Positive Effect of Generation of Reactive Oxygen Species on the Human Organism

For aerobes including human, the oxygen is an indispensable element for life, but simultaneously at too high concentration this gas becomes toxic. On the physiological level, the appropriate concentration of oxygen which is the source of reactive oxygen species (ROS), is necessary for the proper functioning of the organism. O2 and its derivatives as free radicals influence the maintenance of homeostasis of the human organism by acting at a cellular level on repair, protective, and energetic mechanisms, and at an intercellular level on communication between neighbouring cells and tissues. In turn, excess or impaired removal of ROS lead to so-called ‘oxidative stress’ that is associated with the pathogenesis of many diseases - from cancers to neurodegenerative, autoimmune and infectious diseases. In the paper the significance of only physiological level of reactive oxygen species in the human organism was presented.Dla organizmów aerobowych, w tym człowieka, tlen jest pierwiastkiem niezbędnym do życia, ale równocześnie w zbyt wysokich jego stężeniach staje się toksyczny. Na poziomie fizjologicznym, odpowiednie stężenie tlenu i reaktywnych form tlenu (RFT), których jest źródłem, jest niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu. O2 i jego wolnorodnikowe pochodne wpływając na mechanizmy naprawcze, ochronne i energetyczne komórek oraz na komunikację między sąsiadującymi komórkami i tkankami, biorą udział w utrzymaniu homeostazy organizmu człowieka. Nadmiar RFT lub zaburzenia w ich usuwaniu prowadzą z kolei do tzw. stresu oksydacyjnego, który związany jest z patogenezą wielu chorób - od nowotworów, po choroby neurodegeneracyjne, autoimmunologiczne i infekcyjne. W pracy przedstawiono znaczenie wyłącznie fizjologicznego poziomu reaktywnych form tlenu w organizmie człowiek

The Activity of Lysosomal Enzymes in The Healthy Men’S Blood After Single Finnish Sauna Procedure – Preliminary Study

Introduction. The aim of the paper was to investigate the effect of single Finnish sauna procedure on the activity of acid phosphatase (AcP), cathepsin D (CTS D), arylsulfatase (ASA) and inhibitor of proteases α-1-antitrypsin (AAT) in healthy men’s blood. Materialandmethods. Men (n=7) performed sauna procedure (3 entries, each 10 min) in temperature of 90oC and relative air humidity of 10%. Men cooled their whole body (cold shower) after each exit from sauna. The blood was taken from basilic vein before the entry to sauna, 15 and 60 min after the procedure. Obtained results of activity of AcP, AAT and ASA were statistically analyzed by using ANOVA test. Statistically analysis of CTS D activity was performed by Mann-Whitney test. The changes of the level p0.05). The tendency was also observed when comparing the activity of AcP, ASA, CTS D and AAT 15 min after sauna to their activity before sauna (p>0.05). In turn, the activity of AAT and ASA insignificantly increased 60 min after Finnish sauna comparing to the activity measured 15 min after procedure (p>0.05). Conclusion. Single Finnish sauna procedure increases stabilization of lysosomal membranes.Wstęp. Celem pracy było zbadanie wpływu jednorazowego zabiegu sauny fińskiej na aktywność kwaśnej fosfatazy (AcP), arylosulfatazy (ASA), katepsyny D (CTS D) i inhibitora proteaz α-1-antytrypsyny (AAT) we krwi zdrowych mężczyzn. Materiał i metody. Mężczyzn (n=7) poddano działaniu sauny (3 wejścia, każde 10 min) w temperaturze 90oC i 10% względnej wilgotności powietrza. Po każdym wyjściu z sauny mężczyźni schładzali całe ciało pod zimnym prysznicem. Krew pobrano z żyły odłokciowej przed wejściem do sauny oraz 15 i 60 min po zabiegu. Uzyskane wyniki aktywności AcP, AAT i ASA poddano analizie statystycznej za pomocą testu ANOVA. Analizę statystyczną aktywności CTS D wykonano testem Manna-Whitneya. Zmiany na poziome p0,05). Tendencję do obniżenia obserwowano również porównując aktywność AcP, ASA, CTS D oraz AAT 15 min po saunie z ich aktywnością przed sauną (p>0,05). Aktywność AAT i ASA z kolei nieznacznie wzrosła 60 min po saunie fińskiej w porównaniu do aktywności zmierzonej 15 min po zabiegu (p>0,05). Wnioski.  Jednorazowy zabieg sauny fińskiej zwiększa stabilność błon lizosomalnych

