Family system characteristics from the obese child and parent perspective – a pilot study

Objective: The aim of the study was to assess family system functioning in obese children from the perspective of child and parent. Material and methods: Forty-six dyads (child-parent) were included into the study. Children group comprises of 48% boys and 52% girls, aged 11-18 years (13.0 ± 1.9 years), with simple obesity (BMI > 97 percentile, BMI z-score 2.1 ± 0.3). In parents’ group, 87% mothers and 13% fathers were examined. The weight and height were measured, BMI, and BMI z-score were calculated, and Polish version of Family Adaptability and Cohesion Evaluation Scales by D. Olson was performed in all dyads. In parents, a questionnaire formulated for the research was applied. Results: Only parents of 2 (7%) children had BMI within the normal range. According to the information given in the questionnaire, problems with weight in the family were declared by significantly less parents: 22 (48%). In parent’s opinion, low physical activity (87%) and inappropriate diet (87%) were the most common reasons for obesity, whereas psychological problems (65%) and poor physical fitness (65%) were the most its common consequences. The most effective therapeutic factors were to comply with diet (87%), increase physical activity (72%), and change of lifestyle of the child (65%). The families were assessed as balanced according to 57% of children and 30% of parents (p = 0.01). Also, cohesion index and main index were significantly higher in children’s perception then parents’ (p = 0.02, p = 0.004). Conclusions: Most of parents, in majority also obese, underline the need of change only in child’s functioning; they do not see the need to change of their own habits and deny the presence of obesity in the family. Moreover, parents perceived cohesion in their families lower than children. Our observation confirms that obesogenic family with some aberration in its functioning could lead to many difficulties in treatment of obesity

Metabolic syndrome in children and adolescents

Zespół metaboliczny to schorzenie do niedawna opisywane wyłącznie u osób dorosłych. Wiele danych wskazuje jednak, że może on mieć swoje podłoże w zaburzeniach występujących w dzieciństwie. Gwałtowny wzrost liczby otyłych dzieci spowodował, że coraz częściej stwierdza się u nich dyslipidemię, nadciśnienie tętnicze i zaburzenia tolerancji glukozy. Komponenty te wchodzą w skład zespołu metabolicznego. Wyniki wielu badań wskazują na związek między występowaniem tego zespołu w wieku rozwojowym a zwiększonym ryzykiem chorób układu sercowo-naczyniowego w późniejszym okresie życia. W obliczu epidemii otyłości wczesne zapobieganie, wykrywanie i leczenie zespołu metabolicznego jest więc istotnym działaniem mogącym zmniejszyć ryzyko przedwczesnego rozwoju zmian miażdżycowych.Metabolic syndrome has been well recognized in adults. There is a substantial body of evidence that it has its origins in childhood. Due to the obesity epidemic children and adolescents dyslipidemia, hypertension and impaired glucose tolerance, the components of the metabolic syndrome, are commonly described in the young age. Several studies showed the relationship between early indicators of metabolic syndrome and increased risk of cardiovascular disease in adulthood. In the face of obesity epidemic it is a public health challange to prevent, diagnose and treat the metabolic syndrome in children and adolescents in order to reduce the risk of premature atherosclerosis

Gęstość mineralna i metabolizm tkanki kostnej u dziewcząt z wolem rozlanym nietoksycznym, leczonych lewotyroksyną

