Dialektyka czasu i przestrzeni a kondycja duchowa „ja” lirycznego w wierszu Мне что ни ночь – то море бреда… Warłama Szałamowa

The article offers a reflection on the poetry of Varlam Shalamov, which continues to attract only a limited interest among literature experts researching the works of the author of Kolyma Tales. The analysis addresses the categories of time and space in the poem Мне что ни ночь – то море бреда… being part of the Сумка почтальона series. By analysing the individual motifs, with account taken of their historical (Gulag by A. Applebaum) and literary contexts (One Day in the Life of Ivan Denisovich by A. Solzhenitsyn, A World Apart by G. Herling-Grudziński), as well as through reflection on their theoretical,literary and philosophical aspects (M. Bakhtin, Y. Lotman, H. Bergson, G. Bachelard, G. Durand), it has been established that the poem features three basic chronotypes: the external(n), the external(d), and the internal. The internal chronotype has been found to constitute a mirror image of the other two space-time dimensions which in fact determine the existential situation of the lyrical “I” (reduction or restoration of the spiritual sphere), with this situation depending on the category of memory.W artykule poddano refleksji poezję Warłama Szałamowa, która w dalszym ciągu pozostaje na marginesie zainteresowań literaturoznawców badających twórczość autora Opowiadań kołymskich. Zanalizowana została kategoria czasu oraz przestrzeni w wierszu Мне что ни ночь – то море бреда… z cyklu Torba listonosza (Сумка почтальона). W toku badań poszczególnych motywów, z uwzględnieniem kontekstu historycznego (Gułag Anne Applebaum) oraz literackiego (Jeden dzień Iwana Denisowicza Aleksandra Sołżenicyna, Inny świat Gustawa Herlinga-Grudzińskiego), a także refleksji teoretyczno-literackiej i filozoficznej (Michaiła Bachtin, Jurija Łotman, Henriego Bergson, Gastona Bachelard, Gilberta Duranda) wykazano, że utwór jest w istocie obrazem poetyckim, w którym istotną rolę odgrywają elementy akwatyczne. Obraz ten jest metaforą kondycji człowieka w rzeczywistości łagrowej. Analiza kategorii czasu oraz przestrzeni tworzących kilka chronotopów wykazała, że kondycja człowieka w każdym z nich jest zróżnicowana; jest determinowana przez dwa zasadnicze czynniki: wspomnienia (przeszłość) i wewnętrzną siłę witalną (ukierunkowanie ku przyszłości)

Recepcja prozy Warłama Szałamowa. Próba systematyzacji

The topic of this article is the reception of Varlam Shalamov’s output since his first official publication of The Kolyma tales in1978 inLondon until now. Works published inRussia andPoland, also inFrance,Great Britain,Italy,Israel,Germany,USA andAustralia have been deeply analysed. It was proved that first publications were dedicated to Varlam Shalamov’s biography and the portrayal of the Gulag civilization (since the second half of 90’s, last century). Problems of poetic in works are dominating in last publications. Apart of this, on the bases of thematics of chosen research papers in the article, some directions of further development of Shalamov’s legacy were determined.The topic of this article is the reception of Varlam Shalamov’s output since his first official publication of The Kolyma tales in1978 inLondon until now. Works published inRussia andPoland, also inFrance,Great Britain,Italy,Israel,Germany,USA andAustralia have been deeply analysed. It was proved that first publications were dedicated to Varlam Shalamov’s biography and the portrayal of the Gulag civilization (since the second half of 90’s, last century). Problems of poetic in works are dominating in last publications. Apart of this, on the bases of thematics of chosen research papers in the article, some directions of further development of Shalamov’s legacy were determined

«Утрачена связь времен, связь культур…» – память об Осипе Мандельштаме в жизни и творчестве Варлама Шаламова

