Rabbâni gelenekte Rabbi Yişmael’in tevrat tefsiri için oluşturduğu on üç yorum kuralı

Rabbâni Yahudilik, M.S. 70 yılında Yahudi Mabedinin ikinci kez yıkımı sonrasında, Mabet’e bağlı dinî yaklaşım ve uygulamaların ortadan kalkması ve bunun yerini Yahudi Kutsal Kitabı ile onun yorumlarının aldığı dönemin adıdır. Bu sebeple Rabbâni Yahudiliğin te melini TaNaH ve yorumu oluşturmaktadır. Rabbâni Yahudiliğe göre Tanrı Sina’da Hz. Musa’ya Tora ile birlikte onun yorum kuralları ve bunlara uygun yapılan yorumlarını da vermiştir. Bu sebeple rabbiler tarafından yapılan bu yorumlar ilahi vahyin bir parçasıdır. Rabbâni Yahudilikte Hillel’e izafe edilen yedi yorum kuralı (middot), alanında ilk basamaktır ve kendisinden sonra geliştirilen diğer yorum kurallarının temeli ve öncüsüdür. Rabbi Yişmael on üç yorum kuralını R. Hillel’in yedi yorum kuralını geliştirerek elde etmiştir. Hatta onun bazı kuralları Hillel’in kurallarıyla birebir aynıdır. R. Yişmael’e izafe edilen on üç yorum kuralı Rabbâni Yahudilik için çok daha merkezî bir role sahip,tir. Ancak yorum kurallarının kökeni, kullanılması ve liste haline getirilmesiyle ilgili çeşitli tartışmalar da bulunmaktadı

Yahudilikte midraşik literatürün tarihsel gelişimi

ÖZET YAHUDİLİKTE MİDRAŞİK LİTERATÜRÜN TARİHSEL GELİŞİMİ Midraş bir tür Tanah yorumu ve bu yorumun yer aldığı literatürün ismidir. Yahudilikte peşat, remez, deraş ve sod denilen dört farklı yorum metodu vardır. Bunlar birlikte Pardes olarak ifade edilmektedir. Rabbâni Yahudilikteki Çift Tora İnancına göre Tanrı Sina’da Yahudilere Yazılı Tora ve Şifahi Tora’yı vahyetmiştir. Şifahi Tora, Yazılı Tora’da yer almayan bazı kural ve yasalarla onun yorumlarını içermektedir. Mişna, Tosefta, Kudüs Talmudu, Bâbil Talmudu ve Midraş literatürü Şifahi Tora’yı oluşturmaktadır. Midraş literatürü Yahudilerin uzun yıllar boyunca değişik şartların etkisi altında kutsal kitabı nasıl anlayıp yorumladıklarını göstermekte ve tarihi süreç içerisinde biriken Yahudi yorumu ve geleneklerini muhafaza ederek günümüze aktarmaktadır. Oluşturuldukları dönem, bu literatürü oluşturan ekoller ve eserde incelenen konular dikkate alınarak midraş literatürü ile ilgili farklı tasnifler yapılsa da bunlar kesinlik arz etmemektedir. Midraş literatürü Mişna öncesi dönemde henüz yazıya geçirilmemiş; özellikle dini ibadete bağlı olarak cemaat içerisinde mevcudiyetini sürdürmüştür. Mişna sonrası dönemde ilk olarak Ahkâm Tefsiri diyebileceğimiz Midraş Halahalar ortaya çıkmıştır. Talmud sonrası dönemden itibaren Menkıbevî Tefsir diyebileceğimiz Midraş Hagadalar oluşturulmuştur. Daha sonraları bir konu hakkında yazılmış olan Küçük Midraşlar ve son olarak önceki midraş eserleri kullanılarak derleme tarzında geniş hacimli midraşlar ortaya çıkmıştır. Anahtar Kelimeler : Midraş, Midraş Literatürü, Halaha, Hagada, Pardes, ABSTRACT HİSTORİCAL DEVELOPMENT OF MİDRASHİC LİTERATURE İN JUDAİSM Midrash is a kind of Jewish Bible interpretation and literature that involves this interpretation. Peshat, remez, derash and sod are four different kinds of Tanah interpretation methods which are named as Pardes together. According to Dual Tora belief, God revealed to the Jews both Written Tora and Oral Tora. Oral Tora includes the laws, rules and interpretations that were not recorded in Written Tora. Midrash literature is one of the parts of Oral Tora; and shows how the Jews understood and interpreted the Holy Book throughout the years under the influence of different conditions and transmits Jewish interpretations and traditions that have accumulated through history to the present time. There are different classifications related to midrash literature considering different criterias. Nevertheless these classifications have lack of accuracy. In the pre-Mishnaic period, midrash literature was not put into writing; especially it maintained its presence via religious worship in the community. In the post-Mishnaic period, first of all Halakhic Midrashim emerged. Since the post-Talmudic period Haggadic Midrashim were formed. Afterwards, smaller midrash books, which were written about a special subject, emerged and finally there emerged a large volume compilation which consists of the previous Midrash literatureKey Words : Midrash, Midrash literature, Halakha, Haggada, Parde

