Gramatyka konstrukcji w teorii i praktyce

Niniejszy artykuł składa się z dwóch części. Pierwsza stanowi zwięzły wstęp do teorii języka określanej mianem gramatyki konstrukcji. Autorka odnosi się w niej do niejednolitego charakteru tejże teorii, wskazując na szereg różnych modeli opisu języka, funkcjonujących pod wspólnym szyldem gramatyki konstrukcji. Wskaże na czynniki decydujące o ścisłym pokrewieństwie tych modeli oraz na najistotniejsze elementy stanowiące o ich odrębności. Druga części artykułu to szczegółowa analiza wyrażeń z wbudowaną frazą „wziąć” i (np. „wziął i umarł”, „wzięła i otworzyła”, „wziął i się zgubił”), które w świetle teorii konstrukcyjno-kognitywnej należy uznać za jednostki o charakterze konstrukcji językowych. Badaczka omówi szeroki wachlarz użyć tej konstrukcji, skupiając się na jej nieregularnej strukturze formalnej oraz specyficznej wartości semantyczno-pragmatycznej.Udostępnienie publikacji Wydawnictwa Uniwersytetu Łódzkiego finansowane w ramach projektu „Doskonałość naukowa kluczem do doskonałości kształcenia”. Projekt realizowany jest ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój; nr umowy: POWER.03.05.00-00-Z092/17-00

Modeliranje krivulja sušenja iverja od drva smreke, bukve, vrbe i johe

Drying behaviour of spruce (Picea abies (L.) H. Karst.), beech (Fagus sylvatica L.), willow (Salix alba L.), and alder (Alnus glutinosa (L.) Gaertn.) particles was investigated in a convective dryer at constant air velocity of 0.01 m/s and at the drying air temperature of 25, 60, 80, and 150 °C. The results of the experiments have shown that the wood species and drying air temperature infl uence the drying behaviour. The experimental drying data of wood particles obtained were fitted to six empirical models. The effects of wood species and drying air temperature on the drying model parameters were determined. The accuracy of the models was measured using the determination coefficient (R2), root mean square error (RMSE), and reduced chi–square (χ2). The results showed that Lewis model, Henderson and Pabis model, and modifi ed Page model, with the model parameters determined taking into account the effect of wood species and of drying air temperature, were found to satisfactorily describe the drying curves of spruce, beech, willow, and alder particles.U radu su prikazani rezultati istraživanja procesa sušenja iverja od drva smreke (Picea abies (L.) H. Karst.), bukve (Fagus sylvatica L.), vrbe (Salix alba L.) i johe (Alnus glutinosa (L.) Gaertn.) u konvekcijskoj sušionici pri konstantnoj brzini zraka od 0,01 m/s i pri temperaturi zraka 25, 60, 80 i 150 °C. Rezultati pokusa pokazali su da vrsta drva i temperatura zraka utječu na tijek procesa sušenja drvnog iverja. Podaci dobiveni sušenjem iverja analizirani su s pomoću šest empirijskih modela. Određen je učinak vrste drva i temperature zraka na parametre modela sušenja. Točnost modela mjerena je veličinom koefi cijenta determinacije (R2), korijena srednje vrijednosti kvadrata pogreške (RMSE) i reduciranog hi-kvadrata (χ2). Rezultati su pokazali da se krivulje sušenja iverja od drva smreke, bukve, vrbe i johe na zadovoljavajući način mogu opisati primjenom Lewisova modela, Hendersonova i Pabisova modela te modifi ciranoga Pageova modela s parametrima određenima tako da se uzmu u obzir utjecaj vrste drva i temperature zraka pri sušenju iverja

Multiple complications of the induction phase chemotherapy for childhood acute lymphoblastic leukemia

Chemotherapy for childhood acute lymphoblastic leukemia (ALL) despite of high efficiency often leads to many different complications, what bring consequences like therapy failure, death, breaks in chemotherapy, elongate hospitalization. We reported case old 6-year-old girl treated with ALL, who experienced many, severe complications of chemotherapy during the induction phase of treatment

Bevacizumab in the 1st line treatment of triple negative metastatic breast cancer patient — case report and review of the literature

