Znaczenie historii w studiach regionalnych: rola przeszłości w polskiej socjologii regionu po roku 1989

Historical explanations play an important and growing role in regional studies conducted within the framework of Polish sociology. The aim of the article is to assess the scope of the uses of history and to analyse the ways of using it. I attempt to answer the following questions: what is the purpose of using the past in regional studies? What events and phenomena from the past are present in regional analyses? Is there critical reflection on how to use the past? Two areas of regional studies have been distinguished. The first is determined by analyses related to the economic dimension of regional development. The most important issues concern historical backwardness and the problem of the peripheral condition of Polish regions. The second is the study of local identities and local traditions. The past is an important component of local policies and regional discourses. There is growing critical reflection on the use of the past in managing the image of the region and creating new regional identities. References to the past serve various purposes: they justify deterministic visions and describe the durability of regional differences. They are important resources in symbolic games and the foundations of local identities. Recently, there have been new analyses in which the regional past is the subject of sociological and historical research. They search for mechanisms that connect historical institutions and practices with contemporary attitudes and actions.W polskiej socjologii regionu odwołania do przeszłości zajmują ważne miejsce. Celem artykułu jest analiza sposobów użycia przeszłości oraz próba odpowiedzi na następujące pytania: w jakim celu sięga się do przeszłości i jakie pełni ona funkcje? Czy jest ona przedmiotem badania? Jakie wydarzenia i zjawiska z przeszłości są obecne w analizach regionalnych? Czy istnieje krytyczny namysł nad sposobami używania przeszłości? Wyróżniono dwa obszary badań włączających przeszłość. Pierwszy wyznaczają analizy związane z ekonomicznym wymiarem rozwoju regionalnego. Kwestie dotyczą historycznego zacofania, peryferyjności i wynikających z niego problemów rozwojowych regionów. Drugi obszar stanowią badania tożsamości regionalnych. W analizach procesów ich kształtowania rozwija się obszerne i szczegółowe odniesienia historyczne. Przeszłość jest też składnikiem polityk lokalnych i regionalnych dyskursów. Socjologowie tworzą krytyczną refleksję nad wykorzystaniem przeszłości w rywalizacji wizerunkowej i kreowaniu nowych tożsamości regionalnych. Przeszłość służy różnym celom: uzasadnia deterministyczne wizje rozwoju oraz trwałość różnic regionalnych, jest zasobem w grach symbolicznych i budulcem tożsamości regionalnych. Ostatnio pojawiają się interesujące analizy, w których staje się ona także przedmiotem badań. Identyfikuje się w nich mechanizmy łączące dawne instytucje i praktyki ze współczesnymi postawami i działaniami ludzi

Socjologia historyczna polskich zmian społecznych. Od powstania Solidarności do transformacji systemowej

It has been very rare to start analyzing the post-communist transformation from the Solidarity movement. Neither the conceptual achievements, nor the social dimension of this popular collective experience has been treated as a valuable resource for the new post-communist project. Historical sociology can provide inspiration in the form of methodological proposals and stimulate reflection by giving a framework of interpretation to explain the processes. Extending the model by incorporating the perspective of vast social processes of modern history of Western Europe will enrich the interpretations of Polish social and cultural change since 1980. Do historycznego punktu startowego przemian ustrojowych, jakim był ruch Solidarności, sięga się w refleksji nad polską transformacją bardzo rzadko. Ani dorobek koncepcyjny, ani wymiar społeczny tego fenomenu nie został zaliczony do wartościowych zasobów nowego projektu ustrojowego. Wyjaśnienie natury tych procesów przez osadzenie ich w kontekście historycznym jest elementem niezbędnym do zrozumienia zmiany systemowej. Socjologia historyczna może dostarczyć inspiracji w postaci propozycji metodologicznych i może pobudzać rodzimą refleksję nad wychodzeniem z komunizmu przez proponowanie ram interpretacyjnych i sposobów wyjaśniania tych wydarzeń. Poszerzenie perspektywy przez włączenie modelowych procesów społecznych z nowożytnej historii Europy Zachodniej wzbogaci interpretacje naszych przemian społecznych i kulturowych od 1980 r.

