Toplumsal cinsiyet ve feminizm teorileri bağlamında Türkiye'deki reklam filmleri ve popüler müzik videoları

Feminist tartışmaların esasında yatan farklı, ırk, sınıf, din, kültür, cinsellik ve milletten gelen kadınların üzerinde kurulmuş olan baskının, çeşitli formlarda ortaya çıkışlarını ve nedenlerini gösteren bir çalışma alanı olmasıdır. Feminist kuram, kadına yönelik baskıyı kurumsallaştırmanın yanı sıra, cinsiyeti kadın olan ve kadın olarak var edilen kişi hakkında geliştirilen bir kuramdır. Feminizm ve toplumsal cinsiyet teorileri, cinsiyet kavramından yola çıkarak, ırk, sınıf, kültür, din, millet gibi diğer önemli sosyo-kültürel ayrımları ve farklılıkları da içermektedir. Bu kavramların medya üzerinde ve popüler kültür üzerinde de etkili biçimde yansımaları görülmektedir. Bu sebeple çalışmada, feminist ve toplumsal cinsiyet teorileri açıklanmış, bu teoriler üzerinden incelemeler yapılarak kadının ve erkeğin özellikle medya içerisindeki konumları incelenmiştir.Medyayı oluşturan kitle iletişim araçlarının işlevselliği göz önüne alındığında kişileri ve toplumları yönlendirme ve konumlandırma özellikleri gözlemlenmektedir. Sanatın ya da kültür endüstrisi içerisindeki popüler piyasanın toplumla arabulucusu kitle iletişim araçlarıdır. Bu araçlar, kültür endüstrisinin ideolojisine uygun olarak, kontrol etmek istediği kitleleri en kolay şekilde ele geçirmektir. Müzik endüstrisinin en etkili olduğu dönem kuşkusuz görsel iletişimin yoğunlaştığı son yüzyılda ortaya çıkmıştır. Çünkü kitle iletişim araçları arasında müzikle en güzel uyum içerisinde bulunan ve insanların hem görsel hem de duyusal anlamda bir uyuşma hissetmesini sağlayan bileşke müzik ve videolarda ortaya çıkmaktadır. Benzer şekilde televizyon reklamları kapitalist sistemin ve oluşturulmak istenen tüketim toplumunun oluşturulmasında oldukça etkilidir. Televizyon reklamları ve müzik videoları hem görsel malzeme açısından hem kısa konu anlatımlı içerikleri bakımından hem de müziğin etkin gücünü içermesi bakımından ortak bir kitle iletişim aracıdır. Toplumsal örneklemelerin sergilendiği medya unsurları içerisinde özellikle televizyon reklamları ve müzik videolarında kadına ve erkeğe tahsis edilmiş bazı görevler olduğu gözlemlenmiştir. Çalışmanın amacı, çeşitli televizyon reklamları ve popüler müzik videolarında oluşturulan kadın ve erkek cinslerinin toplumsal cinsiyet açısından konumlandırmalarını ve uygun görüldükleri pozisyonları incelemektir. Underlying principles of the feminist debate, in various forms and causes of the emergence of a workspace is that different race, class, religion, culture, sexuality and the nation was founded on the oppression of women. Feminist theory, as well as update institutional oppression against women, gender and women as women who have developed is a theory about the person. Feminism and gender theory, as set out by the concept of gender, race, class, culture, religion, national as well as other important socio-cultural differences and diversity are included. On media and popular culture on these concepts in an effective manner are reflected. This study, therefore, feminist and gender theory, explained by this theory, investigated through the media, especially in the position of women and men were examined. Considering the functionality of media to be observed the routing and positioning features on people and community. The popular media are the mediator of the market society with art or in the popular culture industry. These tools, according to the ideology of the culture industry which wants to control the masses is most easily captured. Music industry's most effective visual communication intensive course that period emerged in the last century. Because the mass media among the most beautiful music in harmony and human sense of both visual and sensory feel make a compromise is emerging in the combination of music and video. Similarly, television advertisement to be constituted of the capitalist system and the development of consumer society is very effective. Television commercials and music videos, both in terms of visual material in terms of both short subject narrated content and contain the power of music in terms of active partners is a mass communication tool. Exhibits of sampling elements in social media, especially television commercials and music videos dedicated to women and men has been observed in some tasks. The purpose of this study, various television commercials and popular music videos are created in terms of men and women in terms of gender positioning is to examine the position and were approved