Znaczenie chorób odkleszczowych w zdrowiu publicznym

Ticks are common vectors of pathogenic    microorganisms causing contagious diseases. The aim of this    paper is to draw attention of family physicians to the necessity    to take into account various infections and contagions related    to ticks in diagnostic considerations.    Tick bite can lead to a simultaneous infection by    multiple pathogens. These arachnids are vectors among    Lyme disease, tick-borne encephalitis and meningitis, Q fever, tularemia, rickettsiosis, anaplasmosis (ehrlichiosis) and    babesiosis. Monitoring of tick vectors and the pathogens they transmit, within the scope of epidemiological surveillance, is    an important tool for better prevention and control of tick-borne diseases. Despite available options concerning the appropriate    technique of tick removal and disagreement as to the most effective of these recommendations, there is consensus on the    importance of their removal as soon as possible.         Kleszcze są powszechnymi przenosicielami  patogenów wywołujących choroby zakaźne. Celem pracy jest zwrócenie uwagi lekarzy rodzinnych na konieczność uwzględnienia w rozważaniach diagnostycznych ryzyka występowania różnych infekcji i zarażeń związanych z kleszczami. Pogryzienie przez kleszcze może prowadzić do jednoczesnego zakażenia wieloma patogenami. Pajęczaki te są wektorami m.in.: czynników etiologicznych wywołujących boreliozę, kleszczowe zapalenie mózgu i opon mózgowordzeniowych, gorączkę Q, tularemię, riketsjozę, anaplazmozę (erlichiozę) i babeszjozę. Nadzór epidemiologiczny w zakresie  monitorowania kleszczy i patogenów które przenoszą jest ważnym narzędziem dla lepszego zapobiegania i kontrolowania chorób odkleszczowych. Pomimo dostępności różnych opcji dotyczących doboru odpowiedniej techniki usuwania kleszczy  i rozbieżności co do rekomendacji najskuteczniejszej z nich, istnieje zgodność co do znaczenia jak najszybszego ich  usuwania.   

Pozytywne aspekty generowania reaktywnych form tlenu w organizmie człowieka

For aerobes including human, the oxygen is an indispensable element for life, but simultaneously at too high concentration this gas becomes toxic. On the physiological level, the appropriate concentration of oxygen which is the source of reactive oxygen species (ROS), is necessary for the proper functioning of the organism. O2 and its derivatives as free radicals influence the maintenance of homeostasis of the human organism by acting at a cellular level on repair, protective, and energetic mechanisms, and at an intercellular level on communication between neighbouring cells and tissues. In turn, excess or impaired removal of ROS lead to so-called ‘oxidative stress’ that is associated with the pathogenesis of many diseases - from cancers to neurodegenerative, autoimmune and infectious diseases. In the paper the significance of only physiological level of reactive oxygen species in the human organism was presented.Dla organizmów aerobowych, w tym człowieka, tlen jest pierwiastkiem niezbędnym do życia, ale równocześnie w zbyt wysokich jego stężeniach staje się toksyczny. Na poziomie fizjologicznym, odpowiednie stężenie tlenu i reaktywnych form tlenu (RFT), których jest źródłem, jest niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu. O2 i jego wolnorodnikowe pochodne wpływając na mechanizmy naprawcze, ochronne i energetyczne komórek oraz na komunikację między sąsiadującymi komórkami i tkankami, biorą udział w utrzymaniu homeostazy organizmu człowieka. Nadmiar RFT lub zaburzenia w ich usuwaniu prowadzą z kolei do tzw. stresu oksydacyjnego, który związany jest z patogenezą wielu chorób - od nowotworów, po choroby neurodegeneracyjne, autoimmunologiczne i infekcyjne. W pracy przedstawiono znaczenie wyłącznie fizjologicznego poziomu reaktywnych form tlenu w organizmie człowiek

