33 research outputs found
๋ถํ๊ณผ ํ๊ตญ์ ํต๊ฐ๋ฐ ์ ์ฑ ๊ฒฐ์ ์์ธ ๋น๊ต๋ถ์
ํ์๋
ผ๋ฌธ (์์ฌ)-- ์์ธ๋ํ๊ต ํ์ ๋ํ์ : ์ ์ฑ
ํ๊ณผ, 2014. 2. ๋
ธ๊ฒฝ์.์์ฝ(๊ตญ๋ฌธ์ด๋ก)
๋ ์ฐ๊ตฌ ๋ง๋ฌด๋ฆฌ์ ํ์ฐฝ์ด๋ ์ง๋ 2013๋
11์ 24์ผ, ์ ๋ค๋ฐ์์ P5+1๊ตญ๊ฐ๋ค(๋ฏธ๊ตญ, ๋ฌ์์, ์ค๊ตญ, ์๊ตญ, ํ๋์ค, ๋
์ผ)๊ณผ ์ด๋์ด ์ด๋ ํต๋ฌธ์ ํด๊ฒฐ์ ์ํ ์ด๊ธฐ ๋จ๊ณ์ ํฉ์ํ์ฌ ์ด๋์ด ์ฐ๋ผ๋ ๋์ถ๊ณผ ์ค์๋ก ํ๋์ ๋๊ฒฐํ๊ณ IAEA(๊ตญ์ ์์๋ ฅ๊ธฐ๊ตฌ)์ ์ํ ๊ฒ์ฆ์ ๊ฐํํ๊ธฐ๋ก ํ์๋ค๋ ๋ณด๋๋ฅผ ๋ณด์๋ค. ์ด๋์ ํต๋ฌธ์ ๊ฐ ํด๊ฒฐ๋จ์ผ๋ก์จ ์ด์ ๊ตญ์ ์ฌํ์์ ๋ฏธ๊ฒฐ์ ํต๋ฌธ์ ๋ ํ๋ฐ๋, ์ฆ ์ 2์ฐจ ์ธ๊ณ๋์ ์ดํ ๋์ ์ ํ์์ผ๋ก ๋ถ๋จ๋ ํ๋ฐ๋์ ๋ฐ์ชฝ, ์กฐ์ ๋ฏผ์ฃผ์ฃผ์์ธ๋ฏผ๊ณตํ๊ตญ์๋ง ๋จ๊ฒ ๋๋ค.
๋ ์ฐ๊ตฌ๋ ๋ถํ ํต๋ฌธ์ ํด๊ฒฐ์ ์ํ ์ฐ๊ตฌ์ ์ผํ์ผ๋ก ๋ถํ ํต๊ฐ๋ฐ ์ ์ฑ
์ ๊ฒฐ์ ์์ธ ๋ถ์์ ์ฃผ๋ชฉํ๋๋ฐ, ๊ทธ์ค ์ ๋ฐ ์ ํ์ฐ๊ตฌ์์ ๊ฐ๊ณผํ๊ณ ์์๋ ๊ณผ๊ฑฐ ํ๊ตญ ์ ๋ถ์ ํต๊ฐ๋ฐ ์ ์ฑ
๊ณผ ๋ถํ์ ํต๊ฐ๋ฐ ์ฌ๋ก๋ฅผ ๋น๊ต๋ถ์ํจ์ผ๋ก์จ ๋ถํ์ ํต๊ฐ๋ฐ ์ ์ฑ
๊ฒฐ์ ์ ์์ด ์ฃผ์๊ฒฐ์ ์์ธ์ด ๋ฌด์์ด์๋๊ฐ๋ฅผ ๊ท๋ช
ํด ๋ณด๊ณ ์ ํ๋ค. 20์ฌ๋
์ ๊ฒฉ์ฐจ๋ฅผ ๋๊ณ ๊ตญ๊ฐ์ ์ฑ
์ผ๋ก ๊ฐ์ํ๋์๋ ํ๊ตญ๊ณผ ๋ถํ์ ํต๊ฐ๋ฐ ์ ์ฑ
๊ฒฐ์ ์ ๋ํ ์ฃผ์๊ฒฐ์ ์์ธ ๋ถ์์ ๋ ๊ฒฐ์ ์์ธ์ ํด๊ฒฐ์ด ๋ฐ๋ก ํ ๋ถํ ํต๋ฌธ์ ํด๊ฒฐ์ ์์์ด๋ผ๋๋ฐ ๊ทธ ์ฐ๊ตฌ์์๊ฐ ์๋ค.
ํ๊ตญ ๋ฐ์ ํฌ ์ ๋ถ๊ฐ ์ถ์งํ ํต๊ฐ๋ฐ ์ ์ฑ
๊ณผ ๋ถํ ๊น์ผ์ฑ, ๊น์ ์ผ ์ ๋ถ๊ฐ ์ถ์งํ ํต๊ฐ๋ฐ ์ ์ฑ
์ Waltz์ ์ ํ์ค์ฃผ์ ์๊ฐ์ด ๋งํ๋ ์ํ์ ๋ํ ์๊ตญ ์๋ณด ํ๋ณด๊ฐ ๊ทธ ์ ์ฑ
์ ๋ชฉํ์๋ค๋ ์ ์์ ๊ณตํต์ ์ด ์๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ์ฐจ์ด์ ์ ๋ฐ๋ก ์๊ตญ์ ํต๊ฐ๋ฐ ์ ์ฑ
๊ฒฐ์ ์ ๋ํ ์ํ์ ์ ๋๊ฐ ์์ดํ๋ค๋ ๊ฒ์ด๋ค. ํ๊ตญ์ ๊ฒฝ์ฐ ๋น๋ก 1960~70๋
๋ ๋ฐํํธ๋ผ๋ ๊ตญ์ ์ฒด์ ๋ณ์์ ์ํฅ์ด ์๊ธฐ๋ ํ์์ผ๋ ๋น์ ํ๊ตญ์ด ์๊ตญ์ ์๋ณด๋ฅผ ํ๋ฏธ๋๋งน์ ๊ฑฐ์ ์ ๋ถ ์์งํ๊ณ ์๋ ์ํฉ์์ ๋๋งน๊ด๊ณ๋ณ์๋ ์ฒด์ ๋ณ์๋ฅผ ๋ฅ๊ฐํ๋ ํจ๊ณผ๊ฐ ์์๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ๋๋งน์ด ๊ตญ์ ์ฒด์ ๋ณ์์ ์ํฅ์ ์์ํ ์ ์๋ ๊ฒ์ด๋ค. ๋ฌธ์ ๋ ์กด์จํ์ ๋ถ, ๋์จํ์ ๋ถ, ํฌ๋ํ์ ๋ถ ์๊ธฐ ๋ฐํํธ๋ก ์ธํ ์๊ตญ์ ์ํ ์ธ์์ ๋ํ ๋ถ์ผ์น์ ๋ ๋์๊ฐ ์นดํฐํ์ ๋ถ ์๊ธฐ ์ธ๊ถ๊ณผ ๋ฏผ์ฃผ์ฃผ์๋ผ๋ ์ ์น์ ๊ฐ์น๋ฅผ ๋๋ฌ์ผ ๋ฐ์ ํฌ ๋ํต๋ น๊ณผ ์นดํฐ๋ํต๋ น ์ฌ์ด์ ๊ฐ์ธ์ ๊ฐ๋ฑ์ด ๋๋งน๋ณ์์ ์์ด ์ํ์ผ๋ก ๋๋ํ์๋ค๋ ์ ์ด๋ค. ๋ฐ์ ํฌ ์ ๋ถ๋ ๋๋งน๊ตญ ๋ฏธ๊ตญ์ ๋ํ ๋ฐฐ์ ๊ฐ๊ณผ ๋ ์ด์ ๋ฏธ๊ตญ์ ์๋ณด๋ฅผ ์์งํ ์ ์๋ค๋ ์ธ์ํ์ ์ด๋ฌํ ์ํ์ ๋ํ '์๊ตญ ์๋ณด ์ถ๊ตฌ์ ๋ฐฉ๋ฒ์ผ๋ก ์์ฃผ๊ตญ๋ฐฉ ์ ์ฑ
์ ์ถ์งํ๊ฒ ๋ ๊ฒ์ด๋ค. ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๋ ์์ฃผ๊ตญ๋ฐฉ์ ์ฑ
์ ์ต์ข
๋ชฉํ๋ ๋น์ ๋๋งน๊ตญ ๋ฏธ๊ตญ์ด ํ๊ตญ์๊ฒ ์ ๊ณตํ๊ณ ์๋ ํต์ฐ์ฐ์ ๋์ฒด๋ฌผ, ์ฆ ํต๋ฌด๊ธฐ ๋ณด์ ์๋ค.
