Апрехенсивно-эпистемические да-конструкции в балканославянских языках

The research in this paper is focused on the apprehensive function of the particles da ne in Macedonian and da ne bi in Bulgarian as part of South Slavic subjunctive da-constructions. These clusters of particles are considered to be markers of a wider apprehensive-epistemic category. They are assumed to have undergone grammaticalization due to their morphosyntactic and prosodic unity. Even though there may be some contextual differences, these particles in both Balkan Slavic languages share a common semantic component: an undesirable “fear-causing” possibility of some potential situation. In terms of distribution, they may occur in both dependent and main clauses expressing related, gradient apprehensive-epistemic meanings. The goal of the paper is to categorize the apprehensive-epistemic types, determine their specific structural and functional properties, and establish the conceptual links between them. The paper takes a functional approach to the analysis of the apprehensive-epistemic semantic category, thus the categorization of its subtypes is determined on the basis of their functions in context. The analysis of the collected examples instantiating these functions testifies to an existing gradience within this category in both dependent and independent use. The conclusions of the paper have typological relevance in view of the fact that they may contribute to a better understanding of this crosslinguistic category from both semantic and grammatical perspective.Статья посвящена апрехенсивным употреблениям частиц да не в македонском и да не би в болгарском языках как одной из реализаций южнославянских субъюнктивных да-конструкций. Данные частицы рассматриваются как маркеры более широкой категории апрехенсивно-эпистемической модальности. Несмотря на некоторые контекстуальные различия, в обоих балканославянских языках они имеют общее семантическое толкование: опасение от возможности наступления нежелательной ситуации. Эти частицы могут употребляться как в зависимых, так и в независимых клаузах, выражая различные варианты градуированного апрехенсивно-эпистемического значения. Целью статьи является классификация апрехенсивно-эпистемических типов конструкций с данными частицами, определяемых на основе их характерных структурных и функциональных свойств, и установление концептуальных связей между ними. В статье применен функциональный подход к анализу апрехенсивно-эпистемической семантической категории, таким образом, категоризация подтипов учитывает функции данных единиц в контексте. Анализ собранных примеров, иллюстрирующих эти функции, свидетельствует о наличии градуированности в данной категории как в зависимом, так и в независимом употреблении. Выводы статьи имеют типологическую значимость, внося вклад в понимание статуса этой кросслингвистической категории как с точки зрения семантики, так и грамматики

THE SUBSTANTIVE SYNTAGMA IN AN ATTRIBUTIVE FUNCTION AND IN LEXICOGRAPHY PRACTICE

There is no abstract available for this languageBrak abstraktu w języku polski

Optimization of rapid and simple HPLC-DAD method for analysis of glycoalkaloids solanine and chaconine in potatoes

A simple and rapid HPLC-DAD method has been developed for separation of glycoalkaloids solanine and chaconine in potatoes. Several HPLC method variables have been tested, including series of mobile phases with different amount of organic modifier acetonitrile in the mobile phase, the effect of buffer concentration and pH, as well as the effect of temperature and flow rate on the retention and resolution of the analysed analytes. Separation of solanine and chaconine was performed on a Shimadzu Shim-pack GIST C18 column (250 mm × 4 mm I.D., 5 μm particle size). Satisfactory resolution and relatively short analysis time were obtained when separation was performed at ambient temperature with isocratic elution, using the optimal mobile phase consisting of 30 % (v/v) acetonitrile and 70 % KH2PO4 with concentration of 20 mM and pH 6,57. The flow rate on the mobile phase was 1 mL/min and detection of solanine and chaconine was performed on a wavelength of 204 nm

THE SUBSTANTIVE SYNTAGMA IN AN ATTRIBUTIVE FUNCTION AND IN LEXICOGRAPHY PRACTICE

There is no abstract available for this languageBrak abstraktu w języku polski

Metal binding and antioxidative properties of novel Coenzyme Q-0 derivatives

Many organic compounds having a benzoquinone structure show diversity of physiologically important properties and they are explored as antitumor, antibacterial, and antioxidative systems. Benzoquinones are seen as irreplaceable chemicals in pharmaceutical industry since they are explored as starting materials in synthesis of many drugs and natural products. The 2,3-dimethoxy-5-methyl-p-benzo-quinone (Coenzyme Q-0) is a valuable starting material used for the synthesis of vitamin E and Coenzyme Q-10. Vitamin E and Coenzyme Q-10 exhibit plethora of important physiological function, and they are crucial compounds involved in the mitochondrial electron transfer chain, while providing conditions for ATP synthesis. Most of the benzoquinones containing OH groups in their structure are recognized as efficient antioxidants. Many of these are prepared by oxidation of phenols or some methoxy derivatives of benzene. In our recent Patent we have shown that we can synthesize hydroxyl benzoquinones in a very cheap manner, while producing powerful antioxidants and metal-ions ligands from methoxy benzoquinones as starting material. The aim of this project is to investigate the structures and the properties of the derivatives obtained by reaction of Coenzyme Q-0 in alkaline media. Our main focus will be on studying the metal binding and antioxidative properties of created derivatives. As a main instrumental toll we will use electrochemical and HPLC techniques, coupled with electronic paramagnetic resonance. Revealing the features of synthesized derivatives will help in producing of cheap and efficient antioxidants and ligand that can be used for pharmaceutical, medical and chemical purposes

Наше двегодишно искуство во лекување на болни во дневната трансфузиолошка болница

