Roman Hausner (1883–1947) – wybitny administratywista Polski międzywojennej

Roman Henry Hausner (1883–1947) was a high-ranking state official in the Ministry of Home Affairs with a vast number of publications in the field of public law. The aim of the article was to present Hausner’s biography from the point of view of his career as an official as well as his creative activity including his role in the process of implementing public administration reforms in interwar Poland. On the one hand, the article presents the life of Hausner as an official and a member of a few committees on public administration in interwar Poland in chronological order. On the other hand, the study presents Hausner’s views concerning fundamental institutions of administrative law. These two elements do not constitute separate parts of the article since his work in the Ministry of Home Affairs and writing were presented as a certain whole. Such a picture is created by the biography of the protagonist of this paper who combined the practical aspect of his work as an official with the issues of writing. The author of the article argues that Hausner as a co-creator of many important drafts of legal acts, a propagator of far-reaching reforms in the field of public administration system and a prolific writer can be considered a significant figure of the interwar doctrine of administrative law.Roman Henryk Hausner (1883–1947) był wysokiej rangi urzędnikiem państwowym w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych, o bogatym dorobku publikacyjnym w dziedzinie prawa publicznego. Celem niniejszego artykułu było przedstawienie biografii Hausnera w perspektywie jego kariery urzędniczej i działalności twórczej, z uwzględnieniem roli, jaką odegrał w procesie reform administracji państwowej w Polsce międzywojennej. Z jednej strony w artykule przedstawiono w ujęciu chronologicznym życie Hausnera jako urzędnika i członka szeregu komisji do spraw reorganizacji administracji publicznej w okresie międzywojennym. Z drugiej strony zaś zaprezentowano jego poglądy w zakresie podstawowych instytucji prawa administracyjnego. Te dwa elementy nie stanowią odrębnych części artykułu, ponieważ praca w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i działalność pisarska Hausnera zostały przedstawione jako pewna całość. Taki obraz tworzy bowiem biografia bohatera niniejszego tekstu, który praktyczny aspekt swojej pracy jako urzędnika ściśle łączył z problematyką swojej działalności twórczej. Autor artykułu postawił tezę, że Hausner jako współtwórca ważnych projektów aktów prawnych, propagator daleko idących reform w dziedzinie ustroju administracji państwowej i płodny twórca może być uznany za znaczącą postać międzywojennej doktryny prawa administracyjnego

Ustrój administracji terytorialnej w świetle pierwszych projektów polskiej doktryny prawniczej u progu odrodzonej Rzeczypospolitej

The article contains the analysis of the first drafts of the projects of the territorial administration systems that developed at the beginning of the 20-year period of the wars in Poland. The author presented main assumptions of the organization of public administration during the interwar period according the concept voiced by Kazimierz Władysław Kumaniecki, the Polish Law Society in Lvov and Edward Dubanowicz. The analysed projects constitute, in the author’s judgement, an important source of knowledge concerning the evolution of the idea of the Polish administration during the interwar era. The common feature of Kazimierz Kumaniecki and the Polish Law Society’s projects was depiction of the government and local administration in a form of a uniform structure of the public administration. On the other hand, a significant characteristic of Edward Dubanowicz’s project was a strong focus on the deconcentration principle. The main idea of all the projects presented in the article was the leading position of the general administration which was perceived as a condition of creating the strong and unified Republic of Poland.W artykule dokonano analizy pierwszych projektów ustroju administracji terytorialnej, które powstały u progu Polski międzywojennej. Autor przedstawił główne założenia organizacji administracji publicznej w koncepcji Kazimierza Władysława Kumanieckiego, Polskiego Towarzystwa Prawniczego we Lwowie oraz Edwarda Dubanowicza. Analizowane projekty są w ocenie autora ważnym źródłem wiedzy na temat ewolucji polskiej myśli administracyjnej w okresie dwudziestolecia międzywojennego. Cechą wspólną projektów K.W. Kumanieckiego i Polskiego Towarzystwa Prawniczego we Lwowie było ujęcie administracji rządowej i samorządowej w formie jednolitej struktury administracji publicznej. Z kolei istotnym znamieniem projektu E. Dubanowicza był silny akcent zasady dekoncentracji. Ideą przewodnią wszystkich przedstawionych projektów była wiodąca pozycja administracji ogólnej, postrzeganej jako warunek zbudowania silnej i jednolitej Rzeczypospolitej

Glosa do wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 17 października 2017 r. (V SA/Wa 2821/16)

