Rozwój rolnictwa ekologicznego w Polsce w latach 2006–2009

The aim of the article is to present the results of a research on spatial differences in organic farming in Poland over the years 2006–2009. This type of farming finds ever more proponents here. The legal measures undertaken and the financial intervention means earmarked for it soon produced a 25-fold increase in the number and a 30-fold increase in the area of organic farms in the country over the study period. The dynamic increase in eco-farms was accompanied by the development of the processing of ecological agricultural products. Over the years 2006–2009 the number of entities processing such products in Poland grew by nearly 80%.Celem artykułu jest przedstawienie wyników badań zróżnicowania przestrzennego rolnictwa ekologicznego w Polsce w latach 2006–2009. Ten sposób gospodarowania znajduje w Polsce coraz więcej zwolenników. Podjęte działania prawne i interwencyjne środki finansowe po akcesji Polski do UE szybko przełożyły się na 25-krotny wzrost liczby oraz 30-krotny wzrost powierzchni gospodarstw ekologicznych w Polsce w latach 2001–2009. Dynamicznemu wzrostowi „ekogospodarstw” towarzyszył rozwój przetwórstwa produktów ekologicznych. W latach 2006–2009 w Polsce liczba podmiotów zajmujących się przetwarzaniem ekologicznych produktów rolnych wzrosła niemal o 80%

The distribution systems for organic farming produce in Poland and Spain – similarities and differences

At the turn of the 21st century, European countries experienced a dynamic growth of interest in organic farming and the development of distribution systems for organic farming produce. This article is an attempt to assess the development of the distribution systems for organic farming produce in Spain and Poland and to identify the key drivers determining the systems. A hypothesis has been adopted that, despite different conditions, the systems operate in a similar way in both countries (though various distribution channels have different significance), and that they are becoming more and more similar to the distribution systems for conventional farming produce. New trends in the development of Polish and Spanish distribution channels for organic farming produce have also been identified

Funkcjonowanie klastrów rolno-żywnościowych na ekologicznym rynku rolnym w Polsce

This paper seeks to assess the level of development of Polish ecological agri-food clusters in terms of the country’s potential of organic farming, ecological processing of farm products, and the distribution of food produced with the help of ecological methods. Despite the upsurge of interest in clustering observed in Poland in the first decade of the 21st century as well as the growing number of clusters and intensive development of organic farming, it was found that agri-food clusters embracing entities producing ecological food were still of marginal significance. At the start of 2014 there were only two: the Ecological Food Valley Cluster and the Kujavia-Pomerania Cluster, a division of Ekoland, the Association of Food Producers Using Ecological Methods. The assessment of the operation of those clusters shows unequivocally that the process of building ecological agri-food clusters only just starts in Poland. Today clustering still utilises the potential of Polish organic farming to a very small extent.W artykule oceniono poziom rozwoju ekologicznych klastrów rolno-spożywczych w kontekście potencjału polskiego rolnictwa ekologicznego, przetwórstwa ekologicznych płodów rolnych i dystrybucji żywności wyprodukowanej metodami ekologicznymi. Stwierdzono, że pomimo obserwowanego w Polsce w pierwszym dziesięcioleciu XXI w. wzrostu zainteresowania klasteringiem i rosnącej liczby klastrów oraz intensywnego rozwoju rolnictwa ekologicznego, klastry rolno-żywnościowe skupiające podmioty związane z produkcją żywności ekologicznej mają marginalne znaczenie. Na początku 2014 r. istniały jedynie dwa: klaster Dolina Ekologicznej Żywności oraz klaster Kujawsko-Pomorski Oddział Stowarzyszenia Producentów Żywności Metodami Ekologicznymi „Ekoland”. Ocena funkcjonowania tych klastrów jednoznacznie wskazuje, że proces budowy ekologicznych klastrów rolno-żywnościowych w Polsce dopiero się rozpoczyna i obecnie klastering jedynie w bardzo niewielkim stopniu wykorzystuje potencjał polskiego rolnictwa ekologicznego

