Wpływ turystyki na wybrane właściwości gleb na ścieżce dydaktycznej Bukowa Góra (Roztoczański Park Narodowy, Wschodnia Polska)

This article does not contain abstracts in English.Celem przeprowadzonych badań jest analiza zmian zachodzących w glebie w wyniku pieszego ruchu turystycznego w obrębie ścieżki dydaktycznej na Bukową Górę w Roztoczańskim Parku Narodowym (RPN). Rezerwat leśny Bukowa Góra położony jest na południe od miasta Zwierzyniec (Roztocze Środkowe, Polska E). Ze względu na dużą atrakcyjność przyrodniczą i krajobrazową już w 1934 roku utworzono tu rezerwat, którego powierzchnia nie przekraczała 8 ha. Celem ochrony jest zachowanie pięknych drzewostanów jodłowych i jodłowo-bukowych, wchodzących w skład zespołów wyżynnego boru jodłowego i buczyny karpackiej oraz zabezpieczenie rzadkich przedstawicieli fauny i flory. W wyniku udeptywania zmianom ulegają niektóre cechy morfologiczne powierzchniowych poziomów genetycznych. Dotyczy to przede wszystkim poziomu organicznego O, którego brak w profilach na ścieżce, a także poziomu próchnicznego A, nadbudowanego deluwiami w profilach zlokalizowanych w dolnych partiach ścieżki. Ponadto w glebach poddanych presji turystycznej zmniejsza się na ogół wilgotność aktualna, kapilarna pojemność wodna i maksymalna pojemność wodna, natomiast wzrasta gęstość objętościowa w porównaniu z glebami kontrolnymi poza ścieżką. Zależność ta jest najbardziej widoczna na głębokości 0–5 cm. Dodatkowo gleby występujące na ścieżce cechują się wyższymi wartościami pH oraz niższymi wartościami kwasowości hydrolitycznej i pojemności sorpcyjnej

Wspomnienie o prof. dr. hab. Jerzym Melke

Artykuł nie zawiera abstraktu w języku polski

SELECTED GEOCHEMICAL CRITERIA IN MIRE PROFILES OF PORĘBY WOJSŁAWSKIE (SANDOMIERZ BASIN, POLAND SE)

The geochemical analysis of biogenic sediments was used to reconstruct environmental conditions and the impact of human activity from a small mire geo-system in the Sandomierz Basin (Poland SE). Changes in the nature of selected geochemical indicators show a significant impact on the transformation of the mire during the early stages of human activity. It is reflected in the geochemical record by means of a high proportion of heavy metals – cadmium, lead and copper. Evident variability of main geochemical components concentration is also visible in a vertical record of analysed cores. This is a consequence of the sedimentary basin asymmetric configuration and the ensuing variable biogenic sedimentary succession. Analizy geochemiczne stanową jedną z podstawowych metod badań osadów biogenicznych deponowanych w torfowiskach. W pracy wykorzystano analizę geochemiczną osadów biogenicznych z małego geosystemu torfowiskowego in the Sandomierz Basin (Poland SE) do odtworzenia warunków środowiskowych i wpływu działalności człowieka. Zmiany charakteru wybranych wskaźników geochemicznych zaznaczają znaczący wpływ na transformację torfowiska w najmłodszych fazach działalności człowieka. Rejestrowana jest ona w zapisie geochemicznym poprzez wysoki udział metali ciężkich – kadm, ołów i miedź. Zaznacza się także wyraźna zmienność koncentracji głównych składników geochemicznych w zapisie pionowym analizowanych rdzeni. Jest to konsekwencją asymetrycznej konfiguracji zbiornika sedymentacyjnego i wynikającej z niej zmiennej w czasie biogenicznej sukcesji osadowej

Environmental Conditions of Settlement of the Danubian Communities in the Northern Foreland of the Sandomierz Upland

The article raises the issue of the nature, intensity and environmental conditions of the settlement processes occurring on the borderline of the loessic Sandomierz Upland and the sandy-clay areas of the Iłża Foothills, between the end of 6th and the beginning of the 4th millennia BC. The results of previously conducted research confirm the high settlement activity in these areas, throughout the period of development of the Danubian cultural groups. The obtained data document the phenomenon of the formation and functioning of the early-agricultural settlement centres in upland areas, located outside the range of compact loess cover, i.e. within ecological and landscape zones that diverge from the basic preferences of the Danubian communities, inhabiting the upland areas of the upper Vistula basin

Polish Soil Classification, 6th edition – principles, classification scheme and correlations

The sixth edition of the Polish Soil Classification (SGP6) aims to maintain soil classification in Poland as a modern scientific system that reflects current scientific knowledge, understanding of soil functions and the practical requirements of society. SGP6 continues the tradition of previous editions elaborated upon by the Soil Science Society of Poland in consistent application of quantitatively characterized diagnostic horizons, properties and materials; however, clearly referring to soil genesis. The present need to involve and name the soils created or naturally developed under increasing human impact has led to modernization of the soil definition. Thus, in SGP6, soil is defined as the surface part of the lithosphere or the accumulation of mineral and organic materials permanently connected to the lithosphere (through buildings or permanent constructions), coming from weathering or accumulation processes, originated naturally or anthropogenically, subject to transformation under the influence of soilforming factors, and able to supply living organisms with water and nutrients. SGP6 distinguishes three hierarchical categories: soil order (nine in total), soil type (basic classification unit; 30 in total) and soil subtype (183 units derived from 62 unique definitions; listed hierarchically, separately in each soil type), supplemented by three non-hierarchical categories: soil variety (additional pedogenic or lithogenic features), soil genus (lithology/parent material) and soil species (soil texture). Non-hierarchical units have universal definitions that allow their application in various orders/types, if all defined requirements are met. The paper explains the principles, classification scheme and rules of SGP6, including the key to soil orders and types, explaining the relationships between diagnostic horizons, materials and properties distinguished in SGP6 and in the recent edition of WRB system as well as discussing the correlation of classification units between SGP6, WRB and Soil Taxonomy

Wspomnienie o prof. dr. hab. Jerzym Melke

Artykuł nie zawiera abstraktu w języku polski