Role of Information in Economic Models Used for Investigating Economy-Environment Relationship (As Exemplified by Production Function Model)

W artykule autor przedstawił główne walory informacyjne i implementacyjne modeli społeczno-ekonomiczno-przyrodniczych. Zawierają one walory: opisowe, porządkujące, poznawcze, predykcyjne i decyzyjne. Jako obiekt wykorzystano model funkcji produkcji. Autor omówił także wybrane wyzwania informacyjne procesu modelowania. Dotyczą one między innymi: – wykorzystywanych mierników (wskaźników); – dostępnych zbiorów danych (czy informacji); – postaci analitycznych modeli i ich estymacji; – wykorzystania: poznawczego, predykcyjnego i decyzyjnego modeli. Autor dokonał identyfikacji głównych barier informacyjnych modelowania społeczno-ekonomiczno-przyrodniczego.The author lists the main advantages of the social-economic-natural models in terms of information and implementation. These advantages encompass descriptive, classificatory, cognitive, predictive, and decision benefits. The production function model is used as an object of the study. The author discusses selected informative challenges of the modelling process. They concern, among other things: – used measures (coefficients), – accessible data set (or information set), – analytic forms of models and their estimation, – cognitive, predictive and decisive application of models. The author identifies the most serious informative barriers in social-economic-natural [email protected]ł Nauk Ekonomicznych, Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu4(70)32

The possibility ofutilization thechemical-physical conception of catalystsand inhibitors in present theory of economy – the introduction to problem

W artykule omówiono koncepcje katalizy, katalizatorów i inhibitorów. Autor dokonał analizy możliwości ich wykorzystania we współczesnej teorii ekonomii do wyjaśnienia niektórych procesów. W badaniu uwzględniono: kapitał społeczny i jego tworzenie, kreację świadomości ekonomicznej, proces ingerencji państwa w życie gospodarcze, wykorzystanie informacji jako czynnika produkcji. Artykuł jest wprowadzeniem do problemu.The conceptions of catalysis, catalysts and inhibitors talked over in the article. Author executed the analysis of possibility their utilization in present theory of economy to explanation of some processes. Author considered in investigation: social capital and his creating, creation of economic consciousness, process of interference the state agendas to economic life, utilization the information as factor of production. Article is an introduction to this [email protected]ł Nauk Ekonomicznych, Uniwersytet Ekonomiczny we WrocławiuAttkins P., 2001, Chemia fizyczna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.Bielański A., 2002, Podstawy chemii nieorganicznej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.Bond G., 1979, Kataliza heterogeniczna. Podstawy i zastosowania, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.Czaja S., 2016, Katalizatory i inhibitory a współczesna teoria ekonomii, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Wrocław.Czaja S., 1997, Teoriopoznawcze i metodologiczne konsekwencje wprowadzenia prawa entropii do teorii ekonomii, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej im. Oskara Langego we Wrocławiu, Monografie i Opracowania nr 123, Wrocław.Fanfani A., 1965, Historia doktryn ekonomicznych, Wydawnictwo Odnowa, Londyn.Grzybowska-Świerkosz B., 1993, Elementy katalizy heterogenicznej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/8/8d/Energia_aktywacji.svg (data wejścia: 01.07.2016).Pruchnik F., 1993, Kataliza homogeniczna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.Roitt M., Delves P., 2001, Essential Immunology, Blackwell Science, New York.Wielka Encyklopedia PWN, 2003, t. 13, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.Wróblewski A., 2008, Baron Barzelius, „Wiedza i Życie”, nr 8, s. 65.20-343(81)203

18th-20th century flood-induced changes in the landscapes of the Mała Wisła Valley within the Oświęcimska Basin

Shaping of the Mała Wisła (‘Little Vistula’) Valley allowed economic use to be made of it by the early Middle Ages. At first, this took the form of the constructing of many mill streams, but then the system of fish ponds characteristic of the Valley landscape to this day was also put in place (in the 16th-17th centuries). However, the numerous floods affecting the Valley down the centuries regularly devastated the ponds, as well as filling in or changing the courses of the mill streams. Archive records, sketches and topographic maps all show that the receding of floodwaters was followed by the rebuilding of ponds albeit mostly with shapes, sizes and layouts of embankments different from those that had been present before. This therefore brought about significant changes in the landscape of the Valley. By the end of the 19th century, floods had produced very marked changes in the landscape of the Valley under study. In contrast, floods do not now bring about permanent changes in the Valley because the construction of the Goczałkowice Reservoir led to a lowering in the level of episodes of peak high water

Floods in the Upper Part of Vistula and Odra River Basins in the 19th and 20th Centuries

Celem badań jest analiza powodzi w XIX i XX w. w górnej części dorzecza Odry (tj. po ujście Nysy Kłodzkiej) oraz w górnej części dorzecza Wisły (tj. po profil w Krakowie). Powierzchnia badanej części dorzecza Odry wynosi 13 455 km2, a długość koryta rzeki około 273,0 km. Wisła na opisywanym odcinku ma długość 184,8 km, a powierzchnia zlewni wynosi około 8101 km2. Warunki środowiska geograficznego dorzecza górnej Wisły i Odry powodują powstawanie powodzi zarówno w półroczu letnim, jak i zimowym. Z przeprowadzonych analiz dla okresu XIX i XX wieku wynika, że w przebiegu powodzi można wyróżnić dwa ich zasadnicze typy. Wezbrania o jednej kulminacji w XIX wieku w górnej części dorzecza Odry wystąpiły w latach: 1813, 1831, 1879, 1889, 1890 i 1896, a w górnej części dorzecza Wisły w latach: 1805, 1813, 1816, 1818, 1826, 1830, 1834, 1844 i 1845. W XX wieku podobne zjawiska notowano na Odrze w latach: 1903, 1909, 1911, 1915, 1925, 1960, 1970 i 1985, a na Wiśle w latach: 1903, 1908, 1925, 1931, 1934, 1939, 1948, 1951, 1970, 1972, 1991, 1996, 1997 i 1999. Do drugiego typu powodzi zaliczono te o dwóch, trzech i większej liczbie kulminacji. Ich przyczyną były fale następujących po sobie dużych opadów deszczu, przedzielone kilku-, kilkunastodniowymi, a nawet kilkutygodniowymi okresami bezopadowymi. Tego typu powodzie wystąpiły na górnej Odrze w latach: 1847, 1854, 1880, 1888, 1892, 1897 i 1899, a na Wiśle jedynie dwie powodzie z 1839 i 1843 roku odznaczały się dwiema kulminacjami. W XX wieku na górnej Odrze powodzie o tego typu parametrach miały miejsce w latach: 1902, 1926, 1939, 1940, 1972, 1977 i 1997, a na górnej Wiśle były to: 1906, 1915, 1919, 1920, 1940, 1958, 1960 oraz 1987. Na przestrzeni XIX i XX wieku wystąpiło tylko kilka przypadków, gdy powodzie miały miejsce zarówno w górnej części dorzecza Wisły, jak i w górnej części dorzecza Odry. Taka sytuacja zazwyczaj miała miejsce w przypadku katastrofalnych wezbrań, do których zalicza się m.in. te z lat: 1813, 1903, 1915, 1925, 1939, 1940, 1960, 1970, 1972 i 1997

Quasi-urbanizacja obszarów wiejskich (na przykładzie Dolnego Śląska)

Article represents process quasi-urbanization on rural areas. The authors identified form of this process. This are:   – the change of sectoral structure of local economy, – the change of professional activity forms of the population, – the change of earnings sources of the rural population, – creating quasi–urban infrastructure, – the atrophy of agricultural production, – the development of non-economical activity. The authors recognized also main causes of this process. Investigations hugged Lower Silesia Region. Authors qualified main kinds settlings on rural areas: (1) summer resort and rest-camp, (2) bedrooms villages, (3) serviced-agricultural villages, (4) industrial-serviced villages, (5) serviced-industrial-agricultural villages as well as (6) depopulated villages.Artykuł przedstawia proces quasi-urbanizacji na obszarach wiejskich. Autorzy zidentyfikowali formy przebiegu tego procesu. Są to:   – zmiana struktury sektorowej lokalnej gospodarki, – zmiana form aktywności zawodowej ludności, – zmiana źródeł dochodów ludności, – tworzenie quasi-miejskiej infrastruktury, – zanik produkcji rolniczej, – rozwój aktywności pozagospodarczej. Autorzy rozpoznali również główne przyczyny tego procesu. Badania objęły Dolny Śląsk. Autorzy określili główne rodzaje osad na terenach wiejskich: 1) letniska i wczasowiska, 2) wsie-sypialnie, 3) wsie usługowo- -rolnicze, 4) wsie usługowo-przemysłowe, 5) wsie usługowo-przemysłowo-rolnicze oraz 6) wsie wyludnione

Zanik funkcji miejskich w wybranych ośrodkach Dolnego Śląska – przyczyny i konsekwencje z perspektywy chaosu deterministycznego

In the article were introduced real causes of singling out the urban centres in the mankind history in the light of the deterministic chaos. It talked over the legal and institutional bases of granting (control) of urban laws. It identified factors determining the atrophy of urban functions in the Lower-Silesian region. The usefulness of the deterministic chaos theory was estimated for the identification of the causes of the urban functions atrophy on the basis of empirical and historical investigations for Lower Silesia, moreover. The atrophy of urban functions stepped out in many (almost thirty) centres of Lower Silesia. Come into being these cities, and later their fall (or atrophy) it will can study with using on the deterministic chaos conceptions. Authors conducted such analysis using the model of the urban centre life cycle and the categories of the chaotic trajectories of the object (phenomenon) evolution. On their basis we can formulate a several conclusions. 1. Every city possesses its specific life cycle conditioned basic and accidental factors. 2. Utilization of the deterministic chaos theory lets more effectively identify and better understand accidental factors in the evolution of the urban centres. 3. Approach leaning on the deterministic chaos theory does not throw aside the hitherto existing property of economic geography, the theory of urbanization, the economic theory of the location or New Economic Geography, but it replenishes them. 4. The use of this property to regional investigations (Lower Silesia) allows to identification both the causes of local urbanization, how and factors determining the atrophy of urban functions in this space. 5. Realized investigations let additionally confirm the cognitive usefulness of the deterministic chaos theory to the studying of urban processes.W artykule przedstawiono realne przyczyny wyodrębnienia ośrodków miejskich w historii ludzkości w świetle chaosu deterministycznego. Omówiono prawne i instytucjonalne podstawy przyznawania (regulacji) praw miejskich. Zidentyfikowano czynniki determinujące zanik funkcji miejskich w regionie dolnośląskim. Ponadto oceniono użyteczność teorii chaosu deterministycznego dla identyfikacji przyczyn zaniku funkcji miejskich na podstawie badań empiryczno-historycznych dla Dolnego Śląska. Zanik funkcji miejskich wystąpił w wielu (prawie 30) ośrodkach Dolnego Śląska. Powstanie tych miast, a później ich upadek (czy zanik) można w ciekawy sposób badać, wykorzystując koncepcje oparte na chaosie deterministycznym. Autorzy przeprowadzili taką analizę, wykorzystując model cyklu życia ośrodka miejskiego i kategorie chaotycznych trajektorii ewolucji obiektu (zjawiska). Na ich podstawie możemy sformułować kilka wniosków: 1. Każde miasto ma swój specyficzny cykl życia, warunkowany czynnikami podstawowymi i przypadkowymi. 2. Wykorzystanie teorii chaosu deterministycznego pozwala skuteczniej zidentyfikować i lepiej rozumieć czynniki przypadkowe w ewolucji ośrodków miejskich. 3. Podejście oparte na teorii chaosu deterministycznego nie odrzuca dotychczasowego dorobku geografii ekonomicznej, teorii urbanizacji, ekonomicznej teorii lokalizacji czy nowej geografii ekonomicznej, lecz go uzupełnia. 4. Zastosowanie tego dorobku do badań regionalnych (Dolny Śląsk) pozwala na identyfikację zarówno przyczyn tutejszej urbanizacji, jak i czynników determinujących zanik funkcji miastotwórczych w tej przestrzeni. 5. Zrealizowane badania pozwoliły dodatkowo potwierdzić użyteczność poznawczą teorii chaosu deterministycznego do badania procesów urbanizacyjnych (miastotwórczych)

Role of Human and Social capital in Determining Economic Development Path in “Problematic” Regions

W artykule przedstawiono pojęcie zasobów ekonomicznych (ujęcie statyczne) i form kapitału (ujęcie dynamiczne). Przede wszystkim wyeksponowano elementy kapitału ludzkiego i kapitału społecznego. Przedmiotem artykułu była modelowa prezentacja wybranych związków pomiędzy kreacją kapitału społecznego w wymiarze regionalnym (regiony problemowe) a wyzwaniami społeczno-ekonomicznymi (określanie ścieżek rozwoju cywilizacyjnego). Zatem elementem artykułu była również analiza istoty i pojęcia regionów problemowych oraz ich podstawowych cech. Na te cechy nałożono potencjalne ścieżki rozwoju ekonomicznego. Przybliżono szczególnie pożądaną ścieżkę w kierunku zrównoważonej i trwałej gospodarki opartej na wiedzy.The paper presents the notions of economic resources (static approach) and forms of capital (dynamic approach). The author particularly focuses on elements of human capital and social capital. The objective of the paper is to provide a model presentation of selected relationships between the creation of social capital in the regional dimension (“problematic”, less developed regions) and socio-economic challenges (defining the paths of civilization development). Therefore, the paper also analyses the notion of “problematic” regions and their characteristics. The possible paths of their economic development are indicated and the most desirable path towards sustainable knowledge-based economy is discussed in detail.Agnieszka Becla – [email protected]ław Czaja – [email protected] inż. Agnieszka Becla – Wydział Nauk Ekonomicznych, Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiuprof. dr hab. Stanisław Czaja – Wydział Nauk Ekonomicznych, Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławi

Selected information problems of defining sustainable development: a theoretical analysis

Ważnym problemem współczesnej teorii ekonomii jest definiowanie podstawowych pojęć, a przede wszystkim stworzenie wspólnego języka, którego elementy będą akceptowalne środowiskowo, użyteczne w praktyce i dostatecznie precyzyjne z punktu widzenia poznawczego i metodyczno-metodologicznego. W opracowaniu przedstawiono główne etapy dyskusji, która doprowadziła do powstania w polskim piśmiennictwie kategorii „zrównoważony i trwały rozwój”. Dyskusja ta toczy się od końca lat osiemdziesiątych XX wieku i w znacznym zakresie była spowodowana stosowaniem angielskiego zwrotu „Sustainable Development”. Omówiono również główne aspekty sporów towarzyszących procesowi kreacji tej kategorii. Dotyczyły one przede wszystkim jej wymiaru semantycznego oraz kognitywnego. Zaprezentowano określone wyzwania informacyjne związane nie tylko z samym pojęciem zrównoważonego i trwałego rozwoju, ale także z kwestiami poznawczymi i implementacyjnymi, zwłaszcza w zakresie kwantyfikacji tej kategorii (ważne pod względem gromadzenia odpowiednich danych statystycznych) oraz modelowania tego typu rozwoju. Powszechne wykorzystanie we współczesnej ekonomii języka formalno-matematycznego stawia przed każdą taką kategorią nowe wyzwania. Dotyczą one przede wszystkim sposobów i precyzyjności pomiarów, jak również bardziej generalnych kwestii – charakteru opisywanych relacji. Z praktycznego punktu widzenia nie bez znaczenia są jednocześnie wyzwania związane z kosztami pozyskiwania odpowiednich informacji w kontekście ich: wiarygodności, aktualności, kompletności oraz relewantności i towarzyszących im zagrożeń – redundancji i szumów informacyjnych.Defining of the basic notions is an important problem of the modern theory of economics. What is particularly significant is the creation of a common language whose elements will be acceptable for the scientific community, useful in practice, and sufficiently precise from the cognitive and methodological points of view. This paper presents the main stages of the debate which introduced the category of 'balanced and steady development' into the Polish literature. The debate has lasted since the 1980s and was triggered by the widespread use of the English phrase 'sustainable development'. The main aspects of the disputes which accompanied the rise of the concept are also discussed, particularly those related to its semantic and cognitive dimensions. Specific informative challenges connected not only with the notion of 'balanced and steady development' itself, but also with the cognitive and implementation issues, especially as regards the quantification of this category (important from the viewpoint of collecting relevant statistical data) and the modelling of this type of development. The use of mathematical language that is prevalent in the contemporary economics poses new challenges for every such category. They concern above of all the methods and the precision of measurement, as well as more general matters associated with the nature of described relationships. From the practical point of view, the main challenges include those connected with the costs of obtaining appropriate information in the context of their credibility, currentness, completeness, and relevance, as well as the accompanying threats of redundancy and information noise.Stanisław Czaja: [email protected] Becla: [email protected]. zw. dr hab. Stanisław Czaja - Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiudr inż. Agnieszka Becla - Uniwersytet Ekonomiczny we WrocławiuAjdukiewicz K., 1975, Logika pragmatyczna, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.Bajerowski T., 1998, Obraz rozwoju zrównoważonego w portretach fazowych, „Sterowanie Ekorozwojem”, t. I, Politechnika Białostocka, Białystok.Bojarski W., 1988, Koncepcja badań nad zharmonizowanym rozwojem społeczno-gospodarczym z poszanowaniem dóbr przyrody, „Problemy rozwoju społeczno-gospodarczego z poszanowaniem dóbr przyrody”, Biuletyn Komitetu Ochrony Środowiska PAN, Wrocław-Warszawa.Bojarski W., 1990, Kultura materialna i duchowa a zasady ekorozwoju, „Aura”, nr 6.Bojarski W., 1988, Problemy rozwoju społeczno-gospodarczego z poszanowaniem dóbr przyrody, Ossolineum, Wrocław.Borys T., 1998, Jak budować program ekorozwoju. Informacje ogólne. Poradnik dla gmin i organizacji pozarządowych, t. I, Projekt Sieci Demokratycznej, Warszawa-Jelenia Góra.Borys T., 2003, Środowisko przyrodnicze w koncepcji sustainable development, „Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej im. Oskara Langego we Wrocławiu”, nr 1009, Wrocław.Burchard-Dziubińska M., 1994, Wdrażanie koncepcji ekorozwoju przez polskie przedsiębiorstwa przemysłowe, „Wdrażanie polityki ekorozwoju”, ESESiZN – oddział polski, Kraków.Byrski M. K., 1996, Uniwersalność indyjskiego pojęcia Dharma albo Dierżma, czyli krótka rozprawa o pożytkach zacnego trwania, „Ziemia naszym domem”, Centrum Uniwersalizmu, Warszawa.Czaja S., Becla A., 2007, Ekologiczne podstawy procesów gospodarowania, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej im. Oskara Langego we Wrocławiu, Wrocław.Czaja S., 2011, Czas w ekonomii, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Wrocław.Czaja S., 2013, Istota zrównoważonej gospodarki opartej na wiedzy, [w:] Zrównoważona gospodarka oparta na wiedzy. Wybrane aspekty, B. M. Powichrowska (red.), Wyższa Szkoła Ekonomiczna w Białymstoku, Białystok.Dubel K., 1998, Uwarunkowania przyrodnicze w planowaniu przestrzennym, Wydawnictwo Ekonomia i Środowisko, Białystok.Edukacja dla zrównoważonego rozwoju, 2010, t. 1-4, Wydawnictwo Ekonomia i Środowisko, Białystok-Warszawa.Ekonomia zrównoważonego rozwoju w świetle kanonów nauki, 2011, B. Poskrobko (red.), Wyższa Szkoła Ekonomiczna w Białymstoku, Białystok.Ekonomia zrównoważonego rozwoju. Materiały do studiowania, 2010, B. Poskrobko (red.), Wyższa Szkoła Ekonomiczna w Białymstoku, Białystok.Encyklopedia filozofii, 1998, T. Honderich (red.), t. I, Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań.Gospodarka oparta na wiedzy. Materiały do studiowania, 2011, B. Poskrobko (red.), Wyższa Szkoła Ekonomiczna, Białystok.Górka K., 2007, Wdrażanie koncepcji rozwoju zrównoważonego i trwałego, „Ekonomia i Środowisko”, nr 2(32).Hopfer A., 1992, Funkcje obszarów wiejskich z perspektywy ekorozwoju, „Ekorozwój obszarów wiejskich”, Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych, Warszawa, nr 401.Jak opracować raport środowiskowy, 2002, T. Borys, P. Rogala (red.), Fundacja Karkonoska, Jelenia Góra.Kiełczewski D., 2008, Konsumpcja a perspektywy zrównoważonego rozwoju, Agencja Wydawniczo-Edytorska EkoPress, Białystok.Kopaliński W., 1999, Podręczny słownik wyrazów obcych, Oficyna Wydawnicza Rytm, Warszawa.Kośmicki E., 2009, Główne zagadnienia ekologizacji społeczeństwa i gospodarki, Agencja Wydawniczo-Edytorska EkoPress, Białystok.Kośmicki E., 2010, Zrównoważony rozwój w warunkach globalizacji gospodarki, Wydawnictwo Ekonomia i Środowisko, Białystok-Poznań.Kotarbińska J., 1966, Tak zwana definicja deiktyczna, [w:] Logiczna teoria nauki, T. Pawłowski (red.), Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.Kozłowski S., 1985, Ekorozwój, „Człowiek i Światopogląd”, nr 5.Kozłowski S., 1993, Ekorozwój w gminie, Wydawnictwo Ekonomia i Środowisko, Białystok-Kraków.Kozłowski S., 2005, Przyszłość ekorozwoju, Katolicki Uniwersytet Lubelski, Lublin.Kozłowski S., 1996, Społeczne wzorce zachowań promujące ekologiczny model konsumpcji , „Człowiek i Przyroda”, nr 4.Kozłowski S., 1997, W drodze do ekorozwoju, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.Locke J., 1955, Rozważania dotyczące rozumu ludzkiego, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.Łojewski S., 1998, Ekonomia środowiska, Akademia Techniczno-Rolnicza, Bydgoszcz.Mały ilustrowany leksykon PWN, 1997, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.Mały słownik języka polskiego, 1969, S. Skorupka, H. Auderska, Z. Łempicka (red.), Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.Mesarović M., Pestel E., 1977, Ludzkość w punkcie zwrotnym, Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.Mortimerowa H., 1987, Definicja, „Filozofia a nauka”, Wydawnictwo Ossolineum, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź.Nasza Wspólna Przyszłość, 1991, Raport Światowej Komisji do spraw Środowiska i Rozwoju, PWE, Warszawa.Nowa encyklopedia powszechna PWN, 1997, t. 2 D-H, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.Nowy leksykon PWN, 1998, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.Ochrona środowiska. Poradnik dla gmin, 1992, B. Poskrobko (red.), Biuro Badań i Wdrożeń Ekologicznych, spółka z o.o. w Białymstoku, Białystok.Paczuski R., 2001, Prawo ochrony środowiska, Oficyna Wydawnicza Branta, Bydgoszcz.Pajda R., 1998, Uwarunkowania wdrażania ekorozwoju w układzie lokalnym, „Sterowanie Ekorozwojem”, t. II, Politechnika Białostocka, Białystok.Pawłowski T., 1978, Tworzenie pojęć i definiowanie w naukach humanistycznych, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.Piontek B., Piontek F., Piontek W., 1997, Ekorozwój i narzędzia jego realizacji, Wydawnictwo Ekonomia i Środowisko, Białystok.Piontek F., 2000, Człowiek i jego środowisko w strategii wzrostu gospodarczego i w zrównoważonym (trwałym) rozwoju, „Problemy Ekologii”, nr 5.Piontek F., 1999, Górnictwo węgla kamiennego a kategoria efektywności i programowanie zrównoważonego rozwoju, „Kompleksowe i szczegółowe problemy inżynierii środowiska”, Ekonomia, Organizacja, Zarzadzanie i Marketing w Przemyśle Wydobywczym, AGH, Komitet Górnictwa PAN, Ustroń.Planistyczne i implementacyjne aspekty rozwoju obszarów przyrodniczo cennych, 2011, t. 1, T. Poskrobko (red.), Wyższa Szkoła Ekonomiczna w Białymstoku, Białystok.Popularna encyklopedia powszechna 1994, t. 4, Wydawnictwo Fogra, Kraków.Poskrobko B., 1997, Ekorozwój – wyzwanie cywilizacyjne, maszynopis, Białystok.Poskrobko B., 1997, Teoretyczne aspekty ekorozwoju, „Ekonomia i Środowisko”, nr 1(10).Poskrobko B., 1998, Zarządzanie środowiskiem, Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.Realizacja zasad ekorozwoju w polityce gospodarczej państwa, 1994, MOŚ, ZNiL, Warszawa.Rogall H., 2010, Ekonomia zrównoważonego rozwoju. Teoria i praktyka, Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań.Rola wyższych uczelni w edukacji dla ekorozwoju, 2003, T. Borys (red.), Wydawnictwo Ekonomia i Środowisko, Białystok.Sachs I., 1995, Globalne problemy ekorozwoju, „Wdrażanie polityki ekorozwoju”, materiały konferencyjne, Kraków.Sadowski Z., 1998, Ekorozwój a wzrost gospodarczy, „Sterowanie Ekorozwojem”, t. I, Politechnika Białostocka, Białystok.Śleszyński J., 1997, Wskaźniki trwałego rozwoju, „Ekonomia i Środowisko”, nr 2.Uchwała Sejmu RP z 10 maja 1991 roku w sprawie polityki ekologicznej, „Monitor Polski”, 1991, Nr 18, poz. 119.Uniwersalny słownik języka polskiego 2003, S. Dubisz (red.), t. 1, A-G, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska, Dz.U. 2001, Nr 62, poz. 627.Uwarunkowania rozwoju zrównoważonej gospodarki opartej na wiedzy, 2011, B. Poskrobko (red.), Wyższa Szkoła Ekonomiczna, Białystok.Wielka Encyklopedia PWN, 2002, t. 7, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.Woś A., 1995, Ekonomika odnawialnych zasobów naturalnych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.Wskaźniki ekorozwoju, 1999, T. Borys (red.), Wydawnictwo Ekonomia i Środowisko, Białystok.Wskaźniki zrównoważonego rozwoju, 2005, T. Borys (red.), Wydawnictwo Ekonomia i Środowisko, Warszawa-Białystok.Zaufal B., 1986, Ekorozwój szansą przetrwania cywilizacji, Wydawnictwo Akademii Górniczo-Hutniczej, Kraków.Zaufal B., 1983, Sozologia a ekorozwój, „Aura”, nr 1 i 2.Ziembiński Z., 1994, Logika praktyczna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.Zrównoważony rozwój gospodarki opartej na wiedzy, 2009, B. Poskrobko (red.), Wydawnictwo Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Białymstoku, Białystok.Żylicz T., 2011, Trwały rozwój jako podstawa polskiej polityki ekologicznej, „Ekonomia i Środowisko”, nr 1(18).Dubel K., 1996, Proekologiczna gospodarka na obszarach cennych przyrodniczo, „Człowiek i Przyroda”, nr 4.14-351(79)143