Od idei homo sovieticus do mentalności folwarcznej Polaków. O używaniu przeszłości w dyskursie socjologicznym i publicznym

Naukowe analizy pełnią funkcje społeczne jako ważny głos w debacie publicznej. W Polsce bliskość dyskursu akademickiego i publicznego umacnia jeszcze tradycja obywatelskich zadań intelektualistów. Głos socjologów włącza się w polski dyskurs publiczny dotyczący wizji rozwoju społecznego, kształtu przyszłości i dróg prowadzących do niej. Ważne jest oddziaływanie na tożsamość społeczną przez wpływ na imaginaria społeczne, kształtowanie wspólnego języka i sposoby myślenia o polskim społeczeństwie. Zmiana społeczna po 1989 r. wywołała potrzebę stworzenia nowych narracji do opisania powstającej rzeczywistości. Jednocześnie postawiła problem rewizji dotychczasowego sposobu rozumienia przeszłości. Istnieje bowiem ścisły związek między diagnozami teraźniejszości i wizjami przyszłości a obrazami historii.Przedmiotem niniejszej analizy są reinterpretacje historii, jakie socjologowie wnoszą do debaty publicznej. Przyczyny utrudnień procesów modernizacyjnych często umieszczają w przeszłości. Są to zwykle obciążenia mentalne, takie jak trwałość nastawień ukształtowanych w czasach socjalizmu czy identyfikowanie mentalności folwarcznej jako czynnego reliktu czasów pańszczyźnianych. Odradza się też nurt badań nad dziejami polskiej inteligencji. Interpretacje historii w analizach socjologów są częścią diagnozy polskiej współczesności. Praca nad przeszłością pełni w nich różne funkcje, m.in. legitymizuje porządek społeczny lub uzasadnia przyjmowane wizje rozwoju. Może też być zastępczym wyjaśnieniem, unikającym analizy głębszych przyczyn strukturalnych. Jednak rozwijają się także studia, które dość oryginalnie przeformułowują wątki historyczne i zawierają duży potencjał eksplanacyjny

Od redakcji

*

Inducible nitric oxide synthase in duodenum of children with Giardia lamblia infection.

The investigation were performed on children with Giardia lamblia infection, diagnosed on the basis of positive stool tests for Giardia antigen (Elisa) or by microscopical detection of trophozoites in duodenal fluid. In duodenal biopsies morphological studies and immunohistochemical reaction for inducible nitric oxide synthase (iNOS) were performed. The control group was made up of duodenal tissue of children with excluded giardiasis and inflammation of the upper part of gastrointestinal tract. The duodenal biopsies from children without Giardia lamblia infection were found to have a high immunoreactivity for iNOS in enterocytes, the cells of intestinal crypts, endothelial cells of vessels and connective tissue cells of lamina propria. In children with giardiasis: in some biopsies the expression of iNOS was as high as in control group, in others was weaker detectable and the shortening of intestinal villi was seen. There were also duodenal biopsies with the lack of immunoreactivity for iNOS, with shorter villi and a large amount of mucus in the intestinal epithelium. Beside of goblet cells, also enterocytes were loaded with mucus. The pathological changes may cause malabsorption and also may have a negative influence on the defense of the intestinal wall against Giardia lamblia infection. The different morphological and immunohistochemical results in the duodenum of children with giardiasis can elucidate a variety of clinical symptoms from asymptomatic to severe infection

DHT deficiency perturbs the integrity of the rat seminiferous epithelium by disrupting tight and adherens junctions

