Tożsamość konstytucyjna jako implikowane ograniczenia uprawnień do zmian konstytucyjnych. Przypadek Polski

Ongoing discussions on the need to amend the effective Constitution of the Republic of Poland of 2 April 1997 or to enact a new Fundamental Law have made the question on the limits of permitted modifications of system-related decisions to become increasingly pertinent also in the context of Polish constitutional law. The question posed above naturally raises further questions: the importance of the constitution itself,its role in the legal system, the relationship between constituent power and constituted power, as well as the interdependence between constitutionalism and democracy. These questions are well embedded in theoretical and legal considerations, and the answers tothem depend to a large extent on the adoption of specific initial assumptions.Trwające dyskusje na temat potrzeby zmiany obowiązującej Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. bądź uchwalenia nowej ustawy zasadniczej sprawiły, że kwestia granic dozwolonych modyfikacji decyzji systemowych staje się coraz bardziej istotna również w kontekście polskiego prawa konstytucyjnego. Postawione pytanie badawcze w naturalny sposób rodzi kolejne pytania: o znaczenie samej konstytucji i jej roli w systemie prawnym, jej związek z władzą, a także współzależność między systemem konstytucjnym a demokracją. Pytaniate są dobrze osadzone w rozważaniach teoretycznych i prawnych, a odpowiedzi na nie w dużej mierze zależą od przyjęcia konkretnych założeń

Kontrola konstytucyjności prawa w państwach UE w świetle ewolucji sądownictwa konstytucyjnego w Europie

The article presents fundamental changes of judicial review in European countries. First of all, within the so-called the Kelsenian model of judicial review, in many countries, including Austria itself, numerous modifications were made regarding the scope of competences of constitutional courts, types and legal consequences of their rulings. In addition to classical judicial review, constitutional courts have obtained a number of other functions such as review of the goals and activities of political parties, resolution of constitutional disputes, adjudication on constitutional liability of politicians or verification of the validity of elections. Due to the growing significance of the constitutional complaint, constitutional courts have become a kind of national courts of human rights. Issues related to the temporal effects of judgments (including the effects of the so-called postponing the loss of validity of an unconstitutional provision) were developed. In France – the last bastion of continental Europe denying the subsequent judicial review – in 2008, a revolutionary change was introduced: the institution of the preliminary questions to the Constitutional Council.Artykuł przedstawia podstawowe zmiany, którym uległa kontrola konstytucyjności prawa w państwach europejskich. Wskazano, że w ramach tzw. kelsenowskiego modelu sądownictwa konstytucyjnego w wielu państwach, w tym w Austrii, dokonywano licznych modyfikacji dotyczących zakresu kompetencji sądów konstytucyjnych, rodzajów oraz skutków prawnych ich orzeczeń. Oprócz orzekania w sprawach kontroli konstytucyjności sądy konstytucyjne uzyskały szereg innych funkcji, takich jak kontrola konstytucyjności celów i działalności partii politycznych, rozstrzyganie sporów konstytucyjnych, orzekanie w sprawach odpowiedzialności konstytucyjnej polityków czy też rozstrzyganie o ważności wyborów. Ze względu na rosnące znaczenie skargi konstytucyjnej sądy konstytucyjne stały się swego rodzaju krajowymi trybunałami ochrony praw człowieka. W praktyce orzeczniczej rozwinięte zostały kwestie związane ze skutkami czasowymi orzeczeń, w tym skutkami tzw. odroczenia utraty mocy obowiązującej niekonstytucyjnego przepisu. We Francji – ostatnim bastionie kontynentalnej Europy negującym następczą kontrolę konstytucyjności – w 2008 r. zdecydowano się na wprowadzenie rewolucyjnej zmiany: instytucji pytań prejudycjalnych do Rady Konstytucyjnej

Constitutionalism and the Political

Charakterystyczny dla współczesnego dyskursu o konstytucjonalizmie zabieg etykietowania (labelling) doprowadził do powstania gęstej dżungli „przymiotnikowych konstytucjonalizmów”, wykraczających poza klasyczny liberalny paradygmat. Tworzone koncepcje zmierzają do sprecyzowania zmian zachodzących w prawie publicznym oraz jego otoczeniu politycznym. Dyskurs dotyczący pojmowania konstytucjonalizmu wpisuje się w szerszy problem polityczności (the political). Celem niniejszego artykułu jest skonfrontowanie ze sobą dwóch tytułowych pojęć: konstytucjonalizmu i polityczności. W pierwszej części tekstu został poruszony problem metodologicznych niespójności we współczesnej analizie koncepcji konstytucjonalizmu. Druga część porusza kontrowersje wokół istoty konstytucjonalizmu i ich fundamentalne znaczenie dla teoretycznej legitymizacji koncepcji alternatywnych wobec konstytucjonalizmu prawnego i liberalnego (koncepcje istoty konstytucjonalizmu jako limitacji władzy, samo(u)stanowienia rozumianego statycznie – mit fundacyjny – oraz samostanowienia rozumianego dynamicznie). Trzecia część została poświęcona pojęciu polityczności jako kryterium podziału wymienionych koncepcji konstytucjonalizmu.The act of labelling, typical of the contemporary discourse on constitutionalism, has given rise to a thick jungle of “adjectival constitutionalisms”, reaching beyond the classic liberal paradigm. The formulated concepts aim at specifying the changes taking place in public law and in its political surrounding. The discourse on the notion of constitutionalism is a piece of a greