Editorial

EKSEN MFD’nin Aralık sayısının yayınlanmasından bu yana hem ülke hem de dünyadaki kritik gündemler, şehir planlama ve mimarlık alanında profesyoneller ve akademisyenler olarak söyleyecek çok sözümüz ve alacak çok sorumluluğumuz olduğunu göstermiştir. Öncelikle, 6 Şubat 2023 tarihi itibariyle meydana gelen depremler sırasında hayatlarını, yakınlarını ve evlerini kaybedenlere ve zarar gören herkese baş sağlığı ve geçmiş olsun dileklerimizi iletiyoruz. Deprem nedeniyle yaşadığımız kayıplar meslek alanlarımızın özellikle uygulama ve denetim sürecinin yeniden sorgulanmasını gerektirmektedir. Bununla birlikte etkilerini henüz yok edemediğimiz salgın koşulları, mevsim normallerinin yitirildiği ve gittikçe etkileri afetleşen iklim değişikliği, sosyal ve mekansal sorunları ile göç ve beraberinde gelişen kentsel dönüşüm süreçleri diğer önemli gündem maddeleri olmayı sürdürmektedir. Bu sayımız da benzer gündemlere değinmekte ve aynı zamanda ulaşım, altyapı, konut, koruma ve yapı malzemeleri gibi alanlarda da araştırmalar sunmaktadır. Bu sayı, sekiz araştırma makalesine ve üç derleme makaleye yer vermektedir. Dergimizin bu sayısı çeşitli uluslararası dizinler tarafından taranmaktadır. Ayrıca TRDizin başvurusu yapılmış ve değerlendirme sonucu beklenmektedir. Gelecek sayılarımız için uluslararası alan indekslerini hedeflemekteyiz ve özellikle İngilizce makalelere çağrımızı yenilemekteyiz. Son olarak, Eş-Editörler olarak bu sayının yayınlanmasında emeği geçen teknik yayın ekibimize, dergi kurullarımıza, hakemlerimize ve yazarlara teşekkür ederiz. Keyifli okumalar dileriz.Since the publication of the December issue of the EKSEN JFA, critical agendas both in the country and in the world have shown that as professionals and academics in the field of urban planning and architecture, we have a lot to say and a lot of responsibility to take. As a preliminary matter, we would like to extend our heartfelt condolences and wishes for a speedy recovery to those who have suffered losses of life, loved ones, and residences as a result of the earthquakes that occurred on February 6, 2023. The losses we have experienced due to the earthquake have necessitated a re-evaluation of our professions, particularly in regard to the application and inspection procedures. Nevertheless, epidemic conditions, the effects of which we have not yet been able to eliminate, climate change, where seasonal norms are lost and whose effects are increasingly catastrophic, social, and spatial problems, migration, and urban transformation processes that develop along with it continue to be other important agenda items. This issue also overlaps with similar agendas and also presents research in areas such as transportation, infrastructure, housing, preservation, and building materials. This issue includes eight research articles and three review articles. This issue of EKSEN JFA is indexed by several international indexes. We have also submitted the journal for evaluation by the TRDizin index and eagerly await the results. Our goal is to achieve recognition from international field indexes for our future issues and we strongly encourage submissions, especially in English. Finally, as Co-Editors, we would like to thank our technical editorial team, journal boards, referees, and authors who contributed to the publication of this issue. We hope you a pleasant read

Do it Yourself (DIY) Movement in Urban Space Production

Kentleşme çoğu zaman planlı gerçekleşse de kimi zaman çeşitli aktörlerin spontane müdahaleleri ile şekillenmektedir. Bu çalışma bunlardan ikincisi olan yani kentlerde kendiliğinden gerçekleşen küçük ölçekli uygulamaları ele almaktadır. Çalışmanın amacı ‘kendin yap kentleşmesi’ (DIY Urbanism) ya da ‘taktiksel kentleşme’ (Tactical Urbanism) adıyla bilinen bu hareketlerin örneklerini aktörleri ve amaçları açısından incelemek ve bu uygulamaların kentsel mekâna ve kentleşme sürecine etkilerini ortaya koymaktır. Bu amacı gerçekleştirebilmek için literatür taraması, medya araştırması, gözlem ve örnek inceleme araştırma teknikleri kullanılmıştır. Çalışmanın bulguları bu hareketlere dâhil olan aktörlerin mahalleliler, aktivist gruplar, kamu kurumları veya belediyeler, üniversiteler, özel girişimciler ve diğer şahıslar olduğunu göstermektedir. Bu uygulamaların en belirgin amaçları bir ihtiyacın giderilmesi, kentsel estetik veya sanat arayışı, şahsi veya ticari fayda sağlama ve çeşitli konularda verilen tepkiler olarak bulunmuştur. Kendin yap kentleşmesinin olumlu yanları kentsel mekânı daha yaşanabilir, yürünebilir ve kullanıcıya uygun hale getirme ve güzelleştirme olasılığının olması, kentleşme sürecine kullanıcıların doğrudan katılımını sağlaması ve pratik, uygulanabilir ve esnek çözümler getirmesi olarak saptanmıştır. Bunların yanında izinsiz eylemler olması ve kapsayıcı planlama kararlarıyla entegrasyon sorunları gibi olumsuz yanları da bulunmaktadır .Even though urbanism is usually realized within a plan, it is sometimes formed by spontanous interventions of various actors. This study deals with the second type that includes small scale practices spontaneously realized in cities. The aim of this study is to examine the examples of these movements, which are known as ‘do it yourself urbanism’ (DIY urbanism) or ‘tactical urbanism’, in terms of their actors and purposes and to put forward the effects of these practices on urban space and urbanism process. To manage this aim, research techniques including literature review, media search, observation and case studies are used. The findings of this study shows that the actors involved in these movements are local people, activist groups, public institutions or municipalities, universities, private entrepreneurs and other individuals. It is found that the main purposes of these practices are resolving a need, providing urban easthetics or art, taking advantage of private or commercial benefits and reacting to various issues. The positive aspects of do it yourself urbanism are determined as having the possibility of beautifying and making urban space more livable, walkable and user friendly, providing direct participation of users in urbanism process and proposing practical, implementable and flexible solutions. Besides, there are negative aspects such as being illegal activities and having integration problems with comprehensive planning decisions

Proximity to locally unwanted land uses as an indicator in environmental justice measurement through urban plans

This study aims at expanding the scope of environmental justice measurement by evaluating the development zones in urban plans besides existing settlements. Focusing on the proximities to locally unwanted land uses (LULUs) in Afyonkarahisar, Turkey, the distance-based measurement method of this study utilised geographic information systems (GIS). Case-based results indicate that the trend of environmental (in)justice is continued through the urban plan of Afyonkarahisar. The disadvantaged settlements in terms of LULU proximity have the highest proportion (29.7%) of the population whereas the advantaged settlements have the lowest proportion (8.7%). In the disadvantaged group, there are four urban settlements with 219,923 people whereas there are six development zones and no rural settlements with such high scores. The study emphasises the gradual measurement method by using weighted scores of multiple distances to all LULUs from urban, rural, existing, and proposed settlements rather than a fixed distance to a certain facility from existing urban settlements