๋ถํ์ ๊ฒฝ์ฐ๋ ๋๋งน๊ด๊ณ๋ณ์ ๋ณด๋ค๋ ์ฒด์ ๋ณ์ ์ฐจ์์ ์ํ์ด ํต๊ฐ๋ฐ ์ ์ฑ
๊ฒฐ์ ์ ์์ด ๊ฐ์ฅ ํฐ ์์ธ์ด์๋ค. ํ๊ตญ์ ๋นํด ๋ถํ์ ์ค๊ตญ๊ณผ ์๋ จ ์ฌ์ด์์ ์์์ธ๊ต๋ฅผ ํผ์น๋ฉด์ ๋๋งน๋ณ์์ ์๊ตญ์ ์๋ณด๋ฅผ ์ ๋ถ ์์งํ๊ณ ์์ง ์์๋๋ฐ, ๋๋งน๋ณ์์ ์ํฅ์ 1980~90๋
๋ ํ๋์ ์ด๋ผ๋ ์ฒด์ ๋ณ์์ ์ํฅ์ ๋ฅ๊ฐํ์ง ๋ชปํ์๋ค. ๋ถํ์ ์ฌ์ค ์ 2์ฐจ ์ธ๊ณ๋์ ์ดํ๋ถํฐ ํต๋ฌด๊ธฐ์ ๋ํ ์ ์ฑ
์ ๊ด์ฌ์ ๊ฐ์ง๊ณ ์์๋๋ฐ, 1980~90๋
๋ ๊ฒฝ์ ๋๊ณผ ๊ตญ๊ฐ์ฒด์ ์ ์ง, ์ ๊ถ์ด์์ด๋ผ๋ ๊ตญ๋ด์ ์น๊ฒฝ์ ํ๊ฒฝ์์ธ ํ์์, ์ฒด์ ๋ณ์ ์ฐจ์์์ ์ ๊ฐ๋์๋ ํ๋์ ์ด๋ผ๋ ์ํ์ ๋์ํ๊ธฐ ์ํด ํต๊ฐ๋ฐ ์ ์ฑ
๊ฒฐ์ ์ ๊ฐ์ํํ๊ฒ ๋๋ ๊ฒ์ด๋ค. ๊ณต์ฐ์ฃผ์๊ถ์ด ํด์ฒด๋๊ณ ์๋ จ๊ณผ ์ค๊ตญ์ด ์ฌ์ค์ ๊ณต์ฐ์ฃผ์๋ฅผ ํฌ๊ธฐํ๊ณ ํ๊ตญ๊ณผ ์๊ต๋ฅผ ๋งบ๋ ์ํฉ์ ๋ถํ ๊น์ผ์ฑ, ๊น์ ์ผ์๊ฒ๋ ์์ ๋ค์ด ์๋ ์ธ๊ณ๊ด ์์ฒด๊ฐ ๋ฌด๋์ง ๊ฒ๊ณผ ๊ฐ์ ์ํฉ์ด์์ผ๋ฉฐ, ์ด๋ฌํ ๊ตญ๊ฐ์ ๊ทผ๋ณธ์ด๋
๊ณผ ์ต๊ณ ์ง๋์๋ค์ ์ธ๊ณ๊ด ์์ฒด๊ฐ ๋ฌด๋์ง๋ ์ํ์ ์ง๋ฉดํ์ฌ ๋ถํ์ ์๋ณดํ๋ณด ์ฐจ์์์ ํต๊ฐ๋ฐ์ ์ถ์งํ๊ฒ ๋๋ ๊ฒ์ด๋ค.
๋ ์ฐ๊ตฌ๋ ์๊ธฐ์ ๊ฐ์ ํ๊ตญ๊ณผ ๋ถํ์ ํต๊ฐ๋ฐ ์ ์ฑ
๊ฒฐ์ ์ ๋ํ ์ฃผ์๊ฒฐ์ ์์ธ์ ์ค๋ช
ํจ๊ณผ ๋๋ถ์ด, ์ ์ฑ
๊ฒฐ์ ๊ณผ์ ์ธก๋ฉด์์ ํต๊ฐ๋ฐ ์ ์ฑ
๊ฒฐ์ ์ ๋ํ ์ฃผ์ ์ ์ฑ
๊ฒฐ์ ํ์์๋ฅผ ์ดํด๋ณด์๋ค. ํ๊ตญ์ ๊ฒฝ์ฐ ๋ฐ์ ํฌ ๋ํต๋ น์ด๋ผ๋ ์ต๊ณ ์ง๋์์ ์ํฅ๋ ฅ์ด ์ ๋์ ์ด์์ผ๋ฉฐ, ์๋์ ์ผ๋ก ๊ตฐ๋ถ๋ ๋ฐ์ ํฌ ๋ํต๋ น์ ๊ตฐ๋ถ๋ถํ ํต์ ๋ฐฉ์์ผ๋ก ์ธํด ๊ตญ๊ฐ์ ์ฑ
์ ๋ํ ์ํฅ๋ ฅ์ด ์ ํ๋์๋ค๊ณ ๋ณด์๋ค. ๋ํ ๊ตฐ๋ถ ์ผ๋ถ์์๋ ๋ฐ์ ํฌ ๋ํต๋ น์ ํต๊ฐ๋ฐ ์ ์ฑ
์ ๋ํ ๋ฐ๋์๊ฒฌ๋ ์ ์ํ๋ ๋ฑ ๋ ์ ์ฑ
๊ฒฐ์ ์ ์์ด ๊ตฐ๋ถ์ ์ฐธ์ฌ๋ ์์๋ณด๋ค ์ ํ์ ์ด์๋ค. ์ธ๋ถํ์์ ๋ฏธ๊ตญ๋ ํ๊ตญ์ ํต๊ฐ๋ฐ ์ ์ฑ
๊ฒฐ์ ์ ์์ด ์ฃผ์ํ์์์ด๋ค. ๋ฐ์ ํฌ ์ ๋ถ์ ํต๊ฐ๋ฐ ์ ์ฑ
์ ๋ฏธ๊ตญ๊ณผ์ ์ํธ๋ฐ์(feedback)์ ํตํ ์ ์ฑ
๊ฒฐ์ ์ด๋ผ๋ ์ธก๋ฉด์ด ์กด์ฌํ๊ธฐ์, ๋ฏธ๊ตญ์ด๋ผ๋ ์ฃผ์ํ์์๋ฅผ ๊ฒฐ์ฝ ๊ฐ๊ณผํ ์ ์๋ค. ๋ถํ์ ๊ฒฝ์ฐ๋ ๊น์ผ์ฑ์ ์ ์ผ์ฒด์ ๋น์๋ ํ๊ตญ๊ณผ ๊ฐ์ด ์ต๊ณ ์ง๋์์ ์ ์ฑ
๊ฒฐ์ ๋ ฅ์ด ๊ฐ๋ ฅํ์์ผ๋, ๊น์ ์ผ๋ก์ ์ ๊ถ ์ด์๊ณผ ํ๋์ ์๊ธฐ์๋ ๊ฒฝ์ ๋ ๊ทน๋ณต์ ์ํ ์ฌํ๋ด๋ถํต์ ํ์์ฑ์์ ๊ตฐ๋ถ์ ์ญํ ์ด ์ปค์ง๊ฒ ๋๋ค. ์ด๋ ๋ถํ์ด ๋๋ด์ ์ฑ
์ผ๋ก ์ ๊ตฐ์ ์น๋ฅผ ๊ณต๊ฐ์ ์ผ๋ก ํ๋ฐฉํ๊ณ ์๊ณ , ๊น์ ์ผ ์ญ์ ๊ตญ๊ฐ์ฃผ์์ด ์๋๋ผ ๊ตญ๋ฐฉ์์์ฅ์ ์งํจ์ผ๋ก ์ต๊ณ ์ง๋์์ ์ญํ ์ ์ํํ์๋ค๋ ์ ์์๋ ์ฆ๋ช
๋๋ค. ํํธ, ํ๊ตญ์ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ๋ฌ๋ฆฌ ๋ถํ์ ํต๊ฐ๋ฐ ์ ์ฑ
๊ฒฐ์ ๊ณผ์ ์ ์ธ๋ถํ์์๋ฅผ ํฌํจํ๊ธฐ๋ ์ด๋ ต๋ค. ๋ถํ์๊ฒ๋ ๋ฏธ๊ตญ๊ณผ ๊ฐ์ ์ ์ ์ธ ์๋ณด์ ๊ณต์๊ฐ ์กด์ฌํ์ง ์์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ด๊ธฐ๋ ํ๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ์๊ตญ์ ์ํ์ ๋ํ ๋์์ด๋ผ๋ ์ ์ฑ
๊ฒฐ์ ์์ธ ์ธก๋ฉด ๋ฟ ์๋๋ผ ์ ์ฑ
๊ฒฐ์ ๊ณผ์ ์ ์ฃผ์ํ์์ ์ธก๋ฉด์์๋ ์ฐจ์ด์ ์ ๋ณด์ด๊ณ ์์์ ์ ์ ์๋ค.
