Psychoneuroimmunology of depressive disorder: mechanisms and clinical implications

Depresija je ozbiljna bolest od koje svakim danom oboljeva sve više ljudi. Osim utjecaja na imunološki sustav, depresija pridonosi i patofiziologiji bolesti. Antidepresivi djeluju pretežno na razini reapsorpcije neurotransmitera, no utječu i na stanice imunološkog sustava, što je potrebno još detaljnije istražiti. Mozak prepoznaje citokine kao signal infekcije ili ozljede bolesti te odgovara prikladnom reakcijom, no u slučaju neravnoteže neuroendokrinog i imunološkog sustava može doći do indukcije promjena u ponašanju te razvoja depresije.Depression is a serious disease which takes toll on more people every day. Besides the impact on the immune system, depression contributes to the pathophysiology of the disease. Antidepressants act primarily on the level of the uptake of the neurotransmitter, but also affect the cells of the immune system, what needs more detailed research. The brain recognizes cytokines as a sign of the infection or injury, and it reacts appropriately to that, but in case of imbalance of the neuroendocrine and immune system it may induce changes in behavior and the development of depression

Promjene učestalosti trovanja psihoaktivnim lijekovima u Hrvatskoj

The aim of this study was to analyse the frequency of poisoning with psychoactive drugs (benzodiazepines, antidepressants and neuroleptics) over the last 15 years in Croatia. The analysis was based on poisoning incidents reported over the phone (hot line) to the Zagreb Poison Control Center and included two periods: 1985–1991 (period I) and 1992–1999 (period II). The data were analysed separately for children and adults. Each phone call was counted as one poisoning incident. Child poisoning with neuroleptics was significantly higher in period II than in period I and so was the adult poisoning with antidepressants, amytriptyline, and combined psychoactive drugs. The frequency of total psychoactive drug poisoning was significantly higher in adults than in children in both periods. From 1992, the frequency of adult poisoning with antidepressants considerably increased as one of the many consequences of war-related stress. The results indicate a need for careful psychiatric evaluation and more critical use of antidepressants in affected individuals.Retrospektivno su analizirani telefonski pozivi vezani uz ingestije lijekova primljeni u nacionalnom Centru za kontrolu otrovanja u Zagrebu u posljednjih 15 godina. Tri skupine psihoaktivnih lijekova (benzodiazepini, neuroleptici, antidepresivi) bile su od posebnog značenja u ovom radu. Svi slučajevi ingestije lijekova analizirani su u dva vremenska intervala: period I (1985.–1991.) i period II (1992.–1999.) te u dvije skupine s obzirom na dob otrovanih: djeca (<16 godina) i odrasli (316 godina). Svaki telefonski poziv brojen je kao jedan slučaj trovanja, uključujući i višestruke ingestije lijekova (ingestije više od jedne vrste lijeka u isto vrijeme) koje su uključivale barem jedan psihoaktivni lijek. Kod djece, učestalost akutnih otrovanja neurolepticima bila je značajno veća u periodu II nego u periodu I (7.4%:4.4%; P<0.05). Učestalost otrovanja benzodiazepinima, antidepresivima i amitriptilinom kod djece nije se značajno razlikovala u periodu I i II (benzodiazepini – 13.5%:9.9%; antidepresivi – 1.8%:1.8%; amitriptilin – 0.3%:0.6%), kao ni učestalost višestrukih ingestija lijekova (19.4%:20.5%). Kod odraslih, učestalost otrovanja antidepresivima i amitriptilinom bila je značajno veća u periodu II nego u periodu I (antidepresivi – 13.0%:5.9%; P<0.01; amitriptilin – 7.3%:2.9%; P<0.05), kao i učestalost višestrukih ingestija lijekova (45.3%: 29.1%; P<0.01). Učestalost otrovanja benzodiazepinima i neurolepticima kod odraslih nije se značajno razlikovala u periodu I i II (benzodiazepini – 27.5%: 28.4%; neuroleptici – 20.6%: 19.7%). U oba perioda učestalost otrovanja psihoaktivnim lijekovima bila je značajno veća u odraslih nego u djece (period I – 53.9%: 19.4%; P<0.01; period II – 61.3%:19.1%; P<0.01). Od 1992. u Hrvatskoj se bilježi značajan porast broja akutnih otrovanja antidepresivima, osobito tricikličkim, u odraslih osoba, što je vezano vjerojatno uz učestalije propisivanje tih lijekova. Ovaj fenomen nije zabilježen u djece. Povećanje učestalosti akutnih otrovanja psihoaktivnim lijekovima, kao jedna od mnogih posljedica rata i posttraumatskoga stresnog poremećaja, upućuje na potrebu pažljive psihijatrijske procjene oboljelih, osobito pažljiviju uporabu antidepresiva. Rezultati ovog rada govore u prilog potrebe daljnjeg istraživanja učestalosti propisivanja psihoaktivnih lijekova u Hrvatskoj

