Classification of mineral water types and comparison with drinking water standards

In a study of 291 mineral waters from 41 different countries, 9-20% exceeded the Dutch drinking water standards for chloride, calcium, magnesium, kalium, sodium, sulphate and fluorine. The mineral water quality cannot be qualified as bad since the standards for these compounds with the exception of fluorine, are not based on health effects but on undesirable taste effects and possible negative effects on the water supply system. For the mineral water data set the amount of dissolved compounds, hardness and chloride content appear to be the most distinctive criteria. A mineral water type classification based on these criteria will offer consumers a tool for assessing the mineral water on the basis of the chemical composition data on the bottle label. In terms of the criteria mentioned, average Dutch tap water strongly resembles the Belgian and Dutch mineral waters. This similarity does not extend to the price, since Dutch tap water is about 500 times cheaper

Pharmaceuticals in drinking water and resources for drinking water

Geneesmiddelen komen in zeer lage concentraties voor in drinkwater en drinkwaterbronnen. De hoeveelheden zijn echter zo laag dat effecten op de volksgezondheid zijn te verwaarlozen. Dit blijkt uit een inventarisatie van RIVM in opdracht van het ministerie van VROM. De meest voorkomende medicijnen in drinkwater en drinkwaterbronnen zijn slecht afbreekbaar in het milieu en/of worden veel gebruikt. De inventarisatie is een vervolg op onderzoek van vier waterinstituten in 2003 (RIVM rapport 703719004). Het RIVM heeft destijds vier geneesmiddelen in drinkwater aangetoond. Nu heeft het RIVM van 22 geneesmiddelen onderzocht in welke hoeveelheden ze voorkomen in drinkwater en drinkwaterbronnen. Hiervoor is een meetprogramma tweemaal uitgevoerd bij 22 drinkwaterproductielocaties. Ondanks de lage concentraties blijkt dat geneesmiddelen waarschijnlijk vaker voorkomen in drinkwater dan enkele jaren geleden. De medicijnen die in 2003 zijn aangetroffen zijn ook in het huidige onderzoek aangetoond. De pijnstillers acetylsalicylzuur (overwegend afkomstig van aspirine) en fenazon en het epilepsiemiddel carbamazepine werden het vaakst aangetroffen. Het synthetisch hormoon van de anticonceptiepil is niet aangetoond. Van het antidepressivum prozac is in enkele gevallen een spoortje aangetroffen. Om de verspreiding van humane en diergeneesmiddelen naar water te verminderen heeft het kabinet begin 2007 een pakket aan beleidsmaatregelen voorgesteld. Voorbeelden van deze maatregelen zijn het beperken van geneesmiddelgebruik, het inzamelen en vernietigen van ongebruikte medicijnen, en het ontwikkelen van geneesmiddelen die beter worden opgenomen in het lichaam en makkelijker worden afgebroken in milieu. Volgens dit onderzoek zijn de aangekondigde beleidsmaatregelen nuttig en nodig om het watermilieu en het drinkwater nu en in de toekomst te beschermen tegen verontreiniging met medicijnen.Pharmaceuticals are present in drinking water and drinking water resources in very low concentrations. However, the amounts are so low that effects on public health are negligible. This was shown in an RIVM investigation performed under the authority of the Dutch Ministry for Housing, Spatial Planning and the Environment (VROM). The most frequently detected medicines in drinking water are almost non-degradable in the environment and/or are frequently used. This investigation represents a follow-up to the research done by four water research institutes in 2003(Report 703719004); at that time RIVM detected four pharmaceuticals in drinking water. Recently, RIVM has investigated 22 pharmaceuticals for amounts present in drinking water and drinking-water resources. For this, a monitoring programme was conducted at 22 drinking-water production sites. In spite of low concentrations, detected pharmaceuticals are probably more frequently found in drinking water compared with several years ago. Medicines detected in 2003 were also found in this current investigation. The analgesics, salicylic acid (mainly from aspirin), phenazon and the anti-epileptic carbamazepin were detected most frequently. The synthetic hormone from the contraceptive pill was not found, while traces of the tranquilizer, prozac, were found in a few samples. At the beginning of 2007 the Dutch government proposed a package of policy measures to decrease the discharge of human and veterinary pharmaceuticals to water. Examples of these measures are reducing the use of pharmaceuticals, collecting and destroying unused pharmaceuticals, and developing pharmaceuticals which are better absorbed in the body and better degradable in the environment. This investigation supports the announced policy measures as being useful and necessary to protect the aquatic environment and drinking water against pollution by pharmaceuticals now and in the future.VROM-Inspecti