Legal regulations and the development of German and Polish allotment gardens in the context of the production function

Allotment gardens (AGs) serve various socio-cultural, ecological and economic functions, mostly for the urban community, and they also provide agricultural produce for their users. German and Polish legislation includes this function in the definitions regulating allotment gardening. The article aims to compare the legal regulations for allotment gardening in operation in Germany and Poland. This study analyses legal acts concerning the development and functioning of allotments, since they may greatly influence their production function. Moreover, field research and structured interviews were carried out and, as a result, the collected data were contrasted with the actual state of development of selected allotments. The study shows that some of the provisions of legal acts, both German and Polish, are not strictly adhered to by the users. Also, the analysis of use of allotments in both countries reveals the strong influence of the present legal norms. The regulations concerning allotment gardening in Germany are conducive to preserving plant cultivation, while in Poland unclear provisions on the way in which crop cultivation is to be developed have led to a replacement of the farming function by recreational and residential uses. It is necessary, then, to maintain and observe the existing regulations in Germany. In Poland, on the other hand, there is a strong need for a regulation at the national level which would specify the principles regarding the obligatory use of part of a plot for food production.Ogrody działkowe pełnią różnorodne funkcje: kulturowo-rekreacyjne i ekonomiczne, w tym aprowizacyjne dla użytkowników, ekologiczne, środowiskowe, edukacyjne i społeczne dla mieszkańców całego miasta. Niemieckie, jak i polskie ustawodawstwo „działkowe” wpisuje się w ten trend definiowania, a tym samym regulowania ogrodnictwa działkowego. Celem artykułu jest porównanie regulacji prawnych w zakresie ogrodnictwa działkowego obowiązujących w Niemczech i Polsce. Analizie zostały poddane zapisy dotyczące zagospodarowania i funkcjonowania ogrodów działkowych, gdyż te mogą istotnie przekładać się na realizację funkcji produkcyjnej. Ponadto przeprowadzono badania terenowe, ustrukturyzowane wywiady - zgromadzone dane konfrontowano z faktycznym stanem zagospodarowania wybranych ogrodów. Przeprowadzone badania wykazały, że niektóre zapisy aktów prawnych, zarówno niemieckich, jak i polskich, nie są w pełni przestrzegane. Jednocześnie analiza wykorzystania ogrodów działkowych w obu krajach wskazuje na silny związek z istniejącymi normami prawnymi. W Niemczech istniejące regulacje prawne dotyczące ogrodnictwa działkowego sprzyjają zachowaniu funkcji uprawowej, podczas gdy w Polsce niedoprecyzowane przepisy dotyczące sposobu zagospodarowania działek doprowadziło do wypierania funkcji uprawowej przez rekreacyjną i mieszkaniową. Konieczne jest zatem utrzymanie i przestrzeganie przepisów aktualnie obowiązujących w Niemczech. Natomiast w Polsce istnieje pilna potrzeba wprowadzenia przepisu na poziomie krajowym, który precyzyjnie regulowałby zasady dotyczące obowiązkowego użytkowania części działki do produkcji żywności

