Organska proizvodnja šljive, kupine i maline

Publikacija „Organska proizvodnja šljive, kupine i maline“ namenjena je pre svega proizvođačima, studentima, ali i svim drugim zainteresovanim stranama (organizacijama i institucijama) koje se bave ili nameravaju da se bave organskom proizvodnjom. Ona je jedan od rezultata projekta “UNAPREĐENjE ORGANSKE POLjOPRIVREDNE PROIZVODNjE U ZAPADNOJ SRBIJI PUTEM EDUKACIJE POLjOPRIVREDNIH PROIZVOĐAČA“, koji finansira Ministarstva poljoprivrede i zaštite životne sredine. Glavni cilj ovog projekta je promocija organske poljoprivredne proizvodnje u brdsko-planinskom regionu zapadne Srbije pomoću edukacije potencijalnih proizvođača. Neki od konkretnih ciljeva projekta su: upoznavanje proizvođača sa savremenim standardima i principima u organskoj proizvodnji i principima dobre poljoprivredne prakse; upoznavanje sa novim tehnologijama gajenja biljaka u sistemu organske proizvodnje; unapređenje poljoprivredne proizvodnje u opštinama zapadne Srbije, proširenjem ponude na tržištu, novih proizvoda sa višom cenom i boljim kvalitetom. Vezano za voćarsku proizvodnju, cilj je upoznavanje proizvođača sa izborom najpogodnije voćne vrste i sorte za organsku proizvodnju, podizanje organskog voćnjaka, mere agrotehnike i održavanja zasada, i mere suzbijanja bolesti i štetočina u organskom voćnjaku. Ova publikacija je zamišljena tako da pruži detaljnije informacije o organskoj proizvodnji šljive, kupine i maline, sa posebnim naglaskom za izbor pogodnih sorti merama zaštite.Organska biljna proizvodnja predstavlja sve proizvodne sisteme koji unapređuju životnu sredinu, socijalne i ekonomske aspekte proizvodnje hrane. Ključ uspeha u ovoj proizvodnji je plodnost zemljišta, uz vođenje računa o biodiverzitetu biljaka i životinja, kao i očuvanju životne okoline. Organska poljoprivreda znači da želite da radite zajedno sa prirodom a ne želja da je pobedite. Ovakva proizvodnja dramatično redukuje upotrebu hemo-sintetičkih pesticida i đubriva, kao i drugih farmaceutskih preparata. Umesto toga dozvoljava da jaki prirodni zakoni povećaju prinose i otpornost na bolesti, i da bi se kao krajnji proizvod dobila zdrava hrana. Ovaj vid biljne proizvodnje zasniva se na rotaciji kultura, biljnim ostatcima, đubrivima životinjskog porekla, leguminozama, zelenišnim đubrenjem, otpadnim materijalima iz animalne proizvodnje, mehaničkoj obradi, usitnjenim praškastim stenama, biološkim pesticidima. Sve ove komponente pomažu da se održi produktivnost zemljišta, snabdevanje biljke hranljivim materijama, kontrolu insekata, korova i drugih štetočina. Na ovaj način podstiču se tradicionalni načini gajenja različitih kultura, kao i stare, autohtone sorte, i različiti načini njihove prerade. Ukoliko želimo da se bavimo organskom proizvodnjom voća, pre podizanja voćnjaka treba pogledati korove i prisustvo nematoda, pogledati istoriju zemljišta, uraditi analizu zemljišta na teške metale i NPK, pogledati drenažu zemljišta i izbor mesta. Pre sadnje važno je popraviti plodnost zemljišta i suzbiti korove (posebno višegodišnje). Pogledati i moguće simptome nedostataka nekih drugih elemenata. U mladim voćnjacima i vinogradima veoma je dobro da se gaje druge kulture (trave, cveće, povrće, lekovito bilje, leguminoze). Bitno je podići vetrozaštitni pojas pre sadnje, jer on štiti mlade sadnice, povećava biodiverzitet, omogućava stanište za insekte, privlači predatore i pčele i smanjuje nivo prašine. Održavanje zasada izvodi se boljom zimskom rezidbom, uz provetrenost krune, uz primenu redovne zelene rezidbe, proređivanje plodova, uz veći razmak sadnje, u jesen spaljivanje opalog lišća, dezimfekcija preseka. Održavanje zemljišta u organskoj voćarskoj proizvodnji može se vrši plodoredom ili rotacijom useva, mogu gajiti biljke za