Frá orðum til athafna : gildi leiksins sem námsaðferð í samræmi við hugmyndafræði Hjallastefnunnar

Í lögum um leikskóla frá árinu 2008 er kveðið á um að starfshættir kennara skuli mótast af umburðarlyndi, jafnrétti, lýðræðislegu samstarfi, ábyrgð og sáttfýsi. Jafnframt er þar tekið fram að leikskólinn skuli leggja grundvöll að því að börn verði sjálfstæðir, virkir og ábyrgir þátttakendur í lýðræðisþjóðfélagi sem er í örri og sífelldri þróun (Lög um leikskóla nr. 90/2008). Hjallastefnan hefur þessi lög að leiðarljósi í starfi sínu og við gerð þessa verkefnis og val á leikjum í hugmyndamöppuna var tekið mið af þessum lögum. Hugmyndamöppunni er ætlað það hlutverk að skapa leiðir fyrir kennara í starfi sínu með ungum börnum og senntíma styrkja og ýta undir alla þroskaþætti barna. Hugmyndafræði Hjallastefnunnar er kynnt og þær lotur sem starfið byggir á og leikirnir í hugmyndamöppunni taka mið af. Rætt er um leikinn sem námsleið og færð rök fyrir því hvers vegna þeir leikir sem rötuðu í hugmyndamöppuna eru tilvaldir fyrir stúlkur annars vegar og drengi hins vegar. Leikirnir ættu að efla stúlkur og drengi og undirbúa þau til að vera þátttakendur í lýðræðis þjóðfélagi. Lykilorð: Hugmyndamappa

Nýliðinn : móttaka og þjálfun

Verkefnið er opið nemendum og starfsfólki Háskólans á AkureyriMóttaka nýs starfsmanns á vinnustað er vandasamt verk. Miklu máli skiptir að vel sé vandað til verksins. Við ráðningu nýliða er mikilvægt að byggja á markvissri starfsgreiningu og starfslýsingu þar sem settar eru fram kröfur til viðkomandi starfsmanns. Nýliðafræðsla er jafn mikilvæg í stórum sem smáum fyrirtækjum, þó svo að í raunveruleikanum gefi stærri fyrirtæki þessum málum meiri gaum. Markmið nýliðafræðslu er að miðla upplýsingum um fyrirtækjamenningu, starf og samskipti á vinnustað. Áður en nýliðaþjálfun hefst er nauðsynlegt að gera þarfagreiningu. Skilgreina þarf áhrif þjálfunar. Til að öðlast samkeppnisforskot á markaði og aðlaga sig breyttu umhverfi er mikilvægt að fyrirtæki hafi yfir hæfu starfsfólki að ráða, með viðeigandi þekkingu, færni og viðhorf. Vel þjálfaður starfsmaður laðar að sér viðskiptavini og eykur tryggð þeirra. Í ritgerð þessari eru greindar þær aðferðir sem Icelandair notar við að taka á móti nýju starfsfólki og þjálfa það. Markmiðið er að bera aðferðirnar sem fyrirtækið notar saman við fræðin sem kennd eru í mannauðsstjórnun. Leitast er við að svara hvort fyrirtækið sé á réttri leið eða hvort gera megi betur? Til að skoða þetta var sendur spurningalisti til starfsfólks Icelandair þar sem leitað var svara við spurningum sem snúa að móttöku og þjálfun nýliða. Úrtakshópurinn samanstóð af 56 einstaklingum sem valdir voru með slembiúrtaki. Könnunin var send með rafrænum hætti til starfsfólksins og svarhlutfallið var 32%. Icelandair vinnur markvisst eftir þjálfunaráætlun sem tekur á flestum þáttum er snúa að þeim störfum sem þar eru unnin. Könnunin leiddi í ljós að 88% svarenda voru ánægðir með móttöku á vinnustað en aðeins 66% fannst nægilega vel staðið að endurþjálfun. Lykilorð: Starfsmat, móttaka nýliða, þjálfunaraferðir, starfsþjálfun, mat á árangri

Almenningssamgöngur á landsbyggðinni. Er enn þá stuð í strætó?