The author of the article reflected upon the unique role that an illustrious acmeist poet Osip Mandelstam played in the life and work of Varlam Shalamov, a representative of the socalled labour camp literature. The author analysed and interpreted the picture of the poet as well as the sub-texts of this picture in Shalamov’s story Sherry brandy in the broad context of his essays and correspondance with Mandelstam’s widow (Nadezhda Mandelstam). The author concluded that the issue of memory is the key to understanding Shalamov’s view of Mandelstam. This issue comes to the forefront of the writer’s theoretical work in which the postulate of bringing the author of the volume Stone back to the common memory was put forward on numerous occasions. The lives of Mandelstam and Shalamov are the examples of exterminating the great authors of the Soviet literature, which, in the period of Stalinism, could be compared to a laboratory where numerous experiments on “mass amnesia”, that is wiping out the unwanted artists and theis works from the collective consciousness, were conducted. The author also concluded that the artistic vision of the last moments of Mandelstam’s life presented in the story Sherry brandy is in fact a phylosophical reflection on the sense of being a poet. It was also concluded that the work of the poet is a centre in wchich the past, the present and the future of culture come together. The transformation and actualisation of the senses from its past (for example motives, characters, plots, values) takes place in the works of the artist, which are the present of culture, thus giving them a chance to be remembered thanks to drawing from their abundance in the future. The poet is, therefore, the source and creator of cultural memory and the durability of his works determines the immortality of his thought.W artykule poddano refleksji wyjątkowe miejsce wybitnego przedstawiciela akmeizmu, Osipa Mandelsztama, w życiu oraz twórczości Warłama Szałamowa, przedstawiciela tzw. literatury łagrowej. Zanalizowano oraz zinterpretowano obraz poety i podteksty tego obrazu w opowiadaniu Sherry brandy w kontekście eseistyki oraz korespondencji Szałamowa z wdową po poecie, Nadieżdą Mandelsztam. Stwierdzono, że kluczem do zrozumienia szałamowowskiego myślenia o Mandelsztamie jest zagadnienie pamięci, wysuwające się na pierwszy plan przy lekturze esejów autora Opowiadań kołymskich, w których wielokrotnie został wysunięty postulat przywrócenia twórcy tomu Kamień do pamięci zbiorowej. Zarówno los Mandelsztama, jak i samego Szałamowa, jest przykładem unicestwiania wielkich twórców literatury w Rosji radzieckiej, którą w okresie stalinizmu można było porównać z laboratorium służącym do licznych doświadczeń „masowej amnezji” (tj. usuwania niepożądanych przez władzę twórców i ich dzieł ze świadomości masowej). Skonstatowano, że artystyczny obraz ostatnich chwil życia Mandelsztama, przedstawiony w opowiadaniu Sherry brandy, w istocie jest filozoficzną refleksją nad sensem bycia poetą. Stwierdzono, że twórczość poety stanowi swoisty ośrodek, w którym scala się przeszłość, teraźniejszość oraz przyszłość kultury. W dziełach artysty, będących wyrazem teraźniejszości kultury, dokonuje się transformacja i aktualizacja sensów z jej przeszłości (np. motywów, postaci, wątków, wartości), dając tym samym nadzieję na dalszą pamięć o nich, dzięki czerpaniu z ich bogactwa w przyszłości. Poeta jest zatem źródłem oraz kreatorem pamięci kulturowej, zaś żywotność dzieł stanowi o nieśmiertelności myśli twórcy.В настоящей статье предпринимается попытка определить место выдающегося по- эта-акмеиста Осипа Мандельштама в жизни и творчестве Варлама Шаламова, пред- ставителя так называемой лагерной литературы. Анализируется и интерпретируется образ поэта и подтексты этого образа в рассказе Шерри-бренди Шаламова, в кон- тексте его эссе и переписки с вдовой поэта Надеждой Яковлевной Мандельштам. Отмечается, что шаламовское представление о Мандельштаме неразрывно связано с проблемой памяти, выдвигающейся на первый план в теоретических статьях писа- теля, содержащих многочисленные требования вернуть в коллективную память имя Małgorzata Kulikowska 98 автора сборника поэзии Камень. Судьба Мандельштама, как и Шаламова, является примером уничтожения великих писателей и поэтов в Советском Союзе, который в период сталинизма можно было сравнить с лабораторией для многочисленных опытов «массовой амнезии» (то есть исключения из массового сознания деятелей литературы и других видов искусства, неугодных по каким-либо причинам комму- нистической власти). Художественный образ последних часов жизни Мандельштама, представленный в рассказе Шерри-бренди, на самом деле является философским рас- суждением о том, в чем состоит смысл понятия «быть поэтом». Творчество представ- ляет собой своего рода поле, на котором соединяются прошлое, настоящее и будущее культуры. В произведениях, принадлежащих к настоящему культуры, трансформи- руются и актуализируются смыслы из ее прошлого (например, мотивы, персонажи, ценности), оставляя тем самым надежду на дальнейшую память о них, благодаря их использованию в будущем. Таким образом, поэт – это не только хранитель, но также и создатель культурной памяти. Существование в культуре литературных произведе- ний свидетельствует о бессмертии, вложенных в них, мыслей поэта

Validation of the Polish version of the Movement Disorder Society-Unified Parkinson’s Disease Rating Scale (MDS-UPDRS)

