16 research outputs found
Rola pomiaru składu ciała w ocenie stanu nawodnienia osób z przewlekłą chorobą nerek w 5. stadium dializowanych otrzewnowo
Dialysis patients are in approximately seven times higher mortality risk comparing to general population. The main cause of death are cardiovascular diseases. Hypervolemia is one of major cardiovascular disease risk factors. The progressive impair renal function leads to volume overload and then to peripheral oedema, pulmonary oedema, hypertension, left ventricular hyperthrophy and cardiovascular complications. The assessment of volume status and maintenance of euvolemia in patients with chronic kidney disease, especially in those with end-stage kidney disease, when the residual diuresis is reduced, is the main challenge of nephrologist’s daily practice. Beside the particular deviations in clinical examination there are some other methods to evaluate the volume status. One of them is the body composition monitoring (BCM) based on bioimpedance spectroscopy. The presented case report exhibits usefulness of BCM in the volume status evaluation in peritoneal dialysis patient with advanced heart failure.Pacjenci dializowani z powodu przewlekłej choroby nerek w 5. stadium stanowią populację obarczoną około 7-krotnie zwiększonym ryzykiem śmiertelności w porównaniu z populacją ogólną. Główną przyczynę zgonów stanowią u nich choroby układu sercowo-naczyniowego. Wśród czynników ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego istotne miejsce zajmuje nadmiar wody, czyli hiperwolemia. W miarę postępu choroby nerek i upośledzenia ultrafiltracji dochodzi do nadmiernego gromadzenia się wody w przestrzeniach śródnaczyniowej i śródmiąższowej. Następstwem tego jest obrzęk tkanek obwodowych i płuc, rozwój nadciśnienia tętniczego, przerostu lewej komory serca oraz powikłań sercowo-naczyniowych. Oszacowanie, a następnie utrzymanie prawidłowej wolemii u osób z przewlekłą chorobą nerek, zwłaszcza w przypadku ich schyłkowej niewydolności, skutkującej redukcją diurezy, należy do podstawowych wyzwań codziennej pracy nefrologa. Wśród metod oceny stanu nawodnienia u tych pacjentów, poza stwierdzeniem charakterystycznych odchyleń w badaniach podmiotowym i przedmiotowym, wykorzystuje się również inne metody, w tym pomiar składu ciała techniką bioimpedancji wieloczęstotliwościowej z wykorzystaniem oporu całkowitego. Przydatność tej właśnie metody w ocenie stanu nawodnienia pacjentki ze schyłkową niewydolnością nerek, dializowanej otrzewnowo, ze współistniejącą zaawansowaną niewydolnością serca, obrazuje przedstawiony opis przypadku klinicznego
The course of hypertension in adults based on outpatient clinic observation
Wstęp Nadciśnienie tętnicze niedostatecznie leczone
lub nieleczone jest jednym z głównych czynników
rozwoju miażdżycy i jedną z najczęstszych
przyczyn chorobowości i śmiertelności sercowo-naczyniowej.
Celem pracy była retrospektywna analiza kontroli
nadciśnienia tętniczego u pacjentów leczonych ambulatoryjnie
i ocena efektywności zastosowanego leczenia.
Materiał i metody Na podstawie dokumentacji medycznej
164 pacjentów (mężczyźni n = 79 - 47%, kobiety n = 89 - 52,9%), ze średnią wieku 51,6 ± 14,6
roku, podzielono na dwie grupy: chorych bez współistniejących
chorób (grupa I) oraz chorych ze współistniejącymi
chorobami, czyli cukrzycą, chorobą wieńcową
(grupa II), a następnie dokonano retrospektywnej
analizy przebiegu i leczenia nadciśnienia tętniczego.
