9 research outputs found

    4G Technology Features and Evolution towards IMT-Advanced

    Get PDF
    Kiinteiden- ja mobiilipalveluiden kysyntä kasvaa nopeasti ympäri maailmaa. Älykkäiden päätelaitteiden, kuten iPhone:n ja Nokia N900:n markkinoilletulo yhdistettynä näiden korkeaan markkinapenetraatioon ja korkealuokkaiseen käyttäjäkokemukseen lisäävät entisestään palveluiden kysyntää ja luovat tarpeen jatkuvalle innovoinnille langattomien teknologioiden alalla tavoitteena lisäkapasiteetin ja paremman palvelunlaadun tarjoaminen. Termi 4G (4th Generation) viittaa tuleviin neljännen sukupolven mobiileihin langattomiin palveluihin, jotka International Telecommunications Union:in Radiocommunication Sector (ITU-R) on määritellyt ja nimennyt International Mobile Telecommunications-Advanced (IMT-Advanced). Nämä ovat järjestelmiä, jotka pitävät sisällään IMT:n ne uudet ominaisuudet, jotka ylittävät IMT-2000:n vaatimukset. Long Term Evolution-Advanced (LTE-Advanced) ja IEEE 802.16m ovat IMT-A sertifiointiin lähetetyt kaksi pääasiallista kandidaattiteknologiaa. Tässä diplomityössä esitellään kolmannen sukupolven järjestelmien kehityspolku LTE:hen ja IEEE 802.16e-2005 asti. Lisäksi työssä esitetään LTE-Advanced:n ja IEEE 802.16m:n uudet vaatimukset ja ominaisuudet sekä vertaillaan näiden lähestymistapoja IMT-A vaatimusten täyttämiseksi. Lopuksi työssä luodaan katsaus LTE ja IEEE 802.16e-2005 (markkinointinimeltään Mobile WiMAX) -järjestelmien markkinatilanteeseen.The demand for affordable bandwidth in fixed and mobile services is growing rapidly around the world. The emergence of smart devices like the iPhone and Nokia N900, coupled with their high market penetration and superior user experience is behind this increased demand, inevitably driving the need for continued innovations in the wireless data technologies industry to provide more capacity and higher quality of service. The term "4G" meaning the 4th Generation of wireless technology describes mobile wireless services which have been defined by the ITU's Radiocommunication Sector (ITU-R) and titled International Mobile Telecommunications-Advanced (IMT-Advanced). These are mobile systems that include the new capabilities of IMT that go beyond those of IMT-2000. Long Term Evolution-Advanced (LTE-Advanced) and IEEE 802.16m are the two main candidate technologies submitted for IMT-Advanced certification. This thesis reviews the technology roadmap up to and including current 3G systems LTE from the 3rd Generation Partnership Project (3GPP) and IEEE 802.16e-2005 from the Institute of Electrical and Electronics Engineers (IEEE). Furthermore, new requirements and features for LTE-Advanced and IEEE 802.16m as well as a comparative approach towards IMT-Advanced certification are presented. Finally, the thesis concludes with a discussion on the market status and deployment strategies of LTE and IEEE 802.16e-2005, or Mobile WiMAX as it is being marketed

    Assessment and Real Time Implementation of Wireless Communications Systems and Applications in Transportation Systems