zelenišno đubrenje (što zavisi od lokacije, padavina, tipa zemljišta, potencijalne erozije), korišćenjem komposta, primenom isitnjenih stena u obliku praha (kameni fosfat), primenom organskih otpadaka (koštano brašno), zaoravanjem biljnih ostataka, primenom kreča ili sumpora (u zavisnosti od pH zemljišta), zastiranjem, primenom solarizacije, mehaničkim kultiviranjem Najčešća primenljiva đubriva u organskoj voćarskoj proizvodnji su stajnjak, kompost i glistenjak. Upotreba sintetičkih mineralnih đubriva je zabranjena, dok se mineralna đubriva mogu koristiti samo ako su u svojoj prirodnoj formi, bez prerade. U organskoj voćarskoj proizvodnji suzbijanje korova se vrši obradom (mašinski gde je to moguće, a ručno gde je velika potencijalna erozija), gajenjem pokrovnih kultura, zastiranjem, gajenje živine, napasanjem stoke, pomoću vučne mašine koja vodenom parom ili plamenom isušuje korove, organski prihvatljivim herbicidima (na bazi masnih kiselina, sapuna i kalijumovih soli). Sirće, limunska kiselina i ulja deteline i majčine dušice se takođe koriste u suzbijanju korova. U suzbijanju bolesti i štetočina u organskom voćnjaku najvažnija je preventiva koja se oglada u obaveznom uklanjanju žive ograde oko voćnjaka zbog aeracija zasada, obaveznoj dezimfekciji velikih preseka prilikom rezidbe, iznošenjem orezanog zaraženog granja, manje đubrenje N, podizanje voćnjaka na direkto izlozenim mestima suncu, cirkulaciji vazduha i dobroj dreniranosti zemljišta. U zaštiti biljaka mogu se koristiti dozvoljena sredstva, regulisana pravilnikom o organskoj biljnoj proizvodnji, i tu spadaju ekstrakti različitih tropskih biljaka od kojih se prave fungicidi i insekticidi. Tu spadaju biljke: Quassia amara (Poreklom je sa Havaja, priprema se ekstrakt ili čaj iz drveta), Ryania speciosa (Južnoamerički žbun, koristi se kao insekticid), Derris eliptica (iz ekstrakta korena dobija se aktivna materija Rotenon), Azadirachta indica, ili tkz. ’Neem’drvo (Poreklom iz Indije), Chrysanthemum cinerarieafolium ili Buhati (ima ga u Dalmaciji, odličan insekticid), i ekstrakti duvana. U organskoj proizvodnji za zaštitu bilja sve se više koristi mineral gline ’KAOLIN’. U odbrani od bakterioznih plamenjača može se koristiti patogena bakterija Pseudomonas urescens soj A506, koja je i konkurent izazivaču plamenjače. U borbi protiv insekata koriste se mikroorganizmi (Granulovirusi-i Bacillus thuringensis), korisni insekti (bubamare, stenice, zlatooke, bogomoljke, predatorske osice, uholaže, vilin konjici), gajenje živine u zasadima, parazitne nematode, zamke, feromoni i feromonske klopke, mehaničke barijere, prirodni insekticidi. Korisni insekti se mogu privlačiti nekim biljem, kao što su: majčina dušica, hajdučka trava, nana, petoprst, žednjak, ali postoje i neke biljke koje odbijaju štetočine kao što su: neven, bosiljak, beli luk, ruzmarin, mirođija, peršun i vranilova trava. Borba protiv glodara vrši se obaveznim uklanjanjem gomila grana iz voćnjaka jer su one idealno mesto za prezimljevanje glodara, zamkama i podržavanje prirodnih predatora (sove i druge ptice). Puževi golaći se eliminišu posipanjem međurednih prostora ljuskama od jajeta, pepelom, piljevinom, postavljanjem zamki sa pivom ili slatkim sokom. Protiv krtica najefikasnije je gajenje mlečike ili ukopavanjem pivskih flaša do grlića u krtičnjake. U organskoj voćarskoj proizvodnji bitni su i tretmani posle berbe, i tu se plodovi mogu tretirati antagonističkim kvascima koji koloniziraju rane na plodovima i takvi plodovi se duže čuvaju, preparatima na bazi Pseudomonas syringae i Aureobasidium pullulans, dok je suzbijanje truleži plodova moguće potapnjem u vodu na 53°C u trajanju od 180 sekundi. Voćne vrste koje se relativno lako gaje u uslovima organskog voćarstva su šljiva, malina i kupina