Introduction: Bone and mineral metabolism is influenced by thyroid hormones, and levothyroxine (LT4) therapy may be associated with reduced bone mass in postmenopausal women. Material and methods: The aim of the study was to assess the influence of one year of LT4 treatment in a group of 21 adolescent girls with euthyroid diffuse goiter. Lumbar (L2-L4) and total body bone mineral density (TOBMD) (Lunar - DXA), serum PTH, osteocalcin, bone alkaline phosphate, vitamin D3, calcium, and phosphorus levels and urinary excretion of Ca, P, and hydroxyproline were measured before and after one year of combined LT4 and iodine treatment. Results: Patients were matched for age, sex, BMI, and maturation status, with controls treated with iodine only. Markers of bone turnover changed in a similar manner in both groups. There was no significant difference in TOBMD value after one year of therapy between LT4 treated group and controls. Densitometric lumbar spine parameters increased significantly after 12 months in both groups, with no significant differences between them. Conclusion: It can be concluded that one year of LT4 treatment of adolescent girls with euthyroid diffuse goiter does not have a negative impact on their bone remodelling and metabolism. (Pol J Endocrinol 2010; 61 (1): 14-19)Wstęp: Metabolizm tkanki kostnej pozostaje pod wpływem hormonów tarczycy, a leczenie lewotyroksyną (LT4, levothyroxine) może być związane z redukcją masy kostnej u kobiet po menopauzie. Celem pracy była ocena wpływu rocznej terapii łączonej lewotyroksyną z preparatem jodu (grupa badana 21 dziewcząt z wolem rozlanym nietoksycznym), w porównaniu z grupą kontrolną leczoną tylko preparatem jodu (22 dziewczęta z wolem nierozlanym nietoksycznym). Materiał i metody: Gęstość mineralna tkanki kostnej całego ciała (TOBMD, total body bone mineral density) oraz w odcinku lędźwiowym (L2-L4) została oceniona za pomocą badania densytometrycznego (DXA), w surowicy krwi oznaczono stężenia PTH, osteokalcyny, frakcji kostnej fosfatazy alkalicznej, 25OHD3, wapnia i fosforanów, natomiast w dobowej zbiórce moczu oceniono wydalanie Ca, P i hydroxyproliny. Wszystkie parametry były ocenione na początku i po roku leczenia w obu grupach. Wyniki: Nie wykazano różnic pomiędzy grupą badaną i grupą kontrolną w zakresie wieku oraz stopnia dojrzewania płciowego. Stężenia markerów obrotu kostnego zmieniły się w podobny sposób w obu grupach. Gęstość mineralna tkanki kostnej całego ciała nie różniła się znamiennie przed i po roku leczenie między grupą badaną i grupą kontrolną. Gęstość mineralna kości (BMD, bone mineral density) w odcinku lędźwiowym wzrosła znamiennie w obu grupach po 12 miesiącach terapii, ale nie było znamiennej różnicy pomiędzy nimi. Wniosek: Roczna terapia preparatem LT4 u dziewcząt z wolem rozlanym nietoksycznym nie wywiera negatywnego wpływu na remodeling i metabolizm tkanki kostnej. (Endokrynol Pol 2010; 61 (1): 14-19