Wprowadzenie. Angiogeneza i nadekspresja VEGF (Vascular Endothelial Growth Factor) odgrywają istotną rolę w rozwoju wielu typów nowotworów. Rola bewacyzumabu, humanizowanego przeciwciała anty-VEGF, w leczeniu chorych na rozsianego raka piersi pozostaje niejednoznaczna. Celem pracy jest przedstawienie przypadku chorej na potrójnie ujemnego, rozsianego raka piersi, która odniosła długotrwalą korzyść z immunochemioterapii jako pierwszej linii leczenia. Opis przypadku. U 57-letniej chorej na raka przewodowego piersi prawej, po szerokim wycięciu guza i limfadenektomii pachowej prawostronnej (pT1N0M0) oraz uzupełniającej chemio- i radioterapii, po czterech latach od zakończenia leczenia rozpoznano rozsiew choroby do płuca lewego (dwie zmiany) i węzłów chłonnych śródpiersia. Chora została zakwalifikowana do immunochemioterapii — paklitaksel z bewacyzumabem. W wyniku leczenia uzyskano znamienne zmniejszenie wymiarów zmian przerzutowych. Nie obserwowano poważnych działań niepożądanych terapii, po zakończeniu leczenia paklitakselem kontynuowano podawanie bewacyzumabu w ramach leczenia podtrzymującego. Od października 2009 r. do września 2013 r. chora otrzymała 70 wlewów bewacyzumabu. We wrześniu 2013 r. leczenie zakończono z uwagi na progresję wielkości zmian w płucu lewym, nowych zmian przerzutowych nie obserwowano. Chora została zakwalifikowana do stereotaktycznej radioterapii.Dyskusja. Jak dotąd skuteczność bewacyzumabu w leczeniu pierwszej linii u chorych na rozsianego raka piersi oceniono w trzech randomizowanych badaniach III fazy. We wszystkich tych badaniach stwierdzono znamienne wydłużenie PFS, bez istotnego zysku w zakresie OS. Na podstawie danych z literatury można przypuszczać, że konieczne jest wyodrębnienie podgrupy chorych, które odniosą największą korzyść z leczenia antyangiogennego. Aktualne doniesienia sugerują, ze najpewniej są to chore na potrójnie ujemnego raka piersi, które otrzymują bewacyzumab w skojarzeniu z chemioterapią w pierwszej linii leczenia, podobnie jak opisana przez nas chora.Introduction. Angiogenesis and VEGF (vascular endothelial growth factor) over expression play an important role inthe growth and development of many kinds of cancers. The role of bevacizumab, humanised, anti-VEGF antibody, intreatment of patients with metastatic breast canser (MBC) is still an open question. The aim of this paper is to present a case report of the use of bevacizumab with chemotherapy in the first line treatment of triple negative MBC.Case. We present the case of a 57-year-old woman with infiltrating ductal carcinoma of the right breast (pT1N0M0, TNBC). She underwent wide excision of the tumour with the excision of right axillary lymph nodes, adjuvant chemoterapy and radiotherapy. Four years later metastases in the left lung (two lesions) and mediastinum occured. For this reason the patient started immunochemotherapy — paclitaxel and bevacizumab. She ended paclitaxel after nine cycles, and continued bevacizumab as a maintenance. We observed a marked decrease in size of the metatstatic lesions. No serious adverse events during treatment were noted. From October 2009 to September 2013 the patient received 70 doses of bevacizumab. In September 2013 the treatment was ended due to progression of the size of the lung metastases. No new site of metastases was noted. The patient was considered suitable for stereotactic radiosurgery.Discussion. To date three randomised, multicenter studies, which evaluated effectiveness of adding bevacizumab to chemotherapy were performed. In all trials significant prolongation of progression-free survival (PFS) was observed but with no statistically significant influence on overall survival (OS). The toxicity of the combined treatment was higher. Many experts put a great emphasis on the need to discover a group of patients who will gain a significant benefit from antiangiogenic treatment. Reports in the literature indicate that probably the greatest benefit from adding bevacizumab to the chemotherapy is gained by women with triple-negative breast cancer, who receive bevacizumab as first-line treatment after cancer progression, as our patient described above

Mnogie nowotwory pierwotne u kobiet nosicielek mutacji genu BRCA1 – dwa przypadki kliniczne

