Kvinder og velfærd i Vestnorden

Vestnorden adskiller sig fra det øvrige Norden ved at mænd udgør flertallet af befolkningen. Specielt unge kvinder fra udkantsområderne vælger at rejse bort og finder det svært at vende tilbage. Det er baggrunden for, at Nordisk Ministerråd valgte at iværksætte et forskningsprogram om velfærdspolitiske spørgsmål på henholdsvis Færøerne, Grønland og Island, set med kvinders øjne. Projektets mål var at undersøge, hvordan unge kvinder oplevede at diverse velfærdsløsninger påvirkede deres liv. Projektet identificerer velfærdspolitiske spørgsmål, som anses for at være vigtige for unge kvinder i de tre lande, og som kan bidrage til at styrke kvinders stilling og fremme ligestillingen mellem kvinder og mænd. Offentlige data om demografi, velfærdssystem, arbejdsmarked m.m. i de tre lande blev analyseret. Fokusgruppeinterviews blev gennemført med forskelligt sammensatte grupper kvinder i hvert land. Rapporten indeholder tre kapitler om kvinder og velfærd i henholdsvis Færøerne, Grønland og Island. Forfatterne har forsket i ligestilling og velfærd og deltaget i velfærdsdebatten i de tre lande. Rapporten er en kortlægning af velfærd i Vestnorden, set med unge kvinders øjne, og er tænkt som et vigtigt redskab for politikere, fagfolk og andre aktører på velfærds- og ligestillingsområdet i de vestnordiske lande

Kvinder og velfærd i Vestnorden

Nunani avannarlerni killerni agguaqatigiisillugit arnat annertussusaat angutinit appasinneruvoq, nunani avannarlerni nunanut allanut sanilliullugit. Paasissutissat assigiinngitsut tikkuarsimavaat, pingaartumik arnat inuusuttut avinngarusimasuneersut qimagullutik aallartartut, "uteqqinnissaq" artornartutut misigisaraat. Qulaani taaneqartoq aallaavigalugu, Naligiissitaaneq pillugu Avannaani Atorfillit suleqatigiissitaata, Nunani Avannarlerni Killerni arnat pillugit aammalu atugartuussuseq pillugu naalakkersuinikkut apeqqutit pillugit ilisimatusarneq aallartisarpaat. Misissuinerup siunertaraa Savalimmiuni, Kalaallit Nunaanni Islandimilu atugartuussutsikkut aaqqiisimanerit qulajaavigissallugit, aammalu taakku aaqqiinerit, arnat inuusuttut isumaat naapertorlugit, namminneq inuunerminnut qanoq sunniuteqarnersut. Misissuinerup suussusilerpai atugartuussuseq pillugu naalakkersuinikkut apeqqutit, nunani pingasuusuni taaneqartuni arnanut inuusuttunut pingaaruteqartutut nalilerneqartut, aammalu nunani avannarlerni killerni arnat inissisimanerannut, kiisalu arnat angutillu naligiissitaanerannut nukittorsaataasinnaasutut isigineqartut. Misissuinerup itisilerlugit misissoqqissaarpai, nunani pineqartuni pisortatigut paasissutissiinerit pillugit inuit sumiiffinnut agguataarsimaneri, atugartuussutsikkut aaqqiisimanerit, suliffeqarfeqarfik pillugu il. il. Ilanngullugu ataatsimoortut assigiimmik tunuliaqutallit assigiinngitsunut katitigaasut apersorneqarneri nunani taaneqartuni ingerlanneqarput. Nalunaarusiaq pingasunik immikkoortoqarpoq; Savalimmiuni arnat atugartuussuserlu, Kalaallit Nunaanni arnat atugartuussuserlu aammalu Islandimi arnat atugartuussuserlu. Allaaserinnittut inuiaqatigiilerituujupput Savalimmiuni, Kalaallit Nunaanni Islandimilu atugartuussuseq pillugu ilisimatusarnerni akuusarsimasut. Allaaserinnittut tassaapput, aaqqissuisup Guðbjörg Linda Rafnsdóttir-ip saniatigut, Karin Johanna L. Knudsen, KarieKathrine Poppel aammalu Ingibjörg Lilja Ómarsdóttir. Nalunarusiaq isigineqassaaq Avannaani Nunat Killerni atugartuussutsikkut pissutsit arnat inuusuttut isaannit isigaluni qulaajaanertut, saniatiglu aamma nalunaarut isigineqassaaq ilaatigut Avannaani Nunani Killerni qinikkat ilinniarsimasullu atugartuussuseq pillugu apeqqutinik suliaqartunut, aammalu naligiissitaaneq pillugu suliaqartunut sakkussaqqissuuvoq