The importance of tick-borne diseases in public health

Ticks are common vectors of pathogenic microorganisms causing contagious diseases. The aim of this paper is to draw attention of family physicians to the necessity to take into account various infections and contagions related to ticks in diagnostic considerations. Tick bite can lead to a simultaneous infection by multiple pathogens. These arachnids are vectors among Lyme disease, tick-borne encephalitis and meningitis, Q fever, tularemia, rickettsiosis, anaplasmosis (ehrlichiosis) and babesiosis. Monitoring of tick vectors and the pathogens they transmit, within the scope of epidemiological surveillance, is an important tool for better prevention and control of tick-borne diseases. Despite available options concerning the appropriate technique of tick removal and disagreement as to the most effective of these recommendations, there is consensus on the importance of their removal as soon as possible.Kleszcze są powszechnymi przenosicielami patogenów wywołujących choroby zakaźne. Celem pracy jest zwrócenie uwagi lekarzy rodzinnych na konieczność uwzględnienia w rozważaniach diagnostycznych ryzyka występowania różnych infekcji i zarażeń związanych z kleszczami. Pogryzienie przez kleszcze może prowadzić do jednoczesnego zakażenia wieloma patogenami. Pajęczaki te są wektorami m.in.: czynników etiologicznych wywołujących boreliozę, kleszczowe zapalenie mózgu i opon mózgowordzeniowych, gorączkę Q, tularemię, riketsjozę, anaplazmozę (erlichiozę) i babeszjozę. Nadzór epidemiologiczny w zakresie monitorowania kleszczy i patogenów które przenoszą jest ważnym narzędziem dla lepszego zapobiegania i kontrolowania chorób odkleszczowych. Pomimo dostępności różnych opcji dotyczących doboru odpowiedniej techniki usuwania kleszczy i rozbieżności co do rekomendacji najskuteczniejszej z nich, istnieje zgodność co do znaczenia jak najszybszego ich usuwania

Aktywność enzymów lizosomalnych we krwi zdrowych mężczyzn po jednorazowym zabiegu sauny fińskiej – doniesienie wstępne

Introduction . The aim of the paper was to investigate the effect of single Finnish sauna procedure on the activity of acid phosphatase (AcP), cathepsin D (CTS D), arylsulfatase (ASA) and inhibitor of proteases α-1-antitrypsin (AAT) in healthy men’s blood.Materialandmethods. Men (n=7) performed sauna procedure (3 entries, each 10 min) in temperature of 90oC and relative air humidity of 10%. Men cooled their whole body (cold shower) after each exit from sauna. The blood was taken from basilic vein before the entry to sauna, 15 and 60 min after the procedure. Obtained results of activity of AcP, AAT and ASA were statistically analyzed by using ANOVA test. Statistically analysis of CTS D activity was performed by Mann-Whitney test. The changes of the level p<0.05 were accepted as statistically significant.Results. Statistically significant (p<0.01) decrease of the CTS D activity of about 51.4% 60 min after sauna was revealed as compared to the activity of this enzyme before entry to sauna (control). Furthermore, the tendency to decrease of the activity of CTS D and AcP 60 min after sauna was found in comparison to the activity of these hydrolases measured 15 min after the procedure (p>0.05). The tendency was also observed when comparing the activity of AcP, ASA, CTS D and AAT 15 min after sauna to their activity before sauna (p>0.05). In turn, the activity of AAT and ASA insignificantly increased 60 min after Finnish sauna comparing to the activity measured 15 min after procedure (p>0.05).Conclusion. Single Finnish sauna procedure increases stabilization of lysosomal membranes.Wstęp . Celem pracy było zbadanie wpływu jednorazowego zabiegu sauny fińskiej na aktywność kwaśnej fosfatazy (AcP), arylosulfatazy (ASA), katepsyny D (CTS D) i inhibitora proteaz α-1-antytrypsyny (AAT) we krwi zdrowych mężczyzn.Materiał i metody . Mężczyzn (n=7) poddano działaniu sauny (3 wejścia, każde 10 min) w temperaturze 90oC i 10% względnej wilgotności powietrza. Po każdym wyjściu z sauny mężczyźni schładzali całe ciało pod zimnym prysznicem. Krew pobrano z żyły odłokciowej przed wejściem do sauny oraz 15 i 60 min po zabiegu. Uzyskane wyniki aktywności AcP, AAT i ASA poddano analizie statystycznej za pomocą testu ANOVA. Analizę statystyczną aktywności CTS D wykonano testem Manna-Whitneya. Zmiany na poziome p<0,05 uznano za istotne statystycznie.Wyniki . Badania wykazały istotne statystycznie (p<0,01) obniżenie aktywności CTS D o 51,4% 60 min po saunie w porównaniu do aktywności tego enzymu przed do obniżenia aktywności CTS D i AcP 60 min po saunie w porównaniu do aktywności tych hydrolaz zmierzonych 15 min po zabiegu (p>0,05). Tendencję do obniżenia obserwowano również porównując aktywność AcP, ASA, CTS D oraz AAT 15 min po saunie z ich aktywnością przed sauną (p>0,05). Aktywność AAT i ASA z kolei nieznacznie wzrosła 60 min po saunie fińskiej w porównaniu do aktywności zmierzonej 15 min po zabiegu (p>0,05).Wnioski . Jednorazowy zabieg sauny fińskiej zwiększa stabilność błon lizosomalnych