Components for a guidance document on groundwaterprotection

To improve the protection of the groundwater quality, policy should be more focused on local conditions, such as soil and groundwater. To increase this focus RIVM has proposed a generic framework for a groundwater protection policy that can be elaborated for each site in an area dossier. This dossier contains all relevant information on what measures can be developed on the basis of the desired effects. In the effort to achieve more uniformity and effectiveness in the Dutch groundwater protection policy, the Ministry of Housing, Spatial Planning and the Environment (VROM) is planning to derive a guidance document on groundwater protection. On commission of VROM, RIVM has elaborated several components to be used in describing policy, such as the risks of contamination with pathogens, the use of pesticides, the use of energy storage systems and actions on old contaminations. Additionally, RIVM has charted the legal demands set down by the new Water Framework Directive for the protection of industrial (private) abstractions for human consumption, such as the production of soda.Om de kwaliteit van het grondwater beter te kunnen beschermen moet het beleid meer worden toegespitst op lokale omstandigheden, zoals de natuurlijke opbouw van de bodem. Daarom pleit het RIVM voor het opstellen van een algemeen geldend kader voor grondwaterbeschermingsbeleid, dat per locatie nader kan worden uitgewerkt in een gebiedsdossier. Een gebiedsdossier bevat alle relevante informatie op basis waarvan een pakket maatregelen wordt ontwikkeld, gebaseerd op de gewenste effecten. Om meer uniformiteit en effectiviteit in het grondwaterbeschermingsbeleid te brengen is VROM van plan om in de komende jaren een Leidraad Grondwaterbescherming op te stellen. Het RIVM heeft in opdracht van het Ministerie van VROM een aantal van deze lacunes uitgewerkt, zoals de risico's van microbiologische besmetting, het gebruik van pesticiden, het toepassen van bodemenergiesystemen en het omgaan met van oudsher ontstane bodemverontreinigingen. Daarnaast heeft het instituut de juridische consequenties in beeld gebracht van de invoering van de Europese Kaderrichtlijn Water voor de bescherming van industriele grondwateronttrekkingen voor menselijke consumptie, zoals de productie van frisdranken

Governance Conditions for Improving Quality Drinking Water Resources: the Need for Enhancing Connectivity

Realising the water quality objectives of the European Water Framework Directive have appeared to stagnate over the last decade all across Europe because of their highly complex nature. In the literature, interactive governance approaches tend to be regarded as the best way of dealing with complex water issues, but so far little empirical evidence has been reported on this perspective in regard to water quality issues. In this paper we have analysed how conditions of governance contribute to the realisation of water quality objectives at different types of drinking water resources in the Netherlands. The analysis demonstrates the importance of addressing different hydrological scales, institutional levels and sectors and thus enhance connectivity in order to improve water quality. The two other important conditions of governance approaches for water quality improvement which were identified are the use of joint fact-finding to gain a shared perception of risks, and the use of explicit decision-making and close monitoring of outcomes (re. water quality improvement), both of which contribute to this enhanced connectivity

Antenne Drinkwater 2008. Informatie en ontwikkelingen

Dit rapport schetst recente ontwikkelingen op het gebied van waterkwaliteit, technologie en regelgeving die voor het ministerie van VROM in de toekomst van betekenis kunnen zijn bij de ontwikkeling en uitvoering van drinkwaterbeleid en het toezicht. Aandachtspunten in het rapport zijn ondermeer de gevolgen van de klimaatverandering voor de drinkwatervoorziening, de implementatie van waterveiligheidsplannen, registraties voor probleemstoffen bij de drinkwaterbereiding en de harmonisatie van kookadviezen. Een eventuele doorvertaling van deze aandachtspunten naar nieuw beleid of beleidswijzigingen is een vervolgstap die door de rijksoverheid kan worden vormgegeven. Het rapport bevat tevens een overzicht van in 2008 verschenen RIVM-rapporten die relevant zijn voor de drinkwatervoorziening.VRO

Pesticides in groundwater resources of drinking water wells: : present pesticide load and possible measures

