Pokusi s početnom gustoćom sadnje poljskog jasena u Turskoj: desetogodišnji rezultati

Narrow-leaved ash (Fraxinus angustifolia subsp. oxycarpa Vahl.) is a source of valuable wood in Europe and plantations produce high yields in Turkey. Initial planting density plays an important role in plantation silviculture and affects the growth and quality of trees as well as establishment costs. This study aimed to determine the ten-year effects of initial planting density on tree growth and quality of narrow-leaved ash. In 2004, three replications of four initial planting densities (1111, 1667, 2500 and 3333 stem ha–1) were established in a randomized block design in Adapazarı, Turkey. After ten growing seasons, no mortality was seen in all of four planting densities. The initial planting density had no effect on mean stem diameter; however, with the initial planting density increase from 1111 to 3333 stem ha–1, mean tree height was significantly increased and live crown ratio decreased. The H/D ratios at planting densities of 2500 and 3333 stem ha–1 were 21% higher than at lower planting densities. Aboveground dry biomass increased with increasing initial planting density at the stand level, although individual tree sizes were similar. In general, tree form and branch characteristics were improved when initial planting density was increased. Results suggest that on lowland sites where intensive weed competition occurs, higher initial planting density at 2500‒3333 stems ha–1 is recommended for narrow-leaved ash plantations.Poljski jasen (Fraxinus angustifolia Vahl.) je izvor vrijednog drva u Europi, a plantaže poljskog jasena u Turskoj daju visoke prinose. Gotovo sve prirodne nizinske šume u kojima dominira poljski jasen pretvorene su u posljednjih 60 godina u čiste plantaže poljskog jasena u regiji Adaparazi, u kojoj se nalaze najveće šume ove vrste drveća. Potražnja za pilanskim trupcima velikih promjera je u stalnom porastu pa je stoga važno osigurati optimalnu gustoću sadnje. İz razloga što je početna gustoća sadnje najvažniji čimbenik koji određuje gustoću, rast i kvalitetu stabala, ophodnju i troškove gospodarenja na plantažama. Godine 2004. postavljen je dugotrajni pokus gustoće sadnje s četiri različite početne gustoće sadnje, koja je uključivala 1111, 1667, 2500 i 3333 stabala ha-1 u Akyazi-Adapazan, regiji Turske u kojoj su plantaže poljskog jasena česte. Sadnice poljskog jasena s golim korijenom starosti 1+0 (visine od 65 do 75 cm) proizvedene su u rasadniku Hendek i posađene u prosincu 2004. godine. Cilj ovog rada je utvrditi desetogodišnji utjecaj početne gustoće sadnje na rast i kvalitetu stabala (oblik stabla i karakteristike grana) poljskog jasena. Godine 2015., deset godina nakon sadnje, izmjerene su prsne visine, visine stabla, visine do najniže mrtve grane i najniže žive grane te maksimalni promjer živih i mrtvih grana, a nakon toga su izračunati omjer između visine i prsnog promjera, (H/D), omjer živih grana, volumen debla, kvocijenti oblika i nadzemne suhe biomase. Nakon deset godina rasta, nije primijećen mortalitet ni u jednoj od četiriju početnih gustoća sadnje. Početna gustoća sadnje nije imala nikakav učinak na srednji promjer debla; međutim, s porastom početne gustoće sadnje od 1111 na 3333 debla ha-1, srednji visina stabla je značajno porastao a omjer živih krošnji se smanjio. Omjeri H/D pri početnim gustoćama sadnje od 2500 i 3333 stabala ha-1 bili su 21% viši nego oni pri manjim gustoćama sadnje. Na nivou sastojine, nadzemna suha biomasa porasla je s porastom početne gustoće sadnje, premda su veličine pojedinih stabala bile slične. Općenito, oblik stabala i karakteristike grana su se poboljšale s porastom početne gustoće sadnje. Uz to, pošto je sklop krošanja kod početne gustoće sadnje od 2500 i 3333 stabala po hektaru bio potpuno sklopljen, rast korova bio je slab i rijedak. Međutim, gusti rast visokog korova pri početnim gustoćama sadnje od 2500 i 3333 stabla po hektaru mogu izrazito otežati njegu sastojine. Dosadašnji rezultati sugeriraju da početna gustoća sadnje bude od 2500 i 3333 stabla po hektaru na plantažama poljskog jasena, jer su prsni promjer, visina, volumen sastojine, visina do najniže mrtve grane i omjer H/D slični pri ove dvije sadnje. Međutim, troškovi gustoće sadnje od 3333 stabala po hektaru (sadnice, sadnja, njega nakon sadnje) bit će viši; prema tome, uzgajivači bi se umjesto veće početne gustoće sadnje mogli odlučiti za manju s 2500 stabala po hektaru

