The Lexical Paradox of Boomerang Terms: Terminological Dependency of Modern Greek in the Environmental Domain

Terminological dependency refers to the relations between the specialized terms of different languages when these relations are asymmetrical or hierarchical, i.e. linguistic subordination. In EcoLexicon (http://ecolexicon.ugr.es), a multilingual environmental knowledge base, and in its lexicographical counterpart MeteoTrad (www.meteotrad.com), there is a dependency relation between English and the rest of the languages. In this paper, we analyse the degree of dependency of a series of specialized English terms in relation to other terms in Modern Greek. These examples reflect the impact of English on the Greek language in certain subdomains of the environment. Paradoxically, Greek is still used to designate new concepts that the Greek community itself imports (αντιδάνεια, Rückwanderer, or “remigrant terms”). In Greek, this leads to morphological and conceptual adaptations as well as clashes in both general language words and specialized terminology. An explanation of this phenomenon is important for terminology theory since it can shed light on the specification and evaluation of hierarchical relations that underlie conceptual structure in different languages

Equivalentes para una lexicografía multicultural: estudio contrastivo de las figuras literarias de repetición en griego moderno y español

The LEXILOGON project (acronym for ΛΕΞΙκό ΛΟΓοτεχνικών όρΩΝ, Greek for “dictionary of literary terms”) is a multilingual lexicographic project which focuses on users with an interest in the main Modern Greek literary concepts and their related terminology. Lexicographers often encounter major difficulties in establishing translation equivalents due to both the scarcity of Modern Greek dictionaries of literary terms and the lack of consensus found among monolingual definitions. This has led to serious denotative and connotative mistakes in bilingual2dictionaries, which do not account for the actual literary referent. In order to shed some light on this literary anisomorphism, this paper describes and cross-checks several repetition-related Spanish literary terms apparently coming from Greek (anadiplosis, antanaclasis, anáfora, epanáfora, epanadiplosis, epanástrofe, epanalepsis, epífora y epístrofe). Besides, we propose their potential definitions in both languages in the process of finding the best equivalents in Modern Greek, beyond apparent etymological and formal features.El proyecto LEXILOGON (acrónimo de ΛΕΞΙκό ΛΟΓοτεχνικών όρΩΝ, “diccionario de términos literarios” en griego) es un proyecto lexicográfico multilingüe que se centra en usuarios interesados en los conceptos y términos principales relativos a la literatura neogriega. Los lexicógrafos se encuentran normalmente con grandes dificultades a la hora de establecer equivalentes de traducción debido tanto a la escasez de diccionarios de términos literarios en griego moderno como a la falta de consenso entre las definiciones monolingües, que no tienen en cuenta el referente literario real. Esto ha provocado serios errores denotativos y connotativos en diccionarios bilingües. Para arrojar algo más de luz sobre este anisomorfismo literario, el presente estudio describe y contrasta varios términos españoles relacionados con la repetición y de aparente origen griego (anadiplosis, antanaclasis, anáfora, epanáfora, epanadiplosis, epanástrofe, epanalepsis, epífora y epístrofe) además de proponer sus definiciones posibles en ambos idiomas en el proceso de búsqueda de los mejores equivalentes en griego moderno, más allá de apariencias etimológicas y formales

Η διάρθρωση γνώσης μέσω ετυμολογικού συλλογισμού: Το περιβάλλον μέσα από το φακό της Νέας Ελληνικής

