МИРГОРОДСЬКИЙ ПОЛК ЗА ПЕРЕПИСОМ 1738 РОКУ

Важливими економіко-статистичними джерелами для дослідження історії Гетьманщини XVIII ст. є компути та ревізії, які проводилися регулярно, починаючи з 90-х років XVII ст. Нещодавно нами було опубліковано «Компут і ревізію Миргородського полку 1723 р.» (Дніпропетровськ: НГУ, 2004). В Центральному державному історичному архіві України в м.Києві серед книг інших ревізій знаходиться книга перепису козацьких дворів Миргородського полку 1738 р. Вона добре збереглася, має обсяг 538 аркушів двостороннього тексту. Нам здалося цікавим порівняти дві названі книги, аби виявити зміни, що відбулися в складі козацького населення полку протягом 15 років. Тому розпочинаємо цю громіздку роботу з публікації ревізії козачих дворів Миргородської сотні. Всього у Миргородському полку досліджуваного періоду нараховувалося 13 сотень: Миргородська полкова, Хорольська, Власівська, Кременчуцька, Потоцька, Омельницька, Голтв’янська, Остапівська, Білоцерківська, Багацька, Уцтивицька, Шишацька, Сорочинська. Найбільшою з них була полкова сотня. Книга, що має заголовок: „Ревизия 1738 году козачих дворов Миргородського полку”, відкривається зведеною таблицею: „Перечневая табель полку Миргородського сколко в городах, местечках, селах и деревнях по статтям грунтовых, малогрунтовых, нищетных и весма убогих козачих дворов, в тих дворах хат, а в хатах семей и их подсуседков імеется по ревизии сего 1738 году определенными от полковой Миргородской канцелярии обще з старшинами сотенными учиненной значится». Таблиця підписана миргородським полковим писарем Тихоном Тихоновичем. Згідно з переписом 1723 р. в Миргородському полку було: козаків „можних і середніх з вдовами” – 3250 дворів, „піших з вдовами убогих і весма знищалих” – 1527 дворів. На 1738 рік у полку нараховувалося виборних козаків: дворів – 1488, хат – 2940, сімей – 3666; козаків-підпомічників та їх підсусідків: дворів – 2861, хат – 3463, сімей –3664. В обох випадках мова йде лише про козацьке населення полку. Отже, в 1723 р. його було в Миргородському полку 4777 дворів, а у 1738 – 4349 дворів. Порівнювати дані обох переписів за формальними ознаками важко, бо в них різний поділ на категорії населення. У 1735 р. відбулася реформа, згідно з якою все козацтво було поділене на виборних і підпомічників. Тому замість двох десятків категорій у компуті 1723 р. маємо 3 категорії виборних козаків (грунтові, малогрунтові, нищенні) і 4 категорії підпомічників (грунтові, малогрунтові, нищенні, під сусідки)

Описи сіл Великий Самбір та Малий Самбір 1760 р.

We filed an excerpt from an obscure document, dated 1760, which contains descriptions of the villages of Great Sambor and Little Sambor. Made a short review the history of these settlements.У публікації подається уривок з маловідомого документа, датованого 1760 р., який містить опис сіл Великий Самбір та Малий Самбір. Зроблено короткий огляд історії цих населених пунктів. // Русск. версия: В публикации подан отрывок из малоизвестного документа, датированного 1760 г., который содержит описания сел Большой Самбор и Малый Самбор. Сделано короткое обозрение истории этих населенных пунктов. При цитировании документа, используйте ссылку http://essuir.sumdu.edu.ua/handle/123456789/267

Палітычная дзейнасць Траяна Корсака Бабыніцкага ў панаванне Аўгуста ІІІ і Станіслава Аўгуста Панятоўскага

ГІСТОРЫЯ І КРАЯЗНАЎСТВА РЭГІЁНА І СУМЕЖНЫХ ТЭРЫТОРЫ

Сацыялізацыя дзіцяці ў сям’і ў аповесці А. Федарэнкі “Ціша”