Wyniki Na podstawie przeprowadzonej analizy
stwierdzono, że osiągane w wyniku leczenia wartości
ciśnienia tętniczego nie różniły się istotnie statystycznie
wśród pacjentów z grupy I (153,6 ± 21,2
mm Hg) i grupy II (157,6 ± 27,9 mm Hg). Pacjenci
z grupy podwyższonego ryzyka (grupa II) cechowali
się wyższym indeksem BMI (31,6 ± 5,9) niż pacjenci
z grupy I (28,7 ± 5,4) (p < 0,05).
U pacjentów z grupy II zaobserwowano znacznie
mniejszą frakcję wyrzutową (56,2% ± 9,1) niż u chorych
z grupy I (63,2% ± 4,2) ( p < 0,05). Stwierdzono istotne
statystycznie różnice w wynikach badań biochemicznych
(stężenie kreatyniny, stężenie cholesterolu, frakcji HDL,
triglicerydów oraz stężenia hemoglobiny) w badanych
grupach pacjentów. Wśród pacjentów z grupy II zaobserwowano
gorszą funkcję nerek (stężenie kreatyniny
u pacjentów z grupy I - 0,85 ± 0,21mg/dl, u pacjentów
z grupy II - 1,16 ± 1,02 mg/dl). W celu normalizacji
ciśnienia tętniczego u pacjentów ze współistniejącymi
chorobami częściej stosowano terapię wielolekową niż
u pacjentów bez chorób współistniejących (grupa I -
0,7%, grupa II - 6,2%) (p < 0,05).
Wnioski
1. Nie stwierdzono istotnych statystycznie różnic
w wysokości ciśnienia tętniczego w wykonywanych
pomiarach badanych grup pacjentów.
2. Pacjentów z grupy podwyższonego ryzyka cechowała
istotnie statystycznie gorsza funkcja nerek.
3. Mimo stosowania terapii wielolekowej wśród pacjentów
ze współwystępującymi chorobami obciążającymi
nie osiągnięto docelowych wartości ciśnienia
tętniczego poniżej wartości 130/80 mm Hg.Background Arterial hypertension, treated insufficiently
or untreated, is one of main factors leading to the development
of atherosclerosis and one of the most frequent
causes of cardiovascular morbidity and mortality.
The aim of the study was to analyse retrospectively monitoring
of arterial hypertension among patients treated in
the outpatient clinic and to evaluate effectiveness of the
treatment administered.
Material and methods Retrospective analysis of the course
and treatment of hypertension was performed based on
medical data collected from 164 patients (males n = 79
(47%), females n = 89 (52.9%), mean age 51.6 ± 14.6
years. The study patients were divided into those without
concomitant diseases (group I) and patients with concomitant
diseases such as, diabetes, atherosclerosis (group II).
Results Basing on the analysis, it was found that the
values of arterial pressure were not statistically significantly
different in group I (153.6 ± 21.2 mm Hg) and
group II (157.6 ± 27.9 mm Hg). Patients from the
higher risk group (group II) had elevated BMI (31.6 ±
5.9) in comparison with patients from group I (28.7 ± 5.4) (p < 0.05).
A significantly lower ejective fraction (56.2 ± 9.1%) was
revealed in patients from group II compared to patients
from group I (63.2 ± 4.2%) (p < 0.05). Statistically
significant differences were found in the results of biochemical examinations (creatinine concentration, cholesterol
concentration, HDL fraction, TG and
hemoglobin concentration) in the study groups. The
worse kidney function was observed in patients from
group II in comparison with patients from group I (creatinine
concentration in group I - 0.85 ± 0.21 mg/dl,
in group II - 1.16 ± 1.02 mg/dl).
Multimedication therapy was administered more frequently
to normalize arterial pressure in patients with
concomitant diseases compared to patients without
concomitant diseases (group I - 0.7%, group II -
6.2%) (p < 0.05).
Conclusions
1. No statistically significant differences were found in the
level of arterial pressure in the measurements taken in the
study groups.
2. Patients from the higher risk group had the statistically
significant worse function of the kidneys.