Zerdüştiliğin doktrinleri

Bu çalışmamızda Zerdüştilik öncesi İran dini hayatından başlayarak Zerdüşt'ün hayatını, Zerdüştiliğin geçirdiği tarihsel süreci ve Zerdüştiliğin doktrinlerini inceledik.ZERDÜŞTİLİK ÖNCESİ İRAN DİNİ HAYATI:Bu bölgede totemik ve animik inançlar yaygındı. Bazı hayvanlar ve bitkiler kutsaldı. Köpek, yılan, haoma gibi...ZERDÜŞT'ÜN HAYATI:Zerdüş'ün ne zaman yaşadığı tartışma konusudur. Ulaşabildiğimiz kaynaklardan ortaya çıktığına göre Zerdüşt 7.yy'ın ortalarında ve 6.yy'ın sonlarında Doğu İranda yaşamıştır. 30 yaşlarındayken öğretisini yaymaya başlamıştır. İlk müridi kuzenidir. Uzun süre öğretisine pek rağbet edilmemiş, ancak Kral Viştaspa'nın Zerdüştiliği kabul etmesi ile bu dinin yayılması büyük ivme kazanmıştır. Zerdüşt'ün ölümünde Zerdüştilik Hindistandan Anadoluya kadar uzanan coğrafyada en büyük dinlerden birisi haline gelmiştir.ZERDÜŞTİLİĞİN TARİHSEL GELİŞİMİ:Zerdüşt'ün hayatından bugüne kadar Zerdüştiliğin geçirdiği tarihsel süreç içerisinde bu dinin içinden iki küçük, iki de büyük akım ortaya çıkmıştır. Küçük akımlar Zurvanizm ile Mazdekizm; büyük akımlar ise Maniheizm ve Mitraizm'dir.ZERDÜŞTİLİĞİN KUTSAL KİTABI VE VAHİY İNANCI:Zerdüştiliğin kutsal kitabının adı "Avesta"dır. Aslında Avesta bir kutsal yazmalar kolleksiyonudur. Avesta çeşitli bölümlerden oluşmaktadır. Ana bölümü Yasna'dır. Yasna bizzat Zerdüşt'e ait olduğu iddia edilen Gataları içermektedir. Yaştlar önemli varlıklara adanmış ilahilerdir. Videvdat çeşitli temizlenme formülleri içermektedir. Küçük Avesta, Siroza ve Pehlevi Kitapları bu kolleksiyonun diğer parçalarıdır.Bu bölümde ayrıca Avesta çalışmnaları tarihine de değindik. İlaveten Zerdüştiliğe göre vahyin parça parça geldiğini açıkladık. TANRI İNANCI:Zerdüştilik monoteist bir dindir. Ancak zamanla dualist bir din haline gelmiştir. Çünkü yasna 47/3'e göre Angra Mainyu ve Spenta Mainyu birlikte yaratılmıştır. Bunları yaratan da herşeyi yaratmış olan Ahura Mazda'dır. Kısaca Ahura Mazda kainattaki herşeyin yaratıcısıdır. Zerdüşt'te kainatı yaratan yegane varlığın Ahura mazda olduğunu belirtmiştir. Ancak zamanla Angra Mainyu'nun Ahura Mazda ile birlikte var olduğu söylenmiş ve Onunla eş tutulmuştur. Böylece din dualist bir yapıya bürünmüştür.Bu bölümde ayrıca Ameşa Spentalar ve Yazatalar denilen kutsal varlıkların tabiatları ile ilgili bilgiler de verdik.PEYGAMBERLİK İNANCI:Zerdüştilere göre Zerdüşt, Tanrı tarafından bütün insanlık için seçilmiş ve bütün insanlığın kurtuluşu için gönderilmiş bir peygamberdir. O, insanlık için bir kurtarıcıdır ve insanlığın kurtuluş kurallarını ortaya koymuştur.KOZMOLOJİ İNANCI:Zerdüştiliğin kozmoloji anlayışı üç nokta üzerinde şekillenir. Dünyanın yaratılışı, Zerdüştiliğin vahyi ve Nihai diriliş.Bu inanç Pehlevi dînî literatüründeki- özellikle de Bundahişin'deki- bilgilerin yardımları ile ortaya konmuştur.Biz bu bölümde dünyanın yaratılışından başlayarak, iyi ile kötü arasındaki kozmik savaş, bu savaşın dönemleri, Gayomart'ın ve İlk Boğa'nın yaratılışı, Maşye ve Maşyane'nin- Zerdüştilikteki ilk insan çifti- yaratılışı ve onların bu dünyadaki hayatlarını anlattık.ESKATOLOJİ İNANCI:Zerdüştiliğin eskatoloji doktrini bir anda ortaya çıkmamıştır. Bu doktrin uzun teolojik çalışmaların bir neticesinde oluşmuştur. Ancak kökleri Gatalarda mevcuttur.Biz Zerdüştî eskatolojiyi iki kısımda inceledik: Ferdî eskatoloji ve kollektif eskatoloji.Avesta, bir ruhun ölümden sonra iyi