Konur og velferð í Færeyjum, Grænlandi og á Íslandi

Vestnorrænu löndin eru að mörgu leyti frábrugðin öðrum Norðurlöndum. Þar búa til að mynda fleiri karlar en konur. Ástæðan er meðal annars sú að einkum ungar konum sem flytja burt frá jaðarsvæðum kjósa oft að flytja ekki heim aftur. Í ljósi þess ákvað Embættismannanefnd Norrænu ráðherranefndarinnar um jafnréttismál að styrkja rannsóknarverkefni um velferð og konur í Færeyjum, Grænlandi og á Íslandi og útkomu þessa rits. Markmið var að kortleggja velferðarúrræði í löndunum þremur og rannsaka hvaða áhrif þau hafa á líf ungra kvenna. Einkum voru skoðaðir velferðarþættir sem þóttu skipta ungar konur í Færeyjum, Grænlandi og á Íslandi máli, þættir sem gætu styrkt stöðu kvenna og aukið jafnrétti kynjanna. Opinberar tölur meðal annars um lýðfræði, velferðarkerfin og vinnumarkað voru greindar. Þá voru tekin rýnihópaviðtöl við fimm mismunandi kvennahópa í löndunum þremur, alls 75 konur. Í ritinu eru þrír kaflar um konur og velferð í hverju landi fyrir sig. Höfundar kaflanna hafa tekið þátt í opinberri umræðu og rannsakað velferð og jafnrétti í sínum heimalöndum. Markmið verkefnisins var að kortleggja stöðu velferðarmála á Vestur-Norðurlöndum út frá sjónarhóli ungra kvenna. Ekki síður er því ætlað að vera mikilsvert framlag til umræðu um framtíðarþróun velferðarmála í þessum löndum

Kvinnur og vælferð í Útnorðri

Í Útnorðri er talið av monnum hægri enn talið á konum, og er hetta tað øvuta av hinum Norðurlondunum. Ymsar keldur vísa á, at serliga ungar konur, sum flyta frá útjaðaranum, kenna tað trupult at venda aftur. Við hesum í huga tók Embætismannanevndin fyri javnstøðu undir Norðurlandaráðnum stig til eina granskingarverkætlan um konur og vælferðarpolitikk í Útnorðri. Endamálið við verkætlanini er at kanna ymsar vælferðarloysnir í Føroyum, Grønlandi og Íslandi og at kanna, hvussu ungar konur meta, at hesar loysnir ávirka teirra lív. Verkætlanin varpar sostatt ljós á teir vælferðarpolitisku spurningar, sum ungar konur í teimum trimum londunum meta hava týdning, og sum kunnu verða viðvirkandi til at styrkja støðuna hjá konum í teimum trimum londunum og javnstøðu millum menn og konur. Verkætlanin viðger almennar upplýsingar um demografi, vælferðarskipan, arbeiðsmarknað v.m. í ávikavist Føroyum, Grønlandi og Íslandi. Harumframt byggir verkætlanin á samrøður við konufólk, ið hava ymiska bakgrund í teimum trimum londunum. Útgávan er skipað í tríggjar partar: Kvinnur og vælferð í Føroyum, Kvinnur og vælferð í Grønlandi og Kvinnur og vælferð í Íslandi. Rithøvundarnir hava granskað í javnstøðu og vælferð og luttikið í kjaki um vælferð í Føroyum, Grønlandi og Íslandi. Rithøvundarnir eru umframt ritstjóran Guðbjörg Lindu Rafnsdóttir, Karin Jóhanna L. Knudsen, MarieKathrine Poppel og Ingibjörg Lilja Guðmundsdóttir. Samstundis sum útgávan er ein útgreining av vælferðarstøðuni í Útnorðri, soleiðis sum ungar konur halda hana vera, er hon eisini eitt týdningarmikið amboð hjá politikarum og fakfólki, ið arbeiða við vælferðarspurningum og javnstøðu í Útnorðri

Survey of living conditions of Arctic indigenous peoples

Major findings of the Survey of Living Conditions in the Arctic (SLiCA) are: (1) A combination of traditional activities and cash employment is the prevailing lifestyle of Arctic indigenous peoples; (2) family ties, social support of each other, and traditional activities have a lot to do with why indigenous people choose to remain in Arctic communities; (3) well-being is closely related to job opportunities, locally available fish and game, and a sense of local control. Well-being and depression (and related problems like suicide) are flip sides of the same coin. Improving well-being may reduce social problems; and, (4) health conditions vary widely in the Arctic: three-in-four Greenlandic Inuit self-rate their health as at least very good compared with one-in-two Canadian and Alaska Inuit and one-in-five Chukotka indigenous people. Findings are based on 7,200 interviews in a probability sample of Inupiat settlement regions of Alaska, the four Inuit settlement regions of Canada, all of Greenland, and the Anadyrskij, Anadyr, Shmidtovs, Beringovskij, Chukotskij, Iujl'tinskij, Bilibinskij, Chaunskij, Providenskij, Uel'Kal' districts of Chukotka. Indigenous people and researchers from Greenland, Russia, Canada, the United States, Denmark, Norway, Sweden, and Finland collaborated on all phases of the study