Türkiye'de incir mozaik hastalığının olası etmenleri

Leaves from 58 fig tree accessions showing different severity of mosaic and necrotic symptoms were collected in 2 different regions of Turkey and analysed by transmission electron microscope (TEM) and RT-PCR to determine putative causal agents of fig mosaic disease (FMD). Ultrastructural studies showed that double membrane-bound bodies (DMBs) were mainly observed in the parenchyma and mesophyll cells of infected leaves of the cultivars Göklop and Morgüz and some seedlings showing only mosaic symptoms. These bodies were surrounded by a fibrillar matrix in most of the infected cells. Long, flexuous rod-shaped virus-like particles (LFPs) were also observed in vascular tissues of the Bursa Siyahı, Sarılop, Sarızeybek, and Yediveren cultivars, as well as seedlings that exhibited mosaic and necrotic symptoms together. Isometric virus-like particles (IVLPs) were mainly observed in mesophyll parenchyma cells of cv. Yeşilgüz, which showed very mild mosaic symptoms. Some phytoplasma-like bodies, as well as mosaic symptoms, were also observed in the phloem tissues of cv. Morgüz, Göklop, and Yediveren. These kinds of particles were not observed in the healthy plant leaves. RT-PCR analyses revealed that a PCR product of 3.0 kbp was obtained from virus-purified RNA of cvs. Bursa Siyahı, and Sarılop and an unknown cultivar (seedling) using degenerate fig-associated primers. When primers specific for FMD agent in Spain were used, a DNA fragment of 750 bp was amplified from cvs. Göklop and Yeşilgüz. However, no product was obtained by using DC-random primers.Türkiye’nin iki farklı bölgesinden toplanan ve farklı şiddetlerde mozaik ve nekrotik simptomlar gösteren 58 incir ağacından toplanan yapraklar, incir mozaik hastalığının olası etmenlerini saptamak amacıyla transmision elektron mikroskop çalışmaları ve RT-PCR yöntemi ile analiz edilmiştir. Ultrayapısal çalışmalar sonucu sadece mozaik simptomu gösteren Göklop, Morgüz çeşitleri ile bazı çöğürlerin infekteli yapraklarının parankima ve mezofil hücrelerinde çift membranla çevrelenmiş yapılar gözlenmiştir. İnfekteli hücrelerin çoğunda bu yapılar fibrilar matriks ile çevrelenmiştir. Bursa Siyahı, Sarılop, Sarızeybek, Yediveren çeşitleri ile bazı çöğürlerin iletim demetlerinde gözlenen uzun, kıvrımlı çubuk şeklindeki virus benzeri partiküller ise mozaik ve nekrotik simptomların birlikte görüldüğü durumlarda gözlenmiştir. Orta derecede mozaik simptomları gösteren Yeşilgüz çeşidinin mezofil parankima hücrelerinde ise izometrik şekilli virus benzeri yapılar saptanmıştır. Mozaik simptomu gösteren Morgüz, Göklop ve Yediveren gibi çeşitlerin floeminde bazı fitoplazma benzeri yapılar gözlenmiştir. Söz konusu bu yapıların sağlıklı bitki yapraklarında bulunmadıkları saptanmıştır. RT-PCR analizlerinde incir mozaik ile ilişkili dejenere primerler kullanıldığında infekteli örneklerden Bursa Siyahı, Sarılop ve çeşidi bilinmeyen çöğürlerden saflaştırılan RNA’larda 3,0 kb PCR ürünü saptanmıştır. İspanya’daki incir mozaik hastalığı etmenlerine karşı üretilen spesifik primerler kullanıldığında ise Göklop ve Yeşilgüz çeşitlerinde yaklaşık 750 bp büyüklüğünde bir DNA fragmenti saptanmış ancak DC-Random primerleri ile hiç bir ürün elde edilememiştir