IMPACT OF SUBSIDIES ON THE FINANCIAL POSITION OF LOCAL GOVERNMENT BUDGETARY ESTABLISHMENTS IN POLAND

The article presents an assessment of the impact of subsidies received from the budget of a local government unit on the financial situation of local government budgetary establishments in Poland. As a result of the change in the financial law in 2009, budgetary establishments operate only at the local government level. Despite the fact that legislators decided that the sphere of tasks of budgetary establishments is strictly defined in the law, it is justified to assess the impact of the subjective subsidy transferred from the local government budget on the generated revenues. The article verifies the hypothesis, that the amount of the subsidy depends on the generated revenues. The hypothesis was verified using Pearson’s linear correlation coefficient vector and Kruskal-Wallis analysis of variance. All analyses were performed with the Statistica v.12 package

Kary związane z naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jako instrumentoptymalizacji procesów gospodarowania środkami pieniężnymi samorządu terytorialnego (na przykładzie RIO w Kielcach)

The author has attempted to present the role of the Regional Trial Commission in cases of violation of public finance discipline at the Regional Audit Chamber in Kielce in improving the functioning of financial management of local government units of the Świętokrzyskie Province. The article presents selected issues connected with the system of public finance discipline with particular emphasis on the conceptual, subjective public finance discipline scope, and general characteristics of the penalties that adjudicating committees can dispense with respect to persons who persist in breaching the law, distorting the organization of public finance.Autor podjął próbę przedstawienia roli Regionalnej Komisji Orzekającej w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych przy Regionalnej Izbie Obrachunkowej w Kielcach w usprawnieniu działania gospodarki finansowej jednostek samorządu terytorialnego województwa świętokrzyskiego. W artykule zaprezentowano wybrane zagadnienia z systemu dyscypliny finansów publicznych, ze szczególnym uwzględnieniem zakresu pojęciowego, podmiotowego dyscypliny finansów publicznych oraz ogólnej charakterystyki kar, które komisje orzekające mogą wymierzać w stosunku do osób uporczywie ignorujących przepisy prawa, zaburzając ład finansów publicznych

Implementation of management controls in controlling the territorial government – initial results of research

