Internal pressure : Japan War-Bereaved Families Association and its influence on Japanese politics of memory

The memory of World War II still affects international relations in East Asia. Japan has been criticised for its politics of memory, especially regarding Yasukuni shrine issue. This paper argues that the Japan War-Bereaved Families Association has primarily influenced the Japanese politics of memory due to its strong ties with the ruling Liberal Democratic Party of Japan. The Japan War-Bereaved Families Association rose to prominence during the 1950s and 1960s. Since its very beginning, the Japan War-Bereaved Families Association started to push for more state support for the Yasukuni shrine. Since the beginning of the 21st Century, the Japan War-Bereaved Families Association has been struggling with a declining number of members. However, it still tries to keep close relations with Japanese politicians. While the associations' agenda remains mostly unchanged, it lacks the power to influence the Japanese politics of memory as it did for almost six decades

Powojenny japoński pacyfizm jako narzędzie budowania dialogu międzykulturowego

POST-WAR JAPANESE PACIFISM AS A TOOL FOR BUILDING INTERCULTURAL DIALOGUE The end of World War II marked the beginning of a long and complicated process of reconstructing a collective identity for the Japanese people, a process that largely continues to this day. The best example of this is the presence of contrasting attitudes toward the events of the war. This article highlights issues related to pacifist values and their relevance to the collective identity of contemporary Japanese. With the collapse of the previous identity at the end of World War II, pacifism has become one of the key values for contemporary Japanese. Using the concept of “core values” developed by Jerzy Smolicz, this article examines postwar pacifist movements from the mid-1950s through the 21st century

Chram Yasukuni jako symbol japońskiego nacjonalizmu

"2 września 1945 r. na pokładzie amerykańskiego okrętu „Missouri” Japonia podpisała kapitulację. Wydawało się, że wraz z kapitulacją odszedł w przeszłość przesycony ksenofobią japoński nacjonalizm. Przez następne pół wieku Japonia budowała obraz nowoczesnego, otwartego na Zachód państwa, w którym wszelkie tendencje nacjonalistyczne już dawno zanikły, a pozostał jedynie zdrowy patriotyzm. Japonia pragnęła być także widziana jako jeden z najzagorzalszych orędowników pokoju na świecie. Jednak pod tym oficjalnym wizerunkiem ciągle pozostawały nieujarzmione imperialne ambicje oraz poczucie kulturowej wyższości narodu japońskiego nad innymi narodami Azji Wschodniej. Symbolem współczesnego japońskiego nacjonalizmu jest chram Yasukuni (Jasukuni)."(...

Kultura – media – społeczeństwo: symbiotyczne związki

Praca recenzowana / Peer-reviewed paperKultura – media – społeczeństwo. Symbiotyczne związki jest monograficznym zbiorem ośmiu rozpraw. Dwie z nich poświęcone są przede wszystkim problematyce wytwarzania rzeczywistości społecznej generalnie i w szczególnych odniesieniach do zjawisk medialnych. Problematyka ta przewija się w różnych konfiguracjach przez cały zbiór, tu jednak jest przede wszystkim przedmiotem refleksji teoretycznej. Pierwsza ze wspomnianych rozpraw, Teoretyczne aspekty stanowienia (tworzenia) rzeczywistości społecznej Tadeusza Michalczyka omawia trudności terminologiczne i teoretyczne koncepcji podmiotowego wytwarzania ludzkiego świata w toku sprawczej działalności człowieka. Autor poddaje analizie występujące w tym kontekście rozmaite terminy, takie jak stanowienie, tworzenie, stawanie się, rzeczywistość społeczna i społeczeństwo, poszukując ich teoretycznego zaplecza i tropiąc efekty poznawcze ich stosowania. Przy okazji zwraca uwagę na niejednoznaczność pojęć występujących w naukach o społeczeństwie w ogóle. Rozważania te dopełnia refleksja nad sposobami ujmowania rzeczywistości społecznej w kontekście mass mediów

Collective memory of the Pacific War in post-war Japan

Celem niniejszej rozprawy jest analiza wpływu pamięci zbiorowej o wojnie na Pacyfiku na współczesną japońską tożsamość zbiorową. Główne pytania badawcze brzmią następująco: w jaki sposób pamięć o wojnie na Pacyfiku ulegała rekonstrukcji w okresie powojennym; jaka jest rola owej pamięci w budowaniu powojennej tożsamości Japończyków; na ile pamięć o wojnie na Pacyfiku może zostać uznana za jeden z niezbywalnych elementów japońskiej kultury. Zastosowana w niniejszej pracy metodologia czerpie z dorobku antropologii symbolicznej oraz socjologii kulturowej. Analizę oparto głównie na krytycznej analizie dyskursu. Została ona uzupełniona o gramatykę funkcjonalną oraz o analizę treści. Pierwszy rozdział niniejszej dysertacji koncentruje się na znaczeniu pamięci zbiorowej dla współczesnych kultur narodowych. Zawiera on również definicje kluczowych pojęć takich jak kultura, tożsamość narodowa, syntagma kulturowa, pamięć zbiorowa, mit oraz tradycja wynaleziona. Rozdział drugi skupia się na ukazaniu głównych procesów w powojennej historii Japonii, który wpłynęły na sposób konstruowania i rekonstruowania pamięci zbiorowej o wojnie na Pacyfiku. Rozdział trzeci ukazuje napięcia pomiędzy głównym nurtem pamięci a pamięciami przeciwnymi, które co najmniej od lat 1970. stały się elementem debaty publicznej. Koncentruje się on na procesach, które umożliwiły włączenie elementów owych pamięci przeciwnych do dominującego nurtu pamięci. Ostatni rozdział analizuje główne elementy wpływające na instytucjonalną pamięć zbiorową, szczególnie zaś podręczniki do nauczania historii oraz muzea historyczne.This publication aims to analyze the influence of the collective memory of the Pacific War on the contemporary Japanese national identity. Main research questions posed in this dissertation are: how collective memory of the Pacific War has been reconstructed after 1945; what has been the significance of this collective memory for the post-war Japanese national identity; can collective memory of the Pacific War be regarded as one of the indispensable elements of the contemporary Japanese culture. The methodology applied in this dissertation borrows from symbolic anthropology and cultural sociology. Critical discourse analysis was the main analytical tool used for data analysis. It was supplement by content analysis and functional grammar. The first chapter showcases the significance of the collective memory for contemporary national cultures. It also defines crucial theoretical concepts, such as culture, national identity, cultural syntagma, collective memory, myth, and invented tradition. The second chapter presents crucial post-war processes, which determined how the collective memory of the Pacific War has been constantly constructed and reconstructed. The third chapter deals with clashes between hegemonic collective memory and numerous counter-memories, which since 1970shas become present in the public debate regarding the wartime past. It focuses on the processes that allowed certain elements of the counter-memories into the dominant narrative of the war. The last chapter analyses the main factors that influence contemporary institutional collective memory, such as history textbooks and history museums