WPŁYW SUBURBANIZACJI NA WIEJSKIE STRUKTURY OSADNICZE

Over the past dozens of years, due to the introduction of a new socio-economic system, the following changes have taken place and continue to take place within settlement units in suburban areas of large cities: land ownership, sustainability, type, size and shape of buildings, assurance of social and technical infrastructure as well as local social ties. New types of investments and economic activity have also emerged, which has ultimately contributed to the creation of new jobs.The aim of this paper is to present the changes taking place in rural districts of Poznan at the tum of the 20th and 21st centuries as a result of suburbanization. It has been noted that the transformations take place mainly in the morphology of rural settlements, in their spatial and compositional layout, however, the physiognomy of villages is also undergoing changes. Detailed research was conducted in the suburban area of the city of Poznan and it was centered around the countryside of Tarnowo Podgórne. Such a multi-scale approach (macro and micro) provides a fuller picture of changes in the spatial structure of rural units which are under the influence of a large urban center. The study includes selected aspects of the urbanization processes that have taken place in the district of Poznan in the years 1990-2007. Apart from issues related to the shaping of the population, the subject of the analysis also includes the changes in the surface of the built-up areas (building developments, service buildings, industrial buildings), which have been considered one of the most important manifestations of the processes of urbanization.Przedmiotem analiz są przemiany, jakie dokonują się na obszarach wiejskich powiatu poznańskiego (szczególnie w obrębie wsi) na przełomie XX i XXI w. w wyniku procesu suburbanizacji. Badania przeprowadzono w strefie podmiejskiej miasta Poznania, koncentrując się na wsi Tarnowo Podgórne. W opracowaniu uwzględniono wybrane aspekty przebiegu procesów urbanizacyjnych, które dokonały się na terenie powiatu poznańskiego w latach 1990-2007. Poza zagadnieniami związanymi z kształtowaniem się liczby ludności, przedmiotem analizy były także zmiany w zagospodarowaniu przestrzennym

Between food growing and leisure: contemporary allotment gardeners in Western Germany and Poland

Allotment gardens have existed in Europe for 170 years and have changed their functions over time. While the scholarly literature emphasizes the economic, social and ecological benefits of allotment gardens, little is known about today’s allotment gardeners, especially in different geopolitical environments. This paper describes allotment gardeners’ profiles based on empirical data obtained from surveys conducted in two countries with, on the one hand, a long tradition of allotment gardens and, on the other hand, a recent history of belonging to two different geopolitical regions: Poland and West Germany. Inspired by the cultural-geographical approach that acknowledges that the gardening practice is influenced by culture and based on the method of non-hierarchical “k-means” clustering, this paper identifies characteristics of today’s allotment gardeners from the region of Westphalia-Lippe in Germany and of Wielkopolska in Poland. Significant differences in profiles were factored together in the statistical analysis based on garden practices and the meanings attributed to these practices as reported by the gardeners in the survey. As a result, German gardeners can be described first and foremost as urban farmers and ecologists, while Polish allotmenteers seem to prefer using their gardens for leisure (as well as a holiday retreat) and for ornamental purposes. Results can inform municipalities, stakeholders and garden organizations who are interested in adjusting existing allotment garden areas to meet future needs. However, in both countries the community of gardeners cannot be conclusively defined, as it is subject to further development, triggered by a generational change in many allotment gardens. For instance, in the context of the recent COVID-19 crisis, a significant increase in demand for allotment plots has been reported in both countries, which again confirms their role in times of crisis.Bis in die Mitte des 20. Jahrhundert waren das Kleingartenwesen in Deutschland und Polen weitgehend vergleichbar. Aufgrund der historischen und sozioökonomischen Transformationen in beiden Ländern im 20. und frühen 21. Jahrhundert haben sich die heutigen Kleingärten in beiden Ländern ausdifferenziert. Als Folge davon hat sich auch das Profil der Kleingärtnerinnen und –gärtner geändert. Der vorliegende Artikel identifiziert Merkmale der heutigen Gärtnerinnen und Gärtner aus Deutschland und Polen. Um Einblicke in die komplexen Charakteristika zeitgenössischer Kleingärtnerinnen und -gärtner zu gewinnen, führten die Autoren Befragungen in Kleingärten in der Region Westfalen-Lippe in Deutschland und in der Region Wielkopolska in Polen sowie strukturierte Interviews mit den Vorsitzenden der in die Studie einbezogenen Kleingartenvereine sowie vertiefte Interviews mit den Geschäftsführern der regionalen Kleingartenverbände durch. Einige Materialien wurden durch eigene Beobachtungen bei Studienbesuchen in beiden Regionen gewonnen. Die Forschungsergebnisse zeigen, dass ein/e typische/r deutsche/r Kleingärtner/in in erster Linie ein/e Produzent/in und Ökologe/in ist, der/die auf die Erhaltung der Biodiversität in seinem/ihrem Kleingarten achtet. Im Gegensatz dazu ist ein/e typische/r polnische/r Kleingartennutzer/in eher ein/e Gärtner/in, der/die sich im Garten vorwiegend ausruht und den Garten auch für Urlaube nutzt. Im Gegensatz zur multinationalen Gemeinschaft der deutschen Kleingartennutzer ist ihr polnisches Pendant in Bezug auf die Nationalität praktisch homogen. Allerdings ist in beiden Ländern die Gemeinschaft der Gärtnerinnen und Gärtner nicht abschließend definierbar, da sie, ausgelöst durch einen Generationswechsel in vielen Kleingärten einer weiteren Entwicklung unterworfen ist