Problematyka kontroli zarządczej w sektorze finansów publicznych określona została w przepisach ustawy o finansach publicznych. Jej koncepcja zakłada przede wszystkim zmianę w stylu zarządzania na wzór rozwiązań przyjętych w corporate governance. Najogólniej mówiąc, filozofia kontroli zarządczej sprowadza się do samodoskonalenia urzędów administracji publicznej, w szczególności poprzez umiejętne zarządzanie ryzykiem, co w konsekwencji ma diagnozować luki w mechanizmach kontroli. Sprawność i efektywność działania jednostek samorządu terytorialnego w znacznej mierze uzależnione są od uwzględnienia postulatów kontroli zarządczej. W artykule przedstawiono wybrane wyniki badań ankietowych, których przedmiotem była ocena organizacji kontroli zarządczej w samorządzie terytorialnym z uwzględnieniem standardów kontroli zarządczej.The issue of management control in the public finance sector is specified in the provisions of the Public Finance Act. Its concept assumes, above all, a change in the style of management based on the solutions adopted in corporate governance. Generally speaking, the philosophy of management control comes down to self-improvement of public administration offices, in particular through skillful risk management, which consequently is to diagnose gaps in control mechanisms. The efficiency and effectiveness of the operation of local government units depends to a large extent on the inclusion of postulates of management control. The article presents selected results of surveys, the subject of which was the assessment of the organization of management control in the local government, including the [email protected]ł Finansów i Prawa, Uniwersytet Ekonomiczny w KrakowieCzerwiński K., 2003, Analiza ryzyka w audycie wewnętrznym,Wydawnictwo LINK, Szczecin.Dylewski M., Filipiak B., Gorzałczyńska-Koczkodaj M., 2006, Finanse samorządowe. Narzędzia, Decyzje, Procesy,Wydawnictwo Naukowe PWN,Warszawa.Fayol H., 1949, General and Industrial Management, Pitman Publishing, New York.Informacja o wynikach kontroli funkcjonowania kontroli zarządczej w jednostkach samorządu terytorialnego ze szczególnym uwzględnieniem audytu wewnętrznego, 2011, Delegatura w Gdańsku, LGD-4101-036/2011, nr ewid. 140/2011/P10132/LGD.Jastrzębska M., Janowicz-Lomott M., Łyskawa K., 2014, Zarządzanie ryzykiem w działalności jednostek samorządu terytorialnego, Wydawnictwo Wolters Kluwer, Warszawa.Jasztal M., 2012, Obszary funkcjonowania kontroli zarządczej [w:] Kontrola zarządcza w jednostkach sektora finansów publicznych, Winiarska K. (red.), Wydawnictwo Wolters Kluwer, Warszawa.Karlikowska M., Miemiec W., Ofiarski Z., Sawicka K., 2010, Ustawa o finansach publicznych. Komentarz, Wydawnictwo Prescom, Wrocław.Kierunki doskonalenia koncepcji zarządzania organizacją publiczną, 2016, Lubas B., Hryszkiewicz D., Borownik M. (red.), Wydawnictwo Wyższej Szkoły Policji, Szczytno.Komunikat Nr 23 Ministra Finansów z dnia 16 grudnia 2009 r. w sprawie standardów kontroli zarządczej dla sektora finansów publicznych (Dz. Urz. Min. Fin. 2009, nr 15, poz. 84).Lipiec-Warzecha L., 2011, Komentarz do ustawy o finansach publicznych, Wydawnictwo Wolters Kluwer, Warszawa.Mockler R.J., 1970, Reading in Management Control, Appleton-Century-Crofts, New York.Ochmańska L., Jarząbek T., 2012, Organizacja kontroli zarządczej w jednostkach sektora finansów publicznych [w:] Kontrola zarządcza w jednostkach sektora finansów publicznych, Winiarska K. (red.), Wydawnictwo Wolters Kluwer, Warszawa.Owsiak S., 2013, Finanse publiczne. Teoria i praktyka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.Pakuła A., 2005, Planowanie i kontrolowanie w organizacji [w:] Nauka organizacji i zarządzania, Chrisidu-Budnik A., Korczak J., Pakuła A., Supernat J. (red.), Wydawnictwo Kolonia Limited, Wrocław.Podstawy zarządzania, 2000, Kożuch B., Cywoniuk M. (red.), Wydawnictwo Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Białymstoku, Białystok.Sołtyk P., 2017, Wybrane problemy zarządzania ryzkiem w działalności jednostek samorządu terytorialnego, „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu – Relacje fiskalne państwo – samorząd terytorialny”, nr 485, DOI: 10.15611/pn.2017.485.33.Słownik współczesnego języka polskiego, 2000, Dunaj B. (red.), Wydawnictwo WILGA,Warszawa.Uzasadnienie do rządowego projektu ustawy o finansach publicznych – Druk Sejmowy 1181.Walczak P., 2010, Kontrola zarządcza [w:] Finanse publiczne. Praktyka stosowania nowej ustawy o finansach publicznych i aktów wykonawczych, Lachiewicz W. (red.), Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa.Walczak P., 2017, Wieloletnia prognoza finansowa jednostki samorządu terytorialnego [w:] Ustawa o finansach publicznych. Komentarz dla jednostek samorządowych, Walczak P. (red.), Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa.Winiarska K., Postuła M., 2012, Kontrola zarządcza w systemie kontroli finansów publicznych [w:] Kontrola zarządcza w jednostkach sektora finansów publicznych, Winiarska K. (red.), Wydawnictwo Wolters Kluwer, Warszawa.Wyrok WSA w Warszawie z dnia 14 maja 2012 r. VSA/WA 2016/12, SIP LEX nr 1297705.2(92)12313

Elementy kontroli zarządczej przedmiotem samooceny gospodarki finansowej jednostek samorządu terytorialnego

