Economic base in urban regeneration process in postindustrial cities

Polish cities are constantly changing, and in view of the rapid socio-economic and political changes are naturally faced with many new problems. As a result of the wave of political and economic changes which took place after 1989, many Polish cities faced not only the challenge of adapt their spaces to the changing conditions and needs of the residents, but also that of adapting their competencies and skills to changing requirements and needs of the labour market. Problems of unemployment, with their associated long-term problems of poverty and social exclusion, as well as a lack of local community engagement in public life worsened the plight of many former industrial cities. Revitalization of the regeneration processes, designed to lead portions or entire cities out of the crisis, seems to be the ideal tool to improve the situation of decaying industrial cities. This article attempts to identify the key components in the revitalization and regeneration processes available to such cities, in particular their economic bases and the opportunities offered by such processes.Polskie miasta ulegają ciągłym przemianom, a w dobie intensywnych przemian społeczno-gospodarczych i politycznych borykają się z wieloma problemami. Wskutek przemian polityczno-gospodarczych po 1989 r. wiele miast poprzemysłowych stanęło przed wyzwaniem dostosowania nie tylko ich przestrzeni do zmieniających się uwarunkowań i potrzeb mieszkańców, ale także przed wyzwaniem dostosowania kompetencji i umiejętności pracowników do zmieniających się wymagań i potrzeb rynku pracy. Problemy bezrobocia, w tym długotrwałego, ubóstwa, marginalizacji społecznej oraz te związane z brakiem aktywności lokalnej społeczności w życiu publicznym powodują trudną sytuację wielu miast poprzemysłowych. Rewitalizacja jako proces naprawczy, wyprowadzający fragmenty lub całe miasta z sytuacji kryzysowej wydaje się idealnym narzędziem poprawy sytuacji miast poprzemysłowych. Niniejszy artykuł stanowi próbę identyfikacji kluczowych związków przemian gospodarki miast poprzemysłowych, szczególnie ich bazy ekonomicznej i procesu rewitalizacji

Partycypacja społeczna

Publikacja finansowana ze środków funduszy norweskich oraz środków krajowych w ramach projektu „EkoMiasto. Kształcenie na rzecz zrównoważonego, inteligentnego i partycypacyjnego rozwoju miast” (FSS/2014/HEI/W/0081)

Problems and Challenges Involved in Using Integrated Urban Development Planning Tools. Example of a Development Strategy and Revitalisation Programmes

Polish cities are changing constantly and, in the age of intense socio-economic, environmental and political transformation, they have to cope with many problems and challenges. In order to successfully solve the problems and challenges facing cities, local government units should apply integrated strategic management tools. Development processes (including revitalisation) can be directed using a range of tools. Local authorities responsible for the monitoring of development in territorial self-government units, such as cities, have at their disposal a wide range of development policy instruments and can actively shape development processes. Urban development strategies and revitalisation programmes are among the key tools of integrated management and planning used in Polish cities. They are integrated development programmes covering all aspects of city operations (social, economic, spatial-environmental, and technical). However, putting them in place faces a number of problems and challenges when they are drafted and implemented. Problems and challenges can be divided into three key groups of barriers: systemic barriers, social capital barriers, and information and communication barriers. The purpose of this article is to identify and characterize two key instruments of integrated urban development planning and management (namely, the city development strategy and revitalization program). This paper also attempts to identify the key issues and challenges involved in using tools such as the integrated development strategy and revitalisation programme in urban development management by local authorities

Monitoring i ewaluacja procesów rewitalizacji miast

Miasta ulegają jednak ciągłym przemianom, a współcześnie – w okresie intensywnych, dynamicznych zmian geopolitycznych i społeczno-gospodarczych – borykają się z wieloma problemami. Odradzające się w okresie transformacji ustrojowej samorządy terytorialne znalazły się w sytuacji, w której w interesie mieszkańców należało podjąć kompleksowe działania na rzecz rozwoju miasta, rewitalizacji. Rewitalizacja jest procesem zintegrowanym, stanowiącym połączenie działań o charakterze przestrzennym, środowiskowym, technicznym, z programami ożywienia gospodarczego i społecznego zdegradowanych przestrzeni miast. Władze lokalne dysponują szeroką paletą instrumentów w zakresie polityki rewitalizacyjnej i mogą aktywnie kształtować proces rewitalizacji. Jednak szczególne znaczenie dla planowania i koordynacji działań rewitalizacyjnych ma system monitoringu i ewaluacji. Monitoring i ewaluacja są kluczowymi instrumentami w zarządzaniu procesami rewitalizacji. Celem rozdziału jest przedstawienie monitoringu i ewaluacji jako jednych z kluczowych instrumentów będących w dyspozycji jednostek samorządu terytorialnego, służących planowaniu i stymulowaniu procesów rewitalizacji polskich miast. W rozdziale zaprezentowano zarówno zasady jak i kryteria budowania systemów monitoringu i ewaluacji w programach rewitalizacji wraz z ich praktycznym zastosowaniem