MODERNLEŞME SÜRECİNDE TÜRK MAKAM MÜZİĞİ SOLİST İCRACILARI VE MÜNİR NURETTİN SELÇUK

Düşünce, davranış ve yaşam tarzıyla Batı uygarlığını örnek alan Doğu ülkelerinin kullandığı bir kavram olarak Batılılaşma, yanı sıra çağdaşlaşma ve modernleşme, toplumların değişim beklentileri ve amaçlarıyla ilişkilendirilen tabirlerdir. Modernleşme, toplumların gittikçe merkezileştikleri bir süreçtir. Batı Avrupa’da sanayi devrimi ve kentlileşme süreci ile doğan modernleşme; rasyonelleşme ve ulus-devlet kavramları ile pekişmiş, hizmet sektöründe kamusal ve özel alanların birbirinden ayrımı ile de devinimini sürdürmüştür. Osmanlı döneminden başlayarak Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulmasıyla sürdürülen yenilikçi akım (modernleşme), yeni yaşam tarzları, zevkler ve yeni eğlence biçimlerinin yeşermesi için zemin oluşturmuştur. Türk makam müziği eğitimi ve icrasının kesintilere uğratıldığı Cumhuriyet sonrası dönemde kültürel dengelerde büyük değişimler yaşanmıştır. Osmanlı Devleti’nin son, Cumhuriyet döneminin ilk yıllarında müziğin topluma iletilmesinde taş plaklar önemli araçlardandır. Radyonun doğuşuyla başta İstanbul ve Ankara olmak üzere dinleyiciler, müzik alanında etkinleşmiştir. Bu süreçte, kitle iletişim araçlarının hız ve yayılma olanaklarıyla popüler kültür kavramı beslenmiş, toplum kendi “yıldız” sanatçılarını yaratmaya başlamıştır. Münir Nurettin, Batı tekniğiyle harmanladığı makam müziğini, “sanat” kaygısı güderek modernleştirme çabası içinde olmuştur. Bu anlamda, geliştirmeye çalıştığı icra tekniği, repertuvar seçimi ve besteleri bakımından modernleşme süreciyle uyumlu bir solist olarak farklılığını yansıtmıştı