Sprawne działanie jednostek samorządu terytorialnego (JST) w dużej mierze zależy od poprawnie zorganizowanego systemu kontroli zarządczej. Racjonalne zapewnienie o skuteczności i efektywności systemu zarządzania w większości JST otrzymuje się, wykorzystując proces samooceny. Jest to narzędzie, które umożliwia kadrze zarządzającej w krótkim czasie uzyskanie informacji pozwalających sformułować ogólne wnioski o stanie funkcjonowania mechanizmów kontroli w przekroju poszczególnych elementów kontroli zarządczej. Celem artykułu jest przedstawienie wybranych wyników badań ankietowych dotyczących realizacji samooceny w działaniu gospodarki finansowej JST. Badania przeprowadzono w 2017 roku we wszystkich JST w Polsce za pomocą elektronicznego kwestionariusza ankiety. Ocena wyników z badania własnego poprzedzona została krótką charakterystyką poszczególnych elementów, które składają się na system kontroli zarządczej, jak również wyjaśnieniem istoty procesu samooceny w zarządzaniu jednostkami administracji publicznej

Определители действий управленческого контроля в избранных органах местного самоуправления Щвентокшиского воеводства – результаты эмпирических исследований

Do administracji samorządowej koncepcja kontroli zarządczej wprowadzona została na podstawie zmiany przepisów prawa finansowego w 2009 r. Ustawodawca podejmując decyzję o implikacji tego nowego modelu zarządzania do jednostek sektora finansów publicznych miał przede wszystkim na celu zwiększenie skuteczności i efektywności, transparentności działania administracji publicznej na wzór rozwiązań powszechnie obowiązujących w organizacjach ładu korporacyjnego. Ważną przesłanką przemawiającą za wprowadzeniem kontroli zarządczej do jednostek sektora publicznego był także głęboki kryzys funkcjonowania systemu kontroli wewnętrznej. Z uwagi na znaczny upływ czasu, od kiedy zaistniała kontrola zarządcza w samorządzie terytorialnym zdecydowano podjąć próbę rozpoznania głównych determinantów mających wpływ na działanie kontroli zarządczej zgodnie z założeniami ustawodawcy. Badanie przeprowadzono w trzydziestu gminach wiejskich województwa świętokrzyskiego. Dobór próby badawczej był celowy, gdyż badania zostały przeprowadzone w tych jednostkach, które prawnie zwolnione są z obowiązku prowadzenia audytu wewnętrznego. Badania przeprowadzone zostały z wykorzystaniem kwestionariusza ankiety, a podstawę do sformułowania pytań stanowiły wytyczne standardów kontroli zarządczej dla sektora finansów publicznych ogłoszone komunikatem nr 23 Ministra Finansów z 16 grudnia 2009 r. Autor ma nadzieję, że uzyskane wyniki z badania mogą stanowić głos doradczy w toczącej się dyskusji nad modelem funkcjonowania kontroli zarządczej w samorządzie terytorialnym.For local administration the concept of management control was introduced on the basis of changes in Financial laws in 2009. The legislation deciding about the implications of this new management model for public finance sector was primarily aimed at increasing the effectiveness and efficiency, transparency of public administration on the model solutions commonly applicable in the organizations of Governance corporate character. An important reason in favor of the introduction of management control to public sector entities was also a deep crisis of the system of internal control. Due to the considerable passage of time since it existed management control in local government decided to attempt to identify the main determinants having affected the performance of management control in line with the legislation. The study was conducted in thirty rural communes of the province of the. Selection of research sample was purposeful, as studies have been carried out in these units, which are legally exempt from the obligation to conduct an internal audit. Research was carried out using a questionnaire, and the basis for the wording of the questions were guidelines of control standards for the management of public finance sector announced by Announcement No. 23 of the Minister of Finance of 16 December 2009. It is hoped that the results of the study can provide a consultative vote in the ongoing discussions on the model of the functioning of management control in local government

Контрольная функция региональных расчетных палат контексте улучшения управления средствами органами местного самоуправления

Regionalne izby obrachunkowe w ramach swoich uprawnień umocowanych w postanowieniach Konstytucji RP przeprowadzają kontrole gospodarki finansowej JST zapewniając zgodność postępowania w sposób zgodny z prawem. Aktualnie działania RIO zarówno te nadzorcze, jak również kontrolne w większym stopniu powinny skupiać się na problematyce związanej z niedopuszczeniem do nadmiernego zadłużania się JST. Kontrola w przedmiocie legalnego ponoszenia wydatków budżetowych, a także permanentne monitorowanie w zakresie wzrostu poziomu długu w JST powinna pomagać decydentom w rozwiązywaniu bieżących lokalnych problemów. Uzasadnieniem działań kontrolnych jest także postępująca decentralizacja finansów publicznych na niższe szczeble administracji publicznej, zachodzi więc konieczność rzetelnego sprawdzenia, czy środki finansowe są wykorzystywane w sposób efektywny i zgodny z założonymi celami – zwłaszcza te pochodzące z budżetu Unii Europejskiej.Currently RIO action both the supervisory and control to a greater extent should focus on issues related to the prevention of the excessive indebtedness of local governments. Controlling legal incurring budgetary expenditures, as well as permanent monitoring the growth in local government debt levels should help decision makers in solving current local problems. The rationale is control activities as well as progressive decentralization of public finance to lower levels of gov-ernment the public, so there is a need for a reliable check whether the funds aroused in an effective and consistent with the objectives – especially those

