Obrisi znanstvene mreže u nastajanju: kanali komunikacije kao integrativni čimbenik geografije u međuratnoj Jugoslaviji

Autor razmatra nekoliko važnih čimbenika koji su omogućili – ali i spriječili – čvršće povezivanje visokoškolskih ustanova i geografskih tradicija u Zagrebu i Beogradu, koje su razvijane od kraja 19. stoljeća, te visokoškolskih ustanova s katedrama za geografiju u Ljubljani i Skopju, koje su osnovane tek u Kraljevini Srba, Hrvata i Slovenaca. Znanstveno formiranje pod utjecajem njemačke geografske tradicije, novi politički okvir nastao uspostavom južnoslavenske države, te središnja pozicija srpskog geografa Jovana Cvijića, izdvojeni su kao neki od najbitnijih integrativnih čimbenika. Na pitanje je li u međuratnoj Jugoslaviji postojala – ili uopće bila moguća – izgradnja geografije kao ujedinjenog i koherentnog znanstvenog polja, ili je geografija (p)ostala podijeljena u nekoliko znanstvenih tradicija s nacionalnim predznakom, odgovor među ostalim nudi i analiza prijepora vezanih uz prijelaze nastavnika geografije s jednog sveučilišta na drugo. Osim na političku pozadinu, autor upućuje i na zanemarene ili nepoznate poveznice između geografa u Beogradu, Ljubljani, Skopju i Zagrebu, koje su dosad tretirane kao izdvojene epizode u povijesti geografije u Hrvatskoj i Jugoslaviji

Learning About Politics Through Science: Popular Science in Early Socialist Yugoslavia, 1945–1950

Focusing on the period of unprecedented infl uence of popular science in Yugoslavia following the Second World War, the article examines a combination of top-down and bottom-up approaches to linking science and Marxist philosophy of science against the backdrop of the dramatic political and cultural changes that were taking place in early socialist Yugoslavia