Polish sociology after twenty-five years of post-communist transformation

Die polnischen Sozialwissenschaften haben zwei komplementäre Ziele verfolgt. Eines bestand darin, die polnische Transformation in ihrem räumlichen und historischen Kontext zu beschreiben. Zum zweiten ging es darum zu erklären, in welcher Form die externen, globalen Rahmenbedingungen die Mechanismen interner sozialer Modernisierung beeinflussten. Der Überblick über die vergangenen 25 Jahre zeigt einen klaren Wandel von der technokratischen Version eines flüssigen und raschen Wechsels hin zu einer tiefgehenden Betrachtung der Besonderheiten der polnischen Modernisierung. Soziale Phänomene wurden als ein spontanes und häufig singuläres Ergebnis neuer Institutionen, Regeln und Regulierungen betrachtet, die langsam Wurzeln fassen. Zur selben Zeit hat sich die analytische Perspektive um europäische und sogar globale Zusammenhänge erweitert. Bei ihrer Suche nach einer angemessenen Herangehensweise waren Soziologinnen und Soziologen auch in öffentliche Debatten über die Bemessung der nationalen »Aktiva und Passiva« und in die Festlegung zukünftiger Entwicklungsprioritäten involviert.   Polish social sciences have pursued two complementary objectives. Firstly, the aim was to describe the Polish transformation in relation to its external context, both spatial and temporal. The second was to explain how these external, global circumstances influenced the mechanisms of internal social modernisation in the country. A survey of the last twenty five years shows a clear transition from the technocratic vision of a smooth and rapid change to a deeper consideration of the peculiarities of Polish modernisation. Social phenomena have come to be regarded as a spontaneous and often unique result of new institutions, rules and regulations gradually taking root. At the same time, the analytical perspective has broadened to include European or even global contexts. In their search for an adequate approach, sociologists have been also involved in public debate on the assessment of the country’s ›assets and liabilities‹ and setting its developmental priorities for the future. Die polnischen Sozialwissenschaften haben zwei komplementäre Ziele verfolgt. Eines bestand darin, die polnische Transformation in ihrem räumlichen und historischen Kontext zu beschreiben. Zum zweiten ging es darum zu erklären, in welcher Form die externen, globalen Rahmenbedingungen die Mechanismen interner sozialer Modernisierung beeinflussten. Der Überblick über die vergangenen 25 Jahre zeigt einen klaren Wandel von der technokratischen Version eines flüssigen und raschen Wechsels hin zu einer tiefgehenden Betrachtung der Besonderheiten der polnischen Modernisierung. Soziale Phänomene wurden als ein spontanes und häufig singuläres Ergebnis neuer Institutionen, Regeln und Regulierungen betrachtet, die langsam Wurzeln fassen. Zur selben Zeit hat sich die analytische Perspektive um europäische und sogar globale Zusammenhänge erweitert. Bei ihrer Suche nach einer angemessenen Herangehensweise waren Soziologinnen und Soziologen auch in öffentliche Debatten über die Bemessung der nationalen »Aktiva und Passiva« und in die Festlegung zukünftiger Entwicklungsprioritäten involviert.   Polish social sciences have pursued two complementary objectives. Firstly, the aim was to describe the Polish transformation in relation to its external context, both spatial and temporal. The second was to explain how these external, global circumstances influenced the mechanisms of internal social modernisation in the country. A survey of the last twenty five years shows a clear transition from the technocratic vision of a smooth and rapid change to a deeper consideration of the peculiarities of Polish modernisation. Social phenomena have come to be regarded as a spontaneous and often unique result of new institutions, rules and regulations gradually taking root. At the same time, the analytical perspective has broadened to include European or even global contexts. In their search for an adequate approach, sociologists have been also involved in public debate on the assessment of the country’s ›assets and liabilities‹ and setting its developmental priorities for the future.&nbsp

Znaczenie historii w studiach regionalnych: rola przeszłości w polskiej socjologii regionu po roku 1989