    Get PDF
    Programa Oficial de Doutoramento en Tecnoloxías da Información e das Comunicacións en Redes Móbiles. 5029V01[Resumo] Os sistemas de comunicación sen fíos de cuarta e quinta xeración (4G e 5G) utilizan unha capa física (PHY) baseada en modulacións multiportadora para a transmisión de datos cun gran ancho de banda. Este tipo de modulacións proporcionan unha alta eficiencia espectral á vez que permiten corrixir de forma sinxela os efectos da canle radio. Estes sistemas utilizan OFDMA como mecanismo para a repartición dos recursos radio dispoñibles entre os diferentes usuarios. Este repartimento realízase asignando un subconxunto de subportadoras a cada usuario nun instante de tempo determinado. Isto aporta unha gran flexibilidade ó sistema que lle permite adaptarse tanto ós requisitos de calidade de servizo dos usuarios como ó estado da canle radio. A capa de acceso ó medio (MAC) destes sistemas encárgase de configurar os diversos parámetros proporcionados pola capa física OFDMA, ademais de xestionar os diversos fluxos de información de cada usuario, transformando os paquetes de capas superiores en paquetes da capa física. Neste traballo estúdase o deseño e implementación das capas MAC e PHY de sistemas de comunicación 4G ademais da súa aplicabilidade en sistemas de transporte ferroviarios. Por unha parte, abórdase o deseño e implementación en tempo real do estándar WiMAX. Estúdanse os mecanismos necesarios para establecer comunicacións bidireccionais entre unha estación base e múltiples dispositivos móbiles. Ademais, estúdase como realizar esta implementación nunha arquitectura hardware baseada en DSPs e FPGAs, na que se implementan as capas MAC e PHY. Dado que esta arquitectura ten uns recursos computacionais limitados, tamén se estudan as necesidades de cada módulo do sistema para poder garantir o funcionamento en tempo real do sistema completo. Por outra parte, tamén se estuda a aplicabilidade dos sistemas 4G a sistemas de transporte públicos. Os sistemas de comunicacións e sinalización son unha parte vital para os sistemas de transporte ferroviario e metro. As comunicacións sen fíos utilizadas por estes sistemas deben ser robustas e proporcionar unha alta fiabilidade para permitir a supervisión, control e seguridade do tráfico ferroviario. Para levar a cabo esta avaliación de viabilidade realízanse simulacións de redes de comunicacións LTE en contornos de transporte ferroviarios, comprobando o cumprimento dos requisitos de fiabilidade e seguridade. Realízanse diferentes simulacións do sistema de comunicacións para poder ser avaliadas e seleccionar a configuración e arquitectura do sistema máis axeitada en función do escenario considerado. Tamén se efectúan simulacións de redes baseadas en Wi-Fi, dado que é a solución máis utilizada nos metros, para confrontar os resultados cos obtidos para LTE. Para que os resultados das simulacións sexan realistas débense empregar modelos de propagación radio axeitados. Nas simulacións utilízanse tanto modelos deterministas como modelos baseados nos resultados de campañas de medida realizadas nestes escenarios. Nas simulacións empréganse os diferentes fluxos de información destes escenarios para comprobar que se cumpren os requisitos de calidade de servicio (QoS). Por exemplo, os fluxos críticos para o control ferroviario, como European Train Control System (ETCS) ou Communication-Based Train Control (CBTC), necesitan unha alta fiabilidade e un retardo mínimo nas comunicacións para garantir o correcto funcionamento do sistema.[Resumen] Los sistemas de comunicación inalámbricos de cuarta y quinta generación (4G y 5G) utilizan una capa física (PHY) basada en modulaciones multiportadora para la transmisión de datos con un gran ancho de banda. Este tipo de modulaciones han demostrado tener una alta eficiencia espectral a la vez que permiten corregir de forma sencilla los efectos del canal radio. Estos sistemas utilizan OFDMA como mecanismo para el reparto de los recursos radio disponibles entre los diferentes usuarios. Este reparto se realiza asignando un subconjunto de subportadoras a cada usuario en un instante de tiempo determinado. Esto aporta una gran flexibilidad al sistema que le permite adaptarse tanto a los requisitos de calidad de servicio de los usuarios como al estado del canal radio. La capa de acceso al medio (MAC) de estos sistemas se encarga de configurar los diversos parámetros proporcionados por la capa física OFDMA, además de gestionar los diversos flujos de información de cada usuario, transformando los paquetes de capas superiores en paquetes de la capa física. En este trabajo se estudia el diseño e implementación de las capas MAC y PHY de sistemas de comunicación 4G además de su aplicabilidad en sistemas de transporte ferroviarios. Por una parte, se aborda el diseño e implementación en tiempo real del estándar WiMAX. Se estudian los mecanismos necesarios para establecer comunicaciones bidireccionales entre una estación base y múltiples dispositivos móviles. Además, se estudia cómo realizar esta implementación en una