Natte natuur is niet kansloos

Ook als de meest extreme klimaatscenario’s uitkomen, daalt de grondwaterspiegel in Nederland waarschijnlijk niet dramatisch. Naar verwachting hebben neerslagtekorten in droge zomers een veel grotere invloed op boeren en natuur. Dat is goed nieuws voor natte natuurgebiede

Virtuele hydrologie

De auteurs van dit artikel vinden dat een platform als de Commissie voor Hydrologisch Onderzoek (CHO) nuttig kan zijn om kennis uit te wisselen. Daarbij moet worden nagedacht hoe deze kennis voor langere tijd kan worden vastgehouden. Een belangrijk deel van de kennis die indertijd via de technische bijeenkomsten van de CHO is uitgewisseld en is vastgelegd in haar verslagen, is momenteel wellicht niet meer paraat. Er wordt een oproep gedaan om de in het H2O-artikel "Omgekeerde hydrologie" (2008) gepresenteerde casus te modelleren. De auteurs stellen voor om over enige tijd de bevindingen onderling te delen in een worksho

Grondwaterregime op basis van karteerbare kenmerken

Om een ruimtelijk beeld te kunnen krijgen in de vorm van kaarten met informatie over het grondwaterstandsverloop is een karakterisering van tijdreeksgegevens van grondwaterstanden in kengetallen noodzakelijk. Hiervoor is in de jaren 60 van de vorige eeuw het systeem van grondwatertrappen (Gt) ontwikkeld. De Grondwatertrapinformatie staat vanouds op de bodem- en Gt-kaart 1:50 000 (opnames tussen de jaren 1960 tot 1989). Deze kaarten kunnen echter zijn verouderd, omdat er sinds deze karteringen ingrepen in de waterhuishouding kunnen zijn geweest. Een aantal kaartbladen is in de jaren 90 geactualiseerd. STOWA heeft Alterra de opdracht gegeven een actuele landsdekkende grondwatertrappenkaart op te stellen. Alterra heeft hiervoor een methode ontwikkeld die landsdekkende resultaten genereert en die direct gekoppeld is met bodemkundige informatie. De uitkomsten zijn vergeleken met boorpuntinformatie uit detailkarteringen

Omgekeerde hydrologie

Naar aanleiding van de artikelen over numerieke verdroging verscheen onlangs in Stromingen een reactie over het gebruik van de drainage- en voedingsweerstand. In dat artikel geeft Kees Maas expliciet aan het niet eens te zijn met het door ondergetekenden gehanteerde voorbeeld dat een weerstandsbiedende laag in het bodemprofiel bij een freatische winning tot gevolg heeft dat de stijghoogte onder deze laag meer beïnvloed wordt door de winning dan de stijghoogte boven deze laag. Daarnaast zegt Kees Maas het niet eens te zijn met de invloed van een weerstandbiedende laag in het bodemprofiel op de spreidingslengte. In het artikel wordt het gebruik van tijdreeksanalyse voor het controleren van meetreeksen voorgesteld. In de ogen van ondergetekenden maakt de auteur enkele malen gebruik van de omgekeerde werel

Oorzaak en gevolg van numerieke verdroging

Nederland was grotendeels landbouwkundig ingericht voor de komst van de computer en het hierop volgende digitale tijdperk. De inrichting vond plaats op basis van ervaring en later systeemkennis en analytische beschrijvingen van delen van het systeem. Het inrichten van Nederland is ongetwijfeld gepaard gegaan met vallen en opstaan. De komst van de computer heeft ertoe geleid dat hydrologische systeemen in toenemende mate zijn geformaliseerd in hydrologische rekenmodellen. Deze modellen zijn in de loop der tijd aangepast en verbeterd teneinde het hydrologische systeem beter te kunnen beschrijven. Het digitale tijdperk heeft echter ook tot gevolg gehad dat de technieken en methoden om de grondwaterstanden te meten, zijn aangepast. De eisen vanuit de automatisering leidden ertoe dat een relatief eenvoudige meting van de grondwaterstand in sommige gevallen zodanig is aangepast dat de interpretatie van de metingen in een aantal situaties niet meer correct is. Hierdoor is de vraag ontstaan in hoeverre we weten wat we meten. Wellicht is het raadzaam de uitdrukking 'meten is weten' op de volgende wijze aan te scherpen: 'Meten is weten mits we weten wat we meten