Historical explanations play an important and growing role in regional studies conducted within the framework of Polish sociology. The aim of the article is to assess the scope of the uses of history and to analyse the ways of using it. I attempt to answer the following questions: what is the purpose of using the past in regional studies? What events and phenomena from the past are present in regional analyses? Is there critical reflection on how to use the past? Two areas of regional studies have been distinguished. The first is determined by analyses related to the economic dimension of regional development. The most important issues concern historical backwardness and the problem of the peripheral condition of Polish regions. The second is the study of local identities and local traditions. The past is an important component of local policies and regional discourses. There is growing critical reflection on the use of the past in managing the image of the region and creating new regional identities. References to the past serve various purposes: they justify deterministic visions and describe the durability of regional differences. They are important resources in symbolic games and the foundations of local identities. Recently, there have been new analyses in which the regional past is the subject of sociological and historical research. They search for mechanisms that connect historical institutions and practices with contemporary attitudes and actions.W polskiej socjologii regionu odwołania do przeszłości zajmują ważne miejsce. Celem artykułu jest analiza sposobów użycia przeszłości oraz próba odpowiedzi na następujące pytania: w jakim celu sięga się do przeszłości i jakie pełni ona funkcje? Czy jest ona przedmiotem badania? Jakie wydarzenia i zjawiska z przeszłości są obecne w analizach regionalnych? Czy istnieje krytyczny namysł nad sposobami używania przeszłości? Wyróżniono dwa obszary badań włączających przeszłość. Pierwszy wyznaczają analizy związane z ekonomicznym wymiarem rozwoju regionalnego. Kwestie dotyczą historycznego zacofania, peryferyjności i wynikających z niego problemów rozwojowych regionów. Drugi obszar stanowią badania tożsamości regionalnych. W analizach procesów ich kształtowania rozwija się obszerne i szczegółowe odniesienia historyczne. Przeszłość jest też składnikiem polityk lokalnych i regionalnych dyskursów. Socjologowie tworzą krytyczną refleksję nad wykorzystaniem przeszłości w rywalizacji wizerunkowej i kreowaniu nowych tożsamości regionalnych. Przeszłość służy różnym celom: uzasadnia deterministyczne wizje rozwoju oraz trwałość różnic regionalnych, jest zasobem w grach symbolicznych i budulcem tożsamości regionalnych. Ostatnio pojawiają się interesujące analizy, w których staje się ona także przedmiotem badań. Identyfikuje się w nich mechanizmy łączące dawne instytucje i praktyki ze współczesnymi postawami i działaniami ludzi

Socjologia historyczna polskich zmian społecznych. Od powstania Solidarności do transformacji systemowej

It has been very rare to start analyzing the post-communist transformation from the Solidarity movement. Neither the conceptual achievements, nor the social dimension of this popular collective experience has been treated as a valuable resource for the new post-communist project. Historical sociology can provide inspiration in the form of methodological proposals and stimulate reflection by giving a framework of interpretation to explain the processes. Extending the model by incorporating the perspective of vast social processes of modern history of Western Europe will enrich the interpretations of Polish social and cultural change since 1980. Do historycznego punktu startowego przemian ustrojowych, jakim był ruch Solidarności, sięga się w refleksji nad polską transformacją bardzo rzadko. Ani dorobek koncepcyjny, ani wymiar społeczny tego fenomenu nie został zaliczony do wartościowych zasobów nowego projektu ustrojowego. Wyjaśnienie natury tych procesów przez osadzenie ich w kontekście historycznym jest elementem niezbędnym do zrozumienia zmiany systemowej. Socjologia historyczna może dostarczyć inspiracji w postaci propozycji metodologicznych i może pobudzać rodzimą refleksję nad wychodzeniem z komunizmu przez proponowanie ram interpretacyjnych i sposobów wyjaśniania tych wydarzeń. Poszerzenie perspektywy przez włączenie modelowych procesów społecznych z nowożytnej historii Europy Zachodniej wzbogaci interpretacje naszych przemian społecznych i kulturowych od 1980 r.