Assessment of Concentration of TGF-ß in women with Alcohol Dependence

Alcohol disease is one of the most significant factors for development of fibrosing of the liver Fibrosing process is related to reconstruction of extracellular matrix and precedes the occurrence of cirrhosis. HSC activation is followed by production of ECM elements (2, 3, 5, 7, 8, 9, 10). In the course of fibrosing process, growth factors (mainly TGF, PDGF) and other cytokines responsible for storage, distribution and biological activity of ECM proteins, are involved (3, 11, 12,13). Among growth factors, TGF-β appears to be a key mediator in human fibrogenesis. In HSC TGF-β favors the transition to myofibroblast-like cells, stimulates the synthesis of ECM proteins, and inhibits their degradation. Liver fibrosis is a result of chronic damage to the liver conjunction with the accumulation of ECM proteins, which is a characteristic of most types of chronic liver diseases. Material and methods. Serum alanine aminotransferase (ALT), aspartate aminotransferase (AST), gammaglutamyltransferase (GTP) transforming growth factor beta (TGF-B) were investigated during this study. Study group consists of 40 inpatients treated in Inpatients Clinic in Toruń. Control group consists of 35 healthy women. Results. Mean age of females in the study group was 43+/-7 yrs, length of dependence 8+/-6 yrs, AST 32,88+/- 32,95, ALT 29,76+/-24,48, GTP 57,21+/-128,4 U/l. The concentration of TGF-β was significantly higher in alcohol dependent female group compared to the healthy subjects (683,45 vs 69,18; p=0,028). Conclusions`. These results imply that prolonged alcohol abuse leads to an increase of concentration of TGF-β as a result of hepatic cirrhosis.Choroba alkoholowa jest jednym z czynników o największym znaczeniu dla rozwoju włóknienia wątroby. Patomechanizm włóknienia wątroby jest taki sam niezależnie od etiologii, próbuje się wiec prowadzić próby monitorowania przebiegu patologii wątroby wyrażanej również jako włóknienie tego narządu u osób nadużywających alkoholu poprzez oznaczanie stężenia niektórych składników macierzy pozakomórkowej(extracellular matrix - ECM) lub produktów ich metabolizmu we krwi. Wielopłaszczyznowość i złożoność czynników biorących udział, leżących u podstaw tak procesu włóknienia jak i regeneracji powoduje poszukiwanie wskaźników najlepiej oddających diagnostycznie stan zaawansowania schorzenia. Spośród wielu cytokin wpływających na aktywacje HSC wydaje się największe przypisuje się TGF-ß (transforming growth factor ß) Celem niniejszej pracy była ocena stężenia TGF-ß u pacjentek z zza i próba oceny jego użyteczności diagnostycznej w ocenie stanu wątroby u osób z zza. Badaniami objęto grupę 40 kobiet z zza leczonych w WOTUiW(Wojewódzki Ośrodek Terapii Uzależnień i Współuzależnień) w Toruniu. Badane kobiety nie były uzależnione od innych prócz alkohol( z wyjątkiem nikotyny) substancji psychoaktywnych; średni wiek 43 lata, średni czas uzależnienia 8 lat. Grupę kontrolną stanowiło 35 zdrowych kobiet. U badanych wykonano oznaczenia aktywności AST, ALT, GTP, stężenia TGF-ß. Wiek pacjentek wynosił 43+/-7 lat, czas uzależnienia 8+/-6 lat, aktywność enzymów (U/l): AST 32,88+/-32,95, ALT 29,76+/-24,48, GTP 57,21+/-128,4 U/l. Stężenie TGFß było znamiennie wyższe u kobiet z ZZA wobec kobiet zdrowych (683,45 vs 69,18; p=0,028). Dalszego wyjaśnienia wymaga prognostyczna wartość przydatność TGF-ß jako markera aktywności i chorób przebiegających z włóknieniem