3. Despite multimedication therapy administered in patients
with concomitant diseases, target levels of arterial
pressure below 130/80 mmHg were not reached in this
group
Nagły poranny wzrost ciśnienia tętniczego
Nadciśnienie tętnicze stanowi jeden z najważniejszych czynników ryzyka zmian w obrębieukładu sercowo-naczyniowego, przede wszystkim: udaru mózgu, choroby wieńcowej,zawału serca, niewydolności nerek. Ciśnienie tętnicze charakteryzuje się rytmemdobowym, najniższe wartości ciśnienia tętniczego obserwowane są około 3.00 (między2 a 3 godziną w nocy), nieznaczny wzrost wartości ciśnienia tętniczego stwierdza sięprzed przebudzeniem. Taki rytm dobowy występuje u osób z prawidłowym ciśnieniemtętniczym oraz u większości pacjentów z pierwotnym nadciśnieniem tętniczym. Porannywzrost ciśnienia tętniczego (morning surge) jest to wzrost najbardziej nasilonyw ciągu doby, ma on szczególne znaczenie ze względu na poranny wzrost incydentówsercowo-naczyniowych, ma duże znaczenie prognostyczne oraz terapeutyczne. Przyczynaminagłego porannego wzrostu ciśnienia tętniczego jest aktywacja układu współczulnegow godzinach porannych, wywołana dużym wzrostem wydzielania katecholamin,porannym szczytem wydzielania kortyzolu. Rytm dobowy przebiegający z spadkiemnocnym i nagłym porannym wzrostem ciśnienia tętniczego ma duże znaczenie kliniczne,gdyż u takich osób stwierdza się częstsze występowanie w godzinach porannychzaburzeń sercowo-mózgowo-naczyniowych. Celem leczenia jest zapobieganie porannymwzrostom ciśnienia tętniczego oraz zmniejszenia incydentów sercowo-naczyniowych.Aby skutecznie leczyć nagły poranny wzrost ciśnienia tętniczego, najlepiej jeststosować leki o przedłużonym czasie działania
Wpływ obecności cukrzycy na leczenie hipotensyjne w populacji chorych dializowanych
Wstęp Nadciśnienie tętnicze jest częstym zjawiskiem występującym u chorych z przewlekłą chorobą nerek, a także u pacjentów z cukrzycą. Stosowanie leków hipotensyjnych prowadzi do zmniejszenia zapadalności i śmiertelności z przyczyn sercowo-naczyniowych w populacji chorych z cukrzycą, zwłaszcza z wysokim ryzykiem, do których należą pacjenci dializowani. Terapia niefarmakologiczna jest u nich na ogół niewystarczająca, a leczenie farmakologiczne, zwykle wielolekowe, powinno obejmować grupy leków charakteryzujące się dodatkowymi korzystnymi właściwościami. Celem badania była ocena wpływu obecności cukrzycy na leczenie hipotensyjne wśród chorych z przewlekłą chorobą nerek w stadium 5, poddawanych hemodializoterapii lub dializie otrzewnowej.Materiał i metody Do retrospektywnej analizy włączono 163 pacjentów ze schyłkową niewydolnością nerek (średnia wieku 62 lat), leczonych hemodializą lub dializą otrzewnową. Podczas wizyt ambulatoryjnych (w tym na zabiegach hemodializ) od chorych zebrano wywiad, mierzono ciśnienie tętnicze 2-krotnie podczas 3 kolejnych wizyt, oceniano BMI oraz wykonano badania laboratoryjne i echokardiografię serca. Badaną grupę pacjentów podzielono w zależności od obecności cukrzycy na: grupa I — pacjenci z cukrzycą, grupa II — pacjenci bez zdiagnozowanej cukrzycy. Przeanalizowano stosowane leki hipotensyjne w obu badanych grupach oraz wpływ obecności cukrzycy na kontrolę ciśnienia tętniczego oraz rodzaj przyjmowanych leków.Wyniki Do grupy I włączono 55 pacjentów (33,8%), a do grupy II — 108 osób (66,2%). Cukrzycę typu 1 miało 6 osób (10,9%). Pacjenci z grupy I byli istotnie statystycznie starsi (Me = 68 v. Me = 57 lata, p < 0,05). Nie wykazano różnic pomiędzy badanymi grupami pod względem rozkładu płci oraz czasu leczenia dializami. U pacjentów z grupy I istotnie częściej stwierdzano wyższe wartości wskaźnika masy ciała (BMI) (29,85 ± 4,7 v. 24,9 ± 4,8 kg/m², p < 0,05). Nie zanotowano znamiennej różnicy pomiędzy grupami w częstości występowania średnich wartości ciśnienia tętniczego powyżej 140/90 mm Hg oraz średniego skurczowego ciśnienia tętniczego. Chorzy z cukrzycą mieli znamiennie niższe ciśnienie tętnicze rozkurczowe (74,85 ± 12,4 v. 82,22 ± 12,5 mm Hg, p < 0,05). Badanie echokardiograficzne wykazało istotnie większy wymiar aorty wstępującej (3,53 ± 0,3 v. 3,32 ± 0,4 cm, p < 0,05) oraz przegrody międzykomorowej (1,28 ± 0,13 v. 1,21 ± 0,22 cm, p < 0,05) w grupie chorujących na cukrzycę. Nie wykazano znamiennych różnic pomiędzy grupami w przyjmowaniu poszczególnych grup leków hipotensyjnych. W całej badanej populacji najczęściej stosowane były: beta-adrenolityki (u 72,4%) oraz antagoniści wapnia (u 66,9%). W grupie chorych z cukrzycą wykazano, że chorzy z typem 1 byli istotnie statystycznie młodsi oraz mieli niższe BMI niż pacjenci z typem 2. Nie wykazano różnic kontroli ciśnienia tętniczego oraz liczby stosowanych leków hipotensyjnych pomiędzy chorymi z różnym typem cukrzycy. Pacjenci z cukrzycą typu 1 przyjmowali beta-adrenolityk oraz sartan znamiennie częściej w porównaniu z chorymi z cukrzycą typu 2.Wnioski Nie wykazano istotnego wpływu obecności cukrzycy na rodzaj stosowanego leczenia hipotensyjnego. Ujawniono natomiast fakt mniejszego rozpowszechnienia leków z grupy inhibitorów konwertazy angiotensyny i sartanów w porównaniu z danymi z piśmiennictwa, co należałoby zmienić, zwłaszcza wśród pacjentów ze szczególnie wysokim ryzykiem sercowo-naczyniowym. Ponadto potwierdzono odwrotną rolę BMI u chorych dializowanych w porównaniu z populacją ogólną
Kontrola ciśnienia tętniczego u chorych dializowanych
Background Chronic kidney disease is associated with
18-fold increased cardiovascular risk. Hypertension (HTN)
is an ubiquitous finding in dialysis patients and the blood
pressure (BP) control is often very poor in this group. The
etiology of HTN in end-stage renal disease is multifactorial
thus BP control requires multidirectional, frequently
aggressive, treatment and is one of the major challenge of
nephrologists and hypertensiologists. The aim of the study
was to assess blood pressure control in treated with haemodialysis
(HD group) and peritoneal dialysis (PD group)
patients.
Material and methods The retrospective analysis of 168
(mean age 62y) patients: 104 haemodialysis and 64 peritoneal
dialysis patients was made based on the medical documentation.
The medical history, BP measurements — before
and after three HD sessions in HD group and twice
a visit during three visits in PD group, body mass, residual
diuresis, laboratory tests, the presence of peripheral edema
and the echocardiography were taken. The kind of using
hypotensive drugs and the connection between the number
of them, the presence of volume overload, the presence of
residual diuresis and BP control was analyzed.
Results HD patients were significantly older than PD
group (Me = 64 v. Me = 57.5y, p < 0.05) and were treated
with dialysis longer (Me = 33.6 v. Me = 27.5 mths,
p < 0.05). There were no significant differences in the
frequency of BP rates above ≥ 140/90 mm Hg. Diastolic
BP was significantly lower in HD group (74.49 ± 12.57 v.