arquitectura hardware basada en DSPs y FPGAs, en la que se implementan las capas MAC y PHY. Dado que esta arquitectura tiene unos recursos computacionales limitados, también se estudian las necesidades de cada módulo del sistema para poder garantizar el funcionamiento en tiempo real del sistema completo. Por otra parte, también se estudia la aplicabilidad de los sistemas 4G a sistemas de transporte públicos. Los sistemas de comunicaciones y señalización son una parte vital para los sistemas de transporte ferroviario y metro. Las comunicaciones inalámbricas utilizadas por estos sistemas deben ser robustas y proporcionar una alta fiabilidad para permitir la supervisión, control y seguridad del tráfico ferroviario. Para llevar a cabo esta evaluación de viabilidad se realizan simulaciones de redes de comunicaciones LTE en entornos de transporte ferroviarios, comprobando si se cumplen los requisitos de fiabilidad y seguridad. Se realizan diferentes simulaciones del sistema de comunicaciones para poder ser evaluados y seleccionar la configuración y arquitectura del sistema más adecuada en función del escenario planteado. También se efectúan simulaciones de redes basadas en Wi-Fi, dado que es la solución más utilizada en los metros, para comparar los resultados con los obtenidos para LTE. Para que los resultados de las simulaciones sean realistas se deben utilizar modelos de propagación radio apropiados. En las simulaciones se utilizan tanto modelos deterministas como modelos basados en los resultados de campañas de medida realizadas en estos escenarios. En las simulaciones se utilizan los diferentes flujos de información de estos escenarios para comprobar que se cumplen sus requisitos de calidad de servicio. Por ejemplo, los flujos críticos para el control ferroviario, como European Train Control System (ETCS) o Communication-Based Train Control (CBTC), necesitan una alta fiabilidad y un retardo bajo en las comunicaciones para garantizar el correcto funcionamiento del sistema.[Abstract] The fourth and fifth generation wireless communication systems (4G and 5G) use a physical layer (PHY) based on multicarrier modulations for data transmission using high bandwidth. This type of modulations has shown to provide high spectral efficiency while allowing low complexity radio channel equalization. These systems use OFDMA as a mechanism for distributing the available radio resources among different users. This allocation is done by assigning a subset of subcarriers to each user in a given instant of time. This provides great flexibility to the system that allows it to adapt to both the quality of service requirements of users and the radio channel state. The media access layer (MAC) of these systems is in charge of configuring the multiple OFDMA PHY layer parameters, in addition to managing the data flows of each user, transforming the higher layer packets into PHY layer packets. This work studies the design and implementation of MAC and PHY layers of 4G communication systems as well as their applicability in rail transport systems. On the one hand, the design and implementation in real time of the WiMAX standard is addressed. The required mechanisms to establish bidirectional communications between a base station and several mobile devices are also evaluated. Moreover, a MAC layer and PHY layer implementation is presented, using a hardware architecture based in DSPs and FPGAs. Since this architecture has limited computational resources, the requirements of each processing block of the system are also studied in order to guarantee the real time operation of the complete system. On the other hand, the applicability of 4G systems to public transportation systems is also studied. Communications and signaling systems are a vital part of rail and metro transport systems. The wireless communications used by these systems must be robust and provide high reliability to enable the supervision, control and safety of rail traffic. To carry out this feasibility assessment, LTE communications network simulations are performed in rail transport environments to verify that reliability and safety requirements are met. Several simulations are carried out in order to evaluate the system performance and select the most appropriate system configuration in each case. Simulations of Wi-Fi based networks are also carried out, since it is the most used solution in subways, to compare the results with those obtained for LTE. To perform the simulations correctly, appropriate radio propagation models must be used. Both deterministic models and models based on the results of measurement campaigns in these scenarios are used in the simulations. The simulations use the different information flows present in the railway transportation systems to verify that its quality of service requirements are met. For example, critical flows for railway control, such as the European Train Control System (ETCS) or Communication-Based Train Control (CBTC), require high reliability and low delay communications to ensure the proper functioning of the system