Bestrijdingsmiddelen worden gebruikt in de landbouw en in de openbare ruimte. Restanten daarvan kunnen via de bodem wegspoelen en op termijn het grondwater bereiken waaruit drinkwater geproduceerd wordt. De afgelopen decennia zijn er in Nederland minder bestrijdingsmiddelen gebruikt. Desondanks worden bij een kwart van circa 200 drinkwaterwinningen restanten van bestrijdingsmiddelen aangetroffen in het grondwater nabij de drinkwaterwinputten. Ruim een derde van de aangetroffen bestrijdingsmiddelen is inmiddels niet meer toegelaten in Nederland. In het grondwater worden ook restanten van deze bestrijdingsmiddelen aangetroffen door gebruik in het verleden. Dit blijkt uit onderzoek van het RIVM. Ook is geïnventariseerd welke maatregelen ervoor kunnen zorgen dat er minder bestrijdingsmiddelen terechtkomen in het grondwater waaruit drinkwater wordt geproduceerd. Van ruim 40 mogelijke maatregelen hebben experts vervolgens beoordeeld welke daadwerkelijk het gewenste effect bereiken en of ze uitvoerbaar zijn. Een voorbeeld van een effectieve maatregel is het inzetten van biologische of duurzame landbouw in grondwaterbeschermingsgebieden, omdat daarbij minder bestrijdingsmiddelen worden gebruikt. Er zijn succesvolle voorbeeldprojecten, maar deze zijn niet in alle gebieden gemakkelijk te realiseren. Dat komt onder andere doordat de overstap naar deze vorm van landbouw een vrijwillige keuze van boeren is. Met een verbod of vervanging van bestrijdingsmiddelen die in te hoge concentraties uitspoelen naar het grondwater in grondwaterbeschermingsgebieden, kunnen specifieke risico's rondom drinkwaterwinningen worden weggenomen. Dit is een effectieve maatregel die al in gang is gezet. Deze maatregel wordt nog effectiever wanneer monitoringsgegevens van bestrijdingsmiddelen in grondwater beter worden ontsloten en worden gebruikt bij de toelatingsprocedure van de middelen. Het opstellen van de Atlas van bestrijdingsmiddelen in grondwater is een waardevolle ondersteuning hierbij. Dit maakt inzichtelijk in welke gebieden bestrijdingsmiddelen problemen voor de drinkwaterproductie opleveren.Pesticides are used in agriculture and in public spaces. Pesticide residues can leach through the soil and eventually reach the groundwater from which drinking water is produced. During the past few decades, fewer pesticides were used in the Netherlands. Despite this, pesticide residues have been detected in groundwater near drinking water wells in a quarter of the 200 drinking water abstractions. Of the detected pesticides, one-third is not allowed anymore in the Netherlands. The detected residues of these pesticides can also be present in groundwater because of use in the past. This is the finding of RIVM research. Additionally, measures to reduce the pesticide load into the groundwater from which drinking water is produced were inventoried. Consequently, experts reviewed more than 40 possible measures regarding efficiency and feasibility of reducing the pesticide load of drinking water resources. An example of an effective measure is the application of organic or sustainable farming in groundwater protection areas, because it involves lower pesticide application rates. Successful examples of corresponding projects exist, but they are not easy to realize in all areas. The reason for this is the voluntary nature of the transition to this form of agriculture. Specific risks to the drinking water abstraction quality can be eliminated through a ban or replacement of pesticides that leach in high amounts into the groundwater. This is an effective measure, which has already been put in practice. This measure would be even more effective when monitoring data of pesticides in groundwater became more accessible and would be used in the pesticide admission procedure. The Atlas of pesticides in groundwater is a valuable support to this measure. This Atlas reveals the areas in which pesticides pose problems to drinking water resources.Ministerie van I&

The impact of flooding on the supply of drinking water : Flooding based on the 2015 Delta Programme scenarios