Ecologische landschapsindex (ELI); een nadere uitwerking van de: graadmeter ruimtelijke samenhang & graadmeter hydrologische relaties

Het Meetnet Landschap beoogt een systematische monitoring van de effecten van veranderingen in het landschap op de identiteit en de duurzaamheid in het licht van het streven naar het behoud van landschappelijke kwaliteit. In totaal zijn negen meetdoelen omschreven. Het meetdoel 6 betreft de landschapsecologische kwaliteit van het landschap. Ter operationalisatie van dit meetdoel is in opdracht van het Expertisecentrum LNV het project Ecologische landschapsIndex (ELI) gestart. Het project wordt uitgevoerd door het Alterra en Bureau Vista. Als eerste resultaat heeft het project een theoretische verkenning van aspecten van landschappelijke kwaliteit opgeleverd. In deze verkenning worden vier mogelijke graadmeters voor landschapsecologische kwaliteit onderscheiden, op het gebied van ruimtelijke samenhang, hydrologische relaties, stofstromen en landschappelijke heterogeniteit. Dit rapport is een nadere uitwerking van de graadmeters ruimtelijke samenhang en hydrologische relaties

Geohydrologisch veldonderzoek in het Purmerbos : uitwerkingen en interpretatie van doorlatendheidsmetingen en pompproeven

In het Purmerbos is in 1995 een geohydrologisch veldonderzoek uitgevoerd om hydrologische bodemconstanten te bepalen. In de bovenste 3 m van het afdekkend pakket, dat bestaat uit klei, zijn ongestoorde monsters gestoken om de doorlatendheid te meten. Verder zijn twee prompporeven uitgevoerd. Uit het hydrologische veldonderzoek zijn de bodemconstanten bepaald voor de hydraulische weerstand van het afdekkend pakket (2750 500 d) en het doorlaatvermogen van het eerste watervoerend pakket (625 50 mr/d). Uit het onderzoek blijkt dat binnen het afdekkend pakket een watervoerende zandlaag voorkomt met een doorlatendheid van 1 m/d

Bodemkundig-hydrologisch onderzoek in het landbouwgebied Tachtig Bunder; ontwateringsadvies ter compensatie voor veranderende hydrologische omstandigheden in het Compagnonsveld

Voor een gedeelte van de landinrichting Fochteloerveen zal landbouwgrond veranderen in natuur, wat met een forse peilverhoging gepaard zal gaan. Voor aanliggende landbouwgronden wordt een effect verwacht. DLG heeft Alterra opdracht gegeven om met een ontwateringsadvies voor het gebied te komen. De aanwezigheid van keileem is daarbij een bepalende factor. Deze studie geeft o.a: een bodemkaart, een keileemkaart en een grondwatertrappenkaar

Verdroging door droge en natte rijksinfrastructuur in Overijssel en Gelderland; een verkennende studie

Om inzicht te verkrijgen in de verdroging door rijksinfrastructuur is in een GIS een methode ontwikkeld. Bij de methode is gebruik gemaakt van een aantal fasen. In de eerste fase is met gebruikmaking van de spreidingslengte het potentiële invloedsgebied van infrastructuur bepaald. Vervolgens zijn selecties gemaakt om de infrastructuur die verdroging tot gevolg heeft te selecteren. Voor de geselecteerde infrastructuur zijn de verdrogingseffecten bepaald met gebruikmaking van analytische formules. De methode is na enige aanpassing toe te passen voor geheel Nederland. Uit het onderzoek blijkt dat verdroging door infrastructuur in de provincies Gelderland en Overijssel een beperkte omvang heeft