiebedrijven en in het bijzonder voor huidige en toekomstige eigenaren van familiebedrijven

Ondernemen in familiebedrijven

In toenemende mate wordt het belang van familiebedrijven voor de Nederlandse economie onderkend. Ook het feit dat familiebedrijven een apart ondernemingstype vormen, krijgt steeds meer aandacht. Een van de indirecte gevolgen hiervan is dat de hogeschool Windesheim vijf jaar geleden (de zomer van 2009) gestart is met het lectoraat Familiebedrijven. Dit is het eerste lectoraat in Nederland dat familiebedrijven centraal stelt. Bij het uitspreken van mijn lectorale rede heb ik benoemd dat dit vernieuwend is, verwachtingen schept en dat het lectoraat zich zal moeten bewijzen. Nu, vijf jaar later, ben ik heel tevreden met wat we in de afgelopen jaren hebben neergezet Er staat een stevig fundament. In hoofdstuk 4 van deze publicatie kom ik hier op terug. De rode draad van het lectoraat is ondernemen in familiebedrijven. Professioneel management speelt hierbij een belangrijke rol. Wat ik hier precies mee bedoel, komt in hoofdstuk 2 aan de orde. De verankering van professioneel management in het familiebedrijf vindt plaats door goed bestuur. Dit is mijn specialisatie en zal ik in hoofdstuk 3 verder toelichten. Maar ik begin met een inleiding op de vraag waar het allemaal om draait: wat is er nu zo specifiek aan familiebedrijven

De Stichting Administratiekantoor: onderbelicht instrument van goed bestuur in het familiebedrijf

Aan het bestaan van STAK's in familiebedrijven liggen vaak verschillende doelen ten grondslag. We beschre­ven drie STAK varianten met als doelen continuïteit, fiscaal voordeel en bestuurbaarheid van het bedrijf bij uitwaaierende eigendom. Een STAK dient vaak meerdere van deze doelen. De rol van eigenaar wordt in een eerste generatie DGA bedrijf bijna nooit bewust uitgeoefend. De DGA heeft het voor het zeggen, in welke rol dan ook. Eigendom en leiding vallen samen. Voor een DGA die gaat nadenken over de volgende generatie zijn redenen voor oprichting van een STAK vaak continuïteit of fiscaliteit. Voor beide gevallen is het goed te overwe­gen wat een actievere invulling van de STAK zou kunnen bijdragen. Communicatie met de familie voor de oprichting wordt vaak overgeslagen maar kan moei­lijkheden achteraf voorkomen. Stel bijvoorbeeld dat de DGA wegvalt dan is het goed dat de familie weet wie er in het STAK bestuur zitten. Daarbij is het ook belang­rijk dat de STAK geen beschermingsconstructie wordt voor de ideeën van een DGA. De rolinvulling wordt anders als de eigendom overgaat en broers/zussen of neven/nichten actief eigenaar worden. Eigendom en leiding worden in dat geval de facto uit elkaar gehaald. Dit vraagt van de familie om een helder kader te zetten voor het STAK bestuur. Dit vraagt om een goed samengesteld STAK bestuur dat actief haar rol uitoefent en certificaathouders betrekt. samenwerken. Een STAK is in dit geval geen passief administratief /juridisch instrument maar kan een uitstekend platform worden om de eigenaarsrol uit te oefenen. Wel kost het tijd, aandacht en goede samen­werking tussen partijen om dit goed te laten werken. Conclusie is dat de STAK in veel gevallen een goede rol kan vervullen in de govemance van het familiebe­drijf maar wel met de bovengenoemde kanttekeningen. Goed begrip van goed bestuur in het familiebedrijf vraagt om inzicht in de mogelijke rol van de STAK. Dit artikel heeft hieraan een bijdrage willen leveren

