Wyścigi konne, giełda, restauracja. Przestrzenie nowoczesności w warszawskich powieściach Artura Gruszeckiego

Udostępnienie publikacji Wydawnictwa Uniwersytetu Łódzkiego finansowane w ramach projektu „Doskonałość naukowa kluczem do doskonałości kształcenia”. Projekt realizowany jest ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój; nr umowy: POWER.03.05.00-00-Z092/17-00

Gruźlica ośrodkowego układu nerwowego

Mimo ogromnego postępu medycyny oraz działań profilaktycznych, diagnostycznych i terapeutycznych, gruźlica nadal pozostaje istotnym problemem zdrowotnym w skali światowej. Około 1/3 ludności świata jest zakażona prątkiem gruźlicy, przy czym u około 10% występuje gruźlica objawowa, zwykle płuc. W około 15% przypadków choroba zajmuje inne narządy, w tej grupie u 1+3% występują powikłania neurologiczne, z poważnym rokowaniem i dużą śmiertelnością. Swoisty proces zapalny wywoływany przez prątki gruźlicze, zajmujący struktury ośrodkowego układu nerwowego (OUN) — zwykle jako zakażenie wtórne, może obejmować opony, twardą i miękkie, oraz mózg i/lub rdzeń kręgowy. Najczęstszymi postaciami gruźlicy struktur nerwowych są gruźlicze zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych oraz gruźliczaki, niekiedy objawiające się jako gruźlicze ropnie mózgu. Gruźlicze zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych charakteryzuje się różnymi typami zmian neuropatologicznych oraz różnorodnym, nietypowym obrazem klinicznym, w którym tradycyjnie wyróżnia się trzy okresy — zwiastunów, podrażnieniowy i porażeniowy, podczas których po nieswoistych objawach prodromalnych występują: narastające bóle głowy, objawy podrażnienia opon mózgowych, porażenia nerwów czaszkowych, niedowład kończyn, napady padaczkowe i zaburzenia przytomności. W przypadkach nieleczonych w kilka tygodni dochodzi do śpiączki, zaburzeń oddechowych i śmierci. Podstawą diagnostyki jest badanie płynu mózgowo-rdzeniowego, które wykazuje limfocytozę, podwyższone stężenie białka oraz obniżone stężenie glukozy, z potwierdzeniem, różnymi metodami, etiologii prątkowej. W niektórych przypadkach zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych oraz innych postaciach gruźlicy OUN ważna rolę diagnostyczną odgrywają badania neuroobrazowe. Rokowanie poprawia wczesne rozpoczęcie leczenia, dlatego w przypadku podejrzenia gruźlicy układu nerwowego należy je rozpocząć natychmiast, nie czekając na wynik badań laboratoryjnych i mikrobiologicznych potwierdzających rozpoznanie. Choć gruźlica układu nerwowego jest obecnie zjawiskiem rzadszym niż dawniej, a na oddziałach neurologicznych rozpoznaje się ją zwykle przypadkowo, to neurolodzy nie mogą o niej zapominać

Wybrane aspekty patogenezy i diagnostyki neuroboreliozy

Neuroboreliozą nazywana jest postać boreliozy z Lyme, w której objawy dotyczą układu nerwowego. Symptomatologia neuroboreliozy wynika z możliwości lokalizacji procesu chorobowego w każdym miejscu układu nerwowego. Zajęcie układu nerwowego może nastąpić tuż po zakażeniu, po kilku miesiącach, a nawet po kilku lub kilkunastu latach. Bezpośrednia interakcja krętków z komórką nerwową powoduje jej uszkodzenie oraz odpowiedź immunologiczną przeciw krętkom. Bezpośrednia interakcja krętków z komórką nerwową powoduje jej uszkodzenie oraz odpowiedź immunologiczną przeciw krętkom. Naczyniopochodny i demielinizacyjny charakter zmian obserwuje się w centralnym, jak również w obwodowym układzie nerwowym. Uważa się, że ustępujące po leczeniu neuropatie są następstwem uszkodzenia vasa nervosum. Neuropatie pierwotnie aksonalne, których pojawienie wiąże się z zaburzeniami immunologicznymi, słabiej odpowiadają na leczenie. Prawdopodobnie generowana jest autoreaktywność przeciwko endogennym strukturom neuronowym, prawdopodobnym jest również istnienie reakcji krzyżowej między antygenami neuronowymi i flageliną B.burgdorferi. Utrzymywaniu się zakażenia sprzyjają niezwykłe właściwości krętków polegające na zmianie ich morfologii, zmienności antygenowej oraz unikaniu działania mechanizmów obronnych zakażonego. Rozpoznanie boreliozy z Lyme może nastąpić na podstawie obrazu klinicznego (rumień wędrujący) lub na podstawie dodatniego wyniku testu diagnostycznego u osoby z objawami klinicznymi i wywiadem epidemiologicznym wskazującym na boreliozę w innych postaciach klinicznych. Cel ten można osiągnąć metodami bezpośrednimi i pośrednimi. Zalecona metoda diagnostyki serologicznej boreliozy w Europie dwustopniowa, polega na zastosowaniu testu o mniejszej swoistości i dużej czułości ELISA, a następnie wykonanie testu metodą Western blot. W praktyce klinicznej nie należy zapominać, że borelioza z Lyme jest rozpoznaniem klinicznym, potwierdzonym w badaniu laboratoryjnym