Climate change and biodiversity relations in the eastern Black Sea region

Turkey contains a great variety of natural habitats, ranging from Mediterranean, Aegean, and Black Sea beaches to towering coastal and interior mountains, from deeply incised valleys to expensive steppes, from fertile alluvial plains to arid, rocky hillslopes. The richness in the diversity of habitats translates into richness in the biodiversity in Turkey. But, because of rapid human population growth (about 2.5% per year) and associated intensive or unwise utilization of natural resources and habitats the biodiversity of Turkey is deteriorating. Eastern Black Sea Region of Turkey is rich in biodiversity compared to other regions. The east-west oriented, parallel ranges of the Northern Anatolian Mountains run in the southern part of the Eastern Black Sea. Climate change will significantly influence the biodiversity of the region according to future climate scenarios for the region. We used existing literature related to flora and future climate of the region and field observations done in the different times to assess biodiversity in the region. Future climate of the region has been predicted by the Dalfes et al. (2007) using RegCM3 regional climate model. The region has total of around 2500 plant species and 386 of them are endemic. High mountain areas in Artvin, Rize and Trabzon are the places rich in endemism. Eight of the endemics are in the critically endangered list of IUCN while 55 are in endangered list in the region. The numbers of total species in each city are 1219 for Artvin, 747 for Rize, 894 for Trabzon, 457 for Giresun and 301 for Ordu. Numbers of endemic species in each city are 119 for Artvin, 74 for Rize, 70 for Trabzon, 54 for Giresun and 19 for Ordu. According to future climate scenarios, the eastern part of the region will get 200-300 mm increases in precipitation, while the western part won't have any increase in precipitation in the next century. The temperatures will increase 2-4 °C in the region in the next century according to RegCM3 regional climate model. Both plant belts and tree line will change under the current climate scenarios for the region. The influence of these changes on diversity in the region will be important and will vary according to site conditions

Soil respiration in apple orchards, poplar plantations and adjacent grasslands in Artvin, Turkey

In this study, influence of land-use type on soil respiration was investigated in poplar plantation, apple orchard (apple trees with understory grasses) and adjacent grassland sites in SeyitlerArea,Artvin, Turkey. Soil respiration was measured approximately monthly in three sampling plots in each land use type from January 2005 to November 2005 using the soda-lime technique. Mean daily soil respiration ranged from 0.63-3.59 g C m-2 d-1. Mean soil respiration in apple orchard, poplar plantation and grassland sites were 1.98, 1.45 and 1.12 g C m-2 d-1, respectively. Mean soil respiration wassignificantly greater in apple orchard than in poplar plantations and grasslands. Seasonal changes in soil respiration were related to soil moisture and temperature changes. Mean soil respiration rate correlated strongly with subsurface soil (15-35cm) pH (R = -0,73; p<0.05), sand content (R= 0.96, p<0.001), soil silt content (R= -0.75; p<0.05), soil clay content (R= -0,83; p<0.001) and organic matter content (R= 0,88; p<0.001). No significant correlations were observed between soil respiration and surface (0-15 cm) soil properties and root biomass. Overall, our results indicate that apple orchards with understory grasses have higher soil biological activity compared to poplar and grassland sites

Meşe-Gürgen Karışık Meşcerelerinde Gençleştirme Çalışmalarının ve Gençliklerin Büyüme Performanslarının Değerlendirilmesi