83.78 ± 12.15 mm Hg, p < 0.05). The residual diuresis
was less present in HD group (44% v. 62%, p < 0.05). The
median 24-hour urine collection value was 50 ml in HD
group and 350 ml in PD group, p < 0.05. The peripheral
edema was observed significantly more often in PD group
with uncontrolled BP (above 140/90 mm Hg) (72.2% v.
35.7%, p < 0.05). The mean body mass gain between the
HD sessions in HD group was 2 ± 2.1 kg. The average
amount of hypotensive drugs was 2 in HD and 3 in PD
patients. The most used hypotensive drug was betablocker.
PD patients were treated with ACE-I and ARB
significantly wider (p < 0.05). There were no differences
in Echo parameters.
Conclusions There were a better BP and volume control
in HD group. We affirmed the connection between BP
control, volume status and the duration of dialysis, especially
in PD patients. There should be the more aggressive
salt dietary restriction and the better volume control in our
PD patients and also ACE-I should be used more widely,
particularly in patients with the high risk of cardiovascular
disease.
Arterial Hypertension 2011, vol. 15, no 3, pages 169–176.Wstęp Przewlekła choroba nerek charakteryzuje się
niemal 18-krotnie zwiększonym ryzykiem sercowo-
-naczyniowym. Nadciśnienie tętnicze powszechnie
występuje u pacjentów z przewlekłą chorobą nerek,
a kontrola ciśnienia tętniczego jest tu często niezadowalająca.
Patogeneza nadciśnienia tętniczego w tej populacji
ma charakter wieloczynnikowy, dlatego prawidłowa
kontrola ciśnienia w tej grupie chorych wymaga
wielokierunkowego, często bardzo intensywnego leczenia
i stanowi wyzwanie dla nefrologów i hipertensjologów.
Celem pracy była ocena kontroli ciśnienia tętniczego
wśród chorych leczonych hemodializą (grupa
HD) i dializą otrzewnową (grupa CADO).
Materiał i metody Do retrospektywnej analizy danych
uzyskanych z dokumentacji medycznej włączono
168 pacjentów (średnia wieku 62 lata): 104
leczonych hemodializą i 64 dializą otrzewnową.
Podczas wizyt od chorych zebrano wywiad, mierzono
ciśnienie tętnicze — u chorych z grupy HD przed
i po trzech kolejnych zabiegach HD, u chorych
z grupy CADO 2-krotnie podczas trzech kolejnych
wizyt, oceniano masę ciała, diurezę resztkową i obecność
obrzęków obwodowych oraz wykonano badania
laboratoryjne i echokardiografię serca. Przeanalizowano
stosowane leczenie hipotensyjne oraz
związek pomiędzy liczbą przyjmowanych leków,
obecnością przewodnienia i diurezą resztkową
a kontrolą ciśnienia tętniczego.
Wyniki Pacjenci z grupy HD byli istotnie statystycznie
starsi w porównaniu z grupą pacjentów CADO
(Me = 64 v. Me = 57,5 lat, p < 0,05) oraz byli
leczeni dializami istotnie statystycznie dłużej (Me =
33,6 v. Me = 27,5 mies., p < 0,05). Nie zanotowano
istotnych statystycznie różnic częstości występowania
średnich wartości ciśnienia tętniczego powyżej
≥ 140/90 mm Hg. Ciśnienie rozkurczowe było istotnie
statystycznie niższe w grupie HD (74,49 ± 12,57
v. 83,78 ± 12,15 mm Hg, p < 0,05). U pacjentów
z grupy HD rzadziej występowała diureza resztkowa
(44% v. 62%, p < 0,05). Mediana diurezy wynosiła
w grupie HD 50 ml, a w grupie CADO — 350 ml,
p < 0,05. W grupie CADO istotnie częściej występowały
obrzęki wśród pacjentów ze źle kontrolowanym
ciśnieniem tętniczym (> 140/90 mm Hg) (72,2%
v. 35,7%, p < 0,05). Przyrost masy ciała pomiędzy
dializami u chorych z grupy HD wynosił średnio 2 ±
2,1 kg. Pacjenci HD mieli wyższe średnie stężenie
potasu (5,11 ± 0,91 v. 4,72 ± 0,64 mmol/l, p < 0,05).
