Collective memory of the Pacific War in post-war Japan

Abstract

Celem niniejszej rozprawy jest analiza wpływu pamięci zbiorowej o wojnie na Pacyfiku na współczesną japońską tożsamość zbiorową. Główne pytania badawcze brzmią następująco: w jaki sposób pamięć o wojnie na Pacyfiku ulegała rekonstrukcji w okresie powojennym; jaka jest rola owej pamięci w budowaniu powojennej tożsamości Japończyków; na ile pamięć o wojnie na Pacyfiku może zostać uznana za jeden z niezbywalnych elementów japońskiej kultury. Zastosowana w niniejszej pracy metodologia czerpie z dorobku antropologii symbolicznej oraz socjologii kulturowej. Analizę oparto głównie na krytycznej analizie dyskursu. Została ona uzupełniona o gramatykę funkcjonalną oraz o analizę treści. Pierwszy rozdział niniejszej dysertacji koncentruje się na znaczeniu pamięci zbiorowej dla współczesnych kultur narodowych. Zawiera on również definicje kluczowych pojęć takich jak kultura, tożsamość narodowa, syntagma kulturowa, pamięć zbiorowa, mit oraz tradycja wynaleziona. Rozdział drugi skupia się na ukazaniu głównych procesów w powojennej historii Japonii, który wpłynęły na sposób konstruowania i rekonstruowania pamięci zbiorowej o wojnie na Pacyfiku. Rozdział trzeci ukazuje napięcia pomiędzy głównym nurtem pamięci a pamięciami przeciwnymi, które co najmniej od lat 1970. stały się elementem debaty publicznej. Koncentruje się on na procesach, które umożliwiły włączenie elementów owych pamięci przeciwnych do dominującego nurtu pamięci. Ostatni rozdział analizuje główne elementy wpływające na instytucjonalną pamięć zbiorową, szczególnie zaś podręczniki do nauczania historii oraz muzea historyczne.This publication aims to analyze the influence of the collective memory of the Pacific War on the contemporary Japanese national identity. Main research questions posed in this dissertation are: how collective memory of the Pacific War has been reconstructed after 1945; what has been the significance of this collective memory for the post-war Japanese national identity; can collective memory of the Pacific War be regarded as one of the indispensable elements of the contemporary Japanese culture. The methodology applied in this dissertation borrows from symbolic anthropology and cultural sociology. Critical discourse analysis was the main analytical tool used for data analysis. It was supplement by content analysis and functional grammar. The first chapter showcases the significance of the collective memory for contemporary national cultures. It also defines crucial theoretical concepts, such as culture, national identity, cultural syntagma, collective memory, myth, and invented tradition. The second chapter presents crucial post-war processes, which determined how the collective memory of the Pacific War has been constantly constructed and reconstructed. The third chapter deals with clashes between hegemonic collective memory and numerous counter-memories, which since 1970shas become present in the public debate regarding the wartime past. It focuses on the processes that allowed certain elements of the counter-memories into the dominant narrative of the war. The last chapter analyses the main factors that influence contemporary institutional collective memory, such as history textbooks and history museums