Dünyada ve ülkemizde yapraklı orman ağaç türlerinin önemi giderek artmaktadır. Türkiye tür zenginliği ve kapladığı alan bakımından dünyanın sayılı meşe diyarlarından biridir. Trakya’nın meşe ormanlarından bir bölümünü Belgrad ormanı oluşturmaktadır. Belgrad ormanında meşe türü ile doğu kayını, gürgen ve diğer yapraklılar karışıma girmektedir. Bu çalışmada Kurtkemeri Orman İşletme şefliği (İstanbul-Belgrad) sınırları içerisindeki Sapsız meşe (Quercus petraea) - Gürgen (Carpinus betulus) karışık meşcerelerinde doğal gençleştirmenin başarısı ve gençliklerde büyüme performanslarının silvikültürel açıdan değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Araştırma konusu meşe ve gürgen karışık meşceresi 2012 yılında büyük alan siper işletmesiyle gençleştirilmiştir. Gençleştirme alanında 2017 sonbaharında 50 m arayla sistematik olarak 20x20 m ebatlarında 30 adet örnek alan alınmıştır. Örnek alanlar içerisindeki siper ağaçlarının çapları ve boyları ölçülmüş, ayrıca ağaçların gençliği örtme derecesi belirlenmiştir. Ayrıca, örnek alanlar içerisinde iki adet alt örnekleme yapılmış ve buralarda gençlik sayımı, kök boğazı çapı ve boy ölçümleri ile kök boğazı çapı yüzey alanı ve hacim hesaplamaları yapılmıştır. Sahada gençlik sayısı 0.4-22 adet m-2 arasında değişmekte, gençliğin %72’si sapsız meşe, kalanı ise gürgendir. Gençliklerin kök boğazı çapı ve boyu meşede sırasıyla, 4.0±0.8mm ve 29.6±12.7; gürgende 9.0±3.0 mm ve 62.2±20.9 cm olarak ölçülmüştür. Varyans analizine göre; gürgen gençliği meşe gençliğinin 2 katından daha fazla kök boğazı çapı ve boyuna sahiptir. Ayrıca gürgen gençliklerinin ortalama kök boğazı yüzey alanı ve gövde hacmi meşe gençliklerinden sırasıyla 5 ve 9 kat daha yüksektir. Sonuç olarak, sahada doğal gençleştirmenin başarılı olduğu ve yeterli sayıda gençliğin elde edildiği söylenebilir. Ancak gürgenin meşeye göre daha hızlı geliştiği ve meşeyi boğma tehlikesi göz önüne alındığında, sapsız meşe-gürgen karışık meşceresinde meşeye çap-boy üstünlüğü verilmesi önerilmektedir

Effect of thinning ıntensity and crown class on narrow-leaved ash (fraxinus angustifolia vahl.) epicormic branching

Kalın çaplı ve kaliteli gövde üretimi bakımından aralama müdahaleleri silvikültür pratiğinde önemli bir yere sahiptir. Ancak, özellikle yapraklı türlerde, aralama müdahaleleri sonucunda gövdeler üzerinde oluşan su sürgünleri tomruk ve kerestenin değerini oldukça düşürmektedir. Bu çalışmada, aralama şiddeti ve gövde sınıfının dar yapraklı dişbudakta (Fraxinus angustifolia) su sürgünü oluşumuna etkisi araştırıldı. Çalışma, Adapazarı yöresinde bulunan ve başlangıç dikim aralığı 3x2 m (1666 fidan/ha) olan 36 yaşındaki plantasyonda gerçekleştirildi. Aralama öncesi meşcerede orta çap 31 cm, üst boy 34 m, göğüs yüzeyi 32 m2 /ha ve gövde sayısı 416 adet/ha kadardı. Çalışmada göğüs yüzeyinin %0 (kontrol), %22 (mutedil) ve %38’i (kuvvetli) çıkacak şekilde üç farklı şiddette aralama uygulandı. Müdahaleden dört yıl sonra yapılan değerlendirmede; aralama şiddeti ve gövde sınıfı (galip ve müşterek galip gövdeler) ile arama şiddeti x gövde sınıfı etkileşiminin dört yıllık su sürgünü farkına etkisi önemsiz bulundu. Son hâsılatı oluşturacak galip ve müşterek galip gövdelerde çok az sayıda (<1 adet/gövde) yeni su sürgünü oluştu. Buna göre, dar yapraklı dişbudağın aralama müdahalelerine tepki olarak su sürgünü oluşturma riskinin oldukça düşük olduğu söylenebilir. Bu özellik türde kalın çaplı ve kıymetli gövde üretimi için önemli avantaj sağlayabilir.Thinning has an important role in silviculture practice for quality and thick stem production. But, epicormic branches decrease the value of the trunk or timber as a result of thinning, especially in broadleaved species. In this study, the effect of thinning intensity and crown class on epicormic branching were investigated in narrow-leaved ash (Fraxinus angustifolia) plantation, Adapazarı- Turkey. The plantation was 36 years old established at 3x2 m initial spacing (1666 trees/ha). Prior the thinning mean stand diameter, top height, basal area and stem number were 31 cm, 34 m and 32 m2 /ha and 416 stem/ha, respectively. Thinning intensities were removal of basal area 0% (control), 22% (moderate) and 38% (heavy). Results showed that; thinning intensity, crown class (dominant and co-dominant trees) and thinning intensity x crown class interaction had no significant effect on epicormic branching after four years of growth. Very few (<1 number per stem) new epicormic branch were formed on stems of dominant and co-dominant trees represent final crop. Consequently, narrow leaved ash has very low epicormic branching risk in reaction to thinning and this can be an advantage for species in producing thick and valuable stems