Mineral Profile of Some Dried Fruits

The aim of this work was to determine the content of 16 elements in the seven samples of dried fruits: plums (Prunus domestica), figs (Ficus carica), apricots (Prunus armeniaca), white and black raisins (Vitis vinifera), dates (Phoenix dactylifera) and cranberries (Vaccinium oxycoccus), which are available in local markets. Inductively coupled plasma optical emission spectrometry (ICP-OES) was used after wet digestion method. Potassium is the most common macroelement while boron and zinc are the most common microelements. As, Cd and Hg were not detected while the content of Pb is below the MAC. The obtained results were statistically analyzed and compared with the literature values

Content of Phosphorus in Arable Land on the Teritory of the City Of Nis

Phosphorus has the status of an essential element for plant growth and development because it is contained in numerous compounds which are of the crucial significance for the physiological –biochemical processes. The aim of this paper was to examine the saturation of the soil with easily available phosphorus forms on the territory of the city of Nis in 2015. The total of 284 samples from 110 farms were collected. The analysis showed that that the soil of this area is well provided with easily available phosphorus. 40.8% samples belong to the class of supplied or even well-supplied soil, with the phosphorus content from 7% to 15% whereas only 5% of the samples belong to the class of the soil low in phosphorus

The long-term effects of maternal deprivation on the number and size of inhibitory interneurons in the rat amygdala and nucleus accumbens

IntroductionThere is an increasing evidence supporting the hypothesis that traumatic experiences during early developmental periods might be associated with psychopathology later in life. Maternal deprivation (MD) in rodents has been proposed as an animal model for certain aspects of neuropsychiatric disorders.MethodsTo determine whether early-life stress leads to changes in GABAergic, inhibitory interneurons in the limbic system structures, specifically the amygdala and nucleus accumbens, 9-day-old Wistar rats were exposed to a 24 h MD. On postnatal day 60 (P60), the rats were sacrificed for morphometric analysis and their brains were compared to the control group.ResultsResults show that MD affect GABAergic interneurons, leading to the decrease in density and size of the calcium-binding proteins parvalbumin-, calbindin-, and calretinin-expressing interneurons in the amygdala and nucleus accumbens.DiscussionThis study indicates that early stress in life leads to changes in the number and morphology of the GABAergic, inhibitory interneurons in the amygdala and nucleus accumbens, most probably due to the loss of neurons during postnatal development and it further contributes to understanding the effects of maternal deprivation on brain development

Efekat tri nivoa kalcifikacije na sadržaj mobilnog al i kiselost kod distrično smeđeg zemljišta

Limited acid soil fertility is caused by a high concentration of H+ and Al3+, some organic acids and heavy metals, but also by a small accessibility of some nutrients and a small microbiological activity. This study has been conducted to determine the effect of three levels of liming (partial – 1/3 Y1, half – 1/2 Y1, and complete liming) on the neutralization of the acid reaction, a high content of mobile Al3+ in Dystric cambisol soil near Kosovska Mitrovica. The complete liming has almost completely neutralized the acid reaction, and decreased the level of mobile Al below 1.0 mg kg-1. There has been a satisfactory degree of decrease in pH and Al.Ograničena plodnost kiselih zemljišta uslovljena je visokom koncentracijom H+ i Al3+, nekih organskih kiselina i teških metala, ali i malom pristupačnošćunekih hraniva i ograničenom mikrobiološkom aktivnošću. Studija je vođena da se utvrdi efekat tri nivoa kalcifikacije (delimična – 1/3 Y1, polovična – 1/2 Y1 i potpuna kalcifikacija) na neutralizaciju kisele reakcije i visokog sadržaja mobilnog Al kod distrično smeđeg zemljišta u okolini Kosovske Mitrovice. Punom kalcifikacijom je skoro u potpunosti neutralisana kisela reakcija, a nivo mobilnog Al smanjen ispod 1.0 mg 100 g-1. Istovremeno je zabeležen zadovoljavajući stepen smanjenja pH i Al

Erozija zemlјišta malog sliva Matijevića potok (zapadna Srbija)

Due to a variety of both natural and anthropogenic erosion factors, the general condition of the Matijevića brook torrential catchment area has contributed to the overall picture of soil erosion intensity in the area. From the aspect of belonging to the type of torrential flow stream Matijevića brook is the gully (F) with mean annual erosion-induced sediment yield Wyear from 206,39 m3 year-1 and total annual specific sediment yield at the confluence of the the Matijevića brook in Tinja (left tributary of Kamenica, which the river flows into the West Morava with her left hand) where Ggod sp -1 were 75.51 m3 km-2 yr-1.Usled različitih činilaca procesa erozije, prirodnih i antropogenog, opšti uslovi područja bujičnog toka Matijevića potok, doprineli su sagledavanju intenziteta erozije zemljišta sliva. Sa aspekta pripadnosti tipu bujičnog toka Matijevića potok je vododerina (F) sa srednjegodišnjom količinom erozionog nanosa (Wgod) od 206,39 m3 god-1 i specifičnom godišnjom količinom ukupnog erozionog nanosa, koja dospeva do ušća Matijevića potoka u Tinju (leva pritoka Kamenice, koja se u reku Zapadnu Moravu uliva sa njene leve strane), Ggod sp -1, od 75,51 m3 km-2 god-1