๋ ์ฐ๊ตฌ๋ฅผ ํตํ ๋ถํ ํต๋ฌธ์ ์ ๋ํ ํด๊ฒฐ์ฑ
์ ๊ฒฐ๊ตญ ํ๋์ ํ ๊ตญ๊ฐ์์กด์ ์ํ์ ๋๋ผ๊ณ ์๋ ๋ถํ์๊ฒ ๋ถํ์ ๊ตญ๊ฐ์ฒด์ ๋ฅผ ๋ณด์ฅํจ์ผ๋ก์ ํต๊ฐ๋ฐ ์ ์ฑ
์ ๊ฒฐ์ ์์ธ์ ํด์ํ๊ณ ๋ํ ์ด๋ฌํ ํด๊ฒฐ์ฑ
์ ๋ถํ ์ต๊ณ ์ง๋์ ๋ฐ ๊ตฐ๋ถ์ ํ์ํด์ผ ํจ์ ์์ํ๊ณ ์๋ค๊ณ ํ ์ ์๋๋ฐ, ์ด๋ ์ฌํ ๋ค๋ฅธ ๊ฐ์น์ ๋ฌธ์ , ๋ค๋ฅธ ๋ฐฉํฅ์ ์ ์ฑ
๋ฌธ์ ๋ฅผ ์๋ฐํ๋ค. ์ฆ, ๋ถํ์ ์ ์๊ตญ๊ฐ๋ก ์ธ์ ํ ๊ฒ์ธ๊ฐ, ๋ถํ์ ์ ์๊ตญ๊ฐ๋ก ์ธ์ ํจ์ผ๋ก์จ ํ์ฌ์ ํ๋ฐ๋ ๋ถ๋จ ์ํ๋ฅผ ์์ํ ๊ณ ์ฐฉ์ํฌ ๊ฒ์ธ๊ฐ ํ๋ ์ ์ฑ
๋ฌธ์ ๋ค์ด ์ ๊ธฐ๋๋ ๊ฒ์ด๋ค. ์ด๋ค ๋ฌธ์ ์ ๋ํ ์
์ฅ์ ๋จผ์ ๊ฒฐ์ ํ๋ ๊ฒ์ด ๋ฐ๋ก ๋ถํต๋ฌธ์ ํด๊ฒฐ์ ์ํ ๋์ ์ ๋ผ๋ ์ ์ ์ ์ํ๋ฉด์, ๋ ์ ์ฑ
๋ฌธ์ ์ ๊ด๋ จ๋ ๋ ๋ค๋ฅธ ์ฐ๊ตฌ๋ ํฅํ ๋ณ๋์ ์ฐ๊ตฌ๊ณผ์ ๋ก ๋จ๊ฒจ๋๋ค.Abstract
Comparative Study on the Decision Factors in North Korea's Nuclear Policy in the 1990s and the Factors in South Korea's Nuclear Policy in the 1970s
Suh, Minjeong
Public Policy Major
Graduate School of Public Administration
Seoul National University
In a long way to resolve the North Korean nuclear crisis, overwhelming volumes of research have been conducted in regards to Pyongyangs continuous nuclear driveyet, the academia has largely overlooked South Koreas own nuclear policy during the 1970s. North and South Koreas launched their nuclear programs in a time-gap of approximately 20 years, respectively. What led to both governments on the Korean Peninsula to initiate their nuclear policies? What factors have made not only North Korea, a repressive authoritarian regime, but also the democratic South to pursue nuclear armament? It should be noted that while South Korea has eventually given up its nuclear policy, the North continues to hold fast to the position that its nuclear program is non-negotiable. Indeed, Pyongyang continues to pursue nuclear weapons regardless of tremendous pressure and crippling economic sanctions from the international community. If this difference can be sufficiently explained, I may argue that such explanation could provide an insightful hint in resolving North Korea's nuclear problem.
To analyze the similarities and differences between the two Koreas' nuclear policies, this study aims to find out what was the most crucial factor in Seoul and Pyongyangs decision-making for their nuclear programs.
In conclusion, as Kenneth Waltzs Neo-realism theory suggests, both Koreas sought to ensure their national security against potential threats by acquiring nuclear weapons. Clearly, dissimilarities exist between the factors that led Seoul and Pyongyang to initiate the policy of nuclear armament. For example, in the era of "dรฉtente" between the Free World and the Communist bloc in the 1960s and 70s, South Korea perceived that perception gap between U.S. and South Korea on external threat was another threat for the South. Further, the bigger threat lies in the so-called "alliance factor" on the R.O.K.-U.S. Bilateral Alliance. If the bilateral ties between the two countries had been solid, the alliance would have been sufficient to defend Seoul not only from the shifting international environment under dรฉtente, but also from the constant military threats from North Korea. However, South Korea and the U.S. underwent a crisis in their alliance during the 1970s, first due to the Nixon Doctrine, and finally due to personal disagreements between South Korean President Park Chung-hee and his American counterpart President Jimmy Carter on their individual values.
On the other hand, the biggest threat to the North Korean regime in the 1990s was the newfound international system of Post-Cold War framework per se. All other communist countries disappeared on the earth only except for the North. The whole new world was ever first chapter for North Korea in its history. Further, North Korea did not fully rely on its alliance with the Peoples Republic of China(PRC) or with the Soviet Union in a way to fully ensure its national security. North Koreas lack of external security guarantee was a big difference from the situation of South Korea. Facing the demise of the entire communist bloc, North Korea did not have the diplomatic leverage to counterbalance the threat from the shifting international system, and as a result, Pyongyang had no choice but to initiate its nuclear policy to ensure its own national security.
This study also analyzes the roles of main actors behind the decision-making of Seoul and Pyongyangs nuclear drive. In the case of South Korea, President Park held absolute power and authority over both policy-making and policy-implementation, while the South Korean military was restricted in action due to the Presidents "divide-and-control policy" over the men-in-uniform. Also, the United States took a significant role in South Korea's nuclear policy by exerting influence and pressure on the Park administration. In North Korea, the ultimate authority lies in the hands of the head-of-state, but throughout the era of Kim Jong-Il, the Korean Peoples Army(KPA) enlarged its role to the sphere of policy making under the banner of "Military-First Politics." Unlike the case of South Korea, the North did not experience significant influence or pressure from external actors, which could have reined in the regimes aggressive drive for nuclear armament.