Þetta verkefni fjallar um samninga þá sem Vegagerðin gerði fyrir hönd Innanríkisráðuneytisins við landshlutasamtök sveitarfélaga um almenningsakstur á landsbyggðinni. Markmið rannsóknarinnar er að greina hvort Innanríkisráðuneytið hafi náð þeim markmiðum sem sett voru í samninga við landshlutasamtök sveitarfélaganna. Rannsóknin var unnin sem tilviksrannsókn (e. Exploratory). Um er að ræða blandaða rannsóknaraðferð. Samningum Vegagerðarinnar og landshlutasamtakanna var safnað saman og þeir bornir saman auk þess sem spurningakönnun var send út til hlutaðeigandi aðila. Spurningakönnunin var send á öll landshlutasamtökin og er þar með þýðisrannsókn. Að auki voru tekin viðtöl við lykilaðila. Í rannsókninni voru markmið samninga Vegagerðarinnar og landshlutasamtakanna grunnur rannsóknarspurningarinnar en spurt var hvernig tilfærsla almenningssamgangna frá ríki til landshlutasamtaka hafi tekist með þeim samningum sem ríkivaldið gerði við landshlutasamtök sveitarfélaga. Leitast var við að svara því hvort markið samninganna hefðu náðst í lok samningstíma. Með réttu er hægt að segja að tilfærsla á almenningssamgöngum til landshlutasamtaka sveitarfélaganna hafi ekki gengið sem skyldi þó einhverjir þættir hafi verið viðunandi. Náðst hefur að nokkru leyti að búa til heildstætt samgöngukerfi sem þjónustar landsvæði þar sem flestir íbúar landsins búa og vinna. Íbúar landshlutanna eru almennt ánægðir með þjónustuna og landshlutanir hafa meiri tækifæri til að bregðast við kröfum og þörfum íbúa sinna. Sé það vilji samningsaðila að endurnýja samningana sem renna út um áramótin 2018-2019 er mikilvægt að endurskoða lagaumhverfið svo hægt sé að tryggja einkaleyfi landshlutasamtakanna. Mikilvægt er að nýir samningar innihaldi skýrari markmið og mælikvarða. Kostnaðarmeta þarf verkefnið og tryggja að samningsaðilar sitji ekki uppi með fjárhagslegar byrðar í lok samningstíma. Lykilhugtök: Almenningssamgöngur, nýskipan í ríkisrekstri, Vegagerðin, landshlutasamtök, einkaleyfi

„Við tökum ábyrgðina af þeim.“ Upplifun starfandi náms- og starfsráðgjafa í grunnskólum af sjálfstjórnun í námi á meðal nemenda

Tilgangur þessarar rannsóknar er að kanna hver upplifun náms- og starfsráðgjafa er af sjálfstjórnun í námi á meðal grunnskólanemenda. Við framkvæmd rannsóknarinnar var notast við eigindlega rannsóknaraðferð þar sem byggt er á viðtölum við sjö náms- og starfsráðgjafa sem allir starfa í grunnskólum á höfuðborgarsvæðinu. Allir viðmælendur rann¬sóknarinnar töldu mikilvægt að efla sjálfstjórn nemenda í námi og þannig stuðla að því að efla ábyrgð þeirra á eigin námi. Eins kom skýrlega fram að viðmælendur töldu grunnskólann gera of litlar námslegar kröfur til nemenda. Niðurstöður rannsóknarinnar sýna einnig fram á að viðmælendur koma með einum eða öðrum hætti að því að kenna þætti eins og markmiðasetningu, tímastjórnun og námstækni sem allt eru grundvallarþættir sjálfstjórnunar í námi. Enginn gerir það þó með markvissum hætti og aldrei þannig að allir nemendur skólans fái slíka þjálfun. Viðmælendur voru á þeirri skoðun að þau börn sem sýna fram á góðan námsárangur væru nemendur sem skipu¬leggja tíma sinn, leita eftir aðstoð þegar þörf er á og hafi oftast mikið á sinni könnu. Því má draga þá ályktun að þeirra daglega líf efli sjálfstjórn þeirra í námi ásamt því að þau búi yfir þeim þroska að geta lagt mat á námsframvindu sína. Allt eru þetta þættir sem einkenna einstaklinga sem teljast búa yfir góðri sjálfstjórnun í námi. Vonir standa til að niðurstöður rannsóknarinnar veiti innsýn í hver upplifun náms- og starfsráðgjafa í grunnskólum er hvað varðar hæfni nemenda til sjálfstjórnunar í námi og hver aðkoma þeirra er varðandi slíkan stuðning

