Introduction: The aim of this study was to determine which factors increase the risk of metabolic syndrome (MS) and its components in
obese children and adolescents.
Material and methods: In 78 obese children (42 girls, 36 boys), mean age 14.6 ± 3.5 years, blood pressure, total cholesterol, triglycerides,
HDL-cholesterol (HDL), insulin and glucose at fasting state as well as in OGTT were measured. Body mass index (BMI) Z-score, LDLcholesterol,
and insulin resistance indices (FIGR, R-HOMA) were calculated.
Results: Metabolic syndrome was diagnosed in ten (12.8%) children. Hyperinsulinaemia was present in 42 (53.8%) subjects, increased
FIGR in eight (10.3%) and increased R-HOMA in 49 (62.3%). Significant correlations between BMI Z-score ≥ 2.5 and MS occurrence and its
components (hypertriglyceridaemia, isolated systolic and diastolic hypertension) were found. Hypertriglyceridaemia, low HDL and hypertension,
as well as MS occurrence, correlated significantly with stimulated hyperinsulinaemia and increased FIGR. Risk of hypertension
was increased 5.6 times by fasting hyperinsulinaemia. Stimulated hyperinsulinaemia increased the risk of hypertriglyceridaemia
3.7 times, risk of low HDL 14.4 times and risk of MS 10.3 times. These risks did not change significantly when adjusted for BMI Z-score.
Conclusions: Our study results show that both BMI Z-score and OGTT stimulated hyperinsulinaemia are good predictors of MS occurrence
in obese children and adolescents. The risk of dyslipidaemia and hypertension increase significantly with hyperinsulinaemia and
insulin resistance, with low HDL cholesterol being the most affected. (Pol J Endocrinol 2011; 62 (2): 102–108)Wstęp: Celem pracy było określenie czynników ryzyka wystąpienia zespołu metabolicznego (MS, metabolic syndrome) i jego składowych
u otyłych dzieci i młodzieży.
Materiał i metody: U 78 dzieci z otyłością prostą (42 dziewczynek, 36 chłopców) w średnim wieku 14,6±3,5 lat oznaczono stężenia
cholesterolu całkowitego, triglicerydów, cholesterolu frakcji HDL (HDL), insuliny i glukozy na czczo i w OGTT, obliczono indeks masy
ciała (BMI, body mass index) i jego Z-score oraz wskaźniki insulinooporności (FIGR, R-HOMA). Dokonano 3-krotnych pomiarów ciśnienia
tętniczego.
Wyniki: Zespół metaboliczny rozpoznano u 10 (12,8%) dzieci, podwyższone stężenie insuliny na czczo odnotowano u 42 (53,8%), podwyższony
FIGR u 8 (10,3%), a podwyższony R-HOMA u 49 (62,3%) badanych. Wskaźnik masy ciała Z-score ≥ 2,5 był istotnie związany
z występowaniem MS oraz jego komponentów (hipertriglicerydemią, izolowanym nadciśnieniem skurczowym i rozkurczowym). Stwierdzono
istotną korelację hipertriglicerydemii, niskiego stężenia HDL, nadciśnienia i występowania MS z hiperinsulinemią w OGTT i podwyższonym
FIGR. Ponadto ryzyko nadciśnienia było 5,6-krotnie wyższe u dzieci z hiperinsulinemią na czczo. Hiperinsulinemia w OGTT
zwiększała ryzyko wystąpienia hipertriglicerydemii 3,7-krotnie, ryzyko niskiego stężenia HDL — 14,4-krotnie, a ryzyko MS — 10,3-krotnie.
Związki te nie zmieniły się istotnie po skorygowaniu dla BMI Z-score.
Wnioski: Stwierdzono, że zarówno BMI Z-score, jak i hiperinsulinemia w OGTT są dobrymi czynnikami prognostycznymi wystąpienia
MS u otyłych dzieci i młodzieży. Ryzyko wystąpienia nadciśnienia i dyslipidemii, a szczególnie niskiego stężenia HDL, wzrasta istotnie
u dzieci z hiperinsulinemią i insulinoopornością. (Endokrynol Pol 2011; 62 (2): 102–108