After all, this study suggests that, in order to resolve the North Korean nuclear crisis, Pyongyang needs to be secured against the threats that it perceives from the international community. Yet, the suggestion above raises additional policy issue that North Korea should be recognized as a normal state. Thus, it should be emphasized that the position on these questions remains as a critical premise of resolving North Korea's nuclear issue.๋ชฉ ์ฐจ
์ I์ฅ ์ ๋ก
์ 1์ ์ฐ๊ตฌ์ ๋ฐฐ๊ฒฝ ๋ฐ ๋ชฉ์
1. ์ฐ๊ตฌ์ ๋ฐฐ๊ฒฝ
2. ์ฐ๊ตฌ์ ๋ชฉ์
์ 2์ ์ฐ๊ตฌ์ ๋ฒ์ ๋ฐ ๊ตฌ์ฑ
1. ์ฐ๊ตฌ์ ๋ฒ์
2. ์ฐ๊ตฌ์ ๊ตฌ์ฑ
์ 3์ ํ๊ตญ๊ณผ ๋ถํ์ ํต๊ฐ๋ฐ ์ ์ฑ
๊ฒฐ์
1. ํ๊ตญ์ ํต๊ฐ๋ฐ ์ ์ฑ
๊ฒฐ์
2. ๋ถํ์ ํต๊ฐ๋ฐ ์ ์ฑ
๊ฒฐ์
์ II์ฅ ์ด๋ก ์ ๋ฐฐ๊ฒฝ ๋ฐ ๋ถ์์ ํ
์ 1์ ์ ์ฑ
๊ฒฐ์ ์ ๊ฐ๋
1. ํต๊ฐ๋ฐ ์ถ์ง ์ ์ฑ
๊ฒฐ์
2. ๋ฐ์ ํฌ ์ ๋ถ์ ์ธ๊ต์ ์ฑ
๊ธฐ๋ณธ๋ชฉํ
3. ๋ถํ์ ์ธ๊ต์ ์ฑ
๊ธฐ๋ณธ๋ชฉํ
์ 2์ ํต๊ฐ๋ฐ ์ ์ฑ
๊ฒฐ์ ์ ๋ํ ์ธ๊ต์ ์ฑ
๊ฒฐ์ ์ด๋ก
1. ์ธ๊ต์ ์ฑ
๊ฒฐ์ ๋ถ์์ด๋ก
2. ์ธ๊ต์ ์ฑ
๊ฒฐ์ ์์ธ์ ์ฃผ๋ชฉํ๋ ๋ถ์
3. ์ธ๊ต์ ์ฑ
๊ฒฐ์ ๊ณผ์ ์ ์ฃผ๋ชฉํ๋ ๋ถ์
4. ๋ ์ฐ๊ตฌ ๋ถ์ํ
์ III์ฅ ํ๊ตญ๊ณผ ๋ถํ์ ํต๊ฐ๋ฐ ์ ์ฑ
๊ฒฐ์ ๋น๊ต : ์ ์ฑ
๊ฒฐ์ ์์ธ
์ 1์ ํ๊ตญ์ ํต๊ฐ๋ฐ ์ ์ฑ
๊ฒฐ์ ์์ธ
1. ๊ตญ์ ํ๊ฒฝ์์ธ
1) ๊ตญ์ ์ฒด์ ๋ณ์
2) ๋๋งน๊ด๊ณ๋ณ์(ํ๋ฏธ๋๋งน)
3) ๋จ๋ถํ ์์๊ด๊ณ๋ณ์
2. ๊ตญ๋ด์ ์นยท๊ฒฝ์ ํ๊ฒฝ์์ธ
์ 2์ ๋ถํ์ ํต๊ฐ๋ฐ ์ ์ฑ
๊ฒฐ์ ์์ธ
1. ๊ตญ์ ํ๊ฒฝ์์ธ
1) ๊ตญ์ ์ฒด์ ๋ณ์
2) ๋๋งน๊ด๊ณ๋ณ์(๋ถ์ค, ๋ถ์๋๋งน)
3) ๋จ๋ถํ ์์๊ด๊ณ๋ณ์
2. ๊ตญ๋ด์ ์นยท๊ฒฝ์ ํ๊ฒฝ์์ธ
์ 3์ ๋น๊ต๋ถ์
์ IV์ฅ ํ๊ตญ๊ณผ ๋ถํ์ ํต๊ฐ๋ฐ ์ถ์ง๊ณผ์ ๋น๊ต : ์ ์ฑ
๊ฒฐ์ ๊ณผ์
์ 1์ ํ๊ตญ์ ํต๊ฐ๋ฐ ์ฃผ์ ์ ์ฑ
๊ฒฐ์ ์ฐธ์ฌ์์ ๊ทธ ์ํธ์์ฉ
1. ๋ํต๋ น
2. ๊ตฐ๋ถ
3. ํ์ ๋ถ(๊ด๋ฃ)
4. ์๋ฏผ
5. ์ธ๋ถํ์์(๋ฏธ๊ตญ)
์ 2์ ๋ถํ์ ํต๊ฐ๋ฐ ์ฃผ์ ์ ์ฑ
๊ฒฐ์ ์ฐธ์ฌ์์ ๊ทธ ์ํธ์์ฉ
1. ๊ตญ๊ฐ์ฃผ์, ๊ตญ๋ฐฉ์์์ฅ
2. ์ธ๋ฏผ๋ฌด๋ ฅ๋ถ
3. ๋
ธ๋๋น ๋ฐ ๋ด๊ฐ(์ธ๋ฌด์ฑ)
4. ์ธ๋ถํ์์
์ 3์ ๋น๊ต๋ถ์
์ V์ฅ ๊ฒฐ ๋ก
1. ์ฐ๊ตฌ์ ํจ์
2. ์ฐ๊ตฌ์ ํ๊ณ
์ฐธ๊ณ ๋ฌธํ
์ฃผ์์ฐํ
Abstract
ํ ๋ชฉ ์ฐจ
[ํ2-1] ๊ตญ๊ฐ ์ ์ฌ์ญ๋์ ๋ฐ๋ฅธ ๊ตญ๊ฐ ๋์ธ ํํ์์๋ค์ ์๋น์ด๋ก
[ํ2-2] ๋ถ์ํMaste
Comparison of Job Performance, Job Satisfaction and Job Stress of Child Health Nurse Practitioners by Roles in the Work Place
PURPOSE: Child Health nurse practitioners (CHNPs) in Korea have important roles in disease management and health promotion for children and adolescents. Yet, practices of CHNPs licensed and employed in hospitals have not been adequately identified. Thus, in this study the scope of practice by CHNPs and job satisfaction and stress were investigated and compared according to the CHNPs' position in the working place. METHODS: A descriptive cross-sectional survey design was used. All 53 licensed CHNPs participated in the mail survey which included a 71-item questionnaire on job performance and job satisfaction and a job contents questionnaire. Descriptive statistics, chi2 test, independent t-test and Mann-Whitney U test were used to compare CHNPs employed as nurse practitioner (NP) and CHNPs employed as staff nurses. RESULTS: Compared to CHNPs employed as staff nurses, CHNPs employed as NPs more frequently provided education, environment management, coordination and research in their practice areas. No significant difference was found in job satisfaction between the two groups except for the administration and income subdomains. Only the physical exertion subdomain in job stress was stressful to CHNP employed as staff nurse. Conclusions: Job performance of CHNPs in Korea needs to be revised to include more practical practice in education, coordination, and research related areas. CONCLUSIONS: Job performance of CHNPs in Korea needs to be revised to include more practical practice in education, coordination, and research related areas.ope
Experience of Treatment Adherence in Korean Patients with HIV
Purpose: The purpose of this study was to explore the subjective experience of Highly active Antiretroviral therapy (HAART) adherence in Korean patients with HIV. Methods: A phenomenological methodology was used for the study. Data were collected from March to December, 2013 using open-ended questions during in-depth interviews. Participants were taking HAART for HIV, and were contacted through purposive techniques. Results: Four men and 4 women whose average treatment period was 5.9 years participated in this study. Seven themes emerged from the analysis using Colazzi's method: (a) Seizing life in a deep sense of despair, (b) Struggling with medication, (c) Facing harsh treatment from health care providers, (d) Spoiling healthy pattern, (e) Hungering for communication and emotional support, (f) Turning to accepting HIV, (g) Becoming adherent to HIV treatment. Conclusion: Prejudice from health care providers and lack of emotional support were barriers to HAART in Korea. Intervention strategies are needed to decrease prejudices from health care providers and to increase family support.ope