Þriðju menningar börn : ávinningur og áskoranir í uppeldi utan upprunalands

Ein af afleiðingum hnattvæðingar eru auknir fólksflutningar á milli landa sem hefur haft í för með sér fjölgun þriðju menningar barna í heiminum. Þriðju menningar börn eru einstaklingar sem eyða stórum hluta fyrstu 18 ára ævi sinnar í öðru landi/löndum en þau koma upprunalega frá. Vegna reynslu sinnar búa þessir einstaklingar oft yfir meiri víðsýni og aðlögunarhæfni ásamt því að hafa öðlast einstakt menningarlegt sjónarhorn. Þessir einstaklingar geta þó einnig fundið fyrir rótleysi vegna skorts á tilfinningunni að tilheyra einni sérstakri menningu. Markmið þessarar ritgerðar er tvíþætt: Annars vegar að gera grein fyrir því hvað það er að vera þriðju menningar barn með fræðilegri samantekt og hins vegar að fá innsýn í áskoranir og ávinning foreldra þriðju menningar barna af uppeldi og aðlögun í íslenskri menningu/samfélagi. Helstu niðurstöður eru þær að viðmælendum finnst að ávinningur þeirra af því að ala börn sín upp utan upprunalands sé meiri en áskoranirnar. Þetta viðhorf viðmælenda virðist mega rekja til þess hvernig tekið hefur verið á móti þeim í íslensku samfélagi og hversu barn- og fjölskylduvænt það er. Lykilhugtök: Þriðju menningar börn, uppeldi, aðlögunOne of the consequences of globalization is the increase in migration between countries, which in turn has resulted in an increase in the number of third culture children in the world. Third culture children are individuals who spend a large part of the first 18 years of their lives in a different country/countries than they originally come from. Because of their experience, these individuals often possess broad-mindedness, adaptability, and a unique cultural perspective. However, these individuals may also feel rootless due to the lack of a sense of belonging to one particular culture. The aim of this research and thesis is twofold: on the one hand, to provide a theoretical account of what it is to be a third culture child, and on the other hand, to conduct semi-structured interviews for gaining insights into the challenges and benefits experienced by parents in relation to the upbringing and adaptation of their third culture children in Icelandic culture/society. A main finding of this research is that interviewees feel more benefits than challenges when it comes to raising their child outside their country of origin. This seems to have much to do with how the immigrant families have been welcomed in Icelandic society and how child-friendly it is. Key terms: Third culture children, upbringing, adaptatio