The perception of body weight by the girls and their mothers

WSTĘP. Uświadomienie problemu nieprawidłowej sylwetki oraz jej konsekwencji zdrowotnych może być wstępnym działaniem na drodze zapobiegania i leczenia nadwagi i otyłości. Celem pracy była ocena postrzegania sylwetki córki przez matkę oraz percepcja własnej sylwetki przez dziewczynkę w porównaniu z jej rzeczywistą masą ciała. MATERIAŁ I METODY. Badanie przeprowadzono w grupie 239 dziewcząt, które zostały podzielone na dwie podgrupy wiekowe: 8-13 lat (n = 115) i 14-18 lat (n = 124). Matki i córki na podstawie siedmiostopniowej skali sylwetek wybierały szkic najbardziej zbliżony do rzeczywistej i idealnej postaci dziecka. U dziewcząt przeprowadzono pomiary antropometryczne i obliczono standardowe odchylenie Z-score wskaźnika masy ciała (BMI SDS). Dziewczęta podzielono w zależności od wartości BMI SDS na mające: prawidłową masę ciała - poniżej 1,341 (91 pc BMI), nadwagę 1,341-2,054 (98 pc BMI) i otyłość co najmniej 2,054. WYNIKI. Matki otyłych dziewcząt w obu grupach wiekowych istotnie zaniżyły ocenę sylwetki córki w porównaniu z matkami dzieci z nadwagą i prawidłową masą ciała (p < 0,05). Otyłe młodsze dziewczęta znamiennie zaniżyły klasyfikację własnej postaci, w przeciwieństwie do rówieśniczek z nadwagą i należną masą ciała (p < 0,001). Otyłe nastolatki istotnie zaniżyły ocenę swojej sylwetki w porównaniu z rówieśniczkami z prawidłową masą ciała (p = 0,005).Młodsze dziewczęta z nadmierną masą ciała znamiennie częściej zaniżały ocenę własnej postaci, w przeciwieństwie do starszych koleżanek (p = 0,006). Prawie wszystkie respondentki za najkorzystniejszą sylwetkę dla dziecka określiły szkice przedstawiające prawidłową masę ciała. WNIOSKI. Otyłe dziewczynki i ich matki istotnie zaniżały ocenę sylwetki swojej lub swojego dziecka. Masa ciała matki nie miała wpływu na klasyfikowanie przez nią sylwetki córki. Trudności w ocenie rzeczywistej masy ciała mogą być przyczyną zbyt późnej interwencji w przypadku powstawania otyłości. Endokrynologia, Otyłość i Zaburzenia Przemiany Materii 2010, tom 6, nr 3, 109-117INTRODUCTION. Awareness of the problem of abnormal body shape and its health consequences may be a preliminary action towards the prevention and treatment of overweight and obesity. The aim of this study was to assess the perception of body shape by the mothers and their daughters with respect to the girls&#8217; actual body weight. MATERIAL AND METHODS. The study was conducted among 239 girls who were divided into two age groups: younger comprising the girls 8-13 years old (n = 115), and older comprising the girls 14-18 years old (n = 124). Mothers and daughters on the basis of a seven-scale sketch of the selection profiles chose the sketch closest to the actual and ideal as a child. In the groups anthropometric measurements were performed and standardized deviation body mass indexes (BMI SDS) were calculated. Girls were divided depending on the value of BMI SDS: normal body weight < 1.341 (91 pc BMI), overweight 1.341-2.054 (98 pc BMI) and obese &#8805; 2.054. RESULTS. Mothers of obese girls in both age groups significantly underestimated assessment of body image compared to mothers of children with overweight and normal weight (p < 0.05). Younger obese girls significantly underestimated their own profiles compared to girls with overweight and normal body weight (p < 0.001). Obese teenagers significantly underestimated the assessment of their body image as compared to girls with normal body weight (p = 0.005). Younger girls with excessive body weight significantly more often underestimated their assessment of profiles compared to older ones (p = 0.006). Almost all interviewed individuals identified as the ideal figure drawings representing the normal body image. CONCLUSION. Obese girls and their mothers statistically significantly underestimated the assessment of their own or their daughter&#8217;s body image. Mothers&#8217; weight status did not influence their offspring&#8217;s body shape estimation. Difficulties in assessing the actual body weight may be a cause of delayed therapeutic intervention in obesity prevention and treatment. Endocrinology, Obesity and Metabolic Disorders 2010, vol. 6, No 3, 109-11

Methods used in paediatric practice for nutritional status estimation in children