Body Composition Analysis in Regular Winter Swimmers and People Who do Not Use this Form of Recreation

Introduction: Winter swimming is a form of physical recreation that involves bathing in cold water during winter. The aim of the study was to analyse the body composition in people who regularly take baths in ice-cold water. Material and methods: The study included 20 men. Half of them (mean age 27.7 ± 7.1 years) were regularly taking baths in cold water (winter swimmers) at least for a year, while the rest (mean age 27.0 ± 4.0 years) had never performed such a treatment (controls). In each subject, a body composition profile was evaluated, including: body mass index (BMI), body mass (BM kg), body fat percentage (BF%), fat mass (FM kg), fat-free mass (FFM kg), the fat mass-to-fat-free mass ratio (FM/FFM%), total body water (TBW% and TBW kg) and muscle mass (MM% and MM kg). The measurements were taken using the body composition analyser Tanita - BC 418 MA, which employed the BIA (Bioelectrical Impedance Analysis) method, and via anthropometric measurements. Results: The BMI value among the winter swimmers was significantly higher than among people not practising winter swimming. Moreover, in the winter swimmers, higher BF % and FM/FFM% ratio values, as well as a lower MM% value were found, as compared with the controls. Conclusions: The obtained results suggest that the choice of bathing in cold water as a form of recreation may depend on the content of the adipose tissue. The tissue constitutes an insulating layer which efficiently protects overweight people from an excessive heat loss.Wstęp: Morsowanie stanowi formę rekreacji ruchowej, która polega na korzystaniu z kąpieli w zimnych akwenach wodnych w okresie zimowym. Celem pracy była analiza składu ciała u osób regularnie zażywających lodowatych kąpieli. Materiał i metody: Badaniami objęto 20 mężczyzn, z których połowa (śr. wieku 27,7 ± 7,1 lat) co najmniej od roku regularnie korzystała z zimnych kąpieli (morsy), podczas gdy pozostali (śr. wieku 27,0 ± 4,0 lat) nigdy nie stosowali tego typu zabiegów (kontrola). U każdego z badanych oznaczono skład ciała: indeks masy ciała (BMI), masę ciała (BM kg), procentową zawartość tkanki tłuszczowej w organizmie (BF%), masę tkanki tłuszczowej (FM kg), beztłuszczową masę ciała (FFM kg), stosunek masy tkanki tłuszczowej do beztłuszczowej masy ciała wyrażony w procentach (FM/FFM%), całkowitą zawartość wody w organizmie (TBW kg i TBW%) oraz masę i procentową zawartość tkanki mięśniowej (MM kg i MM%). Wyniki uzyskano przy użyciu analizatora składu ciała Tanita - BC 418 MA, w oparciu o metodę BIA (analizę impedancji bioelektrycznej) oraz wykonując pomiary antropometryczne. Wyniki: Wartość BMI w grupie morsów była istotnie statystycznie wyższa niż u osób niepraktykujących zimowych kąpieli. U morsów zauważono ponadto wyższą niż w grupie kontrolnej wartość BF% oraz stosunek FM/FFM% oraz wyższą wartość MM%. Wnioski: Uzyskane w niniejszej pracy wyniki pozwalają przypuszczać, że o wyborze kąpieli w zimnej wodzie, jako formie rekreacji może decydować zawartość tkanki tłuszczowej. Tkanka ta stanowi warstwę izolującą, skutecznie chroniącą osoby z nadwagą przed nadmierną utratą ciepła i wychłodzeniem

