Rozwój historyczny podłódzkich miast-ogrodów na przykładzie Miasta-Lasu Kolumny

Rodowód miast-ogrodów okolic Łodzi, zwanych często miastami- -lasami, wywodzi się z XIX-wiecznej koncepcji garden-city brytyjskiego planisty Ebenezera Howarda. Powstała ona w czasach postępującej industrializacji, która przyciągając ludność do miast, doprowadziła do ich przeludnienia oraz znaczących problemów związanych z mieszkalnictwem, warunkami bytowymi, sanitarnymi, epidemiami. Idealne miasto-ogród miało stanowić samodzielną, niezależną jednostkę założoną na planie koła, na terenach zielonych. Rozplanowane w formie układu współśrodkowych okręgów, z szerokimi promieniście odchodzącymi alejami, z najważniejszymi obiektami użyteczności publicznej w części centralnej oraz oddzielnie położoną dzielnicą przemysłową, miało być zamieszkane przez ograniczoną liczbę mieszkańców (ok. 32 tys.). Obszary zewnętrzne miasta przeznaczono na strefę rolniczą, resztę pod zabudowę mieszkaniową i obiekty towarzyszące, wtopione w ogrody, parki i zieleń rekreacyjną. W Polsce koncepcją miast-ogrodów zainteresowano się w pierwszej dekadzie XX w. Od 1913 r. powstawały już pierwsze projekty miast- -ogrodów m.in. w okolicach Warszawy, Wrocławia, Katowic, Częstochowy. Do Łodzi idea Howarda dotarła w okresie międzywojennym wraz ze wzrostem zainteresowania strefą podmiejską, z przeznaczeniem na cele rekreacyjno-wypoczynkowe. W tym okresie powstało tu kilka miast-ogrodów. Z uwagi na ich lokalizację, na obszarach zalesionych, często nazywano je miastami-lasami. Zaliczamy do nich m.in. Miasto- Las Kolumnę, Tuszyn-Las, Miasto-Ogród Sokolniki oraz Łagiewniki. Jednak realizacja koncepcji miast-ogrodów w okolicach Łodzi w znacznym stopniu odbiegała od wizji Howarda. Tu często, miejsce ambitnych, humanitarnych planów angielskiego planisty zastąpiły dążenia do stworzenia luksusowych i dochodowych letnisk podmiejskich. Z precyzyjnie sformułowanych założeń określających idealne miasto-ogród, podczas realizacji projektów podłódzkich miast-lasów przeszczepiano jedynie kilka, m.in. lokalizację osiedli w zdrowym i przyjaznym otoczeniu oraz wybrane rozwiązania planistyczne (głównie plac centralny z promieniście odchodzącymi od niego ulicami), czego przykładem jest Miasto-Las Kolumna. Należy zatem podkreślić, iż miasta-ogrody okolic Łodzi były jedynie modyfikacją wizji Howarda. Jednak mimo ewolucji, jaką idea miast-ogrodów przeszła na naszym gruncie, jej efekty trwale zapisały się w krajobrazie kulturowym podłódzkich miast-lasów, a ochrona i odnowa ich materialnego dziedzictwa powinna być współcześnie sprawą wiodącą

Koncepcja miasta idealnego w dobie ery industrialnej - na przykładzie osiedla przemysłowego New Lanark

Rozwijający się w Wielkiej Brytanii socjalizm utopijny odegrał ogromną rolę w uświadomieniu istniejących napięć społecznych. Zwracał uwagę na przyczyny nasilających się strajków i konsolidował ludzi wokół powyższych problemów. Owen swoje projekty rozwijał w kraju o najbardziej rozwiniętej produkcji kapitalistycznej i pod wrażeniem zrodzonych przez nią przeciwieństw. Dążył do zniesienia różnic klasowych i stworzenia idealnego społeczeństwa w idealnym otoczeniu. W efekcie powstała społeczno-urbanistyczna utopia, zakładająca całościową, pożądaną wizję organizacji życia lokalnej społeczności. Oprócz Owena wielu innych reprezentantów socjalizmu utopijnego snuło wizje idealnych ustrojów społecznych, wplatając w nie nowatorskie rozwiązania architektoniczne i przestrzenne. Niestety, mimo wielu ambitnych projektów, jedynie nieliczne udało się zrealizować w całości. Większość uległa znacznej modyfikacji, bądź na zawsze pozostała w sferze zamysłów swych twórców. Niemniej jednak te, które doczekały się realizacji, na ogół trwale wpisały się w otaczający krajobraz, stanowiąc obecnie kulturową spuściznę minionych pokoleń i świadectwo dążeń człowieka do idealnego porządku świata. New Lanark nieprzerwanie słynie z eksperymentu Owena, który stworzył w niej modelową społeczność przemysłową i cieszy się żywym zainteresowaniem w kraju i zagranicą