Background. In 2008, the Movement Disorders Society (MDS) published a new Unified Parkinson’s Disease Rating Scale (MDS-UPDRS) as the official benchmark scale for Parkinson’s Disease (PD). We have translated and validated the Polish version of the MDS-UPDRS, explored its dimensionality, and compared it to the original English one. Methods. The MDS-UPDRS was translated into Polish by a team of Polish investigators led by JS and GO. The back-translation was completed by colleagues fluent in both languages (Polish and English) who were not involved in the original translation, and was reviewed by members of the MDS Rating Scales Programme. Then the translated version of the MDS-UPDRS underwent cognitive pretesting, and the translation was modified based on the results. The final translation was approved as the Official Working Document of the MDS-UPDRS Polish version, and was tested on 355 Polish PD patients recruited at movement disorders centres all over Poland (at Katowice, Gdańsk, Łódź, Warsaw, Wrocław, and Kraków). Confirmatory and explanatory factor analyses were applied to determine whether the factor structure of the English version could be confirmed in the Polish version. Results. The Polish version of the MDS-UPDRS showed satisfactory clinimetric properties. The internal consistency of the Polish version was satisfactory. In the confirmatory factor analysis, all four parts had greater than 0.90 comparative fit index (CFI) compared to the original English MDS-UPDRS. Explanatory factor analysis suggested that the Polish version differed from the English version only within an acceptable range. Conclusions and clinical implications. The Polish version of the MDS-UPDRS meets the requirements to be designated as the Official Polish Version of the MDS-UPDRS, and is available on the MDS web page. We strongly recommend using the MDS-UPDRS instead of the UPDRS for research purposes and in everyday clinical practice.

Clinical course and outcome of SARS-CoV-2 infection in multiple sclerosis patients treated with disease-modifying therapies — the Polish experience

Introduction. The aim of this study was to report the course and outcome of SARS-CoV-2 infection in multiple sclerosis (MS) patients treated with disease-modifying therapies (DMTs) in Poland. A major concern for neurologists worldwide is the course and outcome of SARS-CoV-2 infection in patients with MS treated with different DMTs. Although initial studies do not suggest an unfavourable course of infection in this group of patients, the data is limited.Materials and methods. This study included 396 MS patients treated with DMTs and confirmed SARS-CoV-2 infection from 28 Polish MS centres. Information concerning patient demographics, comorbidities, clinical course of MS, current DMT use, as well as symptoms of SARS-CoV-2 infection, need for pharmacotherapy, oxygen therapy, and/or hospitalisation, and short-term outcomes was collected up to 30 January 2021. Additional data about COVID-19 cases in the general population in Poland was obtained from official reports of the Polish Ministry of Health.Results. There were 114 males (28.8%) and 282 females (71.2%). The median age was 39 years (IQR 13). The great majority of patients with MS exhibited relapsing-remitting course (372 patients; 93.9%). The median EDSS was 2 (SD 1.38), and the mean disease duration was 8.95 (IQR 8) years. Most of the MS patients were treated with dimethyl fumarate (164; 41.41%). Other DMTs were less frequently used: interferon beta (82; 20.70%), glatiramer acetate (42; 10.60%), natalizumab (35;8.84%), teriflunomide (25; 6.31%), ocrelizumab (20; 5.05%), fingolimod (16; 4.04), cladribine (5; 1.26%), mitoxantrone (3; 0.76%), ozanimod (3; 0.76%), and alemtuzumab (1; 0.25%). The overall hospitalisation rate due to COVID-19 in the cohort was 6.81% (27 patients). Only one patient (0.3%) died due to SARS-CoV-2 infection, and three (0.76%) patients were treated with mechanical ventilation; 106 (26.8%) patients had at least one comorbid condition. There were no significant differences in the severity of SARS-CoV-2 infection regarding patient age, duration of the disease, degree of disability (EDSS), lymphocyte count, or type of DMT used.Conclusions and clinical implications. Most MS patients included in this study had a favourable course of SARS-CoV-2 infection. The hospitalisation rate and the mortality rate were not higher in the MS cohort compared to the general Polish population. Continued multicentre data collection is needed to increase the understanding of SARS-CoV-2 infection impact on the course of MS in patients treated with DMTs

The hospital in The Kolyma Tales by Varlam Shalamov

Małgorzata Kulikowska, LublinIn the present article an attempt of defining the meaning of the labour camp hospital has been carried out. In The Kolyma Tales the hospital is presented as an island of good in the Soviet labour camps archipelago of evil. This image has been conditioned, above all, by the moral attitude of the medical staff, which the author described aiming at, so characteristic of him, objectivism of the image. Therefore, in Shalamov’s short stories, apart from the doctors who remained human, one may encounter also the doctors-executioners. The image of the hospital always goes hand in hand with the problem of human pain caused by the Kolyma’s severe climate, chronic undernourishment and hard work. The hospital was the sole shelter from the gruelling camp conditions. The moments of rest in the hospital were perceived by the prisoners as a synonym of the heart and home. The Soviet labour camp hospital represents a paradox: an institution whose aim was to save lives existed in the Soviet death [email protected]