Od idei homo sovieticus do mentalności folwarcznej Polaków. O używaniu przeszłości w dyskursie socjologicznym i publicznym

Naukowe analizy pełnią funkcje społeczne jako ważny głos w debacie publicznej. W Polsce bliskość dyskursu akademickiego i publicznego umacnia jeszcze tradycja obywatelskich zadań intelektualistów. Głos socjologów włącza się w polski dyskurs publiczny dotyczący wizji rozwoju społecznego, kształtu przyszłości i dróg prowadzących do niej. Ważne jest oddziaływanie na tożsamość społeczną przez wpływ na imaginaria społeczne, kształtowanie wspólnego języka i sposoby myślenia o polskim społeczeństwie. Zmiana społeczna po 1989 r. wywołała potrzebę stworzenia nowych narracji do opisania powstającej rzeczywistości. Jednocześnie postawiła problem rewizji dotychczasowego sposobu rozumienia przeszłości. Istnieje bowiem ścisły związek między diagnozami teraźniejszości i wizjami przyszłości a obrazami historii.Przedmiotem niniejszej analizy są reinterpretacje historii, jakie socjologowie wnoszą do debaty publicznej. Przyczyny utrudnień procesów modernizacyjnych często umieszczają w przeszłości. Są to zwykle obciążenia mentalne, takie jak trwałość nastawień ukształtowanych w czasach socjalizmu czy identyfikowanie mentalności folwarcznej jako czynnego reliktu czasów pańszczyźnianych. Odradza się też nurt badań nad dziejami polskiej inteligencji. Interpretacje historii w analizach socjologów są częścią diagnozy polskiej współczesności. Praca nad przeszłością pełni w nich różne funkcje, m.in. legitymizuje porządek społeczny lub uzasadnia przyjmowane wizje rozwoju. Może też być zastępczym wyjaśnieniem, unikającym analizy głębszych przyczyn strukturalnych. Jednak rozwijają się także studia, które dość oryginalnie przeformułowują wątki historyczne i zawierają duży potencjał eksplanacyjny

Znaczenie historii w studiach regionalnych: rola przeszłości w polskiej socjologii regionu po roku 1989

W polskiej socjologii regionu odwołania do przeszłości zajmują ważne miejsce. Celem artykułu jest analiza sposobów użycia przeszłości oraz próba odpowiedzi na następujące pytania: w jakim celu sięga się do przeszłości i jakie pełni ona funkcje? Czy jest ona przedmiotem badania? Jakie wydarzenia i zjawiska z przeszłości są obecne w analizach regionalnych? Czy istnieje krytyczny namysł nad sposobami używania przeszłości? Wyróżniono dwa obszary badań włączających przeszłość. Pierwszy wyznaczają analizy związane z ekonomicznym wymiarem rozwoju regionalnego. Kwestie dotyczą historycznego zacofania, peryferyjności i wynikających z niego problemów rozwojowych regionów. Drugi obszar stanowią badania tożsamości regionalnych. W analizach procesów ich kształtowania rozwija się obszerne i szczegółowe odniesienia historyczne. Przeszłość jest też składnikiem polityk lokalnych i regionalnych dyskursów. Socjologowie tworzą krytyczną refleksję nad wykorzystaniem przeszłości w rywalizacji wizerunkowej i kreowaniu nowych tożsamości regionalnych. Przeszłość służy różnym celom: uzasadnia deterministyczne wizje rozwoju oraz trwałość różnic regionalnych, jest zasobem w grach symbolicznych i budulcem tożsamości regionalnych. Ostatnio pojawiają się interesujące analizy, w których staje się ona także przedmiotem badań. Identyfikuje się w nich mechanizmy łączące dawne instytucje i praktyki ze współczesnymi postawami i działaniami ludzi

Od redakcji

*

Inducible nitric oxide synthase in duodenum of children with Giardia lamblia infection.

The investigation were performed on children with Giardia lamblia infection, diagnosed on the basis of positive stool tests for Giardia antigen (Elisa) or by microscopical detection of trophozoites in duodenal fluid. In duodenal biopsies morphological studies and immunohistochemical reaction for inducible nitric oxide synthase (iNOS) were performed. The control group was made up of duodenal tissue of children with excluded giardiasis and inflammation of the upper part of gastrointestinal tract. The duodenal biopsies from children without Giardia lamblia infection were found to have a high immunoreactivity for iNOS in enterocytes, the cells of intestinal crypts, endothelial cells of vessels and connective tissue cells of lamina propria. In children with giardiasis: in some biopsies the expression of iNOS was as high as in control group, in others was weaker detectable and the shortening of intestinal villi was seen. There were also duodenal biopsies with the lack of immunoreactivity for iNOS, with shorter villi and a large amount of mucus in the intestinal epithelium. Beside of goblet cells, also enterocytes were loaded with mucus. The pathological changes may cause malabsorption and also may have a negative influence on the defense of the intestinal wall against Giardia lamblia infection. The different morphological and immunohistochemical results in the duodenum of children with giardiasis can elucidate a variety of clinical symptoms from asymptomatic to severe infection