    Quality of service and channel-aware packet bundling for capacity improvement in cellular networks

    Get PDF
    Title from PDF of title page, viewed on May 26, 2011VitaIncludes bibliographical references (p. 76-84)Thesis (Ph.D.)--School of Computing and Engineering. University of Missouri--Kansas City, 2011We study the problem of multiple packet bundling to improve spectral efficiency in cellular networks. The packet size of real-time data, such as VoIP, is often very small. However, the common use of time division multiplexing limits the number of VoIP users supported, because a packet has to wait until it receives a time slot, and if only one small VoIP packet is placed in a time slot, capacity is wasted. Packet bundling can alleviate such a problem by sharing a time slot among multiple users. A recent revision of cdma2000 1xEV-DO introduced the concept of the multi-user packet (MUP) in the downlink to overcome limitations on the number of time slots. However, the efficacy of packet bundling is not well understood, particularly in the presence of time varying channels. We propose a novel QoS and channel-aware packet bundling algorithm that takes advantage of adaptive modulation and coding. We show that optimal algorithms are NP complete and recommend heuristic approaches. We also show that channel utilization can be significantly increased by slightly delaying some real-time packets within their QoS requirements while bundling those packets with like channel conditions. We validate our study through extensive OPNET simulations with a complete EV-DO implementation.Introduction -- Related work -- Background on wireless systems -- Multiple packet bundling -- Evaluation -- Conclusion