Το EcoLexicon (ecolexicon.ugr.es) είναι μία γνωσιακή βάση ορολογίας (ΓΒΟ) για το περιβάλλον κι αποτελεί την πρακτική εφαρμογή της Ορολογίας Βάσει Πλαισίου (ΟΒΠ) (Faber 2012, Faber et al. 2011, κ. ά.). Σκοπός του EcoLexicon είναι η κάλυψη επικοινωνιακών και γνωσιακών αναγκών διαφόρων ομάδων χρηστών, όπως μεταφραστών και κειμενογράφων τεχνικών εγχειριδίων, σε 6 διαφορετικές γλώσσες, συμπεριλαμβανομένων και των Νέων Ελληνικών (León-Araúz et al. 2009, García-Aragón 2011, κ. ά.). Οι διάφορες γλώσσες εμφανίζουν μια τάση δόμησης κι απεικόνισης εννοιών και πληροφοριών με βάση την ίδια τους την πραγματικότητα, την εξέλιξή τους και τις γεωπολιτικές συνθήκες, γεγονός που οδηγεί στη δημιουργία διαφόρων τύπων γλωσσολογικών ασυμμετριών ή ανισομορφισμών μεταξύ τους (cf. Yong & Peng 2007). Ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά της Νέας Ελληνικής είναι η ετυμολογία κι η ορθογραφία της. Καθώς η Ορολογία Βάσει Πλαισίου υποστηρίζει ότι οι γνωσιακές βάσεις ορολογίας πρέπει να αντανακλούν εννοιολογικές δομές όπως ακριβώς αυτές σχετίζονται στον ανθρώπινο νου (Meyer et al. 1992), αυτό σημαίνει ότι οι νεοελληνικοί όροι ή η εξειδικευμένη γνώση πρέπει να απεικονίζονται με τον ίδιο τρόπο όπως στο νοητικό λεξικό των Ελλήνων στην περίπτωση της Νέας Ελληνικής (cf. Ungerer & Schmid 1996, Jackendoff 2002, Aitchison 2003).Για τον λόγο αυτό, κάτι που αρχικά μπορεί να θεωρηθεί εμπόδιο στην εκμάθηση μιας γλώσσας, μπορεί τελικά να αποτελέσει εργαλείο για κάποιες εξειδικευμένες ομάδες χρηστών, όπως νέοι μεταφραστές ή άτομα που ασχολούνται με κάποιο νέο θεματικό πεδίο. Στην περίπτωση της Νέας Ελληνικής, η ετυμο-γνωσιακή προσέγγιση (García-Aragón 2013) εξάγει, διαρθρώνει και συστηματοποιεί τη σημασιολογική πληροφορία στην ετυμολογία της Νέας Ελληνικής, η οποία συχνά περνά απαρατήρητη. Επιπλέον, εκμεταλλεύεται ευρέως γνωστές ελληνικές λέξεις στη μητρική γλώσσα του μεταφραστή ή του μαθητή. Η εννοιολογική μεταφορά (Lakoff 1987, Johnson 1987, Langacker 1987, Kövecses 2002, κ. ά.) κι οι εννοιολογικοί χάρτες (Novak 1998, Novak & Cañas 2006, κ. ά.) παίζουν σημαντικό ρόλο στην κατασκευή ετυμο-γνωσιακών χαρτών. Πρόκειται για γραφικές διατάξεις (graphical devices) όπου λέξεις που σχετίζονται ετυμολογικά μπορούν να δομηθούν και να ομαδοποιηθούν λογικά με βάση το περιεχόμενο (το Περιβάλλον) και το είδος του «μαθητή» που εμπλέκεται (μεταφραστές). Επίσης, αποτελούν χρήσιμο εργαλείο για τους μεταφραστές της Ελληνικής γλώσσας που κάνουν χρήση της γνωσιακής βάσης EcoLexicon στη δουλειά τους. Αυτό το εργαλείο θα ενσωματωθεί στο λεξικογραφικό αντίστοιχο του EcoLexicon: το MeteoTrad (www.meteotrad.com). Για να δείξουμε πώς η προσέγγιση αυτή μπορεί να βοηθήσει τους χρήστες του EcoLexicon ή του MeteoTrad να ικανοποιήσουν τις γνωσιακές κι επικοινωνιακές τους ανάγκες στα Νέα Ελληνικά, αναλύσαμε διαφορετικούς περιβαλλοντολογικούς όρους που ανήκουν σε διαφορετικά γνωσιακά υποπεδία του Περιβάλλοντος με σκοπό την εξαγωγή της υποκείμενης ετυμο-σημασιολογικής γνώσης. Τελικά, η πληροφορία αυτή μπορεί να δομηθεί σε ετυμο γνωσιακούς χάρτες που συνδέονται με το EcoLexicon στο MeteoTrad με αποτέλεσμα η γνώση των μεταφραστών κι η ορολογική απεικόνιση της ορολογίας του περιβάλλοντος στα Νέα Ελληνικά να μπορούν να κατανοηθούν καλύτερα κι, επομένως, να αποκτηθούν. 

Equivalentes para una lexicografía multicultural: estudio contrastivo de las figuras literarias de repetición en griego moderno y español

The LEXILOGON project (acronym for ΛΕΞΙκό ΛΟΓοτεχνικών όρΩΝ, Greek for “dictionary of literary terms”) is a multilingual lexicographic project which focuses on users with an interest in the main Modern Greek literary concepts and their related terminology. Lexicographers often encounter major difficulties in establishing translation equivalents due to both the scarcity of Modern Greek dictionaries of literary terms and the lack of consensus found among monolingual definitions. This has led to serious denotative and connotative mistakes in bilingual2dictionaries, which do not account for the actual literary referent. In order to shed some light on this literary anisomorphism, this paper describes and cross-checks several repetition-related Spanish literary terms apparently coming from Greek (anadiplosis, antanaclasis, anáfora, epanáfora, epanadiplosis, epanástrofe, epanalepsis, epífora y epístrofe). Besides, we propose their potential definitions in both languages in the process of finding the best equivalents in Modern Greek, beyond apparent etymological and formal features.El proyecto LEXILOGON (acrónimo de ΛΕΞΙκό ΛΟΓοτεχνικών όρΩΝ, “diccionario de términos literarios” en griego) es un proyecto lexicográfico multilingüe que se centra en usuarios interesados en los conceptos y términos principales relativos a la literatura neogriega. Los lexicógrafos se encuentran normalmente con grandes dificultades a la hora de establecer equivalentes de traducción debido tanto a la escasez de diccionarios de términos literarios en griego moderno como a la falta de consenso entre las definiciones monolingües, que no tienen en cuenta el referente literario real. Esto ha provocado serios errores denotativos y connotativos en diccionarios bilingües. Para arrojar algo más de luz sobre este anisomorfismo literario, el presente estudio describe y contrasta varios términos españoles relacionados con la repetición y de aparente origen griego (anadiplosis, antanaclasis, anáfora, epanáfora, epanadiplosis, epanástrofe, epanalepsis, epífora y epístrofe) además de proponer sus definiciones posibles en ambos idiomas en el proceso de búsqueda de los mejores equivalentes en griego moderno, más allá de apariencias etimológicas y formales