Dziedzictwo kulturowe i tożsamość miasta

Publikacja finansowana ze środków funduszy norweskich oraz środków krajowych w ramach projektu „EkoMiasto. Kształcenie na rzecz zrównoważonego, inteligentnego i partycypacyjnego rozwoju miast” (FSS/2014/HEI/W/0081)

Tożsamość i wizerunek dużego miasta wobec międzynarodowej mobilności osób dobrze wykształconych. Przykład Łodzi w oczach studentów łódzkich uczelni

Współczesne miasta cechuje coraz większa podatność na zjawiska zachodzące w ich bliższym i dalszym otoczeniu. Największe znaczenie wydaje się mieć zjawisko globalizacji Gospodarki, a przede wszystkim zwiększona mobilność kapitału oraz ludzi. Miasta zaczy-nają konkurować o przyciągnięcie czynników najbardziej atrakcyjnych z punktu widzenia ich rozwoju. Do takich czynników należy zaliczyć między innymi kapitał ludzki, uosabiany w grupie osób najlepiej wykształconych i najbardziej kreatywnych. Innymi słowy, miasta konkurują, niemal bezpośrednio, o kapitał ludzki, a współcześnie o ich konkurencyjności decydują czynniki niepowtarzalne dla konkretnych miejsc – przywiązanie do miasta, zaufa-nie, specyficzna historia, architektura, tożsamość, marka i wizerunek. Celem artykułu jest zaprezentowanie wyników dwóch edycji badań marketingowych poświęconych wizerunkowi i tożsamości Łodzi, przeprowadzonych w odstępie czterech lat wśród studentów największych łódzkich uczelni publicznych. W artykule zaprezentowano jak bardzo studenci oraz przyszli absolwenci, jako jedna z najbardziej mobilnych grup społecznych, utożsamiają się z miejscem swojego studiowania, jakie elementy łódzkiej przestrzeni wpływają na ich miejską tożsamość oraz jak tożsamość i wizerunek Łodzi warunkują ich decyzje o pozostaniu lub opuszczeniu miasta po zakończeniu studiów

Synthesis and in vitro antiproliferative activity of novel (4-chloro- and 4-acyloxy-2-butynyl)thioquinolines

The series of new acetylenic thioquinolines containing propargyl, 4-chloro-2-butynyl, and 4-acyloxy-2-butynyl groups have been prepared and tested for antiproliferative activity in vitro against human [SW707 (colorectal adenocarcinoma), CCRF/CEM (leukemia), T47D (breast cancer)] and murine [P388 (leukemia), B16 (melanoma)] cancer lines. Most of the obtained compounds exhibited antiproliferative activity, especially compounds 8, 12, and 21 showed the ID50 values ranging from 0.4 to 3.8 μg/ml comparable to that of cisplatin used as reference compounds

Raport z badań. Łódź w oczach studentów łódzkich publicznych uczelni wyższych. IV edycja (2009-2010)