A Study on Requirement of Suicide for Occupational Accident: Focusing on State of Mental Disorder
๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ์ฐ๋ฆฌ๋๋ผ ์ฐ์ฌ๋ณดํ๋ฒ์ด ์์ด์ ์
๋ฌด์ ์ฌํด ์ธ์ ์๊ฑด์ผ๋ก ๋ช
์ํ โ์ ์ ์ ์ด์ ์ํโ๊ฐ ๊ฐ๋ ์๋ฏธ๋ฅผ ์ดํด๋ณด๊ณ , ์์ด์ ์
๋ฌด์ ์ฌํด๋ฅผ ํ๋จํ๋๋ฐ โ์ ์ ์ ์ด์ ์ํโ๋ผ๋ ์๊ฑด์ ํ์์ฑ ์ฌ๋ถ๋ฅผ ์์๋ณด๊ณ ์ ์ํํ์๋ค. ๋ฒ์์ ์ ์ ์ ์ด์ ์ํ ํ๋จ ๊ฒฝํฅ์ ์ด๊ธฐ์๋ 1993๋
๋ถํฐ ์ต๊ทผ๊น์ง 4๋จ๊ณ๋ก ๋ณํํ์๋ค. 1๋จ๊ณ๋ ์ฌ์ ์์ค ๋ด์ง ์ ์ ์ฐฉ๋ ์ํ๋ง ์ธ์ ํ์ง๋ง, ๋ค์์๋ ์ ์ ๋ณ์ ์ฆ์์ด ์๋ ๊ฒฝ์ฐ๋ฅผ ์ธ์ ํ๋ค. ์ดํ ์ ์ ์งํ์ ๋ณ๋ ฅ์ด ์๋ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ํฉ๋ฆฌ์ ์ธ ํ๋จ์ ๊ธฐ๋ํ ์ ์์ ์ ๋์ ์ํฉ์ด๋ผ๋ฉด ์ ์ ์ ์ด์ ์ํ๋ฅผ ์ธ์ ํ์๊ณ , ์ต๊ทผ์๋ ๊ทน์ฌํ ์
๋ฌด์ ์คํธ๋ ์ค๊ฐ ์๋ค๋ฉด ํ๋จ๋ ฅ ์์ค์ด๋ผ๊ณ ๋ณด๊ธฐ ์ด๋ ค์ด ๊ฒฝ์ฐ์๋ ์
๋ฌด์ ์์ด ์ฌ์ด์ ์๋น์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๋ฅผ ์ธ์ ํ์๋ค. ์ด์ ๊น์ง ์ฐ๊ตฌ์๋ค๋ ์์ด์ ๋๊ธฐ์ ์
๋ฌด์ ์๋น์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๊ฐ ์๋ค๋ฉด ์ ์ ์ ์ด์ ์ํ๊ฐ ์๋๋ผ๋ ์
๋ฌด์ ์ฌํด๋ฅผ ์ธ์ ํด์ผ ํ๋ค๋ ์ ์ ์๊ฒฌ์ด ์ผ์นํ์๋ค. ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์ ์ค์ํ ์ค๋ฌธ์กฐ์ฌ์์๋ ์ ์ฒด 75% ์ด์์ด ์ ์ ์ ์ด์ ์ํ๊ฐ ์๋๋ผ๋ ์
๋ฌด์ ์ฌํด๋ฅผ ์ธ์ ํ ์ ์๋ค๊ณ ํ์๋ค. ํ๋์ค๋ ๋ฒจ๊ธฐ์, ๋
์ผ๊ณผ ๊ฐ์ ์ ๋ฝ๊ตญ๊ฐ์์๋ ์
๋ฌด ๊ด๋ จ์ฑ์ด ์์ผ๋ฉด ์์ด์ ์
๋ฌด์ ์ฌํด๊ฐ ์ธ์ ๋๊ณ , ์ ์ ์ ์ด์ ์ํ ์ฌ๋ถ๊ฐ ๊ทธ ์ ์ ์๊ฑด์ด ๋์ง ์๋๋ค. ์ด๋ฌํ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๋ฐํ์ผ๋ก ๋ณผ ๋, ์ ์ ์ ์ด์ ์ํ๋ฅผ ์
๋ฌด์ ์ฌํด ์ธ์ ์๊ฑด์ผ๋ก ๋์ด ์ฌํ์ ๊ฒ์ฆํ ๊ฒ์ด ์๋๋ผ ์ฌํด์์ ์
๋ฌด์ ์์ด ์ฌ์ด์ ์๋น์ธ๊ณผ๊ด๊ณ๊ฐ ์๋์ง ์ฌ๋ถ๋ฅผ ๊ธฐ์ค์ผ๋ก ์
๋ฌด์ ์ฌํด๋ฅผ ํ๋จํด์ผ ํ๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ์ ์ ์ ์ด์ ์ํ๋ฅผ ์์ด์ ์
๋ฌด์ ์ฌํด์ ์ธ์ ์๊ฑด์ผ๋ก ๋ช
์ํ ์ฐ์ฌ๋ณดํ๋ฒ ์ํ๋ น ์ 36์กฐ๋ ๊ฐ์ ์ด ํ์ํ๋ค.
This research was done to examine the meaning of 'state of mental disorder' stipulated as requirement for occupational accident in dealing with suicide in the Industrial Accident Compensation Insurance Act in Korea, and assess the necessity of the requirement called 'state of mental disorder' in deciding whether a certain suicide comes under occupational accident or not. The trend of judgement by Korean courts has changed four times since 1993 regarded as the first one regarding. First, the suicide caused only by insanity or mental derangement was accepted as satisfying the requirement. Second, the case where symptoms of mental disease was accepted. Third, even if the person who committed suicide did not have mental disease, if it is difficult to expect rational judgement from the situation where the person committed suicide, the case was accepted as satisfying the requirement. Forth, recently, if there is reason to believe that the suicide happened under severe work stress of the person, courts recognize the relationship between work and suicide, even if it is difficult to view that the suicide was caused by loss of judgement. Researchers have also agreed that if suicide is considerably related with suicide, the suicide should be admitted as occupational accident. In the survey to related specialists conducted by this research as well, 75% of respondents view that suicide without mental disorder can be admitted as satisfying the requirement of occupational accident. In European countries like France, Belgium, and Germany, if a suicide case is related with work, it is recognized as occupational accident, and state of mental disorder is not precondition of it. Based on such findings, we can agree that occupational accident should be decided on the criteria of whether there is considerable causal relationship between the person's work and his or her suicide, rather than trying to establishing state of mental disorder as requirement for occupational accident, and trying to test whether a suicide case satuisfies the requirement afterwards. Therefore, Article 36 of the Enforcement Decree of the Industrial Accident Compensation Insurance Act in Korea should be revised.open์
Burnout and coping type of oncology nurse.
๊ฐํธํ๊ณผ/์์ฌ[ํ๊ธ]๋ณธ ์ฐ๊ตฌ๋ ์ํ์๋ฅผ ๊ฐํธํ๋ ๊ฐํธ์ฌ์ ๋์ฒ์ ํ์ ๋ฐ๋ฅธ ์์ง์ ํ์
ํ๋ ์์ ์ ์กฐ์ฌ์ฐ๊ตฌ๋ก์, ๊ธ์ ์ ์ด๊ณ ์ ์ ํ ๋์ฒ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ฌ์ฉํ์ฌ ์์ง์ ์์ธ์ด ๋๋ ์คํธ๋ ์ค, ๊ฐ๋ฑ ์ํฉ, ์๊ธฐ ์ํฉ์ ์ํ์ํค๋๋ฐ ํ์ํ ๊ธฐ์ด์๋ฃ๋ฅผ ์ ๊ณตํ๊ณ ์ ํ๋ค.
๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์ ์๋น์กฐ์ฌ๋ฅผ ํฌํจํ ์๋ฃ์์ง์ ์์ธ์์ ์์ฌํ 3๊ฐ ๋ํ๋ถ์ ๋ณ์์์ 2000๋
10์ 10์ผ๋ถํฐ 10์ 19์ผ๊น์ง ์ํ์, ํนํ ๋ง๊ธฐ ์ํ์๊ฐ ๋ง์ ๋ณ๋์ ๊ทผ๋ฌดํ๋ 9๊ฐ์ ์ด์ ๊ทผ๋ฌดํ ๊ฐํธ์ฌ๋ฅผ ๋์์ผ๋ก ๋ด๊ณผ, ์ธ๊ณผ, ์คํ์์ค, ์ฐ๋ถ์ธ๊ณผ, ์์ผํฐ(ํธ์คํผ์ค ๋ณ๋)๋ฅผ ์ ์ ํ์ฌ 130๋ช
์๊ฒ ์ง๋ฌธ์ง๋ฅผ ๋ฐฐ๋ถํ์ฌ ์กฐ์ฌํ์์ผ๋ฉฐ 5๊ฐ ์ด์ ํญ๋ชฉ์์ ๋ตํ์ง ์๋ ์ง๋ฌธ์ง๋ฅผ ์ ์ธํ๊ณ 106๊ฐ์ ์๋ฃ๋ฅผ ๋ถ์ํ์๋ค.
๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ์ํ์๋ฅผ ๊ฐํธํ๋ ๊ฐํธ์ฌ์ ์์ง ์ ๋๋ฅผ ์ธก์ ํ๊ธฐ ์ํ์ฌ Pines(1981)์ด ๊ฐ๋ฐํ ์์ง ์ฒ๋๋ฅผ ํฝ์ํฌ(1983)๊ฐ ๋ฒ์ญํ์ฌ ์์ , ๋ณด์ํ ์ธก์ ๋๊ตฌ๋ฅผ ์ฌ์ฉํ์์ผ๋ฉฐ, ์ํ์๋ฅผ ๊ฐํธํ๋ ๊ฐํธ์ฌ์ ๋์ฒ์ ํ ์ธก์ ๋๊ตฌ๋ Lazarus์ Folkman(1983)์ด ๊ฐ๋ฐํ ๊ฒ์ ํ์ ์, ์ค๊ฐ์ค(1990)์ด ๋ฒ์ญํ์ฌ ์์ , ๋ณด์ํ ๋๊ตฌ๋ฅผ ์ฌ์ฉํ์์ผ๋ฉฐ ์๋ฃ๋ถ์์ SPSS/PC๋ฅผ ์ด์ฉํ์ฌ ์ ์ฐํต๊ณ ์ฒ๋ฆฌํ์๋ค.
์ฐ๊ตฌ๊ฒฐ๊ณผ๋ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ๋ค.
1. ์ํ์๋ฅผ ๊ฐํธํ๋ ๊ฐํธ์ฌ์ ์์ง๊ณผ ๋์ฒ์ ํ์ ํญ๋ชฉ๋ณ ํ๊ท ์ ๋ถ์ํ ๊ฒฐ๊ณผ ์ ์ฒด์ ์์ง(2.89)๊ณผ ๊ธ์ ์ ๊ด์ (2.94)์ ๊ฐ์ฅ ๋ง์ด ์ฌ์ฉํ๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค. ์์งํฉ์ ํ๊ท 2.72์ , ๋์ฒ์ ํํฉ์ ํ๊ท 2.76์ ์ผ๋ก ์ด๋ ์์ ๊ฐํธ์ฌ๋ฅผ ๋์์ผ๋ก ํ ์กฐ์์(1999)์ ์ฐ๊ตฌ๊ฒฐ๊ณผ ์์งํฉ 2.34, ๋์ฒ์ ํํฉ 2.63๋ณด๋ค ๋๊ฒ ๋ํ๋ฌ๋ค.
2. ์ํ์๋ฅผ ๊ฐํธํ๋ ๊ฐํธ์ฌ์ ์ผ๋ฐ์ ํน์ฑ์ ๋ฐ๋ฅธ ์์ง์ ๋์ ์ฐจ์ด๋ฅผ ๊ฒ์ฆํ ๊ฒฐ๊ณผ, ์ข
๊ต๊ฐ ์๋ ๊ฒฝ์ฐ, ์ ์์ด ์ฐจ์งํ๋ ๋น์ค์ด ํด์๋ก, ๊ทผ๋ฌด๋ฒ์ด ๊ณ ์ ๋ฒ์ผ ์๋ก, ๊ฐํธ์ง์ ์ด์์ ์ธ ์ง์
์ผ๋ก ์๊ฐํ ์๋ก, ๊ทผ๋ฌด ๋ณ๋์ ๋ํ ๋ง์กฑ๋๊ฐ ๋์์๋ก, ์ฐ๋ น์ด ๋์์๋ก, ๊ฐํธ์ง์ ์ข
์ฌํ ์ด๊ฒฝ๋ ฅ์ด ๊ธธ์๋ก ์์ง๊ฒฝํ์ด ๋ฎ์ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค.
3. ์ํ์๋ฅผ ๊ฐํธํ๋ ๊ฐํธ์ฌ์ ์ผ๋ฐ์ ํน์ฑ์ ๋ฐ๋ฅธ ๋์ฒ์ ํ ์ค ์ข
๊ต์ ๋ฐ๋ฅธ ์ ๋ฐ์ ์ธ ๋์ฒ์ ํ์ ์ ๋์์๋ง ํต๊ณ์ ์ผ๋ก ์ ์ํ ์ฐจ์ด๊ฐ ์๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ์ผ๋ฉฐ(F=3.26, p<.05), ์ถํ ๊ฒ์ ๊ฒฐ๊ณผ ์ฒ์ฃผ๊ต ์ง๋จ์ด ํ์ข
๊ต ์ง๋จ๊ณผ ๋น๊ตํ์ฌ ์ฐจ์ด๋ฅผ ๋ณด์๊ณ ๋์ฒ์ ํ์ ๋ง์ด ์ฌ์ฉํ๊ณ ์๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ๋ค.
4. ์ํ์๋ฅผ ๊ฐํธํ๋ ๊ฐํธ์ฌ์ ๋์ฒ์ ํ ์ค ๋ฌด๊ด์ฌ์ ์์ญ์ ์ ์์ ์์ง ์์ญ์์ ์ ์ํ ์๊ด๊ด๊ณ๊ฐ ์๋ค๊ณ ๋ํ๋ฌ๋ค(r=-.303, p<.01). ๋์ฒ์ ํ์ ์ฌํ์ ์ง์ง ํ์ ์์ญ๊ณผ ๊ธ์ ์ ๊ด์ ์์ญ์์๋ ์ ์์ ์์ง(r=-.300, p<.01), ์ ์ ์ ์์ง(r=-.264, p<.01)์์ ๊ธ์ ์ ๊ด์ ์์๋ ์ ์์ ์์ง(r=-.264, p<.01), ์ ์ ์ ์์ง(r=-.219, p<.05)์์ ์๊ด๊ด๊ณ๊ฐ ์๋ค๊ณ ๋ํ๋ฌ๋ค.
5. ์ํ์๋ฅผ ๊ฐํธํ๋ ๊ฐํธ์ฌ์ ์์ง ๊ฒฝํ๊ณผ ๋์ฒ์ ํ์ ์ํฅ์์ธ์ผ๋ก๋ ์ ์์ด ์ฐจ์งํ๋ ๋น์ค์ด 8.8%๋ก ๋ํ๋ฌ๊ณ , ์ฌ๊ธฐ์ ๋์ฒ์ ํ ์ค ๋ฌด๊ด์ฌ ์์ญ๊ณผ ๊ธ์ ์ ๊ด์ ๊ฐ ์ถ๊ฐ๋ ๊ฒฝ์ฐ ๊ฐ๋ ์ค๋ช
๋ ฅ์ ์ด 17.6%์๋ค.
์ด์์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ์ข
ํฉํด ๋ณผ ๋, ์ํ์๋ฅผ ๊ฐํธํ๋ ๊ฐํธ์ฌ๋ค์ ์ ์ฒด์ ์์ง์ ๊ฐ์ฅ ๋ง์ด ๊ฒช๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ํ๋ฌ์ผ๋ฉฐ ์ข
๊ต๊ฐ ์ค์ํ ๋ณ์๋ก ์์ฉํ๊ณ ์์์ ์์ ์๋ค. ์ด๋ ์ข
๊ต๊ฐ ์ฃผ๋ ์ฒ ํ์ , ์ค๋ฆฌ์ ๊ธฐ์ค์ด ๊ฐํธํ๋์ ์ผ์ด๋ ์ ์๋ ๊ฐ๋ฑ ์ํฉ์์ ํ๋จ์ ๊ธฐ์ค์ ๋ง๋ค์ด ์ฃผ๊ณ ์์ผ๋ฉฐ ์ง์ง์ฒด๊ณ์ ์ญํ ์ ํ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ธ ๊ฒ์ผ๋ก ์ฌ๋ฃ๋๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ฏ๋ก ์ข
๊ต๊ฐ ์๋ ๊ฐํธ์ฌ๋ค์๊ฒ๋ ์ํ์๋ฅผ ๊ฐํธํ๋ฉด์ ๋ฐ์ํ ์ ์๋ ์ฌ๋ฌ ๋ฌธ์ ์ ๊ฐ๋ฑ ์ํฉ์์ ๋ฐ๋ฅธ ์ธ์๊ณผ ๋์ฒ๋ฅผ ํ ์ ์๋๋ก ๊ฐํธ์ฌ๋ฅผ ๋์ธ ์ ์๋ ์ ์ ํ ๊ต์ก์ด ํ์ํ๋ค๊ณ ์๊ฐ๋๋ค.
[์๋ฌธ]The purpose of this study was to identify burnout according to coping type in oncology nurses. This study was designed on the basis of cross-sectional and descriptive approaches. One hundred thirty nurses participated in this study from October 10-19, 2000. These participants were from three University Teaching Hospitals in Seoul, Korea with at least 9 months experience on oncology units. 114 data was collected but only 106 data was analyzed. The research instruments were a questionnaire to gather demographic data, a Burnout scale developed by Pines (1981) and translated by Pick, Eun Hee(1983), and a Coping type scale developed by Folkman & Lazarus (1983) and revised by Han, Chung Seock and Oh, Ga Sil(1990).