Даден е преглед на работата во дневната трансфузиолошка болница во РО Медицински центар-Штип, во изминатите две години. Лекувани се болни од сите РЕ во РО Медицински центар-Штип, а имаат индикации за трансфузија на крв и крвни деривати. Следени се ефектите, раните и доцните реакции и компликации и нивното превенирање од страна на трансфузиолозите

Деплетирани еритроцитни (ер) концентрати кај болни со инсуфициенција на коскена срцевина лекувани во дневната трансфузиолошка болница во Штип

Цел: Да се прикаже бројот на трансфундирани болни со хипоплазија, аплазија, остеомиелосклероза и супресија на коскена срцевина како резултат на аплицирана хемотерапија или ирадијациона терапија кај болни со малигни заболувања. Материјал и методи: Болните се поделени во две групи: болни со хипоплазија, аплазија и остеомиелосклероза кои се трансфундирани со леукоцитно-деплетирани Ер концентрати и болни со малигни заболувања со супресија на коскената срцевина како резултат на аплицирана хемотерапија или ирадијациона терапија, трансфундирани со измиени Ер концентрати. Ер концентрати се миени со стандардни трансфузиолошки постапки, а леукоцитно-деплетирани еритроцитни концентрати се добиени со филтрирање на Ер концентрати со Baxter-Sepacell RS-2000 I Pall-Purecell RN филтри. Примероците за анализа се земени од системот пред и после филтерот. Хематолошките параметри се автоматски работени во централната клиничко-биохемиска лабораторија во Медицинскиот центар во Штип. Резултати: Во изминатите пет години трансфундирани се вкупно 57 болни со инсуфициенција на коскена срцевина. Од нив 24 (42,19%) се трансфундирани со Ер концентрати сиромашни со Le. Од нив 9(37,5%) се пациенти со аплазија и хипоплазија на коскената срцевина, 5(20,8%) се со остеомиелосклероза и 10 (41,6%) со малигни хемопатии. 33 (57,89%) се со неоплазми од кои 18 (54,5%) се третирани со хемотерапија и 15 (45,4%) болни третирани со комбинирана хемотерапија и ирадијациона терапија. Од нив мажи се 21 (36,84%), а жени 36 (63,15%). Возраста на болните се движи од 25-79% години. Заклучок: Ер концентрати сиромашни со леукоцити ја минимизира сензибилизацијата на пациентите кои се експонирани на Le-Ag, а се намалува и ризикот од фебрилни посттрансфузиски реакции (FPTR) кај пациенти кои веќе се алоимунизирани на Le-Ag. Le како вектори и резервоар на многу инфективни агенси како што се вирусните (CMV, HIV, HTLV, EBV), а исто така и на некои бактерии со нивното отстранување се редуцираат и покасните несакани посттрансфузиски компликации. Сериозни посттрансфузиски несакани реакции н Ер концентрати сиромашни со леукоцити во споредба со измиените Ер концентрати и нивната можност од додатната контаминација препорачуваме редовна употреба на леукоцитно-деплетирани Ер концентрати кај болни со инсуфициенција на коскена срцевина.емавме, а поради намалениот број на Ер во крвните единици

Apprehensive-epistemic Da-Constructions in Balkan Slavic

The research in this paper is focused on the apprehensive function of the particles da ne in Macedonian and da ne bi in Bulgarian as part of South Slavic subjunctive da-constructions. These clusters of particles are considered to be markers of a wider apprehensive-epistemic category. They are assumed to have undergone grammaticalization due to their morphosyntactic and prosodic unity. Even though there may be some contextual differences, these particles in both Balkan Slavic languages share a common semantic component: an undesirable “fear-causing” possibility of some potential situation. In terms of distribution, they may occur in both dependent and main clauses expressing related, gradient apprehensive-epistemic meanings. The goal of the paper is to categorize the apprehensive-epistemic types, determine their specific structural and functional properties, and establish the conceptual links between them. The paper takes a functional approach to the analysis of the apprehensive-epistemic semantic category, thus the categorization of its subtypes is determined on the basis of their functions in context. The analysis of the collected examples instantiating these functions testifies to an existing gradience within this category in both dependent and independent use. The conclusions of the paper have typological relevance in view of the fact that they may contribute to a better understanding of this crosslinguistic category from both semantic and grammatical perspective

HPLC-DAD METHOD FOR ANALYSIS OF GLYCOALKALOIDS ALPHA-SOLANINE AND ALPHA CHACONINE IN CONVENTIONAL POTATO

A simple and fast HPLC-DAD method has been developed for separation and quantification of two glycoalkaloids, alpha-solanine and alpha-chaconine, in potatoes. Separation of the analytes was performed on a Shimadzu Shim-pack GIST C18 column (250mm x 4mm I.D., 5μm particle size) applying isocratic elution of the mobile phase consisting of 30% (v/v) acetonitrile and 70 % KH2PO4 (20 mM and pH 6.57). The flow rate on the mobile phase was 1 mL/min and the detection of solanine and chaconine was performed on a wavelength of 204 nm. The retention time of α-solanine was 12.8 min and for α-chaconine 14.6 min. Liquid-liquid extraction of analytes was performed from dehydrated potatoes using methanol-acetic acid (95:5, v/v), followed by SPE with Sep-Pak C18 columns. Satisfactory results for the repeatability and accuracy of the method confirmed that the extraction method as well as HPLC method are appropriate for analysis of alpha-solanine and alpha- chaconine in potatoes samples