Анализа на потрошувачка на триесетте најиздавани лекови на рецепт во транзицискиот период

Периодот на транзиција на Република Македонија го карактеризираат бројни промени што влијаат врз потрошубачката на лековите, навиките за пропишување и употреба на лековите како што се : значајните промени на фармацевтскиот пазар предизвикани од недостигот и нередовното снабдување со голем број на лекови од бившиот единствен југословенски пазар, финасиската нестабилност на државните фондови, добивањето на поголеми количества на лекови како хуманитарна помош во кризните периоди, промена на законската регулатива во областа на здравството и финансиите, промена на Позитивната листа на лекови, воведување на централизиран систем на снабдување преку објава на јавни тендери за лековите од Позитивната листа, воведување на централизирани набавки на лекови според INN и друго. Следењето на потрошувачката на лековите во периодот од 1990 до 2006 година претставува интересен предизвик за анализа. Цел на трудот е да направиме анализа на потрошувачката на триесетте најзастапени лекови по групи во издадените рецепти во 1990 година и понатаму да ја следиме потрошувачката на истите во 1991 година и 2006 година според податоците добиени со следење на компјутерски обработените издадени рецепти во аптеките во Р. Македонија. Методот на анализа на статистичките извештаи за издадени лекови на рецепт, систематизирани по АТС код и подредени според честотата на издавање по INN и заштитени имиња е користен при изработка на овој труд

Serotonin Transporter Gene Polymorphism in Patients with Epilepsy

Serotonin (5-HT) je neurotransmiter s ulogom u brojnim fiziološkim funkcijama, te u etiopatogenezi različitih neuropsihijatrijskih poremećaja. Razna istraživanja otkrila su sposobnost serotonina da utječe na nastanak i tijek epileptičkih napadaja. Serotoninski prijenosnik (5-HTT), transmembranski je protein odgovoran za uklanjanje serotonina iz sinaptičke pukotine, a smatra se glavnim regulatorom 5-HT neurotransmisije. Promotor i drugi intron gena za 5-HTT sadrže funkcionalne polimorfizme koji utječu na efikasnost genske ekspresije. Ovim radom ispitivana je njihova povezanost s epilepsijom temporalnog režnja (TLE). Istraživanjem je obuhvaćena 101 osoba oboljela od TLE-a i 155 zdravih osoba. Usporedbom frekvencija alela i genotipova promotorskog (5-HTTLPR) i intronskog (VNTR-2) polimorfizma gena za 5-HTT, nisu pronađene statistički značajne razlike između promatranih skupina. Dobiveni rezultati upućuju da istraživani polimorfizmi nemaju veliku ulogu u etiopatogenezi TLE-a u hrvatskoj populaciji, no zbog relativno malog broja ispitanika ne može se isključiti njihov mali utjecaj na etiopatogenezu ove kompleksne bolesti.Serotonin is a neurotransmiter with a role in many physiological functions and in the etiopathogenesis of different neuropsychiatric disorders. Various studies have revealed the ability of serotonin to affect the generation and the course of epileptic seizures. Serotonin transporter (5-HTT), a transmembrane protein responsible for the removal of 5-HT from the synaptic cleft, is considered to be the main regulator of the 5-HT transmission. The promoter and the second intron of the 5-HTT gene contain functional polymorphisms that affect efficiency of the gene expression. The present work has investigated their association with the temporal lobe epilepsy (TLE). The study included 101 patients suffering from TLE and 155 healthy individuals. Comparison of allelic and genotypic frequencies of promoter (5-HTTLPR) and intron 2 (VNTR-2) polymorphisms, demonstrated no statistically significant difference between the investigated groups. These results indicate that investigated polymorphisms do not play a major role in the etiopathogenesis of TLE in Croatian population, however due to relatively small sample size, their minor effects on the etiopathogenesis of this complex disorder could not be excluded

