Niemczech po I Wojnie Światowej ze szczególnym uwzględnieniem działalności berlińskiego towarzystwa mieszkaniowego GEHAG

After the First World War many reasons caused the increase of the scale of the problem of the bad housing conditions. This text presents the overview of the solutions, from the field of architecture and town planning as well as from the field of law and economy, created in Germany as an answer for the housing problem. The circumstances connected with them are also presented. There is a more detailed presentation of the activity of the biggest german association acting in the field of erecting housing assemblies – the GEHAG society (Gemeinnützige Heimsstätten- Aktiengesellschaft = Join-Stock Society for Social Settlements).Po I Wojnie Światowej z wielu względów wzrosła skala, występującego już wcześniej, problemu złych warunków mieszkaniowych. Artykuł przedstawia przegląd rozwiązań zarówno architektonicznych oraz urbanistycznych jak i prawnych oraz ekonomicznych stworzonych w Niemczech jako odpowiedź na problem mieszkaniowy, a także związane z nimi uwarunkowania. Bardziej szczegółowo omówiona jest działalność największej niemieckiej organizacji zajmującej się w dwudziestoleciu wojennym budowaniem zespołów mieszkaniowych – powstałego w 1924 roku towarzystwa GEHAG (Gemeinnützige Heimsstätten- Aktiengesellschaft = Towarzystwo Akcyjne Osiedli Społecznych)

Berlińskie osiedla Onkel-Toms-Hütte i Am Fischtal jako odzwierciedlenie w budownictwie mieszkaniowym relacji między nurtem awangardowym a nurtem kontynuacji w architekturze Niemiec lat dwudziestych XX wieku

Onkel-Toms-Hütte i Am Fischtal settlements had been built side by side in Berlin in the twenties of the twentieth century. Together they create the example of the coexistence of the avant-garde and continuation tendencies in architecture. The shape of the settlements and their architecture show both the differences in the opinions of their authors, mainly concerning using flat or steeped roofs, as well as influences coming in both directions. Both settlements create interesting reference in many fields. Especially interesting is the way of incorporation of green into the space of settlements and the relation between public and private space. The Onkel-Toms-Hütte is an interesting example of placing shopping in the settlement.Powstałe w latach dwudziestych XX wieku tuż obok siebie berlińskie osiedla Onkel-Toms-Hütte i Am Fischtal razem stanowią przykłady współistnienia awangardowego i kontynuacyjnego nurtu w architekturze. Ukształtowanie osiedli, oraz architektury wzniesionych w nich budynków jest obrazem zarówno odmienności w poglądach między autorami obu osiedli, która dotyczyła głównie stosowania płaskich, bądź spadzistych dachów, jak i wzajemnego przenikania się wpływów. Oba osiedla pod wieloma względami mogą stanowić wzór do naśladowania. Szczególnie interesująco przedstawia się kwestia wpisania zieleni w przestrzeń osiedli, a także relacji pomiędzy przestrzenią publiczną i prywatną. Osiedle Onkel-Toms-Hütte stanowi interesujący przykład umiejscowienia w przestrzeni osiedla usług

Inna codzienność. Funkcjonowanie Wenecji jako miasta bez samochodów

Shaping of the space generally follows the standards which are created in search for fulfilling the human needs. Unfortunately the means often became more important than the goals. In order to provide mobility and at the same time protection from the oppressiveness of transportation the huge space is lost for the transportation roads which are alienated from their surrounding and for the buffer spaces. There are different solutions. The spectacular example of their use is Venice – the city big part of which is inaccesibble for cars. It means it is free from oppressiveness connected with the presence of cars, but also it does not use the possibilities given by using cars for different needs. The function reserved in majority of the world for cars in Venice is provided by different kinds of boats. It is worth to pay attention on different everyday situations from the part of Venice which is free of cars. They are substituted not only by water transit but also by the pedestrian transit. The small scale of the streets and squares of Venice also has an important meaning for the everyday of the city. Venice faces a serious problem of the loss of its inhabitants which are pushed out of the city by the tourists. Also the functions which serve the inhabitants are pushed out by the functions for tourists. However the problems of the city should not discredit the management of the traffic in the city. The problems are the site effect of success of Venice as a tourist destination which follows the unique quality of the place. The examples of the solutions which base on the rejection of the domination of the car in the space of the city one can find also in other places, where the rejection of the hegemony of the cars does not have such a total scale as in Venice. Such examples can be found also in Poland. Different space relations cause different relations between different users, as well as different relations between spending time in the city and passing it through.W kształtowaniu przestrzeni zazwyczaj przyjmowane są standardy wynikające z przyjętych powszechnie rozwiązań mających zaspokajać ludzkie potrzeby. Niestety często środki okazują się ważniejsze niż cele. Dążąc do zapewnienia mobilności i jednocześnie ochrony przed uciążliwościami transportu ogromne przestrzenie przeznacza się na wyalienowane z otoczenia trasy komunikacyjne i przestrzenie izolujące. Są jednak inne rozwiązania. Spektakularnym przykładem jest Wenecja – miasto, którego spora część jest niedostępna dla samochodów. Zatem pozbawiona jest związanych z ich obecnością uciążliwości, ale także możliwości wykorzystania ich w wielu różnych celach. W Wenecji w rolach w większości świata zarezerwowanych dla samochodów występują różnego rodzaju łodzie i statki. Warto zwrócić uwagę na szereg codziennych sytuacji z funkcjonowania części Wenecji pozbawionej samochodów. Zastępuje je nie tylko transport wodny, ale także pieszy. Znaczenie dla codzienności Wenecji ma także kameralna skala pieszych placów i uliczek. Wenecja boryka się z problemem utraty mieszkańców wypieranych przez turystów, oraz wypierania funkcji służących mieszkańcom przez przeznaczone dla turystów. Jednakże te problemy nie powinny dyskredytować organizacji przestrzeni w mieście. Są one bowiem skutkiem ubocznym sukcesu turystycznego wynikającego z wyjątkowej jakości miejsca. Przykłady rozwiązań opartych na odrzuceniu podporządkowania przestrzeni samochodom można znaleźć także w wielu innych miejscowościach, na terenie których odrzucenie dominacji samochodu nie przybrało takiej skali jak w Wenecji. Przykłady można znaleźć także w Polsce. Inne relacje przestrzenne powodują inne relacje między różnymi użytkownikami, a także inne relacje między przebywaniem w mieście, a przemieszczaniem się przez nie