W grupie HD stosowano średnio 2 leki hipotensyjne,
a w grupie CADO — 3, p < 0,05. W całej badanej
populacji najczęściej stosowanym lekiem był β-adrenolityk.
Pacjenci z grupy CADO istotnie częściej
otrzymywali inhibitory konwertazy angiotensyny
oraz leki blokujące receptor AT1 (ARB, angiotensin
receptor blocker) w porównaniu z pacjentami HD
(p < 0,05). Nie obserwowano istotnych różnic w obrazie
echokardiograficznym serca.Wnioski Wykazano lepszą kontrolę ciśnienia tętniczego
i stanu nawodnienia w populacji HD oraz potwierdzono
istotny wpływ przewodnienia, a także czasu
dializoterapii na ciśnienie tętnicze, szczególnie
w grupie CADO. Należałoby wprowadzić bardziej restrykcyjne
ograniczenia dotyczące spożycia sodu oraz
lepszą kontrolę wolemii wśród badanych chorych dializowanych
otrzewnowo. Ponadto, należałoby rozszerzyć
stosowanie leków z grupy inhibitorów konwertazy
angiotensyny, zwłaszcza wśród pacjentów ze szczególnie
wysokim ryzykiem sercowo-naczyniowym.
Nadciśnienie Tętnicze 2011, tom 15, nr 3, strony 169–176
Personalizowana opieka u chorych z przewlekłą chorobą nerek oparta na danych z genomiki
W ostatnich latach wzrasta zainteresowanie medycyną personalizowaną, której celem jest to, aby właściwej osobie we właściwym czasie podać właściwy lek. Jednym z narzędzi umożliwiających stworzenie „szytych na miarę” strategii terapeutycznych są techniki omiczne, pozwalające na całościową ocenę wybranej grupy substancji w badanym układzie. Niniejsza praca przedstawia możliwości zastosowania badań genomicznych w nefrologii
Blood pressure control in kidney transplant recipients
Background Arterial hypertension is common after renal
transplantation (Tx) and is present in about 70–90% kidney
transplant recipients. It is one of major nonimmunologic
risk factors that directly relate to patient and
graft survivals. There are variety of causes that lead to hypertension
after renal Tx: dependent on transplanted
kidney, on native kidneys and related to immunosuppressive
therapy. The choice of hypotensive drug depends not
only on its possible impact on renal graft but also on the
pharmacological interference with immunosuppressive
medicines. The aim of the study was to assess blood pressure
control in kidney transplant recipients.
Material and methods The retrospective analysis of 190
(mean age 50 y) patients — 54% male and 46% female was
made based on the medical documentation. The medical
history, BP measurements twice a visit during three visits,
laboratory tests (including cyclosporine level) were taken.
The kind of hypotensive and immunosuppressive drugs
and the connection between the number and kind of them
and BP control was analyzed.
Results Hypertension was present in 78% patients (n =
149). Mean blood pressure (BP) was 129.76 ± 12.76/79.3
± 8.7 mm Hg. The study cohort was divided according to
BP: group I (62 persons — 33%) with mean BP ≥ 140/
/90 mm Hg, group II (128 persons) — with BP < 140/
/90 mm Hg. The time after Tx was 33.6 months in group I
and 75.4 months in group II (p < 0.05). The median GFR,
according to MDRD formula in group I comparing to
group II was 67.7 v. 57.6 ml/min/1.72 m², respectively
(p < 0.05). The cyclosporine level was significantly higher
in the group with uncontrolled hypertension (132 v.