De Overijsselse Mittelstand: over parels van familiebedrijven

In samenwerking met de provincie Overijssel, Saxion, VNO-NCW en MKB-Nederland heeft het LEF de afgelopen jaren een project uitgevoerd gericht op de bedrijfsopvolging en inrichting en ontwikkeling van de governance. In deze publicatie worden zes zeer succesvolle bedrijven (‘parels’) uit de provincie Overijssel gepresenteerd. Het zijn relatief onbekende bedrijven, maar allemaal zijn ze erin geslaagd een unieke marktpositie te veroveren, sommigen zijn zelfs wereldwijd marktleider. Achter al deze Overijsselse bedrijven staan betrokken families, waardoor deze bedrijven in staat zijn om te excelleren. In deze publicatie wordt ingegaan op zowel de bedrijfs- als de familiekant van deze bedrijven. Wat maakt deze bedrijven bedrijfseconomisch succesvol en hoe zorgt de ondernemersfamilie dat het familiegeluk niet onder druk komt te staan door het samen ondernemen? Ook wordt in deze publicatie stilgestaan bij het tienjarig bestaan van familiebedrijvenonderzoek aan Windesheim

Internationale ambities: een onderzoek naar 10 jaar internationaal ondernemen door Nederlandse familiebedrijven

Deze publicatie gaat over de internationalisering van familiebedrijven. Om inzicht te krijgen in de internationale ambities van familiebedrijven hebben we de jaarverslagen van 228 familiebedrijven met een omzet van minimaal 40 miljoen euro in kaart gebracht en geanalyseerd. Dit onderzoek kwam tot stand door een samenwerking tussen adviesbureau Clifton Finance en het Landelijk Expertisecentrum Familiebedrijven van Hogeschool Windesheim. De resultaten van het onderzoek leveren interessante trends en inzichten op over tien jaar internationaal ondernemen door grote Nederlandse familiebedrijven. De cijfers en analyses worden aangevuld met persoonlijke verhalen van directeuren en eigenaren van verschillende familiebedrijven uit diverse sectoren. Zij vertellen uit eerste hand wat internationalisering betekent voor hun onderneming, welke barrières ze hierbij tegenkomen en bovenal: wat het hen oplevert

Goed bestuur in MKB familiebedrijven : Ondernemers over hun overwegingen en keuzes

Het lectoraat familiebedrijven van de hogeschool Windesheim deed in de periode 2011-2013 onderzoek naar goed bestuur bij MKB familiebedrijven, voornamelijk in de regio Zwolle. Het onderzoek brengt in beeld welke overwegingen ondernemers hanteren bij het vormgeven van de bestuursstructuur voor hun familiebedrijven. Daarbij staan twee bestuursvormen centraal: de Raad van Advies en het familiestatuut. De resultaten leveren best practices op waarmee ondernemers hun voordeel kunnen doen. Daarnaast bevordert het onderzoek de kenniscirculatie over goed bestuur. Door goed bestuur als thema opnieuw op de kaart te zetten, willen we MKB familiebedrijven in Nederland ondersteunen bij het realiseren van continuïteit

Agrarische jongeren: ambitieus en veelzijdig

In deze studie wordt de positie van jongeren op agrarische bedrijven in Nederland belicht. Naast werk op het agrarische bedrijf heeft ruim 40% van de agrarische jongeren werk buiten het bedrijf. De jongeren zijn hoog opgeleid en vaak bestuurlijk actief. Het merendeel wil het agrarische bedrijf overnemen of heeft dat al gedaan. Binnen het gezin verloopt de communicatie over de bedrijfsovername niet altijd vlekkeloos

Het functioneren van Raden van Advies in de context van het familiebedrijf

Deze publicatie is het eindproduct van SIA RAAK MKB project Raden van Advies in familiebedrijven. Hoe functioneren Raden van Advies in familiebedrijven? De resultaten van onderzoek laten zien dat Raden van Advies zich volledig aanpassen aan de unieke situatie waarin de raad actief is. In de publicatie wordt uiteengezet hoe unieke situaties tot stand komen en welke aspecten cruciaal zijn voor een goed functionerende Raad van Advies. Daarnaast wordt een evaluatietool gepresenteerd waarmee ondernemers en adviesleden het functioneren van hun raad kunnen evalueren en eventueel suggesties voor verbetering kunnen doen

Linking bonding and bridging ownership social capital in private firms: moderating effects of ownership-management overlap and family firm identity

This study examines the relationship between bonding and bridging ownership social capital (OSC) for a random sample of 679 privately held small and medium-sized firms. Results confirm the positive effects of bonding OSC (quality of relationships and shared vision) on bridging OSC (network mobilization) as well as two- and three-way moderator effects of family firm identity and ownership-management overlap. Moderator effects are more robust, however, for the shared vision indicator of bonding OSC. Implications for social capital theory, social and organizational identity theory, and family firm research and practice are discussed