A total of not more than 100 talented and gifted graduates of first-cycle studies and students after completing the third year of long-cycle Master’s degree studies, who do not hold a master’s degree, may, by way of a competition carried out under the programme of the minister responsible for science matters, be granted funding for research financed from the funds assigned in the State budget for education. However, the competition procedure should be transparent and the criteria thereof should be publicly known on the date of announcement of the competition. The criteria and the scoring cannot be determined after the deadline for submitting the applications, before the very deciding on the allocation of research resources, as it was done by the Minister of Science and Higher Education and upheld by the commented judgement.Wybitnie uzdolnieni absolwenci studiów pierwszego stopnia oraz studenci po ukończeniu trzeciego roku jednolitych studiów magisterskich, którzy nie posiadają tytułu zawodowego magistra, łącznie nie więcej niż 100 osób, mogą w drodze konkursu realizowanego w ramach programu ministra właściwego do spraw nauki otrzymać środki na badania naukowe finansowane ze środków przewidzianych w budżecie państwa na naukę. Postępowanie konkursowe powinno jednak być transparentne, a kryteria – znane w dniu ogłoszenia konkursu. Nie można ustalać kryteriów i punktacji dopiero po terminie złożenia wniosków, przed samym podjęciem rozstrzygnięcia co do przyznania środków na badania naukowe, jak to uczynił Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego, a przychylił się do tego glosowany wyrok

Political Freedoms and Rights in Relation to the COVID-19 Pandemic in Poland and Hungary in a Comparative Legal Perspective