114.2 ng/ml; p = 0.0029). The most commonly used hypotensive
drugs were β-blocker (38.5%, n = 64), then Cablocker
(28.7%, n = 48) and ACEI (24.5%, n = 41). Patients
with uncontrolled BP used diuretics more often (9%,
n = 4 v. 0.9%, n = 1, respectively; p = 0.011). The median
number of antihypertensive agents used by one patient was
1; 55 patients (29%) were treated with no hypotensive drug
and 1 patient used 4 drugs. BP was significantly higher in
the males comparing to females (133.45 ± 10.57/81.21 ±
7.19 v. 125.46 ± 14.25/76.98 ± 9.8 mm Hg, respectively)
(p < 0.05). There was adverse correlation between GFR
and time after renal Tx (–0.2639, p = 0.0001).
Conclusions Hypertension is a common finding in kidney
transplant recipient. More than 1/3 of study population, especially
those with shorter time after Tx, had abnormal BP
based on office BP measurement. ABPM should be used to
detect masked and hidden uncontrolled hypertension in this
population. Too less hypotensive drug was used, particularly
RAS blockers. More aggressive antihypertensive treatment
using combined drugs, including RAS blocker, would
provide adequate BP control in study cohort including kidney
transplant recipients with high cardiovascular risk.
Arterial Hypertension 2011, vol. 15, no 5, pages 283–289Wstęp Nadciśnienie tętnicze występuje u około 70–
–90% pacjentów po transplantacji nerki (Tx) i należy
do głównych nieimmunologicznych czynników bezpośrednio
wpływających na przeżycie zarówno graftu,
jak i pacjenta. Na rozwój nadciśnienia tętniczego
w tej populacji wpływają czynniki zależne od nerki
przeszczepionej, od nerek własnych oraz od
rodzaju stosowanej immunosupresji. W wyborze
konkretnych leków hipotensyjnych u chorych po Tx
nerki należy brać pod uwagę zarówno wpływ leku
na funkcję graftu, jak i możliwość interakcji z lekami
immunosupresyjnymi. Celem pracy było oszacowanie
kontroli ciśnienia tętniczego wśród chorych
po przeszczepieniu nerki będących pod opieką Poradni
Transplantacji Nerek w Białymstoku.
Materiał i metody Do retrospektywnej analizy danych
uzyskanych z dokumentacji medycznej włączono 190
pacjentów — 54% mężczyzn, 46% kobiet (śr. wieku 50
lat). Podczas wizyt od chorych zebrano wywiad, ciśnienie
tętnicze mierzono dwukrotnie podczas 3 kolejnych
wizyt, następnie wyliczano średnią arytmetyczną z dokonanych
pomiarów, wykonano badania laboratoryjne,
w tym pomiar stężenia cyklosporyny we krwi. Przeanalizowano
stosowane leczenie hipotensyjne i immunosupresyjne
oraz związek pomiędzy rodzajem i liczbą
przyjmowanych leków a kontrolą ciśnienia tętniczego.
Wyniki U 78% spośród badanych (n = 149) stwierdzono
w wywiadzie występowanie nadciśnienia tętniczego.
Średnie ciśnienie tętnicze w całej badanej
grupie chorych wynosiło 129,76 ± 12,76/79,3 ±
± 8,7 mm Hg. Pacjentów podzielono na dwie grupy
w zależności od wartości ciśnienia: grupa I (62 osoby,
33%) — pacjenci, u których średnie wartości ciśnienia
tętniczego były co najmniej 140/90 mm Hg,
grupa II (128 osób) — pacjenci, u których ciśnienie
tętnicze było niższe niż 140/90 mm Hg. W grupie I
czas, jaki upłynął od przeszczepienia nerki, wynosił
33,6 miesiąca, w grupie II — 75,4 miesiąca (p <
0,05). U pacjentów z grupy I mediana wartości przesączania
kłębuszkowego (GFR), wyliczonego ze
wzoru modification of diet in renal disease (MDRD),
wynosiła odpowiednio w porównaniu z pacjentami
z grupy II 67,7 v. 57,6 ml/min/1,72 m² (p < 0,05).