Analiza składu ciała osób regularnie korzystających z kąpieli w zimnej wodzie oraz osób niekorzystających z tej formy rekreacji

Introduction: Winter swimming is a form of physical recreation that involves bathing in cold water during winter. The aim of the study was to analyse the body composition in people who regularly take baths in ice-cold water.Material and methods: The study included 20 men. Half of them (mean age 27.7 ± 7.1 years) were regularly taking baths in cold water (winter swimmers) at least for a year, while the rest (mean age 27.0 ± 4.0 years) had never performed such a treatment (controls). In each subject, a body composition profile was evaluated, including: body mass index (BMI), body mass (BM kg), body fat percentage (BF%), fat mass (FM kg), fat-free mass (FFM kg), the fat mass-to-fat-free mass ratio (FM/FFM%), total body water (TBW% and TBW kg) and muscle mass (MM% and MM kg). The measurements were taken using the body composition analyser Tanita - BC 418 MA, which employed the BIA (Bioelectrical Impedance Analysis) method, and via anthropometric measurements.Results: The BMI value among the winter swimmers was significantly higher than among people not practising winter swimming. Moreover, in the winter swimmers, higher BF % and FM/FFM% ratio values, as well as a lower MM% value were found, as compared with the controls.Conclusions: The obtained results suggest that the choice of bathing in cold water as a form of recreation may depend on the content of the adipose tissue. The tissue constitutes an insulating layer which efficiently protects overweight people from an excessive heat loss.Wstęp: Morsowanie stanowi formę rekreacji ruchowej, która polega na korzystaniu z kąpieli w zimnych akwenach wodnych w okresie zimowym. Celem pracy była analiza składu ciała u osób regularnie zażywających lodowatych kąpieli.Materiał i metody: Badaniami objęto 20 mężczyzn, z których połowa (śr. wieku 27,7 ± 7,1 lat) co najmniej od roku regularnie korzystała z zimnych kąpieli (morsy), podczas gdy pozostali (śr. wieku 27,0 ± 4,0 lat) nigdy nie stosowali tego typu zabiegów (kontrola). U każdego z badanych oznaczono skład ciała: indeks masy ciała (BMI), masę ciała (BM kg), procentową zawartość tkanki tłuszczowej w organizmie (BF%), masę tkanki tłuszczowej (FM kg), beztłuszczową masę ciała (FFM kg), stosunek masy tkanki tłuszczowej do beztłuszczowej masy ciała wyrażony w procentach (FM/FFM%), całkowitą zawartość wody w organizmie (TBW kg i TBW%) oraz masę i procentową zawartość tkanki mięśniowej (MM kg i MM%). Wyniki uzyskano przy użyciu analizatora składu ciała Tanita - BC 418 MA, w oparciu o metodę BIA (analizę impedancji bioelektrycznej) oraz wykonując pomiary antropometryczne.Wyniki: Wartość BMI w grupie morsów była istotnie statystycznie wyższa niż u osób niepraktykujących zimowych kąpieli. U morsów zauważono ponadto wyższą niż w grupie kontrolnej wartość BF% oraz stosunek FM/FFM% oraz wyższą wartość MM%.Wnioski: Uzyskane w niniejszej pracy wyniki pozwalają przypuszczać, że o wyborze kąpieli w zimnej wodzie, jako formie rekreacji może decydować zawartość tkanki tłuszczowej. Tkanka ta stanowi warstwę izolującą, skutecznie chroniącą osoby z nadwagą przed nadmierną utratą ciepła i wychłodzeniem