This article is based upon work from COST Action CA20123 – Intergovernmental Coordination from Local to European Governance (IGCOORD), supported by COST (European Cooperation in Science and Technology).The subject of the article are selected political rights and freedoms guaranteed by the Polish and Hungarian constitutions, which are analysed in the context of possible limitations due to the COVID-19 pandemic. The analysis covers the right to vote in elections and referendums, the freedom of expression and opinion, and the freedom of assembly. The main aim of the article is to identify similarities and differences in the legal solutions adopted in Poland and Hungary in the context of restrictions or threats to political freedoms and rights. As a result of the research carried out, the authors positively verified the hypothesis that Poland and Hungary, although they chose different methodologies to implement the specific legal order applicable due to the coronavirus pandemic, namely Hungary has introduced one of the constitutional states of exception, i.e. the state of danger, while Poland did not introduce a state of natural disaster, the formula for sanctioning restrictions on political freedoms and rights with secondary legislation was similar in both countries. The authors express the view that continuous efforts should be made to develop legal institutions that would allow for a balance between the need to preserve political rights and freedoms and the need to make quick decisions in relation to the pandemic and citizens’ right to health. A pandemic should never be an excuse for those in power to restrict political freedoms and rights for longer periods of time, so as not to make these freedoms and rights the next victims of the SARS-CoV–2 virus.István Hoffman - [email protected]ław Kostrubiec - [email protected]án Hoffman – Full Professor at the Faculty of Law, Department of Administrative Law, Eötvös Loránd University (Budapest) in Hungary. From 2015 to 2016 – expert at the Supreme Court of Hungary in the department of administrative and labour law; legal advisor and general counsel at the Office of the Prime Minister (2008–2010). From 2006 to 2008 he was a legal advisor at the Ministry of Labour and Social Policy. From 2004 to 2006 he worked at the Ministry for Youth, Family and Social Affairs and Equality. In 2004 he became Legal Adviser to the Secretary to the Minister for Equality.Jarosław Kostrubiec – University Professor at the Faculty of Law and Administration, Maria Curie-Sklodowska University, Poland, where he holds a position of ViceDean; expert of the Polish Accreditation Committee (discipline: law); scholarship holder of the Deutscher Akademischer Austausch Diens at the University in Heidelberg (2005/2006), Germany. He was the president of the Lawyers’ Scientific Circle (1999/2000). He is a member of the board of the Association of DAAD Scholarship Holders and the Polish Society of Political Thought. He is the Managing Editor of Lex localis – Journal of Local Self-Government (SCOPUS, Web of Science) and the member of the editorial board of Juridical Tribune – Tribuna Juridica (SCOPUS, Web of Science). He is the Managing Editor of the scientific journals Studia Iuridica Lublinesia and Social StudiesIstván Hoffman: Eötvös Loránd University (Budapest), HungaryJarosław Kostrubiec: Maria Curie-Sklodowska University, PolandAmbrus I. and Gárdos-Orosz F., 15/2020. (VIII. 8.) AB határozat – rémhírterjesztés, (in:) Gárdos-Orosz F. and Zakariás K. (eds.), Az Alkotmánybírósági gyakorlat. Az Alkotmánybíróság 100 elvi jelentőségű határozata 1990–2020, Budapest 2021.Asbóth M.D., Fazekas M. and Koncz J., Egészségügyi igazgatás és jog, Budapest 2020.Bencze M. and Győri Cs., Hírek szárnyán: a rémhírterjesztés bűncselekménye és a jogbiztonság, ‘Magyar Tudomány’ 2021, vol. 182, no. 5.Bożek M., Karpiuk M., Kostrubiec J. and Walczuk K., Zasady ustroju politycznego państwa, Poznań 2012.Chmielnicki P., Minich D., Rybkowski R., Stachura M. and Szocik K., The COVID-19 Pandemic as an Opportunity for a Permanent Reduction in Civil Rights, ‘Studia Iuridica Lublinensia’ 2021, vol. 31, no. 4.Cioffi A., Ruggiero M., Rinaldi R., COVID-19 Pandemic and Balance of Constitutional Rights, ‘Clinica Terapeutica’ 2021, vol. 172, no 2.Cox M., States of Emergency and Human Rights During a Pandemic: A Hungarian Case Study, ‘Human Rights Brief ’ 2020, vol. 24, no. 1, https://digitalcommons.wcl.american.edu/hrbrief/vol24/iss1/5.Csink, L., Constitutional Rights in the Time of Pandemic The Experience of Hungary, ‘Hungarian Yearbook of International Law and European Law’ 2021, vol. 9, no. 1.Czuryk M., Activities of the Local Government During a State of Natural Disaster, ‘Studia Iuridica Lublinensia’ 2021, vol. 30, no. 4.Dąbrowska-Kłosińska P., The Protection of Human Rights in Pandemics - Reflections on the Past, Present, and Future, ‘German Law Journal’ 2021, no. 22.Drinóczi T. and Bień-Kacała A., COVID-19 in Hungary and Poland: extraordinary situation and illiberal constitutionalism, ‘The Theory and Practice of Legislation’ 2020, vol. 8, no. 1–2.Fazekas C., Kálmán K., Szentgáli-Tóth B., Szerencsés K. and Takács J., Demokrácia a pandémia árnyékában: választások a világjárvány idején a környező országokban, ‘MTA Law Working Papers’ 2021, no. 31.Florczak-Wątor M., Niekonstytucyjność ograniczeń praw i wolności jednostki wprowadzonych w związku z epidemią COVID-19 jako przesłanka odpowiedzialności odszkodowawczej państwa, ‘Państwo i Prawo’ 2020, no. 12.Gárdos-Orosz F., COVID-19 and the Responsiveness of the Hungarian Constitutional System, (in:) J.M. Serna de la Garza (ed.), COVID-19 and Constitutional Law, Ciudad de México 2020.Hajnal Gy., Jeziorska I. and Kovács É.M., Understanding drivers of illiberal entrenchment at critical junctures: institutional responses to COVID-19 in Hungary and Poland, ‘International Review of Administrative Sciences’ 2021, vol. 87, no. 3.Hoffman I. and Balázs I., Administrative Law in the Time of Corona(virus): Resiliency of the Hungarian Administrative Law? ‘Studia Iuridica Lublinensia’ 2021, vol. 30, no. 1.Horváth A., A 2020-as Covid-veszélyhelyzet alkotmányjogi szemmel, (in:) Z. Nagy Z. and Horváth A. (eds.), A különleges jogrend és nemzeti szabályozási modelljei, Budapest 2021.Informacja o działalności Rzecznika Praw Obywatelskich oraz o stanie przestrzegania wolności i praw człowieka i obywatela w roku 2020, Warszawa 2021, https://bip.brpo.gov.pl/sites/default/files/Informacja_RPO_za_2020.pdf.Jaskuła L. K., Wolność słowa realizowana w ramach wolności religii w Kościele Katolickim w Polsce a prawne ograniczenia dotyczące epidemii SARS-CoV–2, ‘Studia z Prawa Wyznaniowego’ 2021, no. 24.Joseph S., Castan M., The International Covenant of Civil and Political Rights. Cases, Materials and Commentary, Oxford 2013.Kardas P., Konstytucyjne podstawy rozstrzygania kolizji obowiązków i konfliktu dóbr w czasie pandemii, ‘Palestra’ 2020, no. 6.Karpiuk M., Właściwość wojewody w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa i porządku publicznego oraz zapobiegania zagrożeniu życia i zdrowia, ‘Zeszyty Naukowe KUL’ 2018, vol. 61, no. 2.Karpiuk M. and Kostrubiec J., The Voivodeship Governor’s Role in Health Safety, ‘Studia Iuridica Lublinensia’ 2018, vol. 27, no. 2.Karpiuk M., Kształtowanie się instytucji stanów nadzwyczajnych w Polsce, Warsaw 2013.Karpiuk M., Kostrubiec J., Paździor M., Popik-Chorąży K. and Sikora K., Legislacja administracyjna, Warsaw 2013.Koksanowicz G., Zasada określoności przepisów w procesie stanowienia prawa, ‘Studia Iuridica Lublinensia’ 2014, no. 22.Kostrubiec J., The Role of Public Order Regulations as Acts of Local Law in the Performance of Tasks in the Field of Public Security by Local Self-government in Poland, ‘Lex localis – Journal of Local Self-government’ 2021, vol. 19, no. 1.Kurzępa E., Stan epidemii a stan klęski żywiołowej rozważania w kontekście bezpieczeństwa państwa, ‘Przegląd Prawa Publicznego’ 2021, no 5.Maroń M., Ograniczenia wolności słowa w Polsce w okresie pandemii COVID-19, ‘Przegląd Prawa Publicznego’ 2021, no 12.Maroń G., Polskie prawodawstwo ograniczające wolność religijną w okresie pandemii koronawirusa SARS-CoV–2 a standardy państwa prawa - wybrane zagadnienia, ‘Przegląd Prawa Publicznego’ 2021, no 1.Orzeszyna K., Skwarzyński M. and Tabaszewski R., Prawo międzynarodowe praw człowieka, Warsaw 2020.Paśnik J., Kilka refleksji o regulacji stanu epidemii jako sui generis pozakonstytucyjnego stanu nadzwyczajnego, ‘Przegląd Prawa Publicznego’ 2020, no 11.Radajewski R., Stan zagrożenia epidemicznego oraz stan epidemii jako formy prawne ochrony zdrowia publicznego, ‘Przegląd Legislacyjny’ 2021, no. 4(118).Romańczuk-Grącka M., Conflicts of Doctor’s Duties in the Case of an Extreme Shortage of Intensive Care Beds and the Good Samaritan Clause from the Perspective of Criminal Law, ‘Białostockie Studia Prawnicze’ 2021, vol. 26, no. 6.Sensson-McCarthy A-L., Th e International Law of Human Rights and States of Exceptions, Hague 1998.Szente Z., A 2020. március 11-én kihirdetett veszélyhelyzet alkotmányossági problémái, ‘VÁllam- és Jogtudomány’ 2020, vol. 61, no. 3.Szmulik B. and Szymanek J., Niemożność przeprowadzenia wyborów jako przesłanka wprowadzenia stanu wyjątkowego, ‘Przegląd Legislacyjny’ 2020, no. 3.Vörös I., A felhatalmazási törvénytől az egészségügyi válsághelyzetig és tovább, (in:) F. Gárdos-Orosz F. and Lőrincz V.O. (eds.), Jogi diagnózisok. A COVID-19 világjárvány hatásai a jogrendszerre, Budapest 2020.272315