Stężenie cyklosporyny we krwi było istotnie wyższe
w grupie z nieprawidłowym ciśnieniem tętniczym
(132 v. 114,2 ng/ml; p = 0,0029). Najczęściej stosowanym
lekiem hipotensyjnym w całej badanej populacji
był β-adrenolityk (u 38,5%, n = 64), następnie
antagonista wapnia (28,7%, n = 48) i inhibitor
konwertazy angiotensyny (24,5%, n = 41). Diuretyk
istotnie częściej przyjmowali pacjenci z nieprawidłową
kontrolą ciśnienia tętniczego (9%, n = 4
v. 0,9%, n = 1; p = 0,011). Mediana przyjmowanych przez jednego pacjenta leków, w całej badanej populacji
wynosiła 1; 55 pacjentów (29%) nie przyjmowało
leków hipotensyjnych, a jeden pacjent
przyjmował leki z 4 grup. Analiza ciśnienia tętniczego
w zależności od płci wykazała istotnie statystycznie
wyższe wartości ciśnienia tętniczego
(133,45 ± 10,57/81,21 ± 7,19 v. 125,46 ± 14,25/
/76,98 ± 9,8 mm Hg) w grupie badanych mężczyzn
(p < 0,05). Wykazano także istotną ujemną korelację
pomiędzy GFR a czasem po transplantacji nerki
(–0,2639, p = 0,0001).
Wnioski Nadciśnienie tętnicze powszechnie występuje
wśród pacjentów po przeszczepieniu nerki. Ponad
1/3 badanej populacji, szczególnie z krótszym okresem
po zabiegu Tx nerki, wykazuje nieprawidłową kontrolę
ciśnienia tętniczego, ocenioną na podstawie pomiarów
gabinetowych. Wydaje się zasadne przeprowadzenie
oceny ciśnienia tętniczego metodą 24-godzinnej kontroli
ciśnienia tętniczego (ABPM), w celu wykrycia
przypadków nadciśnienia maskowanego oraz ukrytej
nieprawidłowej kontroli ciśnienia tętniczego. Zwraca
uwagę zbyt mała liczba stosowanych leków hipotensyjnych
w badanej populacji chorych po Tx nerki,
szczególnie blokujących układ renina–angiotensyna–aldosteron
(RAA). Należałoby zintensyfikować leczenie hipotensyjne
poprzez zastosowanie terapii złożonej, w tym
lekiem blokującym układ RAA, co pozwoliłoby na uzyskanie
prawidłowej kontroli ciśnienia tętniczego w tej
populacji chorych, obarczonych szczególnie wysokim ryzykiem
powikłań sercowo-naczyniowych.
Nadciśnienie Tętnicze 2011, tom 15, nr 5, strony 283–28
WPŁYW STRESU PSYCHOFIZYCZNEGO NA WYSTĘPOWANIE NADCIŚNIENIA TĘTNICZEGO
Zachorowalność na nadciśnienie tętnicze jest w dużym stopniu związana z rozwojem cywilizacyjnym i narażeniem na różne bodźce stresowe. Cyklicznie powtarzający się zarówno ostry, jak i długotrwały stres może skutkować wystąpieniem lub progresją nadciśnienia tętniczego u osób z obniżonym progiem odporności na ten bodziec. W populacji ogólnej możemy wyodrębnić grupę osób, u której dochodzi do nadmiernej aktywacji intensywnej odpowiedzi współczulnej na bodziec stresowy. Ta grupa osób posiada predyspozycje do rozwoju chorób układu sercowo-naczyniowego, w tym nadciśnienia tętniczego. Jako profilaktykę nadmiernych wzrostów ciśnienia tętniczego, będących odpowiedzią na stres psychofizyczny wykorzystuje się różne metody farmakologiczne i niefarmakologiczne [1-4]