DHT deficiency perturbs the integrity of the rat seminiferous epithelium by disrupting tight and adherens junctions

In rats with a DHT deficiency induced by finasteride, morphological changes in the seminiferous epithelium were observed. The structural alterations were manifested by the premature germ cells sloughing into the lumen of seminiferous tubules. The etiology of this disorder could be connected with intercellular junctions disintegration. We showed in the immunohistochemical study the changes in expression of some proteins building tight and adherens junctions. The depression of N-cadherin, β-catenin and occludin immunoexpressions could be the reason for the release of immature germ cells from the seminiferous epithelium. However, the observed increase of the immunohistochemical reaction intensity of vinculin, one of the cadherin/catenin complex regulators, could be insufficient to maintain the proper function of adherens junctions. The hormonal imbalance appears to influence the pattern of expression of junctional proteins in the seminiferous epithelium. It could lead to untimely germ cells sloughing, and ultimately could impair fertility. (Folia Histochemica et Cytobiologica 2011, Vol. 49, No. 1, 62–71

Rat epididymal epithelial cells and 17beta-estradiol synthesis under hCG stimulation in vitro.

Epithelial cells of human and animal epididymis display features of steroidogenic cells. Rat epididymal epithelial cells in vitro produce androgens which are converted to 17beta-estradiol, and released into the medium. The regulation of the epididymal steroidogenesis is not fully understood but it could be expected that it remains under LH influence. In previous study we observed that the morphology of rat epididymal epithelial cells in vitro was affected by hCG and the increase of amount of lipid droplets, glycogen and PAS-positive substances was observed. The present studies show the organelles which take part in synthesis of steroids in rat epididymal epithelial cells in vitro and the effect of hCG on E2 synthesis. The cells were cultured in the medium with/without DHT and without DHT in supplementation with hCG. After hCG stimulation the amount of an active mitochondria were increased when compared to the amount of mitochondria in the epididymal epithelial cells cultured without DHT. Ultrastructure of the cells was similar to the cells cultured with DHT, while the cytoplasm of the cells cultured without DHT was disorganized. The synthesis of 17beta-estradiol was stimulated by hCG, that exerted its effect through LH/hCG receptors, localized in the epididymal epithelial cells

Androgen levels and apoptosis in the testis during postnatal development of finasteride-treated male rat offspring

Introduction. The hormone-dependent events that occur throughout the first wave of spermatogenesis, such as the establishment of the number of Sertoli cells (SCs) and spermatogonial stem cells (SSCs) within the seminiferous cords and the setting up of the blood-testis barrier, are important for adult male fertility. Any changes in the T/DHT ratio can result in male subfertility or even infertility. In this study we aimed to evaluate effects of paternal exposure to 5-alpha reductase type 2 inhibitor, finasteride on litter size, androgen levels and germ cell apoptosis in male offspring during postnatal development. Material and methods. The subjects of the study were 7, 14, 21/22, 28, and 90-day-old Wistar male rats (F1:Fin) born from females fertilized by finasteride-treated rats. Offspring born from untreated parental animals were used as a control group (F1:Control). Animals and the collected testes were weighed, blood and intratesticular levels of T and DHT were measured by ELISA, and the apoptotic index of testicular cells was evaluated by TUNEL technique. Results. We observed difficulties in obtaining male newborns from female rats fertilized by finasteride-treated male rats. In the F1:Fin rats, changes in the body and testes weights occurred, and a lower number of apoptotic cells was found during postnatal maturation of the seminiferous epithelium. Changes in androgen concentrations during the first spermatogenesis wave and adult life were also evident. Conclusion. Finasteride treatment of male adult rats may not only cause a decrease in the fertility of parental rats, but also could lead to incorrect, androgen-sensitive course of spermatogenesis in their offspring