    D13.1 Fundamental issues on energy- and bandwidth-efficient communications and networking

    Get PDF
    Deliverable D13.1 del projecte europeu NEWCOM#The report presents the current status in the research area of energy- and bandwidth-efficient communications and networking and highlights the fundamental issues still open for further investigation. Furthermore, the report presents the Joint Research Activities (JRAs) which will be performed within WP1.3. For each activity there is the description, the identification of the adherence with the identified fundamental open issues, a presentation of the initial results, and a roadmap for the planned joint research work in each topic.Preprin

    Radio Communications

    Get PDF
    In the last decades the restless evolution of information and communication technologies (ICT) brought to a deep transformation of our habits. The growth of the Internet and the advances in hardware and software implementations modified our way to communicate and to share information. In this book, an overview of the major issues faced today by researchers in the field of radio communications is given through 35 high quality chapters written by specialists working in universities and research centers all over the world. Various aspects will be deeply discussed: channel modeling, beamforming, multiple antennas, cooperative networks, opportunistic scheduling, advanced admission control, handover management, systems performance assessment, routing issues in mobility conditions, localization, web security. Advanced techniques for the radio resource management will be discussed both in single and multiple radio technologies; either in infrastructure, mesh or ad hoc networks

    Acesso banda larga sem fios em ambientes heterogéneos de próxima geração

    Get PDF
    Doutoramento em Engenharia InformáticaO acesso ubíquo à Internet é um dos principais desafios para os operadores de telecomunicações na próxima década. O número de utilizadores da Internet está a crescer exponencialmente e o paradigma de acesso "always connected, anytime, anywhere" é um requisito fundamental para as redes móveis de próxima geração. A tecnologia WiMAX, juntamente com o LTE, foi recentemente reconhecida pelo ITU como uma das tecnologias de acesso compatíveis com os requisitos do 4G. Ainda assim, esta tecnologia de acesso não está completamente preparada para ambientes de próxima geração, principalmente devido à falta de mecanismos de cross-layer para integração de QoS e mobilidade. Adicionalmente, para além das tecnologias WiMAX e LTE, as tecnologias de acesso rádio UMTS/HSPA e Wi-Fi continuarão a ter um impacto significativo nas comunicações móveis durante os próximos anos. Deste modo, é fundamental garantir a coexistência das várias tecnologias de acesso rádio em termos de QoS e mobilidade, permitindo assim a entrega de serviços multimédia de tempo real em redes móveis. Para garantir a entrega de serviços multimédia a utilizadores WiMAX, esta Tese propõe um gestor cross-layer WiMAX integrado com uma arquitectura de QoS fim-a-fim. A arquitectura apresentada permite o controlo de QoS e a comunicação bidireccional entre o sistema WiMAX e as entidades das camadas superiores. Para além disso, o gestor de cross-layer proposto é estendido com eventos e comandos genéricos e independentes da tecnologia para optimizar os procedimentos de mobilidade em ambientes WiMAX. Foram realizados testes para avaliar o desempenho dos procedimentos de QoS e mobilidade da arquitectura WiMAX definida, demonstrando que esta é perfeitamente capaz de entregar serviços de tempo real sem introduzir custos excessivos na rede. No seguimento das extensões de QoS e mobilidade apresentadas para a tecnologia WiMAX, o âmbito desta Tese foi alargado para ambientes de acesso sem-fios heterogéneos. Neste sentido, é proposta uma arquitectura de mobilidade transparente com suporte de QoS para redes de acesso multitecnologia. A arquitectura apresentada integra uma versão estendida do IEEE 802.21 com suporte de QoS, bem como um gestor de mobilidade avançado integrado com os protocolos de gestão de mobilidade do nível IP. Finalmente, para completar o trabalho desenvolvido no âmbito desta Tese, é proposta uma extensão aos procedimentos de decisão de mobilidade em ambientes heterogéneos para incorporar a informação de contexto da rede e do terminal. Para validar e avaliar as optimizações propostas, foram desenvolvidos testes de desempenho num demonstrador inter-tecnologia, composta pelas redes de acesso WiMAX, Wi-Fi e UMTS/HSPA.Ubiquitous Internet access is one of the main challenges for the telecommunications industry in the next decade. The number of users accessing the Internet is growing exponentially and the network access paradigm of “always connected, anytime, anywhere” is a central requirement for the so-called Next Generation Mobile Networks (NGMN). WiMAX, together with LTE, was recently recognized by ITU as one of the compliant access technologies for 4G. Nevertheless, WiMAX is not yet fully prepared for next generation environments, mainly due to the lack of QoS and mobility crosslayer procedures to support real-time multimedia services delivery. Furthermore, besides the 4G compliant WiMAX and LTE radio access technologies, UMTS/HSPA and Wi-Fi will also have a significant impact in the mobile communications during the next years. Therefore, it is fundamental to ensure the coexistence of multiple radio access technologies in what QoS and mobility procedures are concerned, thereby allowing the delivery of real-time services in mobile networks. In order to provide the WiMAX mobile users with the demanded multimedia services, it is proposed in this Thesis a WiMAX cross-layer manager integrated in an end-to-end all-IP QoS enabled architecture. The presented framework enables the QoS control and bidirectional communication between WiMAX and the upper layer network entities. Furthermore, the proposed cross-layer framework is extended with media independent events and commands to optimize the mobility procedures in WiMAX environments. Tests were made to evaluate the QoS and mobility performance of the defined architecture, demonstrating that it is perfectly capable of handling and supporting real time services without introducing an excessive cost in the network. Following the QoS and mobility extensions provided for WiMAX, the scope of this Thesis is broaden and a seamless mobility architecture with QoS support in heterogeneous wireless access environments is proposed. The presented architecture integrates an extended version of the IEEE 802.21 framework with QoS support, as well as an advanced mobility manager integrated with the IP level mobility management protocols. Finally, to complete the work within the framework of this Thesis, it is proposed an extension to the handover decisionmaking processes in heterogeneous access environments through the integration of context information from both the network entities and the enduser. Performance tests were developed in a real testbed to validate the proposed optimizations in an inter-technology handover scenario involving WiMAX, Wi-Fi and UMTS/HSPA

    On the performance gains of VoIP aggregation and ROHC over a WirelessMAN-OFDMA air interface

