Lattice-valued intuitionistic preference structures and applications

Intuicionistički rasplinuti skupovi su već proučavani i definisani u kontekstu mrežnovrednosnih struktura, ali svaka od postojećih definicija imala je odgovarajuće nedostatke. U ovom radu razvijena je definicija intuicionističkog poset-vrednosnog rasplinutog skupa, kojom se poset predstavlja kao podskup distributivne mreže. Na ovaj način možemo ispitivati funkcije pripadanja i nepripadanja i njihove odnose bez upotrebe komplementiranja na posetu. Takođe, u ovako postavljenim okvirima, svaki poset (a samim tim i mreža) može biti kodomen intuicionističkog rasplinutog skupa (čime se isključuje uslov ograničenosti poseta). Primenom uvedene definicije razmatrane su IP-vrednosne rasplinute relacije, x-blokovi ovih relacija i familije njihovih nivoa.Razvijene su jake poset vrednosne relacije reciprociteta koje  predstavljaju uopštenje relacija reciprociteta sa intervala [0,1]. Pokazano je da ovakve relacije imaju svojstva slična poset-vrednosnim relacijama preferencije. Međutim, postoje velika ograničenja za primenu ovakvih relacija jer su zahtevi dosta jaki. Uvedene su IP-vrednosne relacije reciprociteta koje se mogu definisati za veliku klasu poseta.Ovakve relacije pogodne su za opisivanje preferencija. Posmatrana je intuicionistička poset-vrednosna relacija preferencije, koja je refleksivna rasplinuta relacija, nad skupom alternativa. U samom procesu višekriterijumskog odlučivanja može se pojaviti situacija kada alternative nisu međusobno uporedive u odnosu na relaciju preferencije, kao i nedovoljna određenost samih alternativa. Da bi se prevazišli ovakvi problemi uvodi se intuicionistička poset-vrednosna relacija preferencije kao intuicionistička rasplinuta relacija na skupu alternativa sa vrednostima u uređenom skupu. Analizirana su neka njena svojstva. Ovakav model pogodan je za upoređivanje alternativa koje nisu, nužno, u linearnom poretku. Dato je nekoliko opravdanja za uvodjenje oba tipa definisanih relacija. Jedna od mogućnosti jeste preko mreže intervala elemenata iz konačnog lanca S, a koji predstavljaju ocene određene alternative. Relacije preferencije mogu uzimati vrednosti sa ove mreže i time se može prevazići nedostatak informacija ili neodlučnost donosioca odluke.Intuitionistic fuzzy sets have already been explored in depth and defined in the context of lattice-valued intuitionistic fuzzy sets, however, every existing definition has certain drawbacks. In this thesis, a definition of poset-valued intuitionistic fuzzy sets is developed, which introduces a poset as a subset of a distributive lattice. In this manner, functions of membership and non-membership can be examined as well as  their relations without using complement in the poset. Also, in such framework, each poset (and the lattice) can be a co-domain of an intuitionistic fuzzy set (which excludes the condition of the bounded poset). Introduced definition defines IP-valued fuzzy relations, x-blocks of these relations andfamilies of their levels. Strong IP-valued  reciprocialy relations have been developed as a generalization of reciprocal relations from interval [0,1]. It has been shown that these relations have properties similar to the P-valued preferences relations. However, there are great constraints on the application of these relations because the requirements are quite strong.IP- valued reciprocial relations have been introduced, which can be defined for a large class of posets. Such relations are suitable for describing preferences.An intuitionistic poset-valued preference relation, which is a reflexive fuzzy relation, over the set of  alternatives, has been examined. In the process of a multi-criteria decision making, a situation can occur that the alternatives cannot be compared by the preference relation, as well as insufficient determination of the mentioned alternatives. In order to overcome similar problems, we have introduced an intuitionistic poset-valued preference relation as an intuitionistic fuzzy set over the set of alternatives with values in a certain poset. We have analyzed some its performances. This model is suitable for comparing alternatives which are not necessarily linearly ordered. There are several justifications for the introduction of  both types of defined relations. One of the possibilities is via the lattice of the intervals  of elements from the finite chain S, which represent the preference of a particular alternative. Preferences relations can take values from this lattice and this can overcome the lack of informations or the decisiveness of the decision maker

Parcijalni operatori zatvaranjai primene u teoriji uređenih skupova

In this thesis we generalize the well-known connections between closure operators, closure systems and complete lattices. We introduce a special kind of a partial closure operator, named sharp partial closure operator, and show that each sharp partial closure operator uniquely corresponds to a partial closure  system. We further introduce a special kind of a partial clo-sure system, called principal partial closure system, and then prove the representation theorem for ordered sets with respect to the introduced partial closure operators and partial closure systems. Further, motivated by a well-known connection between matroids and geometric lattices, given that the notion of matroids can be naturally generalized to partial matroids (by dening them with respect to a partial closure operator instead of with respect to a closure operator), we dene geometric poset, and show that there is a same kind of connection between partial matroids and geometric posets as there is between matroids and geometric lattices. Furthermore, we then dene semimod-ular poset, and show that it is indeed a generalization of semi-modular lattices, and that there is a same kind of connection between semimodular and geometric posets as there is between semimodular and geometric lattices. Finally, we note that the dened notions can be applied to im-plicational systems, that have many applications in real world,particularly in big data analysis.U ovoj tezi uopštavamo dobro poznate veze između operatora zatvaranja, sistema zatvaranja i potpunih mreža. Uvodimo posebnu vrstu parcijalnog operatora zatvaranja, koji nazivamo oštar parcijalni operator zatvaranja, i pokazujemo da svaki oštar parcijalni operator zatvaranja jedinstveno korespondira parcijalnom sistemu zatvaranja. Dalje uvodimo posebnu vrstu parcijalnog sistema zatvaranja, nazvan glavni parcijalni sistem zatvaranja, a zatim dokazujemo teoremu reprezentacije za posete u odnosu na uvedene parcijalne operatore zatvaranja i parcijalne sisteme zatvaranja. Dalje, s obzirom na dobro poznatu vezu između matroida i geometrijskih mreža, a budući da se pojam matroida može na prirodan nacin uopštiti na parcijalne  matroide (definišući ih preko parcijalnih operatora zatvaranja umesto preko operatora  zatvaranja), definišemo geometrijske uređene skupove i pokazujemo da su povezani sa parcijalnim matroidima na isti način kao što su povezani i matroidi i  geometrijske mreže. Osim toga, definišemo polumodularne uređene skupove i pokazujemo da su oni zaista uopštenje polumodularnih mreža i da ista veza postoji  između polumodularnih i geometrijskih poseta kao što imamo između polumodularnih i geometrijskih mreža. Konačno, konstatujemo da definisani pojmovi  mogu biti primenjeni na implikacione sisteme, koji imaju veliku primenu u realnom svetu, posebno u analizi velikih podataka