Het RIVM heeft geanalyseerd wat de impact op de drinkwatervoorziening is wanneer delen van het zogeheten hoofdwatersysteem (Noordzee, IJsselmeergebied, grote rivieren) in Nederland overstromen. De drinkwaterbedrijven in een overstroomd gebied zullen dan hun productie van drinkwater staken. Dit kan ook bewoners van niet-overstroomde gebieden raken wanneer het desbetreffende drinkwaterproductiebedrijf aan hen levert. Drinkwaterbedrijven in gebieden die niet zijn getroffen zullen tijdelijk extra drinkwater produceren. Dit gebeurt vooral in de gebieden waar geëvacueerden worden opgevangen, omdat hierdoor een extra vraag naar drinkwater ontstaat. Er zou regionaal een knelpunt kunnen ontstaan wanneer veel geëvacueerden in hetzelfde gebied worden opgevangen. De extra drinkwaterproductie kan worden gecombineerd met een oproep om zuinig met drinkwater om te gaan. Overstromingen kunnen veel mensen treffen: circa 3,5 miljoen als het kust- of het rivierengebied volledig overstroomt en 1,7 miljoen als het zogeheten overgangsgebied volledig overstroomt. De impactanalyse is gemaakt aan de hand van de overstromingsscenario's van Rijkswaterstaat voor het kustgebied (noordwester storm), het rivierengebied (hevige regenval) en het overgangsgebied. Het Overgangsscenario is een combinatie van het Kust- en het Rivierenscenario onder minder extreme omstandigheden. Rivieren overstromen in dit scenario doordat de kustwering wordt gesloten, waardoor delen van Zuid-Holland, West-Brabant en Utrecht onder water komen te staan. De analyses brengen de maximale impact op de drinkwatervoorziening in beeld omdat ze ervan uitgaan dat de desbetreffende gebieden volledig overstromen. De kans op deze scenario's is klein, 1 keer in een miljoen jaar. Er bestaan ook realistischere scenario's die, afhankelijk van locatie en oorzaak, een kans hebben om zich eens per duizend tot eens per honderdduizend jaar voor te doen. Veiligheidsregio's en drinkwaterbedrijven zullen deze kleinschaliger overstromingsscenario's gebruiken om tot regionale impactanalyses te komen.RIVM has analysed what the impact on the supply of drinking water would be if parts of the so-called main water system (North Sea, IJsselmeer area, and large rivers) in the Netherlands were to overflow. The drinking water companies in a flooded area would then halt their production of drinking water. This could also impact inhabitants of areas that are not flooded when the drinking water production company affected also supplies them. Drinking water companies in areas not affected will temporarily produce extra drinking water. This will take place particularly in the areas that provide refuge to evacuees, due to the additional demand for drinking water in these areas. If a great many evacuees are given refuge in the same area, it could result in a regional bottleneck. In addition to the production of extra drinking water, residents could be called on to limit the consumption of drinking water as much as possible. Flooding can have an impact on a great many people: approximately 3.5 million if the coastal or river districts are completely flooded and 1.7 million if the so-called transitional zone is completely flooded. The impact analysis was carried out using the flooding scenarios of Rijkswaterstaat (Directorate-General for Public Works and Water Management) for the coastal area (north-western storm), the river district (heavy rainfall), and the transitional zone. The transitional scenario is a combination of the coastal and river scenarios under less extreme conditions. In this scenario, rivers overflow their banks because the coastal defences are closed, as a result of which parts of Zuid-Holland, West-Brabant, and Utrecht become flooded. The analyses describe the maximum impact on the drinking water supply, as their point of departure is that the areas in question are completely flooded. The probability of these scenarios actually occurring is very small: once every million years. There are also more realistic scenarios that, depending upon location and cause, have a probability of occurring equal to once every 1000 years to once every 100,000 years. Safety regions and drinking water companies will use these smaller-scale flooding scenarios to prepare regional impact analyses.Ministerie van Infrastructuur en Milie

De impact van overstromingen op de drinkwatervoorziening : Overstromingen op basis van de Deltaprogramma scenario's 2015

Het RIVM heeft geanalyseerd wat de impact op de drinkwatervoorziening is wanneer delen van het zogeheten hoofdwatersysteem (Noordzee, IJsselmeergebied, grote rivieren) in Nederland overstromen. De drinkwaterbedrijven in een overstroomd gebied zullen dan hun productie van drinkwater staken. Dit kan ook bewoners van niet-overstroomde gebieden raken wanneer het desbetreffende drinkwaterproductiebedrijf aan hen levert. Drinkwaterbedrijven in gebieden die niet zijn getroffen zullen tijdelijk extra drinkwater produceren. Dit gebeurt vooral in de gebieden waar geëvacueerden worden opgevangen, omdat hierdoor een extra vraag naar drinkwater ontstaat. Er zou regionaal een knelpunt kunnen ontstaan wanneer veel geëvacueerden in hetzelfde gebied worden opgevangen. De extra drinkwaterproductie kan worden gecombineerd met een oproep om zuinig met drinkwater om te gaan. Overstromingen kunnen veel mensen treffen: circa 3,5 miljoen als het kust- of het rivierengebied volledig overstroomt en 1,7 miljoen als het zogeheten overgangsgebied volledig overstroomt. De impactanalyse is gemaakt aan de hand van de overstromingsscenario's van Rijkswaterstaat voor het kustgebied (noordwester storm), het rivierengebied (hevige regenval) en het overgangsgebied. Het Overgangsscenario is een combinatie van het Kust- en het Rivierenscenario onder minder extreme omstandigheden. Rivieren overstromen in dit scenario doordat de kustwering wordt gesloten, waardoor delen van Zuid-Holland, West-Brabant en Utrecht onder water komen te staan. De analyses brengen de maximale impact op de drinkwatervoorziening in beeld omdat ze ervan uitgaan dat de desbetreffende gebieden volledig overstromen. De kans op deze scenario's is klein, 1 keer in een miljoen jaar. Er bestaan ook realistischere scenario's die, afhankelijk van locatie en oorzaak, een kans hebben om zich eens per duizend tot eens per honderdduizend jaar voor te doen. Veiligheidsregio's en drinkwaterbedrijven zullen deze kleinschaliger overstromingsscenario's gebruiken om tot regionale impactanalyses te komen