Mamy zaszczyt zaprezentować Państwu wyniki IV edycji badań wizerunku Łodzi w oczach studentów, kształcących się w funkcjonujących w mieście publicznych uczelniach wyższych. Badania przeprowadzone zostały przez Studenckie Koło Naukowe SPATIUM działające przy kierunku „Gospodarka przestrzenna” na Wydziale Ekonomiczno-Socjologicznym Uniwersytetu Łódzkiego. Prezentowane elementy raportu prezentują kwestie istotne z punktu widzenia procesu zarządzania miastem, szczególnie w kwestii budowania pozytywnego wizerunku oraz marki Łodzi. Łódź, jako znaczący ośrodek akademicki w Polsce, poprzez politykę prowadzoną przez władze lokalne powinna przyciągać kreatywną młodzież, która może stać się motorem rozwoju miasta. Prezentowane badanie przeprowadzone na próbie blisko 2500 osób studiujących na sześciu łódzkich publicznych uczelniach wyższych, pozwalają na wykorzystanie prezentowanych wyników w pracach władz samorządowych oraz instytucji zajmujących się promocją miasta. Możliwość wykorzystania w działaniach promocyjnych wynika również z charakteru pytań, które poruszały tematykę sposobów promowania miasta, perspektyw jego rozwoju, pozytywnych i negatywnych stron mieszkania i studiowania w Łodzi, czy tożsamości lokalnej. Wyniki badań pokazują, gdzie młodzież akademicka spędza czas wolny oraz czy zamierza związać swoje życie prywatne i zawodowe z Łodzią także po ukończeniu studiów. Wyniki raportu mogą także zostać wykorzystane w przedsięwzięciach promujących poszczególne uczelnie wyższe, ponieważ uzyskane w badaniach dane, dają podstawy do wnioskowania o zasięgu oddziaływania Łodzi jako ośrodka akademickiego na bliższe i dalsze otoczenie. Część raportu dotycząca sfery promocji Łodzi pozwala stwierdzić, że studenci jako użytkownicy miasta narzekają na brak rzetelnej i pełnej informacji o wydarzeniach dotyczących Łodzi. Ważną informacją płynącą z badań jest fakt, że Łódź mimo faktu bycia wiodącym ośrodkiem miejskim całej aglomeracji (utożsamianej w badaniu z zasięgiem przestrzennym Łódzkiego Obszaru Metropolitalnego), postrzegana jest jako jednostka terytorialna, która w działaniach promocyjnych pomija potencjał drzemiący winnych gminach tego obszaru oraz województwa łódzkiego. Takie podejście władz lokalnych przekłada się również na postrzeganie działań promujących Łódź, jako konkurencyjnych w stosunku do polityk prowadzonych w innych miastach aglomeracji łódzkiej. W obszarze dotyczącym atutów i barier a także szans rozwoju społecznogospodarczego miasta studenci określili Łódź jako miasto, które ma szanse na rozwój, ale nie zawsze te szanse są odpowiednio wykorzystywane. Wskazali oni takie dziedziny, którymi Łódź może się poszczycić i potraktować je jako przewagi konkurencyjne. W tym kontekście Łódź postrzegana jest przede wszystkim jako ośrodek naukowo-akademicki oraz miasto kultury i rozrywki. Jako słabe strony miasta wskazywane zostały natomiast niska jakość środowiska naturalnego oraz niska jakość usług w zakresie komunikacji publicznej. Wśród elementów pozwalających na wzmocnienie marki Łodzi najczęściej wskazuje się jej położenie geograficzne, najrzadziej natomiast politykę władz samorządowych. Co ciekawe wśród głównych barier rozwoju studencie najczęściej wskazywali postrzeganie Łodzi jako miasta: bez perspektyw rozwoju, bez wypracowanej i realizowanej strategii rozwoju, z mieszkańcami bez poczucia własnej wartości, z niewystarczającą promocją oraz niewłaściwą polityką władz samorządowych. Powyższe wnioski wzmacnia przy tym fakt konfrontacji postrzegania Łodzi na tle innych dużych miast w Polsce. Tożsamość miasta i łódzkie miejsca spotkań to obszar badań, który pozwala na ocenę identyfikacji respondentów z Łodzią. Według badanych wizerunek Łodzi w znacznym stopniu opiera się o stwierdzenie, że „Łódź jest miastem ulicy Piotrkowskiej”, podobną siłę ma stwierdzenie, że „Łódź to miasto zniszczonych kamienic”. Najmniej Łódź kojarzy się studentom z innowacjami. Badani wskazywali również wydarzenia kulturalne, które kojarzą się z Łodzią. Najpopularniejszym wskazaniem był