WSTĘP. Otyłość i nadwaga u dzieci jest stale narastającym problemem zdrowotnym, nie zawsze dostrzeganym przez lekarzy pediatrów. Celem pracy było ustalenie, która z metod oceny stanu odżywienia u dzieci [siatki centylowe dla wskaźnika masy ciała (BMI, body mass index), siatki centylowe dla wzrostu i masy ciała, siatki centylowe tylko dla masy ciała lub ocena wyglądu zewnętrznego] jest najczęściej wykorzystywana przez lekarzy pediatrów. MATERIAŁ I METODY. W badaniu wzięła udział grupa 73 lekarzy pediatrów i endokrynologów dziecięcych, którzy losowo otrzymali do oceny jedną z dwóch wersji danych naniesionych na siatki centylowe, odnoszących się do tej samej hipotetycznej 10-letniej otyłej dziewczynki. W pierwszej wersji podano wartość wzrostu i masy ciała (Grupa wzrost/masa ciała), w drugiej &#8212; wartość obliczonego wskaźnika masy ciała (Grupa BMI). Do obu dołączono krótka ankietę. Respondenci za pomocą punktowych skal Linkerta oceniali stopień nadwagi, a także odpowiadali na pytania dotyczące negatywnych konsekwencji &#8212; dla zdrowia i psychiki &#8212; stanu odżywienia ocenianego dziecka oraz częstości stosowania przez siebie poszczególnych metod w celu oceny stopnia nadwagi u dzieci. WYNIKI. Grupa BMI istotnie częściej prawidłowo oceniła dziewczynkę jako otyłą w porównaniu do Grupy wzrost/masa ciała (p < 0,05). Nie było znamiennych statystycznie różnic pod względem zaniepokojenia konsekwencjami dla zdrowia i psychiki ocenianej dziewczynki. Wszyscy respondenci podali, że znamiennie częściej wykorzystują siatki dla wzrostu i masy ciała niż siatki dla BMI (skala Linkerta 4,8 vs. 3,9; p < 0,001). Tylko 38% ankietowanych zawsze używało siatek centylowych dla BMI, a 5,5% pediatrów przyznało, że nigdy ich nie stosowało. WNIOSKI. Mimo że ocenę stopnia odżywienia u dzieci poprzez obliczenie wskaźnika BMI i porównanie jego wartości z normami na siatce centylowej uznaje się za najbardziej przydatną, metoda ta jest zbyt rzadko stosowana przez lekarzy pediatrów, co może ujemnie wpływać na częstość rozpoznawania otyłości u dzieci.INTRODUCTION. Childhood overweight is now a major health problem, but it may be underdiagnosed by the paediatricians. The aim of our study was to determine which method (BMI charts, Wt and Ht charts, Wt alone, Visual impression) and how frequently was used by the paediatricians. MATERIAL AND METHODS. 73 paediatricians and paediatric endocrinologists completed a questionnaire using two different case vignette version. They received the same hypothetical overweight child&#8217;s height and weight data, percentile, charts (Ht and Wt Group) or her BMI, percentile and chart (BMI Group). Respondents rated levels of fatness and concern about medical and psychological consequences by using Linkert scales and the frequency of use of methods to determine overweight. RESULTS. The BMI Group rated the hypothetical child with a higher mean on a scale of fatness (p < 0,05). There were no statistically differences in level of concern about all consequences between groups of respondents. All groups of respondents statistically frequently use Wt and Ht charts (combined) than BMI charts (level in Linkert scale 4,8 vs. 3,9 p < 0,001). 38% of respondents reported &#8220;always&#8221; and 5,5% &#8220;never&#8221; using BMI. CONCLUSIONS. BMI charts give greater estimation of a weight problem than weight and height charting, but BMI is inconsistently used