SOCIALIZATION OF CHILD IN FAMILY IN THE STORY "TISHA" BY A. FEDORENKO. L. ALEINIK cand. fіlal. nauk, associate professor (Belaruski dzyarzhaўny ўnіversіtet, Mіnsk)Даследуецца адлюстраванне працэса першаснай сацыялізацыі асобы ў сучаснай мастацкай літаратуры. Аўтарытэтным тэкстам з’яўляецца аповесць беларускага пісьменніка Андрэя Федарэнкі “Ціша”, прысвечаная сацыялізацыі дзіцяці ў сям’і. Аналізуюцца мастацкія інтэрпрэтацыі эмацыянальнай успрыемнасці навакольнай рэчаіснасці героем твора, уплыў сямейных адносінаў і індывідуальных якасцей блізкіх людзей на псіхалогію, маральнае станаўленне і светаасэнсаванне дзіцяці. Даследуюцца асаблівасці кампазіцыі аповесці і наратыўнай стратэгіі аўтара, выяўляюцца мастацкія прыёмы вобразнага адлюстравання ўзаемадзеяння асобы і грамадства. Вызначаецца роля мастацкай літаратуры, як сацыякультурнай практыкі, якая валодае непераўзыдзеным педагагічным і інтэлектуальным патэнцыялам, спрыяе эфектыўнаму засваенню сацыяльных роляў, асэнсаванню грамадскіх каштоўнасцей і маральных норм, садзейнічае прадуктыўнай сацыялізацыі і сацыяльнай адаптацыі асобы.= Article researches how the primary socialization process of person is expressed in modern fiction. The research is based on the story “Tisha” by belorussian writer A. Fedorenko. “Tisha”is dedicated to a problem of child socialization in family. Analyses the artistic interpretation of the main characters emotional perception of surrouding reality, the influence of family relationship and individual abilities of relatives on child psychology, moral formation and perception. Reseacrhes the composition features and authors narrativ strategy features, identifies which artistic technics are used for expression of person and society interaction. This article also defines the role of fiction as socio-cultural practise which have the great pedagogical and intellectual potential and can be helpfull for effective mastering of social roles, for productive socialization and social adaptation of person

Другасныя найменні чалавека ў творах Янкі Купалы

У артыкуле аналізуюцца другасныя найменні чалавека ў творах Янкі Купалы

Абзац як характарыстыка аўтарскага стылю

У артыкуле разгледжана абзацавая будова твораў Кузьмы Чорнага. На аснове аналізу твораў іншых пісьменнікаў (Якуба Коласа, Максіма Гарэцкага, Міхася Зарэцкага, Лукаша Калюгі) паказана, што колькасныя параметры абзацаў з’яўляюцца адной з дыферэнцыйных прымет аўтарскай манеры пісьма

Ідэалагічная барацьба савецкіх партызан і польскага падполля пасля разрыву дыпламатычных адносін паміж СССР і польскім эмігранцкім урадам (красавік 1943 – чэрвень 1944 г.)

Артыкул прысвечаны ідэалагічнай барацьбе савецкіх партызан і польскага падполля ў заходніх абласцях Беларусі ў гады Вялікай Айчыннай вайны. Асаблівую актыўнасць і мэтанакіраванасць яна набыла з лета 1943 г., калі ў красавіку 1943 г. былі спынены дыпламатычныя адносіны паміж Савецкім Саюзам і польскім эмігранцкім урадам у Лондане. Бібліягр. – 10 назваў

Беларуская мова ў сям’і славянскіх моў і моў народаў свету: Урок- лекцыя з элементам гутаркі (ІХ клас)

Прапанаваны канспект урока-лекцыі з элементам гутаркі (ІХ клас)

"І птушкі, і хмары, і дрэвы, як людзі": антрапамарфічныя метафары

У артыкуле разглядаюцца антрапамарфічныя метафары, якія развіліся па мадэлі «чалавек - птушкі, жывёлы, дрэвы, расліны, нябесныя целы, прыродныя з’явы і інш.», асаблівая ўвага надаецца намінацыям, якія шырока прадстаўлены ў творах мастацкай і публіцыстычнай літаратуры, а таксама . індывідуальна-аўтарскім (узуальна незамацаваным) другасным ЛСВ

Тема Родины в поэзии Максима Танка и Марины Цветаевой

Исследуется специфика художественного воплощения темы Родины в поэзии Максима Танка и Марины Цветаевой