Zasoby użytków rolnych w Polsce w latach 2010–2020

The article presents changes taking place in agricultural land resources in Poland in 2010– 2020. Particular attention was paid to identifying changes in the distribution of agricultural land. The analysis was carried out at three levels - national, voivodeship, and municipal, and was based on data from the Central Office of Geodesy and Cartography in Warsaw (GUGiK). It was found that the process of shrinking agricultural land resources is ongoing (a loss of 498.3 thousand ha) and its dynamics have increased compared to the first decade of the 21st century (2000–2010 a loss of 369.4 thousand ha). The area of agricultural land decreased in all voivodeships and most communes. Although the loss of agricultural land affected almost all communes, the intensity of this phenomenon in spatial terms varied significantly. The systematic reduction of agricultural land resources did not result in major changes in their spatial distribution. Changes in agricultural land resources in the years 2010–2020 are the result of the influence of many conditions. These include natural conditions as well as social and economic conditions. It is difficult to clearly define their hierarchy. The factors differ in their „strength of influence”, which also changes over time and the scale of their mutual influence. Spatial analysis of changes in agricultural land resources indicates that some conditions vary regionally, e.g. urbanization processes, and natural conditions. Agricultural land is treated primarily as a kind of reservoir of land for investment, and therefore its resources will probably continue to decrease. Taking into account food security as well as the wide range of functions that agricultural land performs in the natural environment, it is necessary to manage agricultural land responsibly and monitor its resources and changes taking place in the structure of land use.W artykule przedstawiono zmiany zachodzące w zasobach użytków rolnych w Polsce w latach 2010–2020. Szczególną uwagę zwrócono na identyfikację zmian w rozmieszczeniu użytków rolnych. Analizę przeprowadzono na 3 poziomach – krajowym, wojewódzkim i gminnym, a jej podstawą były dane Głównego Urzędu Geodezji i Kartografii w Warszawie (GUGiK). Stwierdzono, że postępuje proces kurczenia się zasobów użytków rolnych (ubyło 498,3 tys. ha), a jego dynamika zwiększyła się w porównaniu z pierwszym dziesięcioleciem XXI w. (2000–2010 ubytek 369,4 tys. ha). To przede wszystkim konsekwencja rozwoju społeczno-gospodarczego kraju. Użytki rolne traktowane są głównie jako swoisty rezerwuar gruntów pod inwestycje i z tego względu zapewne nadal zmniejszać się będą ich zasoby. Mając na uwadze bezpieczeństwo żywnościowe, a także szeroką paletę funkcji, jakie pełnią użytki rolne w środowisku przyrodniczym, niezbędne jest odpowiedzialne gospodarowanie użytkami rolnymi i prowadzenie monitoringu ich zasobów oraz zmian zachodzących w strukturze użytkowania ziemi