Risk factors of obesity in school children from Podkarpatian Region

WSTĘP. Celem pracy było określenie zależności między występowaniem otyłości u dzieci szkolnych w województwie podkarpackim a wybranymi czynnikami biologicznymi oraz ustalenie wpływu wybranych czynników socjalnych na ryzyko rozwoju otyłości. MATERIAŁ I METODY. U 2412 dzieci szkolnych w średnim wieku 10,5 &#177; 2,4 roku dokonano pomiarów wzrostu i masy ciała oraz obliczono wskaźnik masy ciała (BMI). Otyłość określano na podstawie kryteriów podanych przez International Obesity Task Force (IOTF). Na podstawie ankiety wypełnianej przez rodziców uzyskano dane odnośnie do masy ciała i wzrostu rodziców, wieku matki przy porodzie i masy urodzeniowej dziecka, liczby dzieci w rodzinie oraz warunków socjalnych rodziny. W celu określenia wpływu czynników ryzyka na występowanie otyłości obliczono iloraz szans (OR) dla każdego z badanych czynników. WYNIKI. Stwierdzono, że otyłość jednego bądź obojga rodziców oraz zarówno zbyt niska, jak i nadmiernie wysoka urodzeniowa masa ciała istotnie zwiększają ryzyko powstania otyłości u dzieci. Badane czynniki socjalne nie zwiększały istotnie tego ryzyka. WNIOSKI. Ustalenie społeczno-ekonomicznych czynników ryzyka podkreśla znaczenie szczegółowych badań epidemiologicznych. Definiowanie czynników ryzyka w konkretnym regionie dostarcza informacji przydatnych do opracowania specjalnych strategii zapobiegawczych. Endokrynologia, Otyłość i Zaburzenia Przemiany Materii 2011, tom 7, nr 3, 157&#8211;166INTRODUCTION. The aim of the study was to establish the influence of selected biological and social factors on the risk of the development of obesity in school children from Podkarpatian region. MATERIAL AND METHODS. In 2412 children in the mean age of 10.5 &#177; 2.4 years weight and height were measured and BMI was calculated. Obesity was established according to International Obesity Task Force (IOTF) criteria. Parents were asked to fill the questionnaire regarding their own weight and height, offspring&#8217;s birthweight, number of siblings and family social status. Odds ratio was estimated for each factor to examine the influence of the risk factor on the prevalence of obesity. RESULTS. The study results indicate that obesity of one or both parents and too large as well as too small birthweight increase the risk of obesity in children from Podkarpatian region. Social factors were not statistically significant risk factors of childhood obesity. CONCLUSIONS. A distinct pattern of socio-economic risk factors underlines the importance of population specific epidemiological studies. Defining risk factors in a specific region provides information to design specific preventive strategies. Endocrinology, Obesity and Metabolic Disorders 2011, vol. 7, No 3, 157&#8211;16

Czy u otyłych dzieci wystąpienie zespołu metabolicznego i jego składowych jest warunkowane stopniem otyłości czy insulinoopornością?

Introduction: The aim of this study was to determine which factors increase the risk of metabolic syndrome (MS) and its components in obese children and adolescents. Material and methods: In 78 obese children (42 girls, 36 boys), mean age 14.6 &#177; 3.5 years, blood pressure, total cholesterol, triglycerides, HDL-cholesterol (HDL), insulin and glucose at fasting state as well as in OGTT were measured. Body mass index (BMI) Z-score, LDLcholesterol, and insulin resistance indices (FIGR, R-HOMA) were calculated. Results: Metabolic syndrome was diagnosed in ten (12.8%) children. Hyperinsulinaemia was present in 42 (53.8%) subjects, increased FIGR in eight (10.3%) and increased R-HOMA in 49 (62.3%). Significant correlations between BMI Z-score &#8805; 2.5 and MS occurrence and its components (hypertriglyceridaemia, isolated systolic and diastolic hypertension) were found. Hypertriglyceridaemia, low HDL and hypertension, as well as MS occurrence, correlated significantly with stimulated hyperinsulinaemia and increased FIGR. Risk of hypertension was increased 5.6 times by fasting hyperinsulinaemia. Stimulated hyperinsulinaemia increased the risk of hypertriglyceridaemia 3.7 times, risk of low HDL 14.4 times and risk of MS 10.3 times. These risks did not change significantly when adjusted for BMI Z-score. Conclusions: Our study results show that both BMI Z-score and OGTT stimulated hyperinsulinaemia are good predictors of MS occurrence in obese children and adolescents. The risk of dyslipidaemia and hypertension increase significantly with hyperinsulinaemia and insulin resistance, with low HDL cholesterol being the most affected. (Pol J Endocrinol 2011; 62 (2): 102&#8211;108)Wstęp: Celem pracy było określenie czynników ryzyka wystąpienia zespołu metabolicznego (MS, metabolic syndrome) i jego składowych u otyłych dzieci i młodzieży. Materiał i metody: U 78 dzieci z otyłością prostą (42 dziewczynek, 36 chłopców) w średnim wieku 14,6&#177;3,5 lat oznaczono stężenia cholesterolu całkowitego, triglicerydów, cholesterolu frakcji HDL (HDL), insuliny i glukozy na czczo i w OGTT, obliczono indeks masy ciała (BMI, body mass index) i jego Z-score oraz wskaźniki insulinooporności (FIGR, R-HOMA). Dokonano 3-krotnych pomiarów ciśnienia tętniczego. Wyniki: Zespół metaboliczny rozpoznano u 10 (12,8%) dzieci, podwyższone stężenie insuliny na czczo odnotowano u 42 (53,8%), podwyższony FIGR u 8 (10,3%), a podwyższony R-HOMA u 49 (62,3%) badanych. Wskaźnik masy ciała Z-score &#8805; 2,5 był istotnie związany z występowaniem MS oraz jego komponentów (hipertriglicerydemią, izolowanym nadciśnieniem skurczowym i rozkurczowym). Stwierdzono istotną korelację hipertriglicerydemii, niskiego stężenia HDL, nadciśnienia i występowania MS z hiperinsulinemią w OGTT i podwyższonym FIGR. Ponadto ryzyko nadciśnienia było 5,6-krotnie wyższe u dzieci z hiperinsulinemią na czczo. Hiperinsulinemia w OGTT zwiększała ryzyko wystąpienia hipertriglicerydemii 3,7-krotnie, ryzyko niskiego stężenia HDL &#8212; 14,4-krotnie, a ryzyko MS &#8212; 10,3-krotnie. Związki te nie zmieniły się istotnie po skorygowaniu dla BMI Z-score. Wnioski: Stwierdzono, że zarówno BMI Z-score, jak i hiperinsulinemia w OGTT są dobrymi czynnikami prognostycznymi wystąpienia MS u otyłych dzieci i młodzieży. Ryzyko wystąpienia nadciśnienia i dyslipidemii, a szczególnie niskiego stężenia HDL, wzrasta istotnie u dzieci z hiperinsulinemią i insulinoopornością. (Endokrynol Pol 2011; 62 (2): 102&#8211;108