In rats with a DHT deficiency induced by finasteride, morphological changes in the seminiferous epithelium were observed. The structural alterations were manifested by the premature germ cells sloughing into the lumen of seminiferous tubules. The etiology of this disorder could be connected with intercellular junctions disintegration. We showed in the immunohistochemical study the changes in expression of some proteins building tight and adherens junctions. The depression of N-cadherin, β-catenin and occludin immunoexpressions could be the reason for the release of immature germ cells from the seminiferous epithelium. However, the observed increase of the immunohistochemical reaction intensity of vinculin, one of the cadherin/catenin complex regulators, could be insufficient to maintain the proper function of adherens junctions. The hormonal imbalance appears to influence the pattern of expression of junctional proteins in the seminiferous epithelium. It could lead to untimely germ cells sloughing, and ultimately could impair fertility. (Folia Histochemica et Cytobiologica 2011, Vol. 49, No. 1, 62–71

Androgen levels and apoptosis in the testis during postnatal development of finasteride-treated male rat offspring

Introduction. The hormone-dependent events that occur throughout the first wave of spermatogenesis, such as the establishment of the number of Sertoli cells (SCs) and spermatogonial stem cells (SSCs) within the seminiferous cords and the setting up of the blood-testis barrier, are important for adult male fertility. Any changes in the T/DHT ratio can result in male subfertility or even infertility. In this study we aimed to evaluate effects of paternal exposure to 5-alpha reductase type 2 inhibitor, finasteride on litter size, androgen levels and germ cell apoptosis in male offspring during postnatal development. Material and methods. The subjects of the study were 7, 14, 21/22, 28, and 90-day-old Wistar male rats (F1:Fin) born from females fertilized by finasteride-treated rats. Offspring born from untreated parental animals were used as a control group (F1:Control). Animals and the collected testes were weighed, blood and intratesticular levels of T and DHT were measured by ELISA, and the apoptotic index of testicular cells was evaluated by TUNEL technique. Results. We observed difficulties in obtaining male newborns from female rats fertilized by finasteride-treated male rats. In the F1:Fin rats, changes in the body and testes weights occurred, and a lower number of apoptotic cells was found during postnatal maturation of the seminiferous epithelium. Changes in androgen concentrations during the first spermatogenesis wave and adult life were also evident. Conclusion. Finasteride treatment of male adult rats may not only cause a decrease in the fertility of parental rats, but also could lead to incorrect, androgen-sensitive course of spermatogenesis in their offspring

The immunoexpression of androgen receptor, estrogen receptors alpha and beta, vanilloid type 1 receptor and cytochrome p450 aromatase in rats testis chronically treated with letrozole, an aromatase inhibitor

The function of testis is under hormonal control and any disturbance of hormonal homeostasis can lead to morphological and physiological changes. Therefore the aim of the study was to investigate the expression of androgen and estrogen receptors (AR, ERs), vanilloid receptor (TRPV1), cytochrome P450 aromatase (P450arom), as well as apoptosis of cells in testis of adult rats chronically treated with letrozole (LT), a non-steroidal aromatase inhibitor, for 6 months. The testicular tissues were fixed in Bouin’s fixative and embedded in paraffin. Immunohistochemistry with monoclonal antibodies (abs) against AR, ERa, P450arom, and polyclonalabs against ERβ, TRPV1, caspase-3 was applied. Long-lasting estradiol deficiency, as an effect of LT treatment, produced changes in the morphology of testis and altered the expression of the studied receptors in cells of the seminiferous tubules and rate of cell apoptosis. The immunostaining for AR was found in the nuclei of Sertoli cells and the cytoplasm of spermatogonia and spermatocytes in III–IV stages of the seminiferous epithelium cycle. The intensity of staining for P450arom was lower in the testis of LT-treated rats as compared to control animals. The immunofluorescence of ERα and ERβ was observed exclusively in the nuclei of Leydig cells of LT-treated rats. There were no changes in localization of TRPV1, however, the intensity of reaction was stronger in germ cells of the seminiferous epithelium after LT treatment. The apoptosis in both groups of animals was observed within the population of spermatocytes and spermatids in II and III stages of the seminiferous epithelium cycle. In testis of LT-treated rats the immunoexpression of caspase-3 was additionally found in the germ cells in I and IV stages, and Sertoli, myoid and Leydig cells. In conclusion, our results underline the important role of letrozole treatment in the proper function of male reproductive system, and additionally demonstrate that hormonal imbalance can produce the morphological abnormalities in testis