Wojna pamięci. Stosunki francusko-algierskie po 1962 roku

"W polityce pamięci prowadzonej po II wojnie światowej, Francja wyznawała zasadę zgody narodowej, przypieczętowanej w 1953 r. amnestią. Miała ona pozwolić zapomnieć o wewnętrznym konflikcie, który podzielił Francuzów – na tych z Vichy oraz tych z Résistance i Wolnej Francji generała de Gaulle’a. Do świadomości społecznej przebijał się jednak ciężar współwiny reżimu Vichy, który kolaborował z Niemcami podczas II wojny światowej, i – jak ujął to jeden z francuskich historyków – „obowiązek pamięci” powoli zastępował „obowiązek zapomnienia” . W latach 80. i 90. wszczęto procesy – przerwane przez amnestię – najpierw przeciwko Niemcowi Klausowi Barbiemu, a później francuskim kolaborantom: Paulowi Touvierowi i Réné Bousquetowi. Najważniejszy jednak był proces wysokiego urzędnika, byłego prefekta policji w Paryżu, Maurice’a Papona, odpowiedzialnego za deportację Żydów z Bordeaux w latach 1942–1944. Proces rozliczeń z przeszłością wyraźnie przyśpieszyło objęcie prezydentury przez Jacquesa Chiraca w 1995 r. Był on pierwszym, który uznał odpowiedzialność Francji jako państwa – a nie tylko reżimu Vichy – za politykę antyżydowską w czasie wojny."(...

Spór o zaszłości historyczne we współczesnej Francji

"W kwestii pamięci narodowej, po II wojnie światowej Francja prowadziła politykę zgody, pieczętując ją w 1953 r. amnestią. Amnestia miała pozwolić na zapomnienie wewnętrznego konfliktu, który podzielił Francuzów – na tych z Vichy oraz tych z Resistance i Wolnej Francji generała de Gaulle’a. Jednak do świadomości przebijała się waga współwiny reżimu Vichy, który kolaborował z Niemcami podczas II wojny światowej, i – jak ujął to jeden z francuskich historyków – „obowiązek pamięci” powoli zastępował „obowiązek zapomnienia”."(...

Dramatyczny maj 1945 r. Niedoszła insurekcja algierska

"W 1830 r. Algieria stała się francuską kolonią i pozostała nią aż do roku 1962. Niemniej, tradycja oporu przeciwko Francuzom sięga początków ich obecności w tym kraju. W latach 30. i 40. XIX w. Francuzi zmagali się z emirem Abd el-Kaderem i bejem Ahmedem, a działania wojenne objęły prawie całą przedsaharyjską Algierię. W 1871 r. wielkie powstanie antyfrancuskie, w którym walczyła ponad jedna trzecia ludności, ogarnęło góry Kabylii. Skutki tej nierównej wojny były dla tubylców tragiczne - nastąpiły represje, wydziedziczenia, horrendalne kontrybucje i na długie lata utrwaliła się niekwestionowana władza kolonizatorów. Pomimo wrogości i rozpaczy, nie było już w Algierii żadnej wielkiej rewolty, jedynie kilka pomniejszych wystąpień bez znaczenia. W epoce kolonialnej zdegenerowały się tradycyjne struktury społeczne i przerwany został naturalny proces państwotwórczy, który rodził się u początków XIX wieku. W Algierii kolonialnej podmiotem narodowej historii nie stało się państwo organizujące naród, lecz naród bezpaństwowy, który usilnie zmierzał do odzyskania niepodległości. Jednocześnie pod wpływem francuskim algierskie elity przejmowały europejskie idee i formy działania politycznego, wzbogacając w ten sposób rodzimy ruch narodowy."(...

Prozelityzm ewangelikański we współczesnej Algierii

The article presents the little-known problem of contemporary Algeria – Protestant proselytism and its political repercussions. In Algeria, Islam state religion, part of the ideology and politics. Neoprotestancki raises hostility proselytism Muslims because breaks the unity of the country and fueling religious animosities. Authorities believe that Protestants are being used by the United States to the expansion in this region of the world. Protestant movement is a catalyst for ailments of the Algerian state and the aspirations of the public

U źródeł niepodległej państwowości algierskiej

"Na młodą państwowość algierską do dnia dzisiejszego kładą się cieniem wypadki wojny wyzwoleńczej z lat 1954-1962 i specyfika algierskiego ruchu narodowego. Ruch narodowy w krajach kolonialnych - a do takich zaliczała się Algieria - miał inne oblicze aniżeli ruchy europejskie, zrodzone w innej epoce i pod wpływem innych czynników."(...