Historically divided cities – urban heritage of the apartheid era

The urban apartheid system in South Africa reached its peak in the 1960s. However, since the 1980s, weakened by its own contradictions, but also strikes and uprisings of black workers, it has shown signs of breaking down. Its legal foundations were repealed in 1991, however officially instituted programmes of land restitution and social and economic uplifting did not change or demise the patterns introduced during the last 40 years. After 1991 the residential integration was mostly left to market forces, accompanied by occasional land invasions. Choice of residential options is still constrained by the general level of poverty especially among Africans, which prevents them from purchasing property in the formerly White areas. The Black majority keeps living in townships, which are characterized by very poor conditions of living, lack of sanitation, social facilities and services. In many cities, outside the townships, beyond the urban fringe informal shack settlements exist, deprived of any township services, and are often erected in areas of geotechnical or political susceptibility. On the other hand white population remains both more segregated and less open to change then the other groups. Urban segregation levels in South Africa still remains remarkably high by international standards, therefore the heritage of the apartheid planning is still apparent in the urban form

The role of national minorities in the economic growth of the city of Łódź until the Second World War

The creation of multicultural Łódź was a complex and longlasting process. It is commonly known that Łódź had grown into to a large city in the 19th century owing to the textile industry. The economic and demographic growth of this city was extremelly dynamic, comparable only with the development of the so called ‘mushroom-cities’ in the USA. This development was considerably (in some respects essentially) influenced by representatives of other nationalities who, beside Polish people, largely defined its specific character. The history of Łódź, for more than 100 years the second largest city in Poland and until the 1890s the largest industry centre in Poland, can be traced back to the beginning of the 14th century. However, until the 1820s, Łódź was a small town living by agriculture, trade and handicraft. Its industrial carrier had begun from the resolution of Kingdom of Poland governor on the 18th of September 1820, in which Łódź was nominated – among many other cities – for the textile settlement. This event had determined its unusual carrier and a very dynamic development in the 19th and early 20th centuries

Does the Islamic “problem” exist in Poland? Polish Muslims in the days of integration and opening of the borders in Europe

Muslim community in Poland, in terms of their population, is much smaller than in most of the Western European countries. Demographic potential determines the strength of their political and cultural influence – which in relation to the aforementioned states, is scarce. Muslims in Poland, of both Tatar and non-Tatar origin, are still not well recognized in the area of social life. Muslim community in Poland differs from their counterparts in countries of Western Europe, not only by its demographic potential, but also by its local specifics. It consists of the oldest Polish Muslim descendants, namely Tatars, who adopted the cultural norms of Polish surrounding. Moreover, to some degree, they also identify themselves with these norms ethnically. They created the native, moderate model of Islam which can be qualified as “Tatar-European” model. The main similarities to Polish Tatars, especially regarding the acceptance of moderate version of Islam and a certain degree of identification withPolish culture, can be found among Muslim descendants, mainly economic immigrants and representatives of Muslim immigration from the 1960s, 1970s and 1980s. A whole different tradition, particularly in comparison to Polish Tatars’ community, is represented by the generation of Muslim immigrants from the 1990s. These Muslims are more faithful to the principles of Islam in their everyday life than their Tatar coreligionists. It is caused by the fact that their religious identity was shaped in the Muslim culture, in the countries of their origin. Contrary to earlier immigrants, they do not show assimilative attitudes and distance themselves from Muslim Religious Association which is the organization with the longest tradition among Polish Muslims. Instead, they congregate in institutions they established themselves (e.g. the Muslim League). It should be emphasized, that these people arrived in Poland mainly for educational or economic reasons (to study at the university or start their own business). Majority of them (61%) is planning to return to their homeland after achieving all the basic aims of their stay in Poland. Surely, one should not expect any significant changes among Muslim refugees’ environment in Poland, as majority of them intend to emigrate further. Also Polish citizens converted to Islam often treat their new religion in superficial way, and eventually abandon it and return to their previous confession. According to the results of the research, European integration and opening of the borders did not contribute neither to the inflow of Muslims from Western Europe, nor to the diffusion of ideas which are the foundation for extreme, orthodox Islam. However, during less than last twenty years, the socio-ethnic structure of this religious minority has undergone a significant transformation. It was conditioned mainly by constitutional changes in Poland, despite the dynamics of integration processes in Europe. The research results confirm, that the changes of proportions within the local Muslim minority, shaped over several years, gradually lead to the creation of two models of Islam in Poland: “Tatar-European” – a moderate model, rooted in Poland for centuries, and “Arabic-Middle East” model – considerably more orthodox, created by those who arrived in Poland recently or have recently converted to Islam. The analyzed changes, though significant, do not efface the principal differences between the entire Muslim community in Poland and its Western counterpart. Therefore, one can quote after Smail Balica, the prominent representative of liberal Bosnian Islam, by recalling his description of Islam in the former Yugoslavia, that Islam in Poland remains in agreement with “enlightened Europe and is open to the world, liberal and tolerant in the light of General Declaration of Human Rights. This Islam belongs to Europe in a geographical, historical, ethnical and cultural sense”. It still belongs to Europe