düşünce(yıldızlar), iyi söz(ay) ve iyi amel(güneş) merhalelerinden geçerek cennete ulaşacağını, ancak bu seyahat için "Çinvat Köprüsü"nden geçmesi gerektiğini belirtmektedir.kötü ruhlar bu köprüyü geçemeyeceklerdir. Çünkü bu köprü onlar geçerken jilet sırtı gibi dar olacak ve onlar da cehenneme yuvarlanacaklardır.Kollektif eskatolojinin ana unsuru beklenen kurtarıcı düşüncesidir. Zerdüştiliğe göre 3000 yılın her bin yıllık bölümünde birer kurtarıcı gelecektir. Sonuncu kurtarıcının adı Saoşyant'tır. O, Zerdüşt'ün tohumlarının saklandığı bir gölde yıkanırken hamile kalan bir bakireden doğacaktır. ZERDÜŞTİLİKTE İBADET:Zerdüştilikte en önemli dînî ayinler Bareşnum ve Yasna'dır. Bareşnum bir ruhsal temizlik ayinidir. Yasna ise temel ayindir. Bu ayinde Zerdüştiliğin iki temel sembolü kullanılır. Kutsal içki "Haoma", Kutsal Ateş'e sunulur.Ayrıca evlilik, ölüm ve cemaate katılma gibi sosyal içerikli seremoniler de icra edilmektedir. Bunların dışında kutlanılan altı tane bayram vardır.ZERDÜŞTİLİKTE AHLAK:Zerdüştî ahlakı iki temel üzerinde şekillenir: Hayatın devamı ve kötülüğe karşı mücadele. Ayrıca Zerdüştiliğin ahlak anlayışını "İyi düşünce, iyi söz ve iyi iş" kelimeleri özetlemektedir. Sonuç bölümünde ise tezimizde ulaştığımız neticeler bulunmaktadır.ÖMER FARUK ARAZ İn this thesis we try to explain the Zoroastrianism's doctrines. We started from the religious life of Persia before Zoroastrianism and the life of Zoroaster.İn the chapter of "The Doctrines of Zoroastrianism" we examined the sacred books of Zoroastrianism, and the belief of Revelation, the belief of God, the belief of Angels, the belief of Prophets, Zoroastrian cosmology and eschatology. İn addition we examined the worship of Zoroastrianism and the morality.The Religious Life in the Persia Before Zoroastrianism:There were different believes in the persia before Zoroastrianism. For example, totemism and animism were common. Some animals and plants were sacred. Like dog, snake, homa...The Life of Zoroaster:When Zoroaster lived is a matter of debate. On the basis of the material available to us Zoroaster lived during the middle of the 7th century and the end of the 6th century. He was born in the eastern part of Persia. Approximately, he was thirty he started to explain his new teachings.His first convert his his cousin. A long time after the call to a prophetic life was issued. Then the İranian King Vishtaspa and his court adopted the new faiths. Thus Zoroastrianism became an important faith in the Persia. At the death of Zoroaster, his teachings were became a big religion in this area from the İndia to the Anatolia. Two minor and two major sects emerged from the Zoroastrian religion after Zoroaster. Mazdekism, Zurvanism are the minor sects. Manichaeism, Mithraism are the major sects.The Sacred Books of Zoroastrianism And The Belief of Revelation:The sacred books of Zoroastrian's is called the Avesta. Avesta contains some parts. The main parts are the Yasna. The Yasna contains the Gathas- songs or hymns- and these must be work of Zoroaster himself. This Gathas are source for the doctrines actually proclimaid by Prophet.Another parts are the Yashts or sacrifical hymns addressed to specific deities or angels, and The Videvdat or "Law against the demons" which concerns with matters of ritual purification.Korda Avesta,Siroza and the Pahlavi Books are another parts of this collection.Also