Festiwal Camerimage oraz Festiwal Dialogu Czterech Kultur, najniższym odsetkiem wskazań charakteryzowały się międzynarodowe targi Regiony Turystyczne „Na Styku Czterech Kultur”. Ankietowani za symbole Łodzi uznali ulicę Piotrkowską oraz Manufakturę wraz z pałacem Izraela Poznańskiego. Obok symboli Łodzi pojawiły się również deklaracje co do najczęstszych miejsc spotkań studentów. Podobnie jak w przypadku symboli miasta zdecydowana większość respondentów wskazała ulicę Piotrkowską i Manufakturę. Należy stwierdzić, że żacy rzadko potrafią wskazać inne, wartościowe z punktu widzenia tożsamości, miejsca w Łodzi. W obszarze perspektyw życia i pracy studentów w aglomeracji łódzkiej po zakończeniu studiów wśród respondentów dominowała odpowiedź, że pozostaną oni w Łodzi bądź w jej otoczeniu. Motywami takich decyzji w większości przypadków była rodzina i przyjaciele mieszkający w Łodzi. Niepokoi fakt, że jedynie 25% ankietowanych wskazywało jako powód do pozostania w Łodzi rozwinięty rynek pracy. Wśród respondentów pojawiały się stwierdzenia, że Łódź jest miastem tanim i dobrym miejscem „na start”. Studenci zostali również zapytani o kierunki swoich migracji, gdzie najczęstszym wskazaniem był wyjazd za granicę, natomiast wśród miast rodzimych dominowały Kraków, Warszawa i Wrocław. Analizując przyczyny wyjazdu poza aglomerację łódzką wskazywano lepsze warunki bytowe oraz możliwości znalezienia pracy, respondentów przyciągała również atrakcyjność danego miejsca. W skutek dużego zainteresowania badaniami wizerunku miasta Łodzi wśród studentów, Koło Naukowe SPATIUM postanowiło przeprowadzić podobne badanie o charakterze kontrolnym wśród innych jej mieszkańców i użytkowników. Prezentowany raport zawiera więc suplement, stanowiący analizę ponad 260 ankiet przeprowadzonych wśród mieszkańców i użytkowników Łodzi podczas dwóch kolejnych edycji Festiwalu Nauki, Techniki i Sztuki w Manufakturze (2009 i 2010). Wyniki tego badania stanowią ciekawe uzupełnienie analiz studenckich, dając podobny obraz miasta Łodzi w oczach jej mieszkańców i użytkowników. Niniejszy raport jest materiałem, który powinien stać się podstawą decyzji zarządzających Łodzią. Stanowi on bardzo cenne źródło informacji o działaniach jakie należy podejmować, aby poprawić wizerunek i wypromować markę Łodzi. Liczymy, że badania Studenckiego Koła Naukowego SPATIUM staną się inspiracją dla przemian i dalszego rozwoju Łodzi. Wierzymy również, że wyniki kolejnych edycji badań staną się narzędziem wykorzystywanym w polityce rozwoju lokalnego Łodzi.Najważniejszymi współcześnie czynnikami rozwoju gospodarczego pozostają niewątpliwie wiedza i kapitał intelektualny. Słusznie dostrzegł Peter Drucker, że ludzkość funkcjonuje w czasach, w których na pierwszym planie stawia się porządek ekonomiczny, w którym to wiedza, a nie praca, surowce lub kapitał, jest kluczowym zasobem.1 Dzisiejsza gospodarka to gospodarka zasobów niematerialnych, gdzie informacja, wiedza i innowacja stały się kluczem dla zrozumienia mechanizmów rozwoju gospodarczego. W konsekwencji, dominującą siłą napędową postępu społeczno-gospodarczego stała się zdolność do ciągłego uczenia się i podnoszenia swoich kwalifikacji, zdobywania nowych umiejętności oraz ich transformacji w innowacje. Z powyższych powodów kluczem dla rozwoju miast i regionów jest w coraz większym stopniu fakt chęci zamieszkiwania w nich ludzi wykształconych, przedsiębiorczych i utalentowanych. Koncentracja kapitału ludzkiego staje się niejednokrotnie znacznie ważniejszym czynnikiem rozwojowym niż koncentracja przedsiębiorstw. Innymi słowy należy odpowiedzieć na pytanie, dlaczego ludzie dobrze wykształceni i kreatywni koncentrują się w wybranych miejscach przestrzeni. Jak bowiem zauważył Richard Florida, naukowcy poświęcili wiele uwagi czynnikom lokalizacji przedsiębiorstw, zaniedbując przy tym badanie przyczyn lokalizacji ludzi.2 W takich warunkach funkcjonują współczesne miasta i między innymi z tego powodu coraz większego znaczenia nabiera zagadnienie wizerunku miast jako jednego z