Düzce Yöresi Sapsız Meşe Meşcerelerinde Aralamaların Su Sürgünü Oluşumuna Beş Yıllık Etkileri

Aralama, ormanların yönetimi ve işletilmesinde en uzun süre kullanılan silvikültürel müdahale yöntemidir. Aralamalardaki genel amaç kaliteli ve kalın çaplı gövdeye sahip bireylerin üretilmesidir. Ancak, meşe gibi birçok yapraklı ağaç türlerinde aralamalar nedeniyle gövde üzerinde su sürgünü oluşabilmekte ve buda gövde kalitesini düşürebilmektedir. Bu çalışmanın amacı Düzce yöresindeki 22 yaşındaki saf sapsız meşe (Quercus petraea Liebl.) meşceresinde uygulanan üç farklı aralama şiddetinin su sürgünü oluşumuna beş yıllık etkisini araştırmaktır. Aralama öncesi meşceredeki birey sayısı 2665 adet ha-1, ortalama göğüs yüksekliği çapı 7.7 cm ve meşcere göğüs yüzeyi (GY) 14.0 m2 ha-1 dır. Aralama ile GY’nin %0 (kontrol), %18 (mutedil) ve %32 (kuvvetli) çıkartılmıştır. Aralamadan beş yıl sonra deneme sahasındaki dokuz farklı parseldeki farklı sosyal ve çap sınıflarını temsil eden 30’ar ağaçta su sürgünü sayımları yapılmıştır. Varyans analizi sonuçlarına göre; aralamadan beş yıl sonra tüm işlemlerde su sürgünü sayısını benzer bulunmuştur. Ancak, ağaçlarda çap sınıfı inceldikçe ve galip tabakadan mağlup tabakaya doğru gittikçe su sürgünü miktarı artmıştır. Sonuç olarak istikbal ağacı özelliği taşıyan galip tabakadaki en kalın çaplı ağaçlarda %32’ye varan kuvvetli aralamalar, su sürgünü oluşturma riski düşük olduğu için, önerilebilir

Effect of thinning intensity on the growth of oriental beech (Fagus orientalis Lipsky) stands in Duzce