Antidepresivi – istraživanja i primjena

Jedni od najkorištenijih psihofarmaka zasigurno su antidepresivi – lijekovi koji se koriste u liječenju depresije, ali i anksioznih smetnji, poremećaja ličnosti, psihoza, poremećaja hranjenja, pa čak i neuralgija. U radu se nalazi kratka povijest i podjela antidepresiva, opis mehanizama njihovog djelovanja na primjeru SIPPS antidepresiva (selektivni inhibitor ponovne pohrane serotonina) te prikaz istraživanja efikasnosti antidepresiva kod različitih patologija. Također, izneseni su potencijalni prediktori dobrog terapijskog odgovora, od kojih se posebno ističu polimorfizmi određenih gena. Razmatraju se i različite strategije pri odabiru i provođenju terapije antidepresivima uz poseban naglasak na kombinaciju sa psihoterapijom (najviše s onim pravcima koji se temelje na kognitivno – bihevioralnim paradigmama). Dan je i kratki prikaz nuspojava koje se vezuju uz različite antidepresive. Na koncu se donosi sažeti prikaz smjernica britanske NICE za terapiju antidepresivima te se razmatraju određeni razlozi otpora prema terapiji antidepresivima i psihofarmacima općenito

Akutna otrovanja u bolesnika liječenih u Kliničkoj bolnici "Merkur" u Zagrebu tijekom deset mjeseci 1999. godine

This paper describes 170 cases of acute poisoning in 60 men and 110 women admitted to emergency room from January through November 1999. Ninety-eight percent of acute poisonings were selfinflicted, and 90% occurred at home. Drugs were used in 134 (79%) suicide attempts. Eighty-one acute poisonings were caused by benzodiazepines (48%) and 19 by antidepressants (11%). Alcohol intoxication, alone or combined with the intake of psychoactive drug (28 cases, 16%) predominated in men. Cocaine was the most common narcotic drug, taken by 31 patients (16%). Other acute poisonings involved ecstasy (4 cases), CO (6 cases), and HCl inhalation (2 cases). Previous suicide attempts due to depression were found in 68 patients (40%). Fifty patients (29%) were comatose on admission, 24 were transferred to intensive care, and 3 died. Data such as these can be very useful for handling self-inflicted acute poisonings and for planning long-term health care activities.Analizirano je 170 slučajeva akutnih otrovanja u 60 pacijenata i 110 pacijentica (srednja dob 31 godina) koji su obrađivani u Hitnoj internoj poliklinici Kliničke bolnice "Merkur" u razdoblju od 1. siječnja do 1. studenoga 1999. U 168 (98%) pacijenata otrovanje je bilo namjerno izazvano. Devedeset posto otrovanja dogodilo se kod kuće. U 134 (79%) pacijenata samoubojstvo je pokušano lijekovima. Uzrok akutnog otrovanja u 81 (48%) bili su benzodiazepini, a u 19 (11%) slučajeva antidepresivi. Pretežiti uzrok otrovanja u muškaraca bio je alkohol (u 18 slučajeva, 11%) ili kombinacija alkohola i psihoaktivnog preparata (u 10 slučajeva, 6%). Narkotici su bili uzročnici akutnog otrovanja u 31 (18%) pacijenata i među njima bio je najzastupljeniji kokain. Ostali uzročnici akutnog otrovanja bile su sintetske droge kao ecstasy (3 slučaja, 2%) te udisanje ugljičnog monoksida (6 slučaja, 4%) i klorovodične kiseline (2 slučaja, 1%). U 68 (40%) pacijenata pokušaj suicida bio je posljedica depresije. Prethodnih suicidalnih namjera bilo je u 24 (14%) pacijenata. Na prijemu u Hitnu internu polikliniku bilo je ukupno 50 (29%) komatoznih pacijenata, a uzrok otrovanja kokain u 31 (18%), benzodiazepin u 11 (6%) i alkohol u 8 (5%) slučajeva. Od tih pacijenata na daljnjem tretmanu u Jedinici intenzivne njege zadržana su 24 pacijenta. Smrtni ishod zabilježen je u troje pacijenata visoke dobi (više od 70 godina) koji su se otrovali antidepresivima, a uzrok smrti bile su ventrikularna aritmija i respiratorna depresija. Rezultati ovog istraživanja daju korisne podatke kako za pružanje neposredne medicinske skrbi tako i pri planiranju zdravstvene zaštite u namjerno izazvanim akutnim otrovanjima