Iðja kvenna í kjölfar greiningar og meðferðar á brjóstakrabbameini

Tilgangur þessarar rannsóknar var að varpa ljósi á iðju og þátttöku kvenna í kjölfar greiningar og meðferðar á brjóstakrabbameini. Lagt var upp með rannsóknarspurninguna: Hver er upplifun kvenna sem greinst hafa með brjóstakrabbamein af eigin iðju og þátttöku í samfélaginu? Þátttakendur voru átta konur sem greinst höfðu með brjóstakrabbamein fyrir einu til sex árum, höfðu lokið meðferð og ekki notið þjónustu iðjuþjálfa. Allar konur á póstlista Samhjálpar kvenna fengu upplýsingar um rannsóknina og var boðin þátttaka. Til að svara spurningunni voru tekin viðtöl og stuðst við viðtalsramma bandaríska matstækisins Occupational Performance History Interview II (OPHI – II). Gögnin voru kóðuð og flokkuð og þannig urðu til eftirfarandi fimm þemu: lífsstefnan, hin líkamlega vera, eflandi aðstæður, fjölskyldulíf og úrræði í heilbrigðis- og félagskerfinu. Helstu niðurstöður rannsóknarinnar voru þær að allar konurnar upplifðu breytingar á daglegri iðju í kjölfar greiningar og meðferðar á brjóstakrabbameini. Niðurstöðurnar gáfu einnig til kynna að það að greinast með krabbamein var ekki eingöngu neikvætt fyrir konurnar, því lífstaktur og sýn þeirra á hvað skipti máli hafði breyst á jákvæðan hátt. Forgangsröðun verkefna breyttist og þær fóru að leggja meiri rækt við sjálfa sig, huguðu meira að heilsusamlegu líferni auk þess sem þessi erfiða lífsreynsla hafði gert þær að sterkari og sjálfstæðari einstaklingum. Það kom einnig í ljós að þátttaka í innihaldsríkri iðju skipti þær máli til að ná lífsfyllingu og stuðlaði að bættri andlegri og líkamlegri heilsu. Úrræði og stuðningur til uppbyggingar eftir hefðbundna læknismeðferð voru af skornum skammti. Í ljósi niðurstaðna rannsóknarinnar er þörf á eflingu og þróun á þjónustu iðjuþjálfa með það að markmiði að veita betri og markvissari þjónustu við konur með brjóstakrabbamein. Sérþekking iðjuþjálfa á mikilvægi iðju ásamt heildarsýn á aðstæður einstaklinga getur stuðlað að betri þjónustu við þennan hóp. Lykilhugtök: brjóstakrabbamein – breytingar á iðju – lífsstefna – eigindleg rannsókn – OPHI-II

Er þörf fyrir handbók á sviði mannauðsstjórnunar fyrir íslensk fyrirtæki og stofnanir?

Rannsókn þessari er ætlað að svara því hvort að mannauðsstjórar, starfsmannastjórar og þeir stjórnendur sem sinna stöfum á sviði mannauðsstjórnunar telji að þörf sé fyrir handbók á sviði mannauðsstjórnunar fyrir íslensk fyrirtæki og stofnanir. Lagðar voru spurningar fyrir þátttakendur sem gætu varpað ljósi á hvað aupplýsingar slík handbók ætti að innihalda, einnig voru þátttakendur spurðir að því hverjir væru æskilegir við gerð handbókarinnar þannig að það sem þar kæmi fram væri áreiðanlegt Í fræðilega hluta rannsóknarinnar er mannauðsstjórnun skilgreind, sagt frá hlutverki, framtíð og hver staða mannauðsstjórnunar er á Íslandi. Notast var við megindlega aðferðafræði við gerð rannsóknarinnar. Spurningalisti var birtur á lokuðu svæði hjá Flóru félagi mannauðsstjóra. Spurningalistinn var einnig sendur í tölvupósti til 159 stjórnanda fyrirtækja og stofnanna sem valdir voru af handahófi. Alls kláruðu 87 þátttakendur að svara spurningarlistanum og var svarhlutfallið 55%. Helstu niðurstöður rannsóknarinnar, eru að það virðist vera þörf fyrir því að handbók á sviði mannauðsstjórnunar fyrir íslensk fyrirtæki og stofnanir yrði gefin út. Flestir voru sammála um að slík handbók gæti gagnast þeim vel í stöfum sínum þá sér í lagi sem gagnvirkur vefur þar sem efni hennar er aðlagað íslenskum aðstæðum. Upplýsingar vefsins áttu að mati þáttakenda að vera unnar þverfaglega eða af starfandi mannauðsstjóra, fræðimanni, ráðgjafa og sérfræðingi í vinnusálfræði. Einungis voru 11% þátttakenda sem töldu ekki vera þörf á handbók á sviði mannauðsstjórnunar