YÖK Tez No: 379781Bu çalışma, Düzce yöresindeki aynı yaşlı, doğal ve saf doğu kayını (Fagus orientalis Lipsky) meşcerelerinde gerçekleştirildi ve aralamanın büyümeye etkisinin 3-4 yıllık sonuçları genel meşcere, çap sınıfları ve istikbal ağaçları düzeyinde değerlendirildi. Aralama denemeleri beş farklı yetişme ortamındaki (Asar, Çamoluk, Sazköy, Düverdüzü ve Kurtsuyu) meşcerelerde, rastlantı blokları deneme desenine göre üç tekrarlı kuruldu. Deneme alanlarının aralama öncesi meşcere orta çapı 14,1 cm, üst boy 19,66 m, gövde sayısı 2337 adet ha-1 ve göğüs yüzeyi (GY) 29,25 m2 ha-1 olarak ölçüldü. Denemelerde aralama ile GY kontrolde % 0, mutedil işlemde % 21-30 ve kuvvetli işlemde ise % 31-46 oranında meşcereden uzaklaştırıldı. Meşcere bazında değerlendirildiğinde, aralama tüm denemelerde çap artımını etkiledi ve genel olarak aralama şiddeti arttıkça çap artımı ve nispi çap artımı artış gösterdi. Aralamanın genel meşcere GY artımına etkisi tüm denemelerde önemsiz bulunurken, nispi GY artışına etkisi önemli bulundu. En yüksek nispi GY artışı kuvvetli işlemde, en düşük ise kontrolde bulundu. Aralama genel meşcere hacim artımını Çamoluk denemesinde artırırken Asar denemesinde düşürdü. Diğer denemelerde ise aralamanın hacim artımına etkisi önemsizdi. Aralamanın nispi hacim artışına etkisi tüm denemelerde önemli bulundu. En yüksek nispi hacim artımı kuvvetli işlemde, en düşük ise kontrolde gerçekleşti. Başlangıç çap sınıflarına göre, kalın çap sınıfında/sınıflarında daha yüksek çap artımı belirlendi. Aralamanın boy artımına etkisi tüm denemelerde önemsiz bulundu. İstikbal ağaçlarına göre; aralama Asar, Çamoluk ve Sazköy denemelerinde çap, GY ve hacim artımını artırırken diğer denemelerde bu özellikleri etkilemedi. Genel meşcere ile kıyaslandığında, istikbal ağaçlarının çap, GY ve hacim artımı sırasıyla 2, 2,5 ve 2,7 kat daha fazla gerçekleşti. Aralamaya konu meşcerelerde, aralama öncesi yaprak alan indeksinin (YAİ) 3,37-5,14 m2 m-2 arasında değiştiği belirlendi. Kuvvetli işlemde aralamayla önemli ölçüde azalan YAİ, aralamadan 3-4 yıl sonra başlangıç değerine ulaştı. Ayrıca nispi çap, GY ve hacim artışı ile YAİ değişimi arasında pozitif yönde güçlü ilişkiler bulundu. Çalışma sonuçlarına göre, aralamanın istikbal ağaçlarının çap artımına olan etkisi genel meşcereye olan etkisinden çok daha yüksek gerçekleştiğinden, bu tür çalışmalarda meşcere için asıl önemli olan istikbal ağaçları üzerinde durulmalıdır. Ayrıca, kaliteli ve kalın çaplı tomruk üretiminin ön planda olduğu doğu kayını meşcerelerinde uygulanacak müdahalelerde kuvvetli aralamalar önerilebilir.This study was carry out in even-aged, natural and pure oriental beech (Fagus orientalis Lipsky) dominated stands in Düzce, Turkey and evaluated the 3rd-4th year results of thinning effect on growth, in terms of the stands, initial diameter class and crop trees. Thinning experiments in five different sites (Asar, Çamoluk, Sazköy, Düverdüzü and Kurtsuyu) were conducted in a randomized block design with three replications. Prior to thinning, mean stand diameter, top height, stem number and basal area in the experimental sites were 14,1 cm; 19,7 m; 2337 trees ha-1 and 29,25 m2 ha-1, respectively. Three thinning intensities (control, moderate and heavy) were applied in all sites. The selective thinning intensities included removal of initial basal area by 0% (control), 21-30% (moderate) and 31-46% (heavy). Thinning affected stand diameter increment in all sites. Generally absolute and relative diameter increments increased with increasing thinning intensity. Thinning intensity didn't significantly affect stand basal area increment in all sites, but significantly influenced relative stand basal area increment which was the highest in heavy treatment and the lowest in the control. Thinning substantially increased stand volume increment in Çamoluk, yet decreased in Asar. On other sites, thinning intensity didn't significantly affect stand volume increment. Also, thinning intensity significantly affected on relative stand volume increment, which was the highest in heavy treatment and the lowest in the control. Relative to initial diameter classes, the greatest diameter increments occurred in the thickest diameter class. Height growth didn't vary significantly according to thinning intensity. Diameter, basal area and volume increments of crop trees were increased by thinning in Asar, Çamoluk and Sazköy, but in other sites they didn't demonstrate significant change. Mean diameter, basal area and volume increments of crop trees were 2,0; 2,5 and 2,7 times greater than those of the whole stand, respectively following thinning. Before thinning, estimated of leaf area index in all sites ranged between 3,37-5,14 m2 m-2. Compare to the initial values, leaf area index significantly decreased on the heavy-thinned plots, yet expanded back to the initial values 3-4 years after thinning. The leaf area index had a strong and positive relationship with relative diameter, basal area and volume increment. In conclusion, the diameter increment gain of crop trees was greater when compared to that of the stand level as a result of thinning. Therefore, focus should be on crop trees for thinning operations. In addition, heavy thinning should be recommended for an enhanced wood quality as well as thick diameters

Five-Year Effects of Thinning on Epicormic Branching in a Sessile Oak Stand in Düzce