Niszczenie naturalnych odcinków koryt rzecznych na skutek niewłaściwej zabudowy – przykład dolin Czadeczki i Krężelki (Beskid Śląski)

Channels of Czadeczka and Krężelka rivers (Beskidzie Śląski Mts) are at present subjected to regulation because of which these rivers have lost their natural character, partially still preserved. The reasons for the river regulation have been analysed. Using archival maps, the buildings erection time has been analysed on valley floors, in the immediate vicinity of river channels for the period 1790–2012. Next, the distribution of existing buildings has been compared with hydraulic structures in the channels developed in order to regulate the Czadeczka and the Krężelka reaches, such as: concrete and stone embankments reinforcing the channel banks, check dams on channel bottoms. Results indicate a strong correlation between the number of buildings on valley floors in the 20th century and channel regulation. The mechanism of destroying rare, preserved natural river reaches is based on irrational permission allowing construction of buildings in areas threatened by floods and lateral erosion of rivers. Consequently, the inhabitants, in fear of floods and erosion of land or house foundations, seek river regulation that gives them a false sense of security. Natural river reaches are destroyed though efficient protection against floods and lateral erosion is still not provided and the range of possible losses increases even more due to continued building erection

Factors influencing floods in the urbanized and industrialized areas of the Upper Silesia Industrial Region in the 19th and 20th centuries (the Kłodnica catchment case study)

The occurrence and pattern of floods in urban industrial areas depend on both the hydro-meteorological and physico-geographical properties of the catchment area and on the degree of anthropogenic transformation of land. The area selected for research is one of the largest urban mining-industrial districts in Europe, known as the Upper Silesian Industrial Region (USIR). Besides the ‘typical’ flood risk, which manifests itself in rivers overflowing their banks, this catchment is also threatened with floods that do not depend on meteorological factors but are caused by the formation of flood lands in areas transformed due to deep mining of hard coal. The pattern of floods in the catchment has also been influenced by changes in the forms of land use resulting from the growth of urbanized areas. Because of the increasing flood risk and the fact that it is impossible to build water storage reservoirs other possibilities of improving water retention capacity in the catchment have been indicated