Complications of obesity in children and adolescents

W ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat częstość otyłości dziecięcej gwałtownie wzrosła. Szacuje się, że na świecie aktualnie około 110 milionów dzieci ma nadwagę lub otyłość. Epidemia otyłości dziecięcej stała się jednym z poważniejszych wyzwań dla współczesnego społeczeństwa, przede wszystkim z powodu jej klinicznych i społecznych konsekwencji. Czasy, kiedy otyłe dziecko postrzegano jako zdrowe, są już historią. Celem niniejszej pracy było wskazanie najczęstszych powikłań otyłości u dzieci i młodzieży. Skoncentrowano się na ich dwóch kategoriach. Do pierwszej zaliczono powikłania występujące już w okresie dzieciństwa, takie jak zaburzenia psychologiczne, powikłania ze strony układu krążenia, zaburzenia metaboliczne i powikłania ze strony układu oddechowego. Do drugiej włączono powikłania występujące u dorosłych, u których otyłość trwa od wczesnego dzieciństwa lub od okresu dojrzewania. Zwrócono uwagę na zwiększone ryzyko chorób układu sercowo-naczyniowego, przedwczesne zgony, zmniejszenie płodności oraz konsekwencje socjalno-ekonomiczne.During the past decades the prevalence of childhood obesity increased worldwide. About 110 million children are now classified as overweight or obese. The recent epidemic of childhood obesity is one of the most serious problems of modern society mainly because of the clinical and public health consequences. Historically a fat child meant a healthy child. The aim of the present review was to demonstrate the consequences of obesity in children and adolescents. We focused on two major categories - co-morbidities of obesity in childhood such as psychological burden, increased cardiovascular risk factors, metabolic disturbances and sleep apnea and consequences for the adult who was obese as a child or adolescent. In the latter increased cardiovascular risk factors, premature mortality, decreased fertility and negative socioeconomic effects were discussed

Hyperandrogenism in adolescent girls with type 1 diabetes mellitus treated with intensive and continuous subcutaneous insulin therapy