Physical activity of nurses

Wstęp. Aktywność fizyczna wpływa korzystnie na zdrowie, a jej brak może wywoływać wiele zmian i zaburzeń w różnych układach i narządach organizmu, które w konsekwencji prowadzą do upośledzenia ich funkcji. Cel pracy. Poznanie poziomu aktywności fizycznej pielęgniarek. Materiał i metody. Badania przeprowadzono na przełomie marca i kwietnia 2008 roku w Szpitalu Bielańskim w Warszawie. Objęto nimi 100 losowo wybranych pielęgniarek (94%) i pielęgniarzy (6%) pracujących na dyżurach 12-godzinnych oraz w systemie jednozmianowym. Zastosowano metodę sondażu diagnostycznego, a narzędziem badawczym był autorski kwestionariusz ankiety. Wyniki. Stwierdzono, że poziom aktywności fizycznej pielęgniarek był średni, a w większości przypadków odnotowywano brak systematyczności w zajęciach rekreacyjnych. Swoją bierność w uprawianiu ćwiczeń pielęgniarki tłumaczyły głównie nadmiarem obowiązków domowych (56%). Osoby w wieku 20–30 lat najczęściej korzystały z różnorodnych form aktywności fizycznej i wybierały aktywny wypoczynek (90,9%). Wraz z wiekiem malała liczba osób często uprawiających różnorodne ćwiczenia fizyczne, a wzrastała grupa przyznająca się do nieregularnego uprawiania ćwiczeń sportowo-rekreacyjnych (60,5%). Większość pielęgniarek była świadoma pozytywnego wpływu aktywności ruchowej na zdrowie (87%). Ponad połowa respondentów stwierdziła, że największą korzyścią, wynikającą z własnej aktywności fizycznej, była poprawa kondycji (53%). Wśród pielęgniarek, które nie uprawiały żadnych ćwiczeń fizycznych, aż 32% tłumaczyło się brakiem wolnego czasu, a 20% brakiem środków finansowych. Zdecydowana większość (75%) chętnie skorzystałaby z ewentualnej propozycji pracodawcy w zakresie darmowych karnetów na basen czy siłownię. Wnioski. Pielęgniarki prezentują średni poziom aktywności fizycznej, co podważa ich wiarygodność jako promotorów zdrowia. Niezbędne jest zatem podjęcie działań zachęcających je do różnorodnych form aktywizacji. Istnieje potrzeba stwarzania przez pracodawców warunków służących zwiększaniu aktywności fizycznej pracowników przez organizowanie rajdów, wycieczek rowerowych, spływów kajakowych bądź przez udostępnienie karnetów na siłownię czy basen. Problemy Pielęgniarstwa 2010; 18 (3): 329-336Introduction. Physical activity has a positive effect on health. Lack of exercises can lead to a range of negative changes and disorders. The result of lack of activity can lead to handicapping its functions. Aim of the study. To show the level of physical activity among nurses. Material and methods. Researches were conducted in March and April 2008 in Bielański Hospital in Warsaw. The research was conducted among 100 nurses chosen at random; 94.0% were females and 6% males working both on 12-hour shifts as well as in one shift system. The method used was diagnostic survey written by the authors of the project. Results. Level of physical activity among nurses was at medium level. Most of them did not exercise regularly. Being passive was explained because of overload of home duties (56%). Nurses aged 20–30 were the group which was choosing the active way of spending their free time most often (90.9%). Together with getting older, the number of those who were active was lower and lower. At the same time the number of those admitting to not doing regular exercises was growing (60.5%). Most nurses were aware of the fact of positive effect of exercises. (87%). More than half claimed that the biggest benefit of exercising was the improvement in health condition (53%). Among those nurses who did no sport at all, the great number of 32% was explaining the fact with lack of time, 20% claimed they did not have money for exercising. The vast majority (75%) would like to take advantage of the employer’s proposal if they included free tickets to swimming pool or a gym. Conclusions. Nurses represent an average level of physical activity. This influences negatively the nurses credibility in terms of health promotors. It is vital to encouraging nurses to do some forms of physical activity. Employers should give possibilities to be active by organising cross country runs, bike and kayak excursions or by providing free tickets to a gym or a swimming pool. Nursing Topics 2010; 18 (3): 329-33