Mutations of BRCA1 and BRCA2 genes account for the majority of hereditary breast and ovarian cancers. So far, risk-reducing salpingo-oophorectomy has been the most effective strategy for gynecological cancer prevention in susceptibility gene mutation carriers. It does not prevent, however, from the occurrence of primary peritoneal cancer. We present two clinical cases of patients with the BRCA1 gene mutation. Both patients had a family history of cancer and both were presenting with metachronic malignances. The first patient, whose mother suffered from breast and ovarian cancer, was diagnosed with left breast cancer in 2004. The patient was 44 years old at diagnosis. Genetic testing revealed the BRCA1 gene mutation. A breast conserving therapy (BCT) was conducted, followed by chemotherapy, radiotherapy and immunotherapy with trastuzumab due to HER2 overexpression. Due to BRCA1 mutation, in November 2005, prophylactic hysterectomy with appendages was performed. Histological examination revealed bilateral ovarian cancer (adenocarcinoma G3) with metastasis to the paraaortal lymph node. The patient received six cycles of chemotherapy: paclitaxel and carboplatin. Ovarian cancer relapsed 3 years later. After that the patient received 5 lines of chemotherapy and finally died due to disease progression in September 2011. The second patient, a 49-year-old woman, was diagnosed with breast cancer in July 2003 and subsequently treated with neoadjuvant chemotherapy, breast conserving surgery and radiotherapy. Genetic testing was also performed and revealed the BRCA1 gene mutation. A year earlier the patient had undergone hysterectomy with appendages due to uterine myomas. Three of her five sisters suffered from breast and ovarian cancer. The patient’s father died of colorectal cancer. The patient remained under surveillance. Because of the increasing level of Ca-125 (since October 2004), PET-CT was performed and revealed a tumor lesion of the peritoneum. Histological examination from the biopsy confirmed primary peritoneal cancer (papillary serous adenocarcinoma – primary peritoneal carcinoma). Reexamination of the tissues from hysterectomy with appendages was also performed and revealed an adenocarcinoma in the right ovary. Pathologic examination excluded metastasis of a breast cancer. Pathomorphology of the ovarian lesion was also different than in the lesions of the peritoneum. Thus, three different tumor types (breast, ovarian and peritoneal cancer) coexisted independently. The patient received chemotherapy: paclitaxel and cisplatin. Later on, due to disease progression she was treated with five consecutive chemotherapy regimens and hormonal therapy. The patient died in January 2008. These case illustrate that genetic diagnosis may be critical for the overall treatment plan.Za większość przypadków dziedzicznego raka piersi i jajnika odpowiadają mutacje genów BRCA. Obecnie najskuteczniejszą metodą prewencji raka jajnika jest obustronne usunięcie przydatków, niegwarantujące jednak zahamowania rozwoju pierwotnego raka otrzewnej. Przedstawiono przypadki dwóch chorych, z dodatnim wywiadem rodzinnym, mutacją genu BRCA1, u których stwierdzono nowotwory metachroniczne. U pierwszej chorej, której matka chorowała na nowotwór piersi i jajnika, w 2004 r. rozpoznano raka piersi lewej. Zastosowano operację oszczędzającą, uzupełniającą chemioterapię, radioterapię oraz immunoterapię trastuzumabem z uwagi na nadekspresję HER2. Ze względu na mutację genu BRCA1 u chorej wykonano operację profilaktycznego usunięcia macicy z przydatkami. Badanie histopatologiczne wykazało ognisko gruczolakoraka w obu jajnikach oraz w węźle chłonnym paraaortalnym. Zastosowano VI cykli chemioterapii: paklitaksel i karboplatyna. Nawrót raka jajnika stwierdzono trzy lata później. Chora otrzymała kolejnych V linii chemioterapii i zmarła w sierpniu 2011 r. z powodu progresji choroby. Druga chora, 49-letnia, leczona od lipca 2003 r. z powodu raka piersi prawej – neoadjuwantowa chemioterapia, BCT, radioterapia. U chorej stwierdzono mutację genu BRCA1. Rok wcześniej usunięto macicę z przydatkami z powodu mięśniaków. Trzy z pięciu sióstr kobiety chorowały na raka piersi i jajnika. Ojciec chorej zmarł z powodu raka jelita grubego. Chora pozostawała pod ścisłą kontrolą. Z powodu narastającego stężenia markera Ca-125 (od października 2004 r.) wykonano PET-TK, stwierdzając nowotworowe zajęcie otrzewnej. Badanie histopatologiczne materiału biopsyjnego wykazało gruczolakoraka otrzewnej, a ponowna ocena materiału z operacji usunięcia macicy z przydatkami, ognisko gruczolakoraka w jajniku prawym. Histopatolog wykluczył przerzut raka piersi i jednoznacznie określił odmienność morfologii zmian w otrzewnej od zmiany w jajniku. U chorej rozpoznano trzy niezależne nowotwory. Zastosowano chemioterapię: cisplatyna i paklitaksel. Następnie, z powodu progresji choroby, zastosowano V kolejnych linii chemioterapii oraz hormonoterapię. Chora zmarła w styczniu 2008 r

Dual target ligands with 4-tert-butylphenoxy scaffold as histamine H3 receptor antagonists and monoamine oxidase B inhibitors

Dual target ligands are a promising concept for the treatment of Parkinson’s disease (PD). A combination of monoamine oxidase B (MAO B) inhibition with histamine H3 receptor (H3R) antagonism could have positive effects on dopamine regulation. Thus, a series of twenty-seven 4-tert-butylphenoxyalkoxyamines were designed as potential dual-target ligands for PD based on the structure of 1-(3-(4-tert-butylphenoxy)propyl)piperidine (DL76). Probed modifications included the introduction of different cyclic amines and elongation of the alkyl chain. Synthesized compounds were investigated for human H3R (hH3R) affinity and human MAO B (hMAO B) inhibitory activity. Most compounds showed good hH3R affinities with Ki values below 400 nM, and some of them showed potent inhibitory activity for hMAO B with IC50 values below 50 nM. However, the most balanced activity against both biological targets showed DL76 (hH3R: Ki = 38 nM and hMAO B: IC50 = 48 nM). Thus, DL76 was chosen for further studies, revealing the nontoxic nature of DL76 in HEK293 and neuroblastoma SH-SY5Ycells. However, no neuroprotective effect was observed for DL76 in hydrogen peroxide-treated neuroblastoma SH-SY5Y cells. Furthermore, in vivo studies showed antiparkinsonian activity of DL76 in haloperidol-induced catalepsy (Cross Leg Position Test) at a dose of 50 mg/kg body weight