Pieds-Noirs - Europeans from Algeria : from omnipotence to decline (1870-1962)

Colonial Algeria (1830-1962) was a territory of a dual ideological conflict. On the one hand, one was dealing here with the contradictory colonial interests of the French empire and the national Algerian interests. This conflict had led to the outbreak of a war (1954–1962) and ultimately to the winning of national sovereignty by Algeria. On the other hand, throughout the entire period, there existed a conflict of ideas between the Europeans from the colonies and the liberalizing humanism of Paris. The French citizens from Algeria identified the defense of their own interests with French sovereignty, patriotism and the greatness of France. That is why, they took a stand against Paris, whenever the capital tried to implement a policy of reform. For pieds-noirs, the only solution to the growing contradictions were repressions, as their ideal was to preserve the colonial status quo. During the Algerian war, their intransigency, local patriotism and desperation pushed them to revolt and to fratricidal struggle with the metropolis which opted out for an end to the war and the granting of sovereignty to Algeria. Political terrorism practiced under the slogan of defending the ‘French Algeria’ had led to a situation in which Europeans and Algerians became ruthless enemies in the last few months of the war which consequently forced the pieds-noirs to leave Algeria. In this way, the history of those who for the last few decades had decided about the economic and political life of the colony, had come to an end. In 1954, a million of pieds-noirs made up nearly 12% of the entire population of Algeria; though it is worth remembering at this point that half of them were not of French origin (Spanish, Italian, Maltese, Algerian Jews). A predominant part of the Europeans lived in cities; the majority of them were middle and higher-rank officials, lawyers, merchants, entrepreneurs and craftsmen. Besides city dwellers, many of the pieds-noirs were settlers and owners of latifundia who cultivated millions of hectares of land. The Algerian estates flourished, producing and exporting grain and wine to the metropolis. The colonial world was united by a strong sense of identity which often took on the form of excessive nationalism. The main ideology of the pieds-noirs was the so called Algerianism, as it was to themselves that they referred to as Algerians, whereas for the Muslims they reserved the term ‘natives’. The pieds-noirs regarded themselves as the legal heirs to the ancient history and they tried to revive the Latinity of Northern Africa. Algerianism cherished and developed the myth of the heroism of the colonist; it justified the ‘civilizing mission’ of an Algerian Frenchman. The 1930 celebrations connected with the centenary of the conquest of Algeria – conceived as a gigantic propaganda operation - became a veritable manifestation of colonial chauvinism. In the future, they made it difficult for the French in the metropolis to understand the true problems of the colonies, whereas for the pieds- -noirs they made it hard to grasp the need for political evolution, in the face of growing national claims of the Algerians

Algerian fundamentalism : from religious rigorism to civil war (1962-2000)

In Algeria, fundamentalist tendencies were identified with the reformist Association of Ulema, formed under colonial rule (1931), its members still enjoying esteem after independence. The Ulema were subsequently marginalized politically, subordinated to the state, and relegated to purely religious involvement. Since the socialism of Boumedifcne made references to Islam, it fell to government- subordinated imams to justify the regime’s policies. However, the positions held by fundamentalists were not uniform. Apart from moderate pro-government fundamentalists, there were those who openly challenged the ideology imposed by the state. Simultaneously, Algerian fundamentalism was radicalized in part by members of the Egyptian Muslim Brethren, who began arriving in Algeria as teaching cadres in the 1970’s. In the Boumedifene period (1965-1978), state fundamentalism was decidedly nationalistic. Discussions centered on the Arabic and Islamic nature of Algerians, their moral revival, return to Islam’s sources, and modernization. At the same time, fundamentalism was beginning broadly to tackle new problems brought about by independence: the model of society, the relationships between Islam and socialism. Integrists put forward their own interpretation of socialism which rejected references to Western thought. The concept of society was subordinated to a search of the community’s resilience to defend its integrity from Western influence. After 1978, attitudes among pro-govemment fundamentalists were radicalized. Repeated references began to be made to the West’s crusade against Islam, and calls were made for a jihad to oppose the aggression of the “new crusaders”. Much attention was paid to the moral crisis in Islamic lands; fundamentalists focused on the family and woman, Algerian emigrants, and naturalization of Algerians in France. The early 1980’s saw a major mobilization of the young generation. From then on, the government had to face growing Muslim radicalism. Its hotbed were the poorest strata in the population, which nevertheless received support from the academic community. Religious fundamentalism was transforming into patriotic Islamism - a totalitarian reply to the challenges of modernity - whose purpose was to create a just Islamic state. After 1988, with democratization, the official Islamic party, FIS, rose to a position of great influence. Fearing that it might win the elections, the government delegalized it and declared marital law in 1992. Soon Algeria plunged into a bloody conflict with the Islamists lasting many years

Protestant proselytism in modern Algeria

The article presents the little-known problem of contemporary Algeria – Protestant proselytism and its political repercussions. In Algeria, Islam state religion, part of the ideology and politics. Neoprotestancki raises hostility proselytism Muslims because breaks the unity of the country and fueling religious animosities. Authorities believe that Protestants are being used by the United States to the expansion in this region of the world. Protestant movement is a catalyst for ailments of the Algerian state and the aspirations of the public