in this chapter we related the history of Avestan Studies. And according to the Zoroastrianism, the revelation came in pieces to Zoroaster.The Belief of God:Zoroastrianism was a monoteistic religion, but, in the course of time, Zoroastrianism became a dualistic religion. Because -according to the Yasna 47/3- Evil Spirit and Holy Spirit were created. Ahura Mazda the creator of all things by the Holy Spirit. For Zoroaster, Evil Spirit is not identical with Wise Lord(Ahura Mazda); indeed, he is once called his son.We explained in this chapter for Zoroaster there is only one God, creator of heaven and earth and of all things. Angra Mainyu is not co-eternal with Ahura Mazda. Angra Mainyu is the adversary of Holy Spirit(Spenta Mainyu) only, not of God himself.We explained the Ameşa Spentas and the Yazatas in this chapter.The Belief of Prophet:For Zoroastrians, Zoroaster is a prophet, selected from God for all human beings. He is a savior for humanity. He brought the rules of salvation for humanity.Zoroastrian Cosmology:Zoroastrian cosmology contemplates three basic moments: the creation of world, the revelation of Zoroastrianism and the final transfiguration.This doctrine constructed with aid of the Pehlevi Religious Literature, in which the Bundahishn is an important Pahlavi Book.We related, in this chapter, the creation of the world, the cosmic battle, the periods of this battle, the creation of Gayomart, the Primal Bull, Mashye and Mashyane- according to Zoroastrianism they are the first couple of human- and their life in the world.Zoroastrian Ecshatology:The Zoroastrian eschatological doctrine was not developed suddenly; rather, it underwant a sequence of theological reworkings. It's core can already be seen in the Gathas.We examined the Zoroastrian eschatology in two forms: Individual and collective eschatology.The Avesta teaches that after death the soul can reach heaven by following three steps: the stars(good thoughts), the moon(good words) and the sun(good deeds). İn order to undertake this journey, the soul must cross the Chinvat Bridge(Bridge of Seperation). But the soul of evil will fall into hell, for the bridge will narrow to the width of a razor's edge when they attempt to cross it.The future savior is the main character for the collective eschatology. According to the Zoroastrianism, in the last 3000 years, will cone three saviors. And the last savior's name is Saoshyant. He will born of a virgin who was impregnated by the seed of Zoroaster while she was bathing in the waters.The Worships of Zoroastrianism:İn the Zoroastrianism, the most important religious ceremonies are the Bareşnum and the Yasna. Bareşnum is usually performed by a priest as a purification. İt is done for the benefit of the person who pays the priest or for whom he is paid.Yasna is the major ceremony. İn this ritual are involved two central symbols of Zoroastrianism- the sacred liquor haoma is offered to the sacred fire.İn addition, the marriege ceremony, the death ceremeny and the initiation ceremony are an important social ceremonies. And there is six festivals in the Zoroastrianism.Zoroastrian Morality:Zoroastrian morality has two basic thrusts: the maintenance of life and the struggle against evil. Also the Zoroastrian morality is summed up in the words "good thoughts, good words, good deeds".İn the last chapter we related the conclusions of this thesis