Barnshugurinn er samþættur : greinargerð : þemanám og samþætting á landafræði við aðrar námsgreinar

Þetta verkefni var unnið til B.Ed. gráðu við Menntavísindasvið Háskóla Íslands. Verkefnið er tvíþætt; annars vegar er handbók og hins vegar greinargerð. Handbókin er hugmyndabanki að þemavinnu í landafræði og samþættingu við aðrar námsgreinar á miðstigi. Stuðst er við markmið Aðalnámskrár grunnskóla við gerð verkefnanna, en í greinargerðinni fjöllum við um fræðin á bak við mikilvægi fjölbreyttra kennsluaðferða og námsmats í skólastarfi sem þemanám tekur svo vel á. Fjölgreindarkenningunni og hugsmíðahyggjunni eru gerð góð skil í greinargerðinni, því þær styðja fjölbreytileika í námi sem fæst svo auðveldlega með skipulagningu á þemanámi

Að sinna sálfélagslegum þörfum einstaklinga með krabbamein og aðstandenda þeirra : könnun meðal hjúkrunarfræðinga á mikilvægi, færni og framkvæmd

Tilgangur rannsóknarinnar var að kanna meðal hjúkrunarfræðinga hversu mikilvægt þeim finnst að sálfélagslegum þörfum einstaklinga með krabbamein og aðstandenda þeirra sé sinnt, hvernig þeir meta eigin færni til þess og að lokum hvort þeir sinna þessum þörfum. Þetta er mjög verðugt viðfangsefni til rannsóknar þar sem þetta eru mjög mikilvægar þarfir sem lítið hafa verið rannsakaðar. Í úrtakinu voru allir hjúkrunarfræðingar á Handlækningadeild, Lyflækningadeildum I og II auk Kvennadeildar Fjórðungssjúkrahússins á Akureyri (FSA), alls 49 hjúkrunarfræðingar. Þátttakendur voru 27 og var því svarhlutfall 55,1%. Spurningalisti með opnum og lokuðum spurningum var lagður fyrir þátttakendur og var rannsóknaraðferðin í senn bæði megindleg og eigindleg. Stuðst var við mælitæki sem heitir: Psychosocial nursing intervention: Perceived importance and skill level. Við úrvinnslu gagna var notast við tölfræðiforritið SPSS. Helstu niðurstöður rannsóknarinnar voru að þátttakendur töldu mikilvægi þess að sinna sálfélagslegum þörfum mjög mikið en færni var ábótavant þó flestir teldu sig sinna þessum þörfum í einhverjum mæli. Enginn munur reyndist vera á niðurstöðum milli sjúklinga og aðstandenda hvað varðar mikilvægi, færni og framkvæmd. Þættir sem hjúkrunarfræðingar töldu letjandi voru vinnuálag, léleg mönnun og tímaleysi en hvetjandi þættir voru góð mönnun og nægur tími. Hjúkrunarfræðingarnir voru þeirrar skoðunar að fræðsluefni og grunnnám mætti bæta. Niðurstöðurnar eru í heildina jákvæðar og sýna að hjúkrunarfræðingar á FSA eru vakandi fyrir mikilvægi heildrænnar, fjölskyldumiðaðrar hjúkrunar. Lykilhugtök: Sálfélagslegar þarfir – Einstaklingur með krabbamein – Mikilvægi – Færni – Framkvæm