podstawowych źródeł tworzenia ich przewagi konkurencyjnej. Każda jednostka terytorialna może osiągnąć tę przewagę na bazie uwarunkowań endogenicznych oraz historycznej akumulacji zasobów, wyróżniających dane miejsce w przestrzeni oraz określających jego specyficzność. Wizerunek w tym kontekście należy rozumieć jako zespół cech charakterystycznych, które będą wyróżniać określoną jednostkę spośród wielu regionów, czy miast, a zarazem przyciągać i zachęcać swoją indywidualnością. Jak podkreślili Ph. Kotler et al., po raz pierwszy w historii nawet najmniejsze europejskie miasto może podjąć konkurencję na skalę międzynarodową, podejmując wyzwanie rozwoju czegoś unikalnego i nadzwyczajnego, na bazie własnego genius loci.3 Wizerunek jest czymś subiektywnym, odnoszącym się do konkretnych osób, będących jego odbiorcami, jednak to właśnie te subiektywne spostrzeżenia, wyobrażenia, opinie i sądy są czynnikami, które niejednokrotnie w procesie podejmowania decyzji zastępują informacje obiektywne.4 Wykreowanie silnej pozytywnej marki miasta jest dziś istotnym czynnikiem budowania jego przewagi konkurencyjnej. Niewątpliwie to właśnie m. in. wizerunek wpływa i kształtuje tożsamość mieszkańców i użytkowników miasta, co związane jest z umacnianiem poczucia więzi z daną przestrzenią. Wzrost zainteresowania kreowaniem pozytywnego wizerunku miasta powinien wynikać także z uświadomienia sobie, że zakres porównań polskich miast jako miejsc atrakcyjnych do inwestowania i zamieszkania nieustannie rośnie w wyniku procesów towarzyszących globalizacji i integracji gospodarczej. W dużej mierze to właśnie wizerunek miasta jest elementem wspomagającym rozwój i procesy jego internacjonalizacji. Postrzeganie miasta jest oparte na jego tożsamości, a więc zespole cech, które odróżniają je od innych w kraju, w Europie, na świecie. Z punktu widzenia skutecznego zarządzania jednostką terytorialną, określenie jej tożsamości jest bardzo istotne, ponieważ stanowi podstawę do podejmowanych działań, zmierzających do kreowania pozytywnego wizerunku. Wizerunek miasta jest efektem zachowań i podejmowanych w nim działań, ale nie jest to pojęcie statyczne; obraz miasta ulega zmianie wraz ze zmianą poglądów i upodobań. Image ma duże znaczenie w procesie podejmowania decyzji. Jest to często element decydujący przy wyborze docelowego miejsca zamieszkania, czy też otoczenia dla inwestycji. Nie jest on kreowany wyłącznie przez specjalistów marketingowych, ale również przez samych uczestników promocji miasta: władze lokalne, mieszkańców oraz przedsiębiorstwa. Duże znaczenie dla kształtowania wizerunku mają również poszczególne subprodukty miejskie (np. mieszkaniowy, inwestycyjny, turystyczny, kulturalny, akademicki). Uznając studentów za członków grupy społecznej, która swoją wiedzą, doświadczeniem i kompetencjami jako „klasa kreatywna”, w największym stopniu przyczyniać się będzie do budowania dobrobytu polskich regionów i miast, należy ich traktować jako kluczowy czynnik rozwoju. Łódź i aglomeracja łódzka to jeden z największych ośrodków akademickich w Polsce. Ważne jest jednak, czy miasto jedynie kształci przyszłych absolwentów, czy też stwarza warunki ich rozwoju w przyszłości oraz czy oferuje korzyści niespotykane w innych miejscach. Mając na uwadze, że Łódź jako jedno z największych polskich miast ma ambicje metropolitalne, nie sposób wyobrazić sobie jej rozwoju bez obecności najbardziej wartościowego kapitału ludzkiego – studentów i przyszłych absolwentów uczelni wyższych. Wychodząc z tego założenia, członkowie Studenckiego Koła Naukowego Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Łódzkiego SPATIUM od 2003 regularnie monitorują zmiany, jakie zachodzą w postrzeganiu Łodzi w oczach studentów łódzkich uczelni publicznych. Zakładając, że miasto to posiada istotny potencjał rozwojowy, jednak jego sukces w znacznym stopniu zależy od jego wizerunku (który można badać i który do pewnego stopnia można i należy kreować), już po raz czwarty oddają Państwu owoc swojej wielomiesięcznej pracy nad tym zagadnieniem