Impact of SARS-CoV-2 on the nervous system

Introduction. The ongoing COVID-19 pandemic is the largest global public health struggle. The spread of the novel coronavirus had resulted in almost 7 million deaths worldwide by January 2023. State of the art. The most common symptoms during the acute phase of COVID-19 are respiratory. However, many individuals present various neurological deficits at different stages of the infection. Furthermore, there are post-infectious complications that can be present within weeks after the initial symptoms. Both the central and peripheral nervous systems (CNS and PNS, respectively) can be affected. Many potential mechanisms and hypotheses regarding the neuropathology behind COVID-19 have been proposed. Clinical implications. The distribution of neurological symptoms during COVID-19 infection among studies differs greatly, which is mostly due to differing inclusion criteria. One of the most significant is incidence involving CNS circulation. In this review, we present basic information regarding the novel coronavirus, the possible routes along which the pathogen can reach the nervous system, neuropathology mechanisms, and neurological symptoms following COVID-19. Future directions. It seems that many factors, resulting both from the properties of the virus and from systemic responses to infection, play a role in developing neurological symptoms. The long-term effect of the virus on the nervous system is still unknown

Przypadki chorób nowotworowych rozpoznanych w czasie diagnostyki różnicowej w Klinice Chorób Zakaźnych i Neuroinfekcji Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku

Wstęp. W przebiegu chorób zakaźnych i chorób nowotworowych często występują podobne, nieswoiste dolegliwości.Gorączka, powiększenie węzłów chłonnych, spadek masy ciała i anemizacja często wyprzedzają kliniczne ujawnieniesię choroby nowotworowej i wymagają jak najszybszej diagnostyki.Materiały i metody. Przeprowadzono analizę retrospektywną 36 historii chorób pacjentów hospitalizowanychw Klinice Chorób Zakaźnych i Neuroinfekcji Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku w latach 2000–2010, u którychw czasie diagnostyki różnicowej chorób zakaźnych rozpoznano proces rozrostowy.Wyniki. Wśród chorych z rozpoznaniem ostatecznym lub podejrzeniem choroby nowotworowej przeważali mężczyźni— 25 (69,4%). Wiek pacjentów w czasie hospitalizacji mieścił się w przedziale 18–90 lat, średnia wieku 52 lata. Wśródwstępnych objawów klinicznych dominowały: znaczne osłabienie — 20 (55,6%), bóle kostno-stawowe i mięśniowe— 15 (41,7%), powiększenie węzłów chłonnych — 14 (38,9%) i gorączka — 12 (33,3%). Pacjentów przyjęto do Klinikim.in. z rozpoznaniem wstępnym zmian pasożytniczych w OUN — 4 (11,1%), boreliozy — 11 (30,6%), zapaleniemwęzłów chłonnych — 8 (22,2%) i gorączką o nieustalonej etiologii (FUO) — 7 (19,4%) do diagnostyki. Najczęściejrozpoznawanymi chorobami rozrostowymi były: chłoniaki — 11 (30,6%), białaczki — 5 (13,9%) i nowotwory ośrodkowegoukładu nerwowego — 5 (13,9%).Wnioski. Wśród chorych kierowanych do oddziałów chorób zakaźnych z podejrzeniem chorób zakaźnych istotnyodsetek stanowią chorzy, u których prezentowane objawy przysłaniają chorobę nowotworową. Objawy takie jak limfadenopatia,gorączka o nieustalonej etiologii, niedokrwistość, spadek masy ciała czy objawy neurologiczne wymagająpilnej diagnostyki z ukierunkowaniem na chorobę nowotworową już na poziomie podstawowej opieki medycznej