Selected supporting instruments the process of development of financial management of local government entities in Poland

Skuteczność i efektywność wykonywanych przez jednostki sektora finansów publicznych zadań w znacznej mierze uzależnione są od spełnienia wielu czynników, w tym korzystania z nowoczesnych instrumentów wspomagających proces kierowania. Zarządzanie finansami jest procesem złożonym, opartym na wzajemnie uzupełniających się technikach i metodach, tworzących spójny system informacyjno-analityczny przydatny przy podejmowaniu decyzji zarządczych. Celem artykułu jest prezentacja wybranych wyników badań empirycznych, przedmiotem których była ocena wpływu kontroli zarządczej i audytu wewnętrznego na funkcjonowanie procesu zarządzania finansami jednostek samorządu terytorialnego w Polsce. Uzyskane wyniki zostały uzupełnione krytycznym komentarzem autora badań.The effectiveness and efficiency of tasks performed by the public finance sector entities largely depends on the fulfillment of many factors, including the use of modern instruments supporting the management process. Financial management is an established process, based on mutually complementary techniques and methods – creating a coherent information and analytical system that is useful for making management decisions. The aim of the article is to present selected results of empirical research, the subject of which was to assess the impact of management control and internal audit on the functioning of the financial management process of local government units in Poland. The obtained results were supplemented with a critical commentary by the author of the research

Znaczenie kontroli zarządczej w realizacji zadań publicznych przez jednostki samorządu terytorialnego

The concept of management control in the Polish legal system has been implemented together with the amendment to the provisions of the Public Finance Act of 27 August 2009. The essence of management control concerns a different view of local government decision-makers on managerial activity in public administration. Management control solutions contribute to increasing the quality, efficiency and effectiveness of public services. In the activities of local government units, the concept of management control may also contribute to the self-improvement of local government administration. The main purpose of the article is an attempt to assess and demonstrate the functioning of management control in local government units in Poland. The practical goal was to illustrate the solutions that local government decision-makers can implement to design management control systems in offices. The research hypothesis is as follows: The effective implementation of public tasks by the local government depends on the quality of the management control system. The hypothesis was verified by means of an electronic questionnaire. The research conducted demonstrated that the proper functioning of management control depends on the involvement of the head of a local government. A helpful instrument in assessing management systems is the use of internal audit. The research results illustrated that an obligatory audit commission is of little importance in ensuring the efficiency of management systems in local government administration. As for risk management, respondents pointed out that the main barrier to achieving this goal of management control is, unfortunately, a lack of a uniform risk management methodology in the public sector.Koncepcja kontroli zarządzania w polskim porządku prawnym została wdrożona wraz ze zmianą przepisów ustawy o finansach publicznych z 27 sierpnia 2009 r. Istota kontroli zarządzania dotyczy odmiennego spojrzenia decydentów samorządu na działalność jednostek administracji publicznej. Rozwiązania kontroli zarządczej przyczyniają się do podnoszenia jakości i wydajności świadczonych usług publicznych. Skuteczna kontrola zarządcza zapewnia również realizację celów. W działalności jednostek samorządu terytorialnego koncepcja kontroli zarządczej może również przyczynić się do samodoskonalenia administracji samorządowej poprzez zarządzanie ryzykiem. Głównym celem artykułu jest ocena oraz ukazanie funkcjonowania kontroli zarządczej w jednostkach samorządu terytorialnego w Polsce. Celem zaś praktycznym jest próba wskazania decydentom samorządowym rozwiązań, które mogą być wykorzystane do projektowania systemu kontroli zarządczej w urzędach. Postawiona hipoteza badawcza to: skuteczna realizacja zadań publicznych przez samorząd terytorialny uzależniona jest od jakości systemu kontroli zarządczej. Weryfikacji postawionej hipotezy dokonano za pomocą elektronicznego kwestionariusza ankiety. Przeprowadzone badania ukazują, że poprawne funkcjonowanie kontroli zarządczej uzależnione jest od zaangażowania kierownika JST. Pomocnym instrumentem w ocenie systemów zarządzania jest audyt wewnętrzny. Wyniki badań pokazują, że obligatoryjna komisja rewizyjna jest mało istotna w zapewnieniu sprawności działania systemu zarządzania w urzędach samorządowych. Jeżeli chodzi o zarządzanie ryzykiem – respondenci wskazali, że główną barierą w realizacji tego celu kontroli zarządczej jest brak jednolitej metodologii zarządzania ryzkiem w sektorze publicznym