Political Freedoms and Rights in Relation to the COVID-19 Pandemic in Poland and Hungary in a Comparative Legal Perspective

The subject of the article are selected political rights and freedoms guaranteed by the Polish and Hungarian constitutions, which are analysed in the context of possible limitations due to the COVID-19 pandemic. The analysis covers the right to vote in elections and referendums, the freedom of expression and opinion, and the freedom of assembly. Th e main aim of the article is to identify similarities and diff erences in the legal solutions adopted in Poland and Hungary in the context of restrictions or threats to political freedoms and rights. As a result of the research carried out, the authors positively verified the hypothesis that Poland and Hungary, although they chose diff erent methodologies to implement the specific legal order applicable due to the coronavirus pandemic, namely Hungary has introduced one of the constitutional states of exception, i.e. the state of danger, while Poland did not introduce a state of natural disaster, the formula for sanctioning restrictions on political freedoms and rights with secondary legislation was similar in both countries. The authors express the view that continuous efforts should be made to develop legal institutions that would allow for a balance between the need to preserve political rights and freedoms and the need to make quick decisions in relation to the pandemic and citizens’ right to health. A pandemic should never be an excuse for those in power to restrict political freedoms and rights for longer periods of time, so as not to make these freedoms and rights the next victims of the SARS-CoV–2 virus

Działalność wojewody w zakresie bezpieczeństwa zdrowotnego

One of the voivodeship governor’s areas of public activities encompasses health safety. Being the element of this safety, health protection is the area requiring both responsible and efficient measures, as well as considerable financial means. One of the aspects of the governor’s activity within this area is preventing and eradicating human infections and infectious diseases. Within the local area competence, the governor may announce a sanitary epidemiological risk or an epidemic on the territory of the entire voivodeship or its part, introducing orders, prohibitions or obligations provided for in the laws in force.Jedną z publicznych sfer działania wojewody jest przestrzeń bezpieczeństwa zdrowotnego. Ochrona zdrowia, jako element tego bezpieczeństwa, jest tym obszarem, który wymaga zarówno odpowiedzialnych i skutecznych działań, jak i znacznych nakładów finansowych. Jednym z aspektów aktywności wojewody w przestrzeni bezpieczeństwa zdrowotnego jest zapobieganie oraz zwalczanie zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi. W granicach właściwości miejscowej wojewoda w tym zakresie może ogłosić stan zagrożenia epidemicznego lub stan epidemii na obszarze całego województwa bądź jego części, wprowadzając przy tym ustawowo określone nakazy, zakazy czy też obowiązki