Elektrofilterski pepeo kosovskih termoelektrana kao materijal za kalcizaciju kiselih zemljišta

Fly-ash which is being produced as a result of coal combustion provides serious environmental problem, especialy if it is hardly remediated. Kosovo powerplants since 1963 have formed huge fly-ash dumps, with over than 200,000 t of fly-ash, which provides seriou environmental problem now. Afact that fly-ash of Kosovo powerplants is alkaline, with relatively high content of CaO, recommends it as a material which can be successfuly used in melioration of acid soils.Elektrofilterski pepeo (EF) koji nastaje kao proizvod sagorevanja uglja u elektranama predstavlja ozbiljan ekološki problem, naročito ako je slabo rekultibilan. Kosovske termoelektrane su tokom vremena, od 1963. godine do danas, formirale ogromne deponije EF pepela, čija težina danas iznosi 200.000 tona i predstavljaju ozbiljan ekološki problem. Činjenica da je EF pepeo kosovskih termoelektrana alkalne reakcije, sa relativno visokim sadržajem CaO, preporuka je da se, kao material, može koristiti za uspešnu popravku kiselih zemljišta, što je i cilj ovog rada

Efekat načina navodnjavanja na intenzitet pojave plamenjače paprike

The aim of this study was to determine the effect of irrigation methods on the intensity of downy mildew peppers in terms of natural infection. On variants drip irrigation index diseases peppers was the lowest (2.6%), while the irrigation furrows was the highest (8.6%). The water in the furrows was very efficient the transferor infection. The most convenient way of irrigation in order to integral protection peppers from attacks Phytophthora capsici dropwise.Cilj ovih istraživanja je bio da se utvrdi uticaj načina navodnjavanja na intenzitet pojave plamenjače paprike u uslovima prirodne infekcije. Na varijanti navodnjavanja kapanjem indeks oboljenja paprike bio je najmanji (2,6%), dok je kod navodnjavanja brazdama bio najveći (8,6%).Voda u brazdama bila je vrlo efikasan prenosnik zaraze. Najpovoljniji način navodnjavanja u cilju integralne zaštite paprike od napada Phytophthora capsici je kap po kap

Uticaj prirodnih faktora na eroziju zemljišta dela sliva Kamenice-Zapadna Srbija

Due to a variety of the natural erosion factors, the general condition of the nameless brook catchment area has contributed to the overall picture of soil erosion intensity in the area. From the aspect of belonging to the type of the fow, the nameless brook belongs to the ravines and dry valleys (F) with mean annual erosion-induced sediment yield Wyear from 428,82 m3 year-1 and total annual specific sediment yield at the confluence of the the nameless brook in Kamenica (left tributary of the West Morava) where Gyear sp-1 were 108,63 m3 km-2 year-1.Usled različitih prirodnih činilaca procesa erozije, opšte stanje područja bujičnog potoka, doprinelo je sagledavanju intenziteta erozije zemljišta sliva. Sa aspekta pripadnosti tipu bujičnog toka bezimeni potok je jaruga (F) sa srednjegodišnjom količinom erozionog nanosa (Wgod) od 428,82 m3 god-1 i specifičnom godišnjom količinom ukupnog erozionog nanosa (Ggod sp-1), koja dospeva do ušća bezimenog potoka u Kamenicu (leva pritoka Zapadne Morave), od 108,63 m3 km-2 god-1

Nitrogen Mineralization of Apple Orchard Soils in Regions of Western and South-Eastern Norway

The mineralization of nitrogen in apple orchard soil will increase the soil supply. An incubation study to test the soil potential and the validity of analytical methods was conducted at 3, 8, 15, and 20 °C for up to 128 days on soils from western and south-eastern Norway. Soils with the highest pH showed the highest mineralization. The mineralization increased with increasing temperature and time, but start-up N reduced mineralization. The mineralization cannot be estimated from standard soil chemical parameters because the different C/N ratio indicates organic material of different origin and quality. The increase in NO3-N started very quickly and ranged from 17 to 182% and 12 to 64% after 8 days at 3 °C and 20 °C, respectively. There was no correlation between total N in the soil and the amount of mineralized N. On average, the mineralization increased by 5–7% for a change of 1 °C in the interval from 8 to 15 °C in the soil. The chemical extraction method using heated KCl correlated well with the mineralization data. On average, the chemical method estimated 30 kg N ha−1, which corresponded to 0.48% of total N. Recommendations for N fertilization based on total N in the soil overestimate the contribution of plant-available N in most cases