Zeki Müren as the actor and indicator of postmoderncompounds

Tez (Doktora) -- İstanbul Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2013İ.T.Ü Sosyal Bilimler Enstitüsü Müzikoloji ve Müzik Teorisi Anabilim Dalı Müzikoloji ve Müzik Teorisi Programı'nda doktora tezi olarak hazırlanan bu çalışma beş bölümden oluşmaktadır. Çalışmanın amacı, Türkiye Cumhuriyeti Devleti'nin tarihsel ve kültürel yapısı üzerinden, modernleşme süreci sonrası postmodern bileşimlerin bir aktörü olarak Zeki Müren'in, Türk müzik hayatında 1950'li yıllar itibari ile radyo yaşamı, gazino ve konser sahnelerinde kurguladığı 'yıldız' sanatçı niteliği ve farklı cinsiyet temsilini postmodern kavramlar üzerinden incelemektir. Araştırmada, Zeki Müren'in sahne yaşamı, nostalji, eklektisizm, yerellik, simülakr, çoğulluk, pastiş, ironi gibi postmodern kavramlar üzerinden ele alınmıştır. Osmanlı döneminden cumhuriyet yıllarına geçişte, modernleşmenin etkileri ile toplumsal cinsiyet kurgularında, müzikal ve sosyo-kültürel yapıda oldukça önemli farklılıklar söz konusu olmuştur. Heteroseksüel cinsiyet yapısının Türkiye modernleşmesi ile kuvvetlendirildiği yıllarda, müzikal anlamda erkek ve kadın solistlerin mevcudiyeti ara-cinslerin gerek ses, gerekse görünüm anlamında unutulmasını sağlamıştır. Modern dünya ile unutulan ara-cinsler postmodernizmin 'nostaljik' çağrışımları ile geri gelmiştir. Osmanlı eğlence yaşamında heteroseksüel kalıpların dışında üçüncü cinsiyet aktörleri olarak köçek ve tavşan dansçılar daha önce yapılan yüksek lisans çalışması kapsamında (2007 Osmanlı'da Toplumsal Cinsiyet Bağlamında Köçekler ve Çengiler) incelenmiş ve devamı niteliğinde yapılan bu çalışmanın alt yapısını oluşturmuştur. Sosyal anlamda bu konunun seçimi, Osmanlı döneminde var olan "çoğulcu" cinsiyet algısının yaklaşık bir asır sonra nostaljik bir çağrışım ile postmodern bileşenlerin bir aktörü Zeki Müren'in temsiliyeti ile eğlence yaşamında yeniden gözlemlenmesine bağlanabilir. Zeki Müren, sosyolojik niteliği sebebi ile postmodern durum üzerinden ele alınmış ve postmodern bir özne olarak incelenmiştir. Araştırma, Zeki Müren'in 1931-1996 yılları arasında yaşamı üzerinden kurgulanmıştır. Türkiye'de Cumhuriyet sonrası modernleşme hareketleri ile toplumsal ve müzikal değişim sürecinin aktörü ve cinsiyetler arası postmodern bileşimlerin bir göstergesi olarak Müren'in sanat ve sahne yaşamını değerlendiren bulgulara dayanmaktadır. Zeki Müren, Türk Makam Müziği'nin dönüştüğü 1950-80 yılları arasında kitle iletişim araçlarının vasıtasıyla icra, sahne ve şov unsurlarına getirdiği öncü tavır ile geleneğin popülerleşmesinde önemli bir örnek teşkil etmektedir. Gelenek ile günceli birleştiren Zeki Müren, repertuar, kostüm ve sahne çalışmalarında kurguladığı eklektik gösteri tavrı ile fenomen olmayı başarmıştır. Zeki Müren'in, Osmanlı dönemi eğlence yaşamının figürleri köçek ve tavşan ile ilişkilendirildiği cinsiyet okumaları da postmodern durumu nitelemektedir. Zeki Müren sanat yaşamı boyunca ses sanatçısı, besteci, sinema-tiyatro oyuncusu, desinatör ve şairliği ile yıldız sanatçılığı, sahne yaşamında simülakrı, cinsiyet söylemleri ve kostümleri ile ironik üslubu, repertuar, kostüm seçimleri itibari ile eklektisizmi, yerellik algısını, cinsiyet görünümü ve aktivistliği ile çoğulluğu, biçemi ile pastiş ve popüler kültür öğelerini onaylamaktadır.This study which was prepared as doctorate thesis in İTU Institute of Social Sciences, Musicology and Music Theory Program is composed of five sections. The aim of study is to analyze Zeki Müren, who is the actor of postmodern compositions after modernization period, his artistic quality as 'star' built in radio life, night-club and concert halls in Turkish music life as of 1950's and the different gender he represents over historical and cultural structure of Turkish Republic. In the study, Zeki Müren's stage life was analyzed through postmodern concepts such as nostalgia, eclecticism, locality, simulacra, pluralism, pastiche and irony. There has been important differences in gender structure, musical and socio-cultural structure in shifting from Ottoman period towards republican years with the effect of modernization. While heterosexual gender structure is strengthened with Turkish modernization, existence of both female and made soloist caused people of third gender to be forgotten both in the sense of voice and as appearance. People of third gender, forgotten due to modern life were recalled by the 'nostalgic' connotations of postmodernism. Apart from heterosexual stereotypes, 'köçek' and 'tavşan dancer' were analyzed as the actor of third gender in the frame of previous post-graduate study (2007 Köçek and Çengi in the Sense of Gender in Ottoman) and served as the infrastructure of this study which has the successive quality. Choice of this study can be related in social sense with the case that "pluralist" gender perception in Ottoman period was observed in entertainment life with a nostalgic connotation, a century later, with the representation of Zeki Müren – an actor of postmodern compounds. Zeki Müren was considered through postmodern case due to his sociological characteristic and analyzed as a postmodern subject. The study is based on the life of Zeki Müren during 1931-1996 and findings which evaluate his art and stage life as the actor of Post-republican modernization movements in Turkey and process of social and musical change and indicator intersexual postmodern compounds. Zeki Müren is an important example in tradition to become popular with his pioneering behaviors in performance stage and show elements through mass media in 1950-80 during transformation of Turkish Maqam Music. Zeki Müren who combines tradition with contemporary succeeded in being a phenomenon with his eclectic performance set up in his repertory, costume and stage exercises. Gender readings in which Zeki Müren is related with köçek and tavşan which are the figures of Ottoman period entertainment life characterize the postmodern case.Throughout his art life, Zeki Müren approves of star artistry being vocal artist, composer, cinema-theatre actor, designer and poet; simulacra in stage life; ironic style with his gender discourse and costumes; eclecticism and sense of locality with his repertory and costumes; pluralism with his gender appearance and activism, elements of pastiche and popular culture with his style.DoktoraPh.D