The relationship between NLRP3 rs10159239 and Vaspin rs2236242 gene variants and obstructive sleep apnea

Background: In obstructive sleep apnea (OSA), recurrent upper airway obstruction and apnea/hypopnea episodes result in endothelial dysfunction, which leads to the release of many proinflammatory cytokines and reactive oxygen species (ROS). ROS induces NLRP3, a protein involved in the synthesis of interleukin (IL)-1 and IL-18; vaspin is a serine protease inhibitor that has an important role in suppressing the activation of NLRP3 inflammasome. In this study, we aimed to investigate the effect of NLRP3 rs10159239 (rs9239) and vaspin rs2236242 (rs6242) single nucleotide polymorphisms (SNPs) on OSA development. Methods: This study included 220 individuals who underwent polysomnography (118 patients with OSA and 102 healthy controls). NLRP3 rs9239 and vaspin rs6242 mutation frequencies were analyzed. Results: The NLRP3 rs9239 SNP genotype analysis revealed no statistically significant differences between the OSA and control groups. In the vaspin gene analysis, the rs6242 AA genotype was significantly more frequent in the OSA group compared with the control group, while the AT genotype was more frequent in controls (P = 0.004, P = 0.02). Comparison of rs6242 allele levels showed that the A allele was significantly more frequent in OSA patients than in controls (P = 0.03). The AA genotype was significantly more frequent in patients with severe OSA than in patients with mild or moderate OSA and the control group (P = 0.001 for all). Serum vaspin levels were significantly lower in carriers of the AA genotype than those with AT and TT genotypes (P = 0.001). Conclusion: The vaspin rs6242 SNP AA genotype increased susceptibility to OSA, while the AT genotype appeared to be protective. The lower plasma vaspin levels in OSA compared with the control group and in patients with the AA genotype suggest that vaspin may be a protective biomarker for OSA

Multisistemik tutulum izlenen bir tüberküloz hastası

Birden fazla sistemi tutan tüberküloz olguları, sıklıkla çocuklarda ve AIDS gibi immün sistemin baskılandığı hastalarda gö- rülmekle birlikte nadiren bildirilmektedir. Tüberküloz pek çok hastalığı taklit edebilir ve çok farklı klinik bulgularla karşı- mıza çıkabilir. On sekiz yaşında Gürcistanlı bir erkek hasta, çift görme, sağ el üçüncü parmakta şişlik ve yarayla başvur- du. Hastada orbital kemik ve yumuşak doku tüberkülozu, tüberküloz spondilit, tüberküloz daktilit, deri tüberkülozu ve ak- ciğer tüberkülozunu içeren multisistemik tutulum ile seyreden bir tüberküloz tanısı koyduk.Cases of tuberculosis with multisystemic involvement are rarely reported and these are often children and patients with AIDS whose and immune system is suppressed. Tuberculosis can mimic and present with various disorders. A 18-year-old Georgian male patient was admitted to the hospital with double vision, swelling and wound on the 3rd digit of the right hand. We defined the multisystemic tuberculous disease including orbital bone with soft tissue tuberculosis, tuberculosis spondylitis, tuberculosis dactylitis, scrofuloderma and pulmonary tuberculosis in these patient

Assessment of right ventricular systolic and diastolic parameters in pulmonary sarcoidosis

#nofulltext# --- Yolcu, Mustafa (Arel Author)The clinical manifestations of cardiac involvement are seen in about 5% of patients with sarcoidosis; however, the incidence of cardiac involvement is higher in the autopsy series. About 14% of patients with pulmonary sarcoidosis (PS) without known cardiac involvement had diastolic dysfunction. We aimed to determine the role of parameters of right ventricular (RV) systolic and diastolic function in patients with PS without evidence of cardiac symptoms. Our study population consisted of 28 patients with grades 1–4 PS and 24 healthy subjects. This study was a clinical prospective cohort study. RV end-diastolic area was found to be significantly higher in the PS group (p=0.032). RV fractional area change (RVFAC) and tricuspid annular plane systolic excursion (TAPSE) were shown to be statistically lower in the PS group as compared to the control group (p<0.001). However, pulmonary arterial systolic pressure was significantly higher in the PS group (p=0.003). The tricuspid E velocity and E/A ratio were found to be significantly lower in the PS group (p=0.025 and 0.009, respectively), while the tricuspid A velocity and myocardial performance index (MPI) were found to be significantly lower in the control group (p=0.034 and 0.007, respectively). Early detection of cardiac involvement in PS is crucial because of the increased morbidity and risk of sudden cardiac death. RV diastolic Doppler parameters, tissue Doppler MPI, RVFAC and TAPSE are practical and cheap techniques in the diagnosis of cardiac involvement in patients with PS. A thorough transthorasic echocardiographic examination including RV systolic and diastolic functions and tissue Doppler MPI should constitute the mainstay of initial management and follow-up in PS