Data was analyzed using the SPSS program. The obstetrics nurses' average burnout degree was 2.72 out of 5 and total coping degree was 2.76 out of 4, this is higher compared with the result of Cho, Young Sook (1999). Physical burnout (2.89) and a positive-view coping type(2.94)is the highest subcategory in each.
According to demographics, religion, working a fixed time, a high satisfaction in the ward, old age, and experience contribute to a lower burnout rate. Catholics have a higher coping score than other religions, this suggests that they use many kinds of coping type. Emotional burnout (r=-.303, p<.01)is higher in nurses who have more compassion. A searching-for-social support coping type and positive-view coping type are related to emotional burnout (r=.300, p<.01; r=.264, p<.01 respectively) and mental burnout(r=.264, p<.01; r=.219, p<.05 respectively).
In conclusion, oncology nurses mainly undergo physical burnout, yet religion is a significant factor in the type of burnout and coping. It is inferred that philosophical and ethical principle is influence on decision making in nursing conflict situations on caring for cancer patients. More appropriate education is needed for cancer nurses, if they are non-religious, and have little strength in analyzing conflict situations causing burnout.ope
์-ํ ๋ฒ์ญ์์์ ์๋๋ฌธ ๊ณ ์ฐฐ
ํ์๋
ผ๋ฌธ(์์ฌ)--์์ธ๋ํ๊ต ๋ํ์ :์ธ์ดํ๊ณผ ์ธ์ดํ์ ๊ณต,1999.Maste
์์ ๋ง๊ธฐ ์ํ์์ ์๋ฃ์ ์์ฌ๊ฒฐ์ ์ ๋ํ ๋ฌธํ๊ธฐ์ ์ง
๊ฐํธํ๊ณผ/์์ฌํ์ฌ ์ฐ๋ฆฌ๋๋ผ ์์ ๋ง๊ธฐ ์๋ฃ๊ฒฐ์ ์ ๊ฐ์ฅ ์ค์ํ ํ๋๋ ํ์๊ฐ ๋ฐฐ์ ๋ ์ฑ ์์ฌ๊ฒฐ์ ์ด ์งํ๋๋ค๋ ๊ฒ์ด๋ค. ์ด์ ๋ํ ๊ตฌ์กฐ์ , ๋ฌธํ์ ๋ฐฐ๊ฒฝ๊ณผ ์์ธ์ ์๊ธฐ ์ํด์๋ ์์ ๋ง๊ธฐ ์ํ์์ ์๋ฃ์ ์์ฌ๊ฒฐ์ ๊ณผ์ ์์ ํ์, ๊ฐ์กฑ ๋ฐ ์์ฌ์ ๊ฐํธ์ฌ์ ์ํธ์์ฉ๊ณผ ์์ฌ์ํต์ ๋ํ ์ฐ๊ตฌ๊ฐ ํ์ํ๋ค. ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ๋ ์ํ์๋ฅผ ๋์์ผ๋ก ์์ ๋ง๊ธฐ ์์ฌ๊ฒฐ์ ์ํฉ์์์ ํ์, ๊ฐ์กฑ, ์์ฌ, ๊ฐํธ์ฌ ์ฌ์ด์ ์ญ๋๊ณผ ๋ด๋ก ์ ๋ฐํ๋ด๊ธฐ ์ํ ๋ฌธํ๊ธฐ์ ์ง ์ฐ๊ตฌ(ethnography)์ด๋ค. ์ฐ๊ตฌ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ฌ์ธต ๋ฉด๋ด, ์ฐธ์ฌ๊ด์ฐฐ์ ์ฌ์ฉํ์์ผ๋ฉฐ ํฌ์คํธ๋ชจ๋๋์ฆ ๋ฌธํ๊ธฐ์ ์ง ๋ฐฉ๋ฒ๊ณผ ์์ง์ ์ํธ์์ฉ์ด๋ก ์ ์ฌ์ฉํ์ฌ ๋ด๋ก ์ ํด์ํ์๋ค. ์๋ฃ์์ง์ 2014๋
1์~8์๊น์ง ์์ธ์ ์์ฌํ Y๋ํ๋ณ์ ์์ผํฐ ์ธ๋์ง๋ฃ์ ๋ณ๋ํ์ง์ ์ค์ฌ์ผ๋ก ์งํ๋์๋ค. ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์ ์ฐธ์ฌ์๋ ํ์ 11๋ช
, ๊ฐ์กฑ 13๋ช
, ์์ฌ6๋ช
, ๊ฐํธ์ฌ 7๋ช
์ผ๋ก ์ด 37๋ช
์ด๋ฉฐ, ์ฐ๊ตฌ ์ค๋ช
ํ ์๋ฐ์ ๋์์ ์ํด ์ฐธ์ฌํ์๋ค. ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์ ์ฃผ์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ๋ค. ์์ ๋ง๊ธฐ ์ํ์์ ์๋ฃ์ ์์ฌ๊ฒฐ์ ๊ณผ์ ์ ์์ ๋ง๊ธฐ์ ๋ํ ํ์ธ, ์ฆ์์
ํ๋ก ์ธํ ์
์, ๊ตฌ๋ ์ฌ์ ์๋ฃ์ง์์, ์๋ฐํ ์์ข
, ์๋ฉด ์ฌ์ ์๋ฃ์ง์์, ์์ข
๋ฑ 6๋จ๊ณ๋ก ๋๋์ด์ง๋ค. ์์ฌ๊ฒฐ์ ๋
ผ์์ ์์์ ๋๋ถ๋ถ ์๋ฃ์ ์น๋ฃ๋ฅผ ๊ฒฐ์ ํ๋ ์์ฌ๊ฐ ์ฃผ๋ํ์๋ค. ํ์์๊ฒ ์ํ๋ฅผ ๊ณ ์งํ๋ ๋ฌธ์ ์ ์์ด์๋ ๊ฐ์กฑ๋ค์ ๊ฒฐ์ ์ ๋ฐ๋ฅด๊ฑฐ๋ ๊ฐ์กฑ์๊ฒ ๋งก๊ธฐ๋ ๊ฒฝํฅ์ด ์์๋ค. ๋๋ถ๋ถ์ ์ค๋ช
์ด ๊ตฌ๋ ํน์ ์๋ฉด ์ฌ์ ์๋ฃ์ง์์๋ฅผ ์ค๋ช
ํ๋ ์์ ์ ์ง์ค๋์ด ์์๊ณ ์์ฌ- ๊ฐ์กฑ๊ฐ์ ์์ฌ์ํต์ด ์์ฃผ๊ฐ ๋์๋ค.ํ์-๊ฐ์กฑ-์์ฌ-๊ฐํธ์ฌ ์ฌ์ด์ ์ํธ์์ฉ์ ํ์์ ์ฃฝ์ ์ธ์์ํ์ ๋ฐ๋ผ
๋ค๋ฅด๊ฒ ๋ํ๋ฌ๋ค. ๋ณธ์ธ์ ์ํ๋ฅผ ์๋ ๊ฒฝ์ฐ๋ ์ฃฝ์์ ๋ฐ์๋ค์ด๊ณ ์์ฌ๊ฒฐ์ ์ ์ ๊ทน์ ์ผ๋ก ๋์ฒํ๋ ๊ฒฝ์ฐ, ์ฃฝ์์ ๋ฐ์๋ค์ด๊ธฐ๋ ํ๋ ์๋ฃ์ ๊ฒฐ์ ์ ๊ฐ์กฑ๋ค์๊ฒ ๋งก๊ธฐ๋ ๊ฒฝ์ฐ, ์ง๋ฉดํ์ง ๋ชปํ๊ณ ํํผํ๊ฑฐ๋ ์ฐ์ธํด ํ๋ ๊ฒฝ์ฐ, ํ์-๊ฐ์กฑ-์๋ฃ์ง ์ฌ์ด์ ์ํธ ์๋ฌต์ ์์ฅ์ํ๊ฐ ์ง์๋๋ ๊ฒฝ์ฐ, ํฌ๋ง์ ์ด ๋ํ๋ฅผ ์ํ๋ ๊ฒฝ์ฐ ๋ฑ์ผ๋ก ๋๋์๋ค. ์์ ์ ์ํ๋ฅผ ์๊ณ ๋ ์์ ๋ง๋ฌด๋ฆฌ๋ฅผ ํ๊ธฐ ๋ณด๋ค ๊ฐ์กฑ๋ค์๊ฒ ๋งก๊ธฐ๊ธฐ๋ ๊ฒ, ํ์-๊ฐ์กฑ-์๋ฃ์ง ๋ชจ๋ ์ฃฝ์๊ณผ ๊ด๋ จ๋ ๋ํ๋ฅผ ๊ธฐํผํ๋ ค๋ ์ํธ ์๋ฌต์ ์์ฅ ์ํ๋ฅผ ์ง์ํ๋ ํน์ง์ ๋ณด์๋ค.์์ ๋ง๊ธฐ ์ํ์๋ฅผ ๋๋ฌ ์ผ ์ฌํ ๋ฌธํ์ ํ
์คํธ๋ ์ฐจ์ด ์์ ๊ณต์กดํ๊ธฐ, ๋ถํ์ค์ฑ, ์นจ๋ฌต์ผ๋ก ๋๋์ด ์ค๋ช