Aralama, ormanların yönetimi ve işletilmesinde en uzun süre kullanılan silvikültürel müdahale yöntemidir.Aralamalardaki genel amaç kaliteli ve kalın çaplı gövdeye sahip bireylerin üretilmesidir. Ancak, meşe gibibirçok yapraklı ağaç türlerinde aralamalar nedeniyle gövde üzerinde su sürgünü oluşabilmekte buda gövdekalitesini düşürebilmektedir. Bu çalışmanın amacı Düzce yöresindeki 22 yaşındaki saf sapsız meşe (Quercuspetraea Liebl.) meşceresinde uygulanan farklı aralama şiddetlerinin su sürgünü oluşumuna beş yıllık etkisiniaraştırmaktır. Aralama öncesi meşceredeki birey sayısı 2665 adet ha-1, ortalama göğüs yüksekliği çapı 7.7 cm vemeşcere göğüs yüzeyi (GY) 14.0 m2 ha-1 dır. Aralama ile GY’nin %0 (kontrol), %18 (mutedil) ve %32 (kuvvetli)çıkartılmıştır. Aralamadan beş yıl sonra deneme sahasındaki dokuz farklı parseldeki farklı sosyal ve çapsınıflarını temsil eden 30’ar ağaçta su sürgünü sayımları yapılmıştır. Varyans analizi sonuçlarına göre;aralamadan beş yıl sonra tüm işlemlerde su sürgünü sayısını benzer bulunmuştur. Ancak, ağaçlarda çap sınıfıinceldikçe ve galip tabakadan mağlup tabakaya doğru gittikçe su sürgünü miktarı artmıştır. Sonuç olarak istikbalağacı özelliği taşıyan galip tabakadaki en kalın çaplı ağaçlarda %32’ye varan kuvvetli aralamalar, su sürgünüoluşturma riski düşük olduğu için, önerilebilirThinning is the longstanding silvicultural intervention method most frequently used in the management andoperation of forests. The overall aim of thinning is to produce individuals with high-quality, thick-diametertrunks. However, in many broadleaved tree species such as oak, thinning may generate epicormic branching onthe stem and this can reduce the quality of the trunk. The aim of this study was to investigate the five-year effectof different thinning intensities on epicormic branching formation. The treatments were applied in a 22-year-oldpure sessile oak (Quercus petraea Liebl.) stand in the Düzce region. Before thinning, the number of trees was2665 ha-1, with a mean diameter of 7.7 cm and stand basal area of 14 m2 ha-1. Selective thinning was applied byremoving 0% (control), 18% (moderate) and 32% (heavy) of the initial basal area. Five years after thinning, epicormic branching counts were made of 30 trees representing different social and diameter classes in the nineparcels. According to the variance analysis results, five years after thinning, the amount of epicormic branchingwas similar in all thinning treatments. However, the epicormic branching increased as the diameter class becamesmaller and from the dominant trees to the suppressed trees. As a result, heavy thinning of up to 32% may berecommended in sessile oak stands, especially for crop trees, since the risk of epicormic branching is low