Ocena Stężenia Transformującego Czynnika Wzrostu (Tgf-ß) W Surowicy Krwi Kobiet Uzależnionych Od Alkoholu

Alcohol disease is one of the most significant factors for development of fibrosing of the liver Fibrosing process is related to reconstruction of extracellular matrix and precedes the occurrence of cirrhosis. HSC activation is followed by production of ECM elements (2, 3, 5, 7, 8, 9, 10). In the course of fibrosing process, growth factors (mainly TGF, PDGF) and other cytokines responsible for storage, distribution and biological activity of ECM proteins, are involved (3, 11, 12,13). Among growth factors, TGF-β appears to be a key mediator in human fibrogenesis. In HSC TGF-β favors the transition to myofibroblast-like cells, stimulates the synthesis of ECM proteins, and inhibits their degradation. Liver fibrosis is a result of chronic damage to the liver conjunction with the accumulation of ECM proteins, which is a characteristic of most types of chronic liver diseases.Material and methods. Serum alanine aminotransferase (ALT), aspartate aminotransferase (AST), gammaglutamyltransferase (GTP) transforming growth factor beta (TGF-B) were investigated during this study. Study group consists of 40 inpatients treated in Inpatients Clinic in Toruń. Control group consists of 35 healthy women.Results. Mean age of females in the study group was 43+/-7 yrs, length of dependence 8+/-6 yrs, AST 32,88+/- 32,95, ALT 29,76+/-24,48, GTP 57,21+/-128,4 U/l. The concentration of TGF-β was significantly higher in alcohol dependent female group compared to the healthy subjects (683,45 vs 69,18; p=0,028).Conclusions`. These results imply that prolonged alcohol abuse leads to an increase of concentration of TGF-β as a result of hepatic cirrhosis.Choroba alkoholowa jest jednym z czynników o największym znaczeniu dla rozwoju włóknienia wątroby. Patomechanizm włóknienia wątroby jest taki sam niezależnie od etiologii, próbuje się wiec prowadzić próby monitorowania przebiegu patologii wątroby wyrażanej również jako włóknienie tego narządu u osób nadużywających alkoholu poprzez oznaczanie stężenia niektórych składników macierzy pozakomórkowej(extracellular matrix - ECM) lub produktów ich metabolizmu we krwi.Wielopłaszczyznowość i złożoność czynników biorących udział, leżących u podstaw tak procesu włóknienia jak i regeneracji powoduje poszukiwanie wskaźników najlepiej oddających diagnostycznie stan zaawansowania schorzenia.Spośród wielu cytokin wpływających na aktywacje HSC wydaje się największe przypisuje się TGF-ß (transforming growth factor ß)Celem niniejszej pracy była ocena stężenia TGF-ß u pacjentek z zza i próba oceny jego użyteczności diagnostycznej w ocenie stanu wątroby u osób z zza . Badaniami objęto grupę 40 kobiet z zza leczonych w WOTUiW(Wojewódzki Ośrodek Terapii Uzależnień i Współuzależnień) w Toruniu.Badane kobiety nie były uzależnione od innych prócz alkohol( z wyjątkiem nikotyny) substancji psychoaktywnych; średni wiek 43 lata, średni czas uzależnienia 8 lat. Grupę kontrolną stanowiło 35 zdrowych kobiet. U badanych wykonano oznaczenia aktywności AST , ALT, GTP, stężenia TGF-ß.Wiek pacjentek wynosił 43+/-7 lat, czas uzależnienia 8+/-6 lat, aktywność enzymów (U/l): AST 32,88+/-32,95, ALT 29,76+/-24,48 , GTP 57,21+/-128,4 U/l. Stężenie TGFß było znamiennie wyższe u kobiet z ZZA wobec kobiet zdrowych (683,45 vs 69,18; p=0,028).Dalszego wyjaśnienia wymaga prognostyczna wartość przydatność TGF-ß jako markera aktywności i chorób przebiegających z włóknieniem