๋ ์ ์์๋ค. ์ฐจ์ด ์์ ๊ณต์กด์ ํ์-๊ฐ์กฑ, ์๋ฃ์ง ์ฌ์ด์ ๋ณ์ ๋ฐ๋ผ๋ณด๋ ์๊ฐ์ ์ฐจ์ด, ๊ธ์ ๊ทผ๋ํ ์ดํ ๋์ ์ฌ์๊ณผ ์์ ์๋ช
์ค๋ฆฌ๊ด์ ๊ณต์กด, ์์์๋ฃ์ ๋ณด์๋์ฒด์๋ฃ์ ๊ณต์กด์ ํ์ธํ ์ ์์๋ค. ์์ ๋ง๊ธฐ ์์ฌ๊ฒฐ์ ๊ณผ์ ๋งฅ๋ฝ ์์ ์๋ ์นจ๋ฌต์ ์ฃฝ์์ผ๋ก ์ธํ ๋ถํ์ค์ฑ ์ธ์ ๋ฌธํ์ , ๊ตฌ์กฐ์ , ๊ฐ์ธ์ ์ฐจ์์ผ๋ก ์ค๋ช
๋ ์ ์์๋ค. ์นจ๋ฌต ์์๋ ์ฐจ์ด์ ๊ฐ๋ฑ๋ ์์์ง๋ง ์ฃฝ์์ ์๋ ์์ ๋ง๊ธฐ ์ํ์์ ๋ํ ๋ฐฐ๋ ค ์ญ์ ํ์ธํ ์ ์์๋ค. ์์ ๋ง๊ธฐ ์์ฌ๊ฒฐ์ ์ ๋ณตํฉ์ ์ธ ์ฌํ ๋ฌธํ์ ์์ธ๊ณผ ํ์, ๊ฐ์กฑ์ ์ถ์ ๋งฅ๋ฝ ์์์ ๊ณ ๋ ค ๋์ด์ผ ํ๋ ๊ณผ์ ์ด๋ค. ์ฑ์ํ ์ฃฝ์ ๋ฌธํ๋ฅผ ๋ง๋ค๊ธฐ ์ํด์๋ ์ฌํ์ , ๊ฐ์ธ์ ๋
ธ๋ ฅ๊ณผ ๋๋ถ์ด ์์ฌ๊ฒฐ์ ์ ์ํ ์ ์ ํ ์๊ธฐ์ ์น๋ฃ ๋ฒ์์ ๋ํ ์๋ฃ์ง ์ฌ์ด์ ๊ณต์ ๊ฐ ํจ๊ป ์ด๋ฃจ์ด์ง๋ ๊ฒ์ด ํ์ํ๋ค.ope
Pediatric nurse practitioners' clinical competencies and knowing patterns in nursing: Focus group interviews
BACKGROUND: The generic competency domains of advanced nursing practice have been reported on in numerous countries, but rather few studies have examined competencies specific to pediatric nurse practitioners (PNPs).
OBJECTIVES: We identified the core clinical competencies of PNPs in South Korea and related these identified competencies to the five patterns of knowing in nursing.
DESIGN: Focus group interviews were conducted with five PNP students and four PNPs using two thematic questions, one on clinical competencies required for PNPs and the other on competencies specific to Korean PNPs. A purposive sampling method was used to choose nurses with varying work experience and age from different hospital units. The inclusion criterion for PNP students was having at least two years of clinical experience and that for PNPs was having at least two years of clinical experience as a PNP in pediatric units in tertiary hospitals. The verbatim transcriptions of these interviews were analysed by two researchers using inductive content analysis.
RESULTS: Six clinical competency domains were identified including advanced pediatric-specific knowledge and clinical skills, education and counseling, utilization and engagement in research, professional identity development, clinical and professional leadership, and holistic care. Some competencies identified were related to empirical and ethical knowledge that could be taught in nursing, whereas others were based on esthetic and personal knowledge, which can be mastered through professional experience.
CONCLUSIONS: To provide holistic care for children and families, PNPs must acquire all necessary patterns of knowing through continuing education and individual reflection on personal practice.restrictio
์ 4ํ ์ถฉ๋จ ๋ง์๋ง๋ค๊ธฐ ๋ํ๋ง๋น(CNI์ธ๋ฏธ๋2017-042) (์์์, ์๋ฏผ์ )
1๋ถ ์ฒ์์ ๋ง์๋ง๋ค๊ธฐ ๋ํฅ๊ณผ ๋คํธ์ํฌ ๊ตฌ์ถ ํํฉ
ย - ์ฒ์์ ๊ณต๋์ฒด์ง์์ผํฐ ์ค๋ฆฝ๊ณผ์ ๊ณผ ํํฉ : ์์์ ์ฌ๋ฌด๊ตญ์ฅ(์ฒ์์ ๊ณต๋์ฒด์ง์์ผํฐ)
ย - ๋ง์์์์กฐ์ฌ ๊ฒฝ์ง๋ํ '๋ํ์์ด ๊ฐ๋ค' ์ฌ๋ก : ๋ํ2๋ฆฌ : ๋จ๊ตญ๋ ๋๋๋ค์ดํ
2๋ถ ๋์ํ ๋ง์๊ณผ ๋์ดํ ๋ง์์ ํ๋ ฅ ๋ฐฉํฅ
ย -ย ๋์ํ ๊ณต๋์ฒด์ ๋์ด๋ง์, ์ฃผ๋ฏผ์์น์์ํ์ ํ๋ ฅ๋ฐฉ์ : ์๋ฏผ์ ์ผํฐ์ฅ(์ง์ญ์ฌ๋จ ์ง์ญ์ํ๊ฒฝ์ ์ผํฐ)
3๋ถ ์์ ํ ๋ก : ๋์๋ง์๊ณผ ๋์ด๋ง์์ ์ฑ๊ฒฉ/๊ด๊ณ, ๋๋ํ๋ ฅ์ ์ํ ๋ฏผ๊ดํ์น์ ์กฐ์ง ์ฒด๊ณ ๋ฑ์ ์ค์ฌ์ผ๋ก ์์ ์ถ์ถ
(1) ๋์ํ ๋ง์๊ณต๋์ฒด ๋ง๋ค๊ธฐ๋ ๋์ด ๋ง์๋ณด๋ค ๋ ํ๋ค๋ค
(2) ๋์๋์
ํ์ฑํ๋ ๋์ด์ ๋์ฐ๋ฌผ ํ๋งค๋ฅผ ๋ฐฉํดํ๋ค
(3) ๋ํ์ ๋ํํ์ด ๋ง์์ ์ฐพ์์ฃผ๋ ๊ฒ๋ ํ์ ์๋ค
(4) ์ ๋ณดํต์ ๊ธฐ์ (ICT) ๋ฐ๋ฌ์ ๋์ด ๋ง์์ ๋์์ด ๋๋ค
(5) ์ฃผ๋ฏผ์์น์์ํ๊ฐ ์ง์ญ๊ฐ๋ฐ ์ฌ์
์ ์ฃผ๋ํด์ผ ํ๋ค
(6) ํ์ ๋ถ์์ ์ด๊ดํ๋ ์ง์ญ๊ณต๋์ฒดํ์ ์ ์คํด์ผ ํ๋ค์ฃผ์ : ๋์ํ ๋ง์๊ณผ ๋์ดํ ๋ง์์ ํ๋ ฅ๋ฐฉํฅ
1๋ถ ์ฒ์์ ๋ง์๋ง๋ค๊ธฐ ๋ํฅ๊ณผ ๋คํธ์ํฌ ๊ตฌ์ถ ํํฉ
2๋ถ ๋์ํ ๋ง์๊ณผ ๋์ดํ ๋ง์์ ํ๋ ฅ ๋ฐฉํฅ
3๋ถ ์์ ํ