Porast promjera uzduž debla poljskog jasena kao reakcija na intenzitet proreda

Narrow-leaved ash (NLA, Fraxinus angustifolia) is an important tree species due to its rapid development and valuable wood. In the pure NLA plantations in Turkey, little is known about the effects of thinning intensity on the diameter increment of different parts of the tree stem. In 2005, a thinning experiment with three thinning intensities (control: 0%; moderate: 19%; heavy: 28% of basal area removed) was established in an NLA plantation in Sakarya, Turkey. Seven years after thinning, a total of 25 sample trees representing dominant and co-dominant trees were felled, and cross-sectional stem samples were taken for analysis. The diameter at breast height (d1.30) and d1.30 increments of the co-dominant trees with the moderate and heavy treatments were similar to each other and greater than in the controls. The seven-year d1.30 increments of the dominant trees in the heavy-treatment plot were approximately 20% greater than in the other treatments plots. The highest diameter increments in both dominant and co-dominant trees for all treatments were determined at the 0.30 m and 17.30 m section heights. The sample tree diameter increments of between 1.30 m and 13.30 m were similar within their classes. In conclusion, heavy-intensity thinning of up to 28% did not cause tapering in the NLA plantation stems, and thus, heavy thinning can be recommended for NLA trees.Poljski jasen (PJ, Fraxinus angustifolia) važna je vrsta stabla zbog svojeg brzog rasta i vrijednog drva, U posljednjih pedeset godina u Turskoj nizinska prirodna sastojina PJ pretvorena je u čiste plantaže PJ, Međutim, malo se zna o utjecaju intenziteta proreda na debljinski prirast različitih dijelova debla u čistim plantažama PJ u Turskoj. Prorjeđivanje je najvažnija praksa u uzgoju sastojina listača te može rezultirati većom debljinom stabla, povećanim tehničkim obujmom, vrijednosti međuprihoda, skraćenim vremenom ophodnje i poboljšanom kvalitetom debla, Reakcija na prored može se razlikovati uzduž debla. Prored može imati izravan utjecaj na oblik i građu preostalih stabala. Budući da utjecaj proreda na debljinski prirast na različitim visinama uz deblo nije razjašnjen, potrebna su daljnja istraživanja. Cilj ovoga rada je istražiti utjecaje različitog intenziteta proreda na promjer i debljinski prirast na različitim visinama uzduž debla vladajućih i suvladajućih stabala jasena. Godine 2005., proveden je eksperiment prorjeđivanja s tri intenziteta proreda (kontrolni: 0%, umjereni: 19%, jači: 28% temeljnice uklonjeno) na plantažama PJ s gustoćom nasada 3,7x3,7 i 22 godine starosti u Adapazarı, Turska, Sedam godina nakon proreda, posječeno je ukupno 25 stabala koja predstavljaju vladajuća i suvladajuća stabla, te nakon uklanjanja grana s debla, uzeti su uzorci od oko 4-5 cm debljine s različitih visina (0,30 m, 1,30 m, 3,30 m, 5,30 m, ,,,, i 21,30) radi analize presjeka. Nakon proreda 2005, godine, prsni promjer (d1,30) bio je sličan u smislu tretiranja za suvladajuća (23,6 cm) i vladajuća stabla (27,8 cm) u preostaloj sastojini, Vrijednost d1,30 iz 2012, godine i prirast d1,30 suvladajućih stabala u umjerenom i jačem tretiranju bili su slični i veći od kontrolnih vrijednosti. Sedmogodišnji prirast d1,30 dominantnih stabala bio je sličan kontrolnom i umjerenom tretiranju te je bio 16% manji od jačeg tretiranja (6,9 cm). Najveći debljinski prirast u svim tretiranjima kod vladajućih i suvladajućih stabala pronađen je na visini od 0,30 m i 17,30 m (7,50 cm kod vladajućih i 5,63 cm kod suvladajućihs tabala). Debljinski prirast uzorkovanih stabala između 1,30 m i 13,30 m bio je sličan unutar klase. Zaključno, jači prored do 28% nije uzrokovao promjenu oblika plantažnih debla PJ, te se stoga jači prored može preporučiti za stabla P

Thinning experiments in narrow-leaved ash (Fraxinus angustifolia Vahl.) plantations: 10-year results

OZBAYRAM, ALI KEMAL/0000-0002-5922-1751WOS: 000441771300001Narrow-leaved ash (NLA) has a wide natural distribution with ecologically different areas; however, in Sakarya, Turkey, the bottomland forests are now mostly dominated by pure NLA plantations. In this study, two thinning experiments were carried out in 22- and 36-year-old NLA plantations in Sakarya in order to determine the effects of different thinning intensity (unthinned or the control, removal of 22.3 and 39.4% of the basal area) on mean diameter, basal area and volume growth of the whole stand, those of the 100 largest trees in the stand and trees of initial diameter size class after 10 years. A randomized block design with three replications was used in both experiments. Ten-year results of selective low thinning treatments indicated that thinning significantly increased diameter increments, which were positively correlated with the thinning intensity in both plantations when compared to the control. Heavy thinning increased the increment of mean stand diameter but did not significantly affect the basal area or volume of the stand in either of the experiments. However, in the first experiment, basal area and volume increments differed significantly among treatments, increasing with thinning intensity for the 100 largest trees. In the second experiment, although not statistically significant, the basal area and volume increments also increased with thinning intensity for the 100 largest trees. Moreover, all measured increments were higher in the younger plantation than in the older. These results showed that different thinning intensities applied in NLA plantations can produce similar basal area and volume increments. Consequently, to maximize diameter growth and increase crop tree value, heavy thinning treatments can be recommended, particularly for young NLA plantations at bottomland sites