Wstęp: U kobiet z cukrzycą typu 1 (T1DM) stwierdza się zwiększoną częstość występowania klinicznych i biochemicznych objawów hiperandrogenizmu. Celem pracy była ocena profilu hormonalnego oraz częstości występowania hiperandrogenizmu u dojrzewających dziewcząt z T1DM. Materiał i metody: Do badania włączono 47 dziewcząt z T1DM oraz 19 zdrowych i 21 dziewcząt z zespołem policystycznych jajników (PCOS). U wszystkich dziewcząt dokonano oceny klinicznej i ultrasonograficznej oraz przeprowadzono badania hormonalne przed i po stymulacji analogiem GnRH. Wyniki: U dziewcząt z T1DM pierwsza miesiączka występowała istotnie później aniżeli u zdrowych dziewcząt [13,1 (12,0&#8211;14,0) v. 12,0 (11,0&#8211;12,0) lat, p = 0,02]. Dziewięć (19,2%) z nich spełniało kryteria rozpoznania PCOS (T1DM+PCOS). U dziewcząt z cukrzycą, u których zdiagnozowano PCOS, stwierdzono istotnie niższą średnią HbA1c od początku zachorowania na T1DM aniżeli u dziewcząt z T1DM bez PCOS [6,7 (6,6&#8211;7,2) v. 7,3 (6,4&#8211;7,8)%, p = 0,049]. Hirsutyzm, objętość jajników oraz profil hormonalny nie różniły się pomiędzy grupami. HbA1c oznaczona w momencie badań oraz średnia HbA1c z ostatniego roku korelowały negatywnie ze stężeniem SHBG (r = &#8211;0,5, p = 0,006; r = &#8211;0,04, p = 0,02). Dziewczęta T1DM+PCOS miały istotnie niższy indeks wolnych androgenów [3,0 (2,6&#8211;4,3) v. 8,6 (6,5&#8211;10,8), p = 0,04] i objętość jajnika aniżeli dziewczęta z PCOS nie chorujące na cukrzycę [4,6 (2,7&#8211;5,2) v. 7,4 (4,3&#8211;10,0) ml, p = 0,007]. Wnioski: Kliniczne objawy PCOS u dojrzewających dziewcząt z T1DM są łagodniejsze aniżeli u dojrzewających dziewcząt nie chorujących na cukrzycę. Może być to spowodowane protekcyjną rolą SHBG i mniejszą ilością wolnych androgenów. (Endokrynol Pol 2013; 64 (2): 121&#8211;128)Introduction: Women with type 1 diabetes mellitus (T1DM) experience high prevalence of hyperandrogenic disorders. The aim of this study was to evaluate hormonal profile with respect to hyperandrogenic disorders in adolescents with T1DM. Material and methods: Forty seven adolescent girls with T1DM were evaluated and compared to 19 healthy and 21 non-diabetic girls with polycystic ovary syndrome (PCOS). In all subjects, basal and GnRH analogue stimulated androgens, gonadotropins and SHBG were measured and ultrasonography of ovaries was performed. Results: Girls with T1DM experienced first menses significantly later than healthy controls [13.1 (12.0&#8211;14.0) v. 12.0 (11.0&#8211;12.0) years, p = 0.02]. Nine (19.2%) of them fulfilled PCOS criteria (T1DM+PCOS). They had significantly mean HbA1c from the diagnosis of T1DM than T1DM girls with no PCOS [6.7 (6.6&#8211;7.2) v. 7.3(6.4&#8211;7.8)%, p = 0.049]. Hormonal profile, hirsutism score and ovarian volume did not differ significantly between the two groups. HbA1c at the study point and mean HbA1c for the last 12 months correlated negatively with SHBG level (r = &#8211;0.5, p = 0.006; r = &#8211;0.04, p = 0.02). T1DM+PCOS girls had significantly lower FAI [3.0 (2.6&#8211;4.3) v. 8.6 (6.5&#8211;10.8), p = 0.04] and ovarian volume than non-diabetic PCOS girls [4.6 (2.7&#8211;5.2) v. 7.4 (4.3&#8211;10.0) mL, p = 0.007]. Conclusions: Clinical symptoms of PCOS in adolescent girls with T1DM are milder than in non-diabetic peers, probably due to the protective role of higher SHBG resulting in lower free androgen level. (Endokrynol Pol 2013; 64 (2): 121&#8211;128