Thyroid dysfunction in patients with diabetic retinopathy

Thyroid disease and diabetes mellitus (DM) are the most common endocrinopathies in clinical practice that interact with each other. On the one hand, thyroid hormones regulate carbohydrate metabolism and pancreas functions, and on the other hand DM affects the function and work of the thyroid gland. Diabetic retinopathy (DR) is a highly specific neurovascular complication of both type 1 and type 2 DM, which is a significant cause of vision loss on a global scale. In DM, the internal blood-retinal barrier is the earliest to be damaged, and changes in neuroretina result from the loss of its adaptation to metabolic disorders. Patients with DM have a higher incidence of thyroid disease compared to people without DM. The coexistence of DM with thyroid disease leads to endothelial damage, and the degree of its dysfunction has a significant impact on the course of macro- and microangiopathic complications in patients. There are few reports in the literature about the impact of thyroid disease and substitution of levothyroxine preparations on the development and course of DR in patients with DM. It is unknown whether the fact that patients with unrecognised hypothyroidism are not treated with levothyroxine preparations disrupts thyroid hormone homeostasis to the extent that it may contribute to a higher incidence of DR. This review discusses recent clinical trials for thyroid dysfunction in patients with DR.

Historyczne osiedla podłódzkie wzorowane na założeniach idei miast-ogrodów – geneza, przekształcenia morfologiczne i problemy rozwoju

Celem autorów jest analiza historycznych miejscowości letniskowych, powstałych w okolicach Łodzi, nawiązujących do koncepcji miast-ogrodów, pod kątem przemian morfologicznych, jakich doświadczyły na przestrzeni lat, jak również współczesnych zagrożeń ich substancji zabytkowej, działań podejmowanych w zakresie jej ochrony oraz możliwych kierunków przyszłego rozwoju. Pod uwagę wzięto trzy osiedla – Kolumnę-Las (dawne Miasto-Las Kolumna, obecnie dzielnica Łasku), Tuszyn-Las (historyczne i współczesne osiedle Tuszyna) i Sokolniki-Las (dawne Miasto-Ogród Sokolniki, w okresie powojennym wieś, od lat dziewięćdziesiątych XX wieku osiedle w gminie Ozorków), których układy przestrzenne, w analogii do klasycznych rozwiązań urbanistycznych miast-ogrodów, miały elementy parkowe, promieniste bądź/i koncentryczne

Lactobacilli with superoxide dismutase-like or catalase activity are more effective in alleviating inflammation in an inflammatory bowel disease mouse model

Purpose: Some lactobacilli, which possess superoxide dismutase-like activity and catalase activity naturally, have strong antioxidative properties. The aim of this study was to identify such strains and check which of them play a crucial role in alleviating intestinal inflammation. Methods: We selected two Lactobacillus strains for use in animal studies: L. plantarum 30B (which has the highest catalase activity) and L. acidophilus 900 (which has the highest dismutase-like activity). Forty mice (C57B1/6J) were divided into four experimental groups with ten mice in each group. Group I (control group) was not supplemented with Lactobacillus, group II (catalase group) was orally supplemented with L. plantarum 30B, group III (dismutase-like group) was supplemented with L. acidophilus 900, and group IV (mixed group) was supplemented with both Lactobacillus strains. For 23 days, the temperature and body mass of each mouse were recorded and fecal samples for microbiological examination were collected. On day 23, the animals were sacrificed, and their intestines were removed for microbiological and histopathological studies. Results: Compared to the control group, the highest drop in the body temperature was observed in groups II (P,0.05) and IV (P,0.05). Similarly, groups II (P,0.05) and IV (P,0.05) had the highest drop in body mass. Moreover, histopathological evaluation of colon fragments showed intracryptic abscesses in these groups. Group III mice showed most limited degree of inflammation. Conclusion: Lactobacillus strains with dismutase-like activity are more effective in alleviating intestinal inflammation than strains producing catalase, suggesting that superoxide anion radical decomposition is crucial in this process