Pomiary przemieszczeń w technologii statycznej GPS

Badania sejsmologiczne wstrząsów o wysokich energiach, które są prowadzone na terenie Górnośląskiego Zagłębia Węglowego, wskazują na ich ścisły związek z budową geologiczną tego obszaru. Potwierdzeniem tezy o tektonicznym i eksploatacyjnym charakterze wstrząsów może być wykonanie długoterminowych badań geodynamicznych, prowadzonych na lokalną i regionalną skalę. Interpretacja tego rodzaju badań w rejonach prowadzenia intensywnej eksploatacji górniczej jest bardzo trudna, ze względu na występowanie dużych przemieszczeń, wywołanych przez podziemną eksploatację górniczą. Z tego powodu badania geodynamiczne wykonywane techniką GPS w rejonach prowadzenia eksploatacji górniczej powinny zostać uzupełnione dodatkowo o szczegółowe badania geologiczne, sejsmologiczne oraz satelitarną interferometrię radarową. Jednakże odprężenie górotworu wywołane przez eksploatację górniczą może powodować wyzwolenie istniejących naprężeń tektonicznych. Kluczowe znaczenie w kompleksowej interpretacji danych ma bardzo dokładne rozpoznanie geologiczne, wynikające z prowadzenia prac górniczych

Wyznaczenie parametrów sprężystych płytkiego ośrodka geologicznego nad wykształcającą się niecką obniżeniową

Seismic and geodetic studies were carried out before, during, and after underground exploitation of a coal bed in Katowice – Kleofas Coal Mine, located in the Upper Silesia Coal Basin, Poland. Development of a subsidence trough was completed approximately 3 months after passage of a longwall exploitation in the coal seam. This was the time required for the subsidence trough to appear on the surface, which was confirmed by levelling measurements. Sharp changes in the elastic parameters were observed on each profile during subsidence trough development. This observation can result from changing tension and compression forces caused by increase and/or decrease of the elastic parameters of the rock mass. After completion of subsidence trough development, the rock mass appeared to return to its isotropic state and the observed changes ceased. Some minor fluctuations were noted, but they probably resulted from changes in groundwater levels, which might have affected the measured parameters

Integrated geophysical and geochemical methods applied for recognition of acid waste drainage (AWD) from Zn-Pb post-flotation tailing pile (Olkusz, southern Poland)

Long-term underground exploitation of Zn-Pb ores has led to drainage of the area and formation of a huge dumping ground in the form of a pile. In its vicinity, processes of acid drainage have developed as a result of contamination of soils and groundwater. Geochemical transformations of mineral contents of waste can significantly affect physical and chemical properties of the soils and the bedrock. At the prospect of termination of the mining activity in the near future, determining the routes of the pollution migration, ability to monitor acid drainage processes and assessment of the risk of heavy metal pollution are really crucial. The paper presents a proposal for solving this problem by means of geophysical methods: Electrical Resistivity Tomography (ERT), Time Domain-Induced Polarisation (TDIP), Frequency Domain Electromagnetics (FDEM) and shallow-depth magnetometric surveys combined with geochemical investigations. The obtained results of geophysical surveys have been confirmed by geochemical investigations. The applied ERT and TDIP methods make it possible to identify the spread of the zones of pollution around the tailing pile, but their effectiveness depends on humidity of the ground. Soil magnetometry and shallow-depth induction profiling are a good tool to identify the medium contaminated with minerals redeposited by aeolian processes and allow to determine the range of the dust spread from the pile. It has been shown that the range of impact of the geochemical changes around the tailing pile is high and depends not only on directions and dynamics of water flow from the pile but also on aeolian transport

Geodynamika centralnej części Górnego Śląska w świetle badań GPS

Tyt. z nagłówka.Bibliografia s.[261].Dostępny również w formie drukowanej.STRESZCZENIE: Badania sejsmologiczne silnych wstrząsów, prowadzone na terenie GZW, wskazują na ich ścisły związek z budową geologiczną tego obszaru. Występujące na tym terenie deformacje powierzchni terenu są wynikiem prowadzenia podziemnej eksploatacji górniczej. Jednak na te deformacje mogą nakładać się wpływy naprężeń tektonicznych. Potwierdzeniem tej tezy może być wykonanie długoterminowych badań geodynamicznych. Interpretacja takich badań w rejonach prowadzenia intensywnej eksploatacji górniczej jest bardzo trudna ze względu na występowanie dużych przemieszczeń, wywołanych przez szkody górnicze. Z tego powodu badania geodynamiczne prowadzone techniką GPS w rejonach górniczych powinny zostać rozszerzone dodatkowo o szczegółowe badania geologiczne oraz sejsmologiczne. W pracy przedstawiono wstępne wyniki pomiarów GPS na 8 punktach położonych południkowo w północnej i centralnej części GZW, pomiędzy Świerklańcem oraz Mikołowem. SŁOWA KLUCZOWE: GPS, geodynamika, eksploatacja górnicza, przemieszczenia, neotektonika. ABSTRACT: The seismological study carried out in the area of the Upper Silesia Coal Basin shows the close connection between strong tremors and geological structure. In this region tectonic stresses can be intensified by other stresses which have occurred owing to mining exploitation. To obtain the most valuable information on this relation leading to its plausible interpretation, it seems to be purposeful and advisable to apply geodynamical investigation. However, such a kind of investigation belongs to a long-term one, and its interpretation is relatively difficult owing to the fact that the area is under the intensive mining exploitation resulting in large dislocation and mining damage. That is why the geodynamical investigation in such troublesome region, despite the use of a high-tech GPS method, should be additionally developed by making detailed geological inspection and seismological research. Moreover, a geological survey should be done with great accuracy in the region of mining activity because it plays a key role in a complex interpretation based on obtained data. In the paper preliminary results of GPS measurements taken from 8 survey points are presented. The survey points were located meridionally in the north and central part of the USCB between Świerklaniec town and Mikołów town. KEYWORDS: GPS, geodynamics, mining, exploitation, displacement, neotectonics

Determination of elastic parameters of near-surface layers over subsidence trough development during longwall exploitation

Podziemna eksploatacja górnicza wywołuje niebezpieczne deformacje powierzchni terenu. W rejonie prowadzonej ścianowej eksploatacji górniczej przez KWK Katowice – Kleofas wykonano dwuletnie, cykliczne pomiary sejsmiczne oraz geodezyjne. Największe wartości składowych pionowych przemieszczeń punktów osnowy geodezyjnej zaobserwowano 3 miesiące po przejściu frontu eksploatacji ścianowej w pokładzie węgla kamiennego na głębokości ponad 600 metrów poniżej poziomu terenu. Podczas procesu wykształcania się niecki obniżeniowej stwierdzono występowanie gwałtownych zmian parametrów sprężystych płytkiego ośrodka geologicznego. Zmiana tych parametrów wynika ze zmiennego w czasie stanu naprężeń ściskających i rozciągających w skałach. Po zakończeniu procesu wykształcania się niecki obniżeniowej mierzone parametry generalnie ustabilizowały się, co świadczy o powrocie środowiska geologicznego do stanu izotropowego. Występujące wtedy niewielkie wahania parametrów wynikają ze zmiany poziomu zwierciadła wody