    No full text

    Enabling technologies and cyber-physical systems for mission-critical scenarios

    Get PDF
    Programa Oficial de Doutoramento en Tecnoloxías da Información e Comunicacións en Redes Móbiles . 5029P01[Abstract] Reliable transport systems, defense, public safety and quality assurance in the Industry 4.0 are essential in a modern society. In a mission-critical scenario, a mission failure would jeopardize human lives and put at risk some other assets whose impairment or loss would significantly harm society or business results. Even small degradations of the communications supporting the mission could have large and possibly dire consequences. On the one hand, mission-critical organizations wish to utilize the most modern, disruptive and innovative communication systems and technologies, and yet, on the other hand, need to comply with strict requirements, which are very different to those of non critical scenarios. The aim of this thesis is to assess the feasibility of applying emerging technologies like Internet of Things (IoT), Cyber-Physical Systems (CPS) and 4G broadband communications in mission-critical scenarios along three key critical infrastructure sectors: transportation, defense and public safety, and shipbuilding. Regarding the transport sector, this thesis provides an understanding of the progress of communications technologies used for railways since the implantation of Global System for Mobile communications-Railways (GSM-R). The aim of this work is to envision the potential contribution of Long Term Evolution (LTE) to provide additional features that GSM-R would never support. Furthermore, the ability of Industrial IoT for revolutionizing the railway industry and confront today's challenges is presented. Moreover, a detailed review of the most common flaws found in Radio Frequency IDentification (RFID) based IoT systems is presented, including the latest attacks described in the literature. As a result, a novel methodology for auditing security and reverse engineering RFID communications in transport applications is introduced. The second sector selected is driven by new operational needs and the challenges that arise from modern military deployments. The strategic advantages of 4G broadband technologies massively deployed in civil scenarios are examined. Furthermore, this thesis analyzes the great potential for applying IoT technologies to revolutionize modern warfare and provide benefits similar to those in industry. It identifies scenarios where defense and public safety could leverage better commercial IoT capabilities to deliver greater survivability to the warfighter or first responders, while reducing costs and increasing operation efficiency and effectiveness. The last part is devoted to the shipbuilding industry. After defining the novel concept of Shipyard 4.0, how a shipyard pipe workshop works and what are the requirements for building a smart pipe system are described in detail. Furthermore, the foundations for enabling an affordable CPS for Shipyards 4.0 are presented. The CPS proposed consists of a network of beacons that continuously collect information about the location of the pipes. Its design allows shipyards to obtain more information on the pipes and to make better use of it. Moreover, it is indicated how to build a positioning system from scratch in an environment as harsh in terms of communications as a shipyard, showing an example of its architecture and implementation.[Resumen] En la sociedad moderna, los sistemas de transporte fiables, la defensa, la seguridad pública y el control de la calidad en la Industria 4.0 son esenciales. En un escenario de misión crítica, el fracaso de una misión pone en peligro vidas humanas y en riesgo otros activos cuyo deterioro o pérdida perjudicaría significativamente a la sociedad o a los resultados de una empresa. Incluso pequeñas degradaciones en las comunicaciones que apoyan la misión podrían tener importantes y posiblemente terribles consecuencias. Por un lado, las organizaciones de misión crítica desean utilizar los sistemas y tecnologías de comunicación más modernos, disruptivos e innovadores y, sin embargo, deben cumplir requisitos estrictos que son muy diferentes a los relativos a escenarios no críticos. El objetivo principal de esta tesis es evaluar la viabilidad de aplicar tecnologías emergentes como Internet of Things (IoT), Cyber-Physical Systems (CPS) y comunicaciones de banda ancha 4G en escenarios de misión crítica en tres sectores clave de infraestructura crítica: transporte, defensa y seguridad pública, y construcción naval. Respecto al sector del transporte, esta tesis permite comprender el progreso de las tecnologías de comunicación en el ámbito ferroviario desde la implantación de Global System for Mobile communications-Railway (GSM-R). El objetivo de este trabajo es analizar la contribución potencial de Long Term Evolution (LTE) para proporcionar características adicionales que GSM-R nunca podría soportar. Además, se presenta la capacidad de la IoT industrial para revolucionar la industria ferroviaria y afrontar los retos actuales. Asimismo, se estudian con detalle las vulnerabilidades más comunes de los sistemas IoT basados en Radio Frequency IDentification (RFID), incluyendo los últimos ataques descritos en la literatura. Como resultado, se presenta una metodología innovadora para realizar auditorías de seguridad e ingeniería inversa de las comunicaciones RFID en aplicaciones de transporte. El segundo sector elegido viene impulsado por las nuevas necesidades operacionales y los desafíos que surgen de los despliegues militares modernos. Para afrontarlos, se analizan las ventajas estratégicas de las tecnologías de banda ancha 4G masivamente desplegadas en escenarios civiles. Asimismo, esta tesis analiza el gran potencial de aplicación de las tecnologías IoT para revolucionar la guerra moderna y proporcionar beneficios similares a los alcanzados por la industria. Se identifican escenarios en los que la defensa y la seguridad pública podrían aprovechar mejor las capacidades comerciales de IoT para ofrecer una mayor capacidad de supervivencia al combatiente o a los servicios de emergencias, a la vez que reduce los costes y aumenta la eficiencia y efectividad de las operaciones. La última parte se dedica a la industria de construcción naval. Después de definir el novedoso concepto de Astillero 4.0, se describe en detalle cómo funciona el taller de tubería de astillero y cuáles son los requisitos para construir un sistema de tuberías inteligentes. Además, se presentan los fundamentos para posibilitar un CPS asequible para Astilleros 4.0. El CPS propuesto consiste en una red de balizas que continuamente recogen información sobre la ubicación de las tuberías. Su diseño permite a los astilleros obtener más información sobre las tuberías y hacer un mejor uso de las mismas. Asimismo, se indica cómo construir un sistema de posicionamiento desde cero en un entorno tan hostil en términos de comunicaciones, mostrando un ejemplo de su arquitectura e implementación
    corecore