Przesłanie szesnastego Międzynarodowego Biennale Architektury w Wenecji w 2018 roku na tle przesłania innych edycji

The 16th International Architecture Biennale took place in Venice in 2018 under the title Freespace. Unlike the curators of most editions, its curators abandoned the great narration, but focused attention on the fundamental (daily) values that the architecture could bring. Unfortunately, the reflection of the curators has gone toward a promotional text accompanying investments. The question arises as to how convincing and deep reflection is possible on the fundamental values of architecture.Szesnaste Międzynarodowe Biennale Architektury, odbyło się w Wenecji w 2018 roku pod tytułem Freespace. Kuratorki w odróżnieniu od kuratorów większości edycji zrezygnowały z sięgania po wielką narrację, lecz skierowały uwagę ku podstawowym (codziennym) wartościom jakie może dać architektura. Niestety refleksja kuratorek poszła w stronę przypominającą promocyjne teksty towarzyszące inwestycjom. Nasuwa się pytanie na ile możliwa jest przekonywująca i głęboka refleksja o podstawowych wartościach związanych z architekturą

Paradoks bezpieczeństwa w przestrzeni miejskiej

Coexistence of pedestrian traffic with the car traffic or tram traffic in many cases means better effects than their clear separation. It’s the case in the field of the quality of staying in the city, but paradoxically also in the field of safety. In this publication are shown the examples of such solutions.Przenikanie się ruchu pieszego z kołowym czy tramwajowym daje w wielu przypadkach lepsze efekty pod względem jakości przebywania w mieście, a nawet bezpieczeństwa, niż ich wyraźne oddzielenie od siebie. W niniejszym artykule zostały pokazane przykłady takich rozwiązań

Cztery obiekty reprezentujące dwa kierunki spojrzenie na architekturę polską XXI wieku

This publication presents four works of architecture built in Poland in the 21st century. The four works are grouped in two pairs composed on the base of groups of characteristics which can be regarded as creating together the directions of architecture. Main subject of publication is supplemented by preliminary considerations on possible fields of analysis of architecture built in Poland in the 21st century.W niniejszej publikacji cztery dzieła architektury powstałe w Polsce w XXI wieku zostały zestawione parami w dwa kierunki w architekturze dobrane pod kątem zbiorów łączących je cech. Główny temat publikacji uzupełniają wstępne rozważania na temat możliwych pól analizy architektury powstającej w Polsce w XXI wieku

The paradox of safety in urban space

Mutual penetration of pedestrian and vehicle traffic in many cases produces better effects in terms of the quality of staying in the city, and even safety, than their sharp separation. The present article discusses examples of such solutions

Rozważania nad periodyzacją dziejów polskiej architektury po 1918 roku zainspirowane wystawą „Tożsamość. 100 Lat polskiej architektury”

Periodization of the history of Polish architecture after 1918, proposed by the authors of the exhibition Identity. 100 years of Polish architecture, divides this time into periods 1918−1939, 1939−1956, 1956−1970, 1970−1989 and 1989−2018. It raised doubts and became a starting point for reflection and for the review of others periodization of the history of architecture of that time and also a presentation of own proposals in this regard.Zaproponowana przez twórców wystawy Tożsamość. 100 lat polskiej architektury periodyzacja dziejów polskiej architektury po roku 1918 z podziałem na okresy 1918−1939, 1939−1956, 1956−1970, 1970−1989 i 1989−2018 budząc wątpliwość stanowi punkt wyjścia do refleksji, przeglądu innych periodyzacji dziejów architektury tego czasu oraz przedstawienia własnych propozycji w tym zakresie