The historical development of music therapy and an approach to its application venues

Bilinen ilk zamanlardan itibaren müzik, Tanrı ile iletişim kurmak ve topluluk ritüelleri (törenler) için önemli bir role sahip ve bu ritüellerin bir parçasıdır. Eski Hindistan’da, Çin’de, Yunan ve Türk’lerde sesler ve seslerin etkileri üzerine inançlar geliştirildiği, telkin, fizyoterapi ve müzik- terapi gibi uygulamaların yapıldığı bilinir. Antik Yunan döneminde ilk hastanelerden Asklepieion, İslâm dünyasında Selçuklular ve Osmanlılar döneminde görülen bîmarhane/darüşşifâ gibi mekanlar, müziğin tedaviye yardımcı bir unsur olarak tatbik edildiği yerlerdir. Özellikle Osmanlı döneminde makamların, insanın his dünyasına tesiri, hangi tür hastalıkların tedavisinde tatbik edildikleri; ten rengi ile makamlar arasındaki münasebet gibi konular tarihsel aktarımla günümüze ulaşmış bilgilerdir. Makalenin amacı, Eski Yunan’dan Osmanlı dönemine dek müziğin insan yaşamına ve his dünyasına tesirlerini aktaran yazılı kaynakların tespiti ve “müzik terapi” kavramının disipline edilme, kurumsallaşma sürecine ışık tutmaktır. Elde edilen kaynaklara göre, antik dönem ve Ortaçağ İslam dünyası düşünürlerinin eserlerinde yer alan müzik terapi geleneği hakkında kronolojik anlatım yöntemiyle, müzik terapi kullanımı üzerine geniş bir literatür sunulmuştur. Araştırmada veri toplama yöntemiyle ulaşılan Osmanlı Türkçesi, Arapça, Farsça, Türkçe ve İngilizce kaynaklar değerlendirilmiş, geniş bir literatür çalışması tarihsel aktarımla sunulmuştur. Selçuklu ve Osmanlı döneminde müziğin tedavi amaçlı kullanıldığı mekanlardan örnekler verilirken, müziğin makamsal bağlamda insana tesirlerinin yüzyıllardır mevcut olduğu tespit edilmiştir. 18. yüzyıldan sonra kurumsallaşmaya başlayan bu alan, bilim açısından araştırılmış ve giderek daha çok bilimsel araştırma konusu olmuştur. Günümüzde dünyanın çeşitli bölgelerinde ve çeşitli tıp alanları ile bağlantılı olarak müzik tedavi yöntemleri geliştirilmektedir.Music has an important role to communicate with God and for community rituals (ceremonies) and is a part of these rituals since the first known times. Developing beliefs on sounds and sound effects, doing suggestions, doing physical therapy and music-therapy applications is known in ancient India, China, Greeks, and Turks. Asklepieion, one of the first hospitals of ancient Greek era, bimarhane/darüşşifa, the old hospitals of Ottoman and Seljuks era of Islamic world are some venues that music is applied as a supportive factor of treatment. The influence of music modes to human feelings, for which diseases music is applied for treatment; the relationship of skin tone and music modes especially in the Ottoman period are some topics that are carried by historical context till nowadays. The purpose of the article is to detect the written sources of effects of music to human life and feelings from Ancient Greek to Ottoman periods and to sort out the institutionalization and disciplinization process of "music therapy". In this study Ottoman Turkish, Arabic, Persian, Turkish and English sources evaluated, and a large literature study presented in a historical context. The existence of the effects of music in the mode context for centuries have been identified during exemplifying the venues which apply music as a treatment method in Seljuks and Ottoman periods. This area, which started to be institutionalized after the 18th century, has been investigated in terms of science and has increasingly been the subject of scientific research. Today, music treatment methods are developed in various regions of the world and in connection with various fields of medicine