Transfery finansowane z budżetu państwa na ochronę zabytków w Polsce

Celem opracowania jest ukazanie dotacji jako źródła finansowania systemu ochrony zabytków w Polsce. Przyjęto tezę, iż jednym z wielu czynników przesądzających o niwelowaniu negatywnych zjawisk w obecnym stanie systemu zabytków jest zdolność państwa do finansowania zasobu zabytków. Należy stwierdzić, że ostatnim okresie czasu nastąpił wzrost wykonanych wydatków w budżecie państwa w cz. 24 KiODN. Weryfikacja danych liczbowych pochodzących z opracowań Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego prowadzi do wniosku, iż w wydatkach na ochronę zabytków przeważają wydatki bieżące zaś udział wydatków majątkowych jest niestety niepokaźny.The aim of the study is to present grants as a source of funding for the monument protection system in Poland. It has been argued that one of the many factors determining the suppression of negative phenomena in the present state of monuments system is the ability of the state to finance the monument. It should be noted that in the last period of time there was an increase in expenditures made in the state budget in part. 24 KiDNA. The verification of the figures from the Ministry of Culture and National Heritage results in the fact that expenditures on preservation of monuments are predominant in current expenditures and the share of wealth is unfortunately unprofitable

Zróżnicowanie dochodów budżetowych z tytułu opłaty za zezwolenie na sprzedaż napojów alkoholowych na przykładzie samorządu województwa podkarpackiego

The article presents the results of research conducted in order to determine statistical differentiation of revenues from alcohol licence fees accumulated in the budgets of communes located on the territory of the Podkarpackie Voivodship. The study was conducted using Sperman’s correlation analysis, and the Kruskal-Wallis test was performed. Statistical calculations were made using the IBM SPSS Statistics 25 package. As a result, the conducted study confirms the adopted thesis that the implementation of the plan of revenues from alcohol licence fees differs depending on the type of commune to which the fees are paid. To verify the adopted thesis, it proved purposeful to carry out an analysis of implementation of the revenue plan of communes located in particular poviats. JEL: H71, H79, M140 null The creation of the English-language version of these publications is fi nanced in the framework of contract No. 607/P-DUN/2018 by the Ministry of Science and Higher Education committed to activities aimed at the promotion of education.Artykuł zawiera wyniki badań własnych, przedmiotem których było ustalenie statystycznego zróżnicowania dochodów własnych z tytułu opłaty za korzystanie z zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych gromadzonych w budżetach gmin położonych na terenie województwa podkarpackiego. Badanie przeprowadzono, wykorzystując analizę korelacji Spermana, a także test Kruskala-Wallisa. Obliczeń statystycznych dokonano z wykorzystaniem pakietu IBM SPSS Statistics 25. W rezultacie przeprowadzone badania potwierdzają założoną tezę, że realizacja planu dochodów z tytułu opłaty za korzystanie z zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych jest zróżnicowana pod względem rodzaju gminy, do której jest wnoszona. Na potrzeby weryfikacji założonej tezy celowe okazało się przeprowadzenie analizy wykonania planu dochodów gmin położonych w poszczególnych powiatach. JEL: H71, H79, M140 null The creation of the English-language version of these publications is fi nanced in the framework of contract No. 607/P-DUN/2018 by the Ministry of Science and Higher Education committed to activities aimed at the promotion of education