Consequences of overfertilization for drinking water extraction

Dankzij het mestbeleid sinds de jaren negentig van de vorige eeuw komt er minder nitraat in het grondwater terecht. Door het vijfde Actieprogramma Nitraatrichtlijn (2014-2017) zal de nitraatconcentratie verder dalen en zullen grote gebieden van Nederland gemiddeld aan de norm voldoen. Uit een literatuurstudie uitgevoerd door het RIVM blijkt dat overschrijdingen in deelgebieden onder bepaalde omstandigheden kunnen voorkomen. Dit kan zich ook voordoen in de gebieden waar grondwater voor de drinkwaterbereiding wordt gewonnen, de zogeheten grondwaterbeschermingsgebieden. Overschrijding van de nitraatnorm kan in de hand worden gewerkt door de teelt van specifieke gewassen op droge zandgronden waarbij veel nitraat uitspoelt naar het grondwater (uitspoelingsgevoelige gewassen). In deze literatuurstudie is niet bekeken bij welke concrete drinkwaterwinningen de norm wordt overschreden en in welke mate. Dit is namelijk afhankelijk van de lokale omstandigheden. Het is ook nog niet duidelijk hoe en op welke termijn de gedaalde nitraatconcentratie in het bovenste grondwater zich zal manifesteren bij de pompputten voor drinkwaterwinning, die dieper zijn gelegen. Evenmin is bekend of de ingezette daling voldoende is om het grondwater in de pompputten aan de norm te laten voldoen. Duidelijk is wel dat het beeld per winning zal verschillen. Deze bevindingen blijken uit een literatuurstudie die in opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Milieu (IenM) is uitgevoerd naar de stand van zaken van het effect van het mestbeleid op het grondwater. Het RIVM heeft deze studie in samenwerking met KWR Watercycle Research Institute en Deltares verricht. De huidige resultaten liggen in lijn met de conclusies van KWR uit 2012 (De gevolgen van vermesting voor drinkwaterwinning in beeld) en vullen deze aan met enkele bevindingen.Thanks to the stricter manure policy adopted by the Dutch government in the 1990s, less nitrate is ending up in groundwater. The Fifth Nitrates Directive Action Programme (2014-2017) will result in a further decrease of nitrate concentrations, so that average concentrations in large parts of the Netherlands will meet the standard. A literature review conducted by the Dutch National Institute for Public Health and the Environment (RIVM) has shown that the applicable limit values may be exceeded in certain regions, under specific circumstances. This can also occur in areas where groundwater is extracted for the purpose of producing drinking water ('drinking water protection areas'). Circumstances that may contribute to exceedances of the limit values include the cultivation of specific crops on dry sandy soils where large quantities of nitrate leach into the groundwater ('soils prone to leaching'). The literature review did not examine in which specific drinking water protection areas the standard is exceeded and to what extent, as this depends on local circumstances. In addition, it is still unclear how and in what timeframe the decreased nitrate concentrations in the top groundwater layer will become apparent at greater depths, where the drinking water extraction pumps are located. It is also unknown if the decrease is sufficient for the pump-extracted groundwater to meet the standard. What is clear, however, is that the situation will differ depending on the local circumstances. These are some of the main findings of a survey of the scientific literature on the impact of manure policy on groundwater quality, commissioned by the Dutch Ministry of Infrastructure and the Environment. The RIVM conducted the study in collaboration with the KWR Water Cycle Research Institute and the Deltares Institute for Delta Technology. The current results confirm the conclusions of a study performed by KWR in 2012 on the consequences of overfertilization for drinking water extraction ('De gevolgen van vermesting voor drinkwaterwinning in beeld'), and also add some new findings.Ministerie van I&