Post-mortem detection of six human herpesviruses (HSV-1, HSV-2, VZV, EBV, CMV, HHV-6) in trigeminal and facial nerve ganglia by PCR

Background Among over 100 types of Herpesviridae viruses, eight can infect humans: herpes simplex viruses (HSV-1, HSV-2), varicella zoster virus (VZV), cytomegalovirus (CMV), Epstein-Barr virus (EBV), and human herpesviruses 6, 7, and 8 (HHV-6, HHV-7, HHV-8). After initial infection, the viruses remain latent for the lifetime of the host. The aim of this study was to determine the distribution of six different herpesviruses: HSV-1, HSV-2, VZV, EBV, CMV, and HHV-6 in trigeminal and facial nerve ganglia among a random group of Polish population. Methods The studied group consisted of 47 individuals (40 male, seven female); mean age of 47.4 ± 16.5 years) who died of independent causes (suicide, traffic accident, and poisoning, among others). Bilateral trigeminal and facial nerve ganglia of each cadaver were collected during the autopsy. Herpesviruses were detected using multiplex polymerase chain reaction technique. Results Herpesviruses were found in trigeminal and/or facial ganglia in 30/47 (63.8%) of cadavers. HHV-6 was the most prevalent of the herpesviruses and was found in nearly half of cadavers (n = 22; 46.8%), followed by HSV-1 (n = 7; 14.9%), VZV (n = 4; 8.5%), EBV (n = 4; 8.5%), HSV-2 (n = 2; 4.3%), and CMV (n = 1; 2.1%). Facial nerve ganglia (n = 23; 48.9%) were more often infected than trigeminal ganglia (n = 13; 27.7%). Discussion The results of this study have revealed a common presence of the herpesviruses in trigeminal and facial nerve ganglia among a random group of Polish population. Furthermore, the data also demonstrate simultaneous infection of the ganglia with different herpesviruses. This study has contributed to the knowledge of prevalence and localization of herpesviruses in different structures of the nervous system

Zgon w przebiegu kleszczowego zapalenia mózgu – opis serii przypadków

Tick-borne encephalitis (TBE) is a disease which may present as meningitis, encephalomeningitis and myeloencephalomeningitis. The course of the disease is usually mild although it may result in the patient's death in 1–4% of cases. Patients with myeloencephalomeningitis are the most endangered group, but also encephalomeningitis may have a fatal outcome. There are many risk factors which influence the severity of TBE, including patient's age, immunosuppression and concomitant diseases. We present four cases of patients who died because of TBE. The aim of the paper was to underline that in elderly patients or patients suffering from chronic diseases and additional infections, special attention should be paid to their treatment, including mechanical ventilation and steroid use.Kleszczowe zapalenie mózgu (KZM) może przebiegać pod trzema postaciami: zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych, zapalenia mózgu i opon mózgowo-rdzeniowych oraz zapalenia rdzenia, mózgu i opon mózgowo-rdzeniowych. Przebieg choroby jest zazwyczaj łagodny, jednak w przypadku 1–4% pacjentów choroba może zakończyć się zgonem. Grupami najbardziej narażonymi na zgon są pacjenci z zapaleniem rdzenia, mózgu i opon mózgowo-rdzeniowych oraz z zapaleniem mózgu i opon mózgowo-rdzeniowych. Istnieje wiele czynników wpływających na ciężkość KZM, m.in. wiek pacjentów, upośledzenie układu odpornościowego i współistnienie innych chorób. W pracy zaprezentowano opisy czterech przypadków pacjentów, którzy zmarli z powodu KZM. Celem pracy jest podkreślenie, iż w przypadku starszych pacjentów lub pacjentów z chorobami przewlekłymi czy z innymi zakażeniami towarzyszącymi, chorujących na KZM należy zwrócić uwagę na leczenie, w tym respiratoro- i steroidoterapię

Meningitis, clinical presentation of tetanus.

Background. Tetanus is an acute disease caused by a neurotoxin produced by Clostridium tetani. Tetanus immunization has been available since the late 1930s but sporadic cases still occur, usually in incompletely vaccinated or unvaccinated individuals. Case Report. An elderly previously vaccinated female contracted tetanus following foot injury. Clinically she presented with meningitis causing diagnostic and therapeutic delays. Why Should Physician Be Aware of This? Even in developed countries the differential diagnosis of meningitis, especially in the elderly, should include tetanus. Treatment in intensive care unit is required. General population might benefit from vaccine boosters and education on this potentially fatal disease.Peer Reviewe