Problemy rolnictwa na obszarach metropolitalnych

Dynamic suburbanization processes taking place in Poland for several years have led to a rapid development of suburban areas. It results in significant pressure exerted on agriculture and rural areas and leads to agricultural land area shrinkage. The aim of the paper is to present changes occurring in the field of agricultural activity within metropolitan areas in Poland. Particular emphasis was laid on the need for rational management of agricultural land and the introduction of solutions which would allow for maintaining the most valuable agricultural land in terms of production capacity and landscape quality. The spatial scope of the analysis embraced 7 selected metropolitan areas in Poland: Wrocław, Kraków, Górny Śląsk-Zagłębie, Poznań, Łódź, Warszawa and Gdańsk–Gdynia– Sopot, and the problems of the Poznań Metropolitan Area are discussed. In 2007–2018 the size of farmland decreased by 4.3% in the metropolitan areas studied, which means that agricultural land gradually disappears under the influence of urbanisation processes. Environmental and economic reasons speak for the rational management of agricultural areas in metropolises. It is necessary to include multifunctional and urban agriculture in the priorities of spatial planning in metropolitan areas and to create the monitoring of land resources at the disposal of agriculture as the protection against unjustified designation of agricultural land for non-agricultural purposes.Zachodzące od kilkunastu lat w Polsce silne procesy suburbanizacyjne doprowadziły do gwałtownego rozwoju obszarów podmiejskich. Powoduje to dużą presję na rolnictwo i obszary wiejskie, prowadząc do kurczenia się powierzchni gruntów rolnych. Celem opracowania jest przedstawienie zmian zachodzących w zakresie działalności rolniczej na obszarach metropolitalnych w Polsce. Szczególną uwagę zwrócono na potrzebę racjonalnego gospodarowania gruntami rolnymi i wprowadzenia rozwiązań, które pozwoliłyby na zachowanie najbardziej cennych produkcyjnie i wartościowych krajobrazowo terenów rolniczych. Zakres przestrzenny analizy obejmował 7 wybranych obszarów metropolitalnych w Polsce: Wrocławski Obszar Metropolitalny, Krakowski Obszar Metropolitalny, Górnośląsko-Zagłębiowską Metropolię, Poznański Obszar Metropolitalny, Łódzki Obszar Metropolitalny, Warszawski Obszar Metropolitalny oraz Obszar Metropolitalny Gdańsk–Gdynia–Sopot. Bardziej szczegółowo problemy rolnictwa omówiono na przykładzie Poznańskiego Obszaru Metropolitalnego. W latach 2007–2018 na badanych obszarach metropolitalnych nastąpił spadek powierzchni użytków rolnych o 4,3%, co oznacza zanikanie terenów rolniczych pod wpływem procesów urbanizacyjnych. Względy środowiskowe i gospodarcze przemawiają za tym, aby racjonalnie gospodarować terenami rolniczymi na obszarach metropolitalnych. Z uwagi na ochronę przed nieuzasadnionym wyłączaniem gruntów rolnych z produkcji rolniczej konieczne jest włączenie wielofunkcyjnego rolnictwa i rolnictwa miejskiego do priorytetów planowania przestrzennego obszarów metropolitalnych oraz utworzenie monitoringu zasobów gruntów, jakim dysponuje rolnictwo

Pulmonary veno-occlusive disease: pathogenesis, risk factors, clinical features and diagnostic algorithm — state of the art

Pulmonary veno-occlusive disease (PVOD) and pulmonary capillary haemangiomatosis (PCH) are rare disorders, with the estimated prevalence of less than 1 case per million inhabitants. The vascular pathology in PVOD/PCH involves pre-septal and septal veins, alveolar capillaries and small pulmonary arteries. According to the ERS/ESC classification of pulmonary hypertension (PH) from 2015, PVOD/PCH have been included in the subgroup 1’ of pulmonary arterial hypertension (PAH). Recent data indicate, however, the possibility of PVOD/PCH pathology in the patients diagnosed in the group 1. The problem may concern PAH associated with scleroderma, drug- induced PAH, PAH due to HIV infection and up to 10% of patients with idiopathic PAH (IPAH). Recently, bi-allelic EIF2AK4 mutations were found in the cases with heritable form of PVOD/PCH and in about 9% of sporadic cases. Moreover, an association between occupational exposure to organic solvents and PVOD/PCH was proved. The present review is an attempt to summarise the current data on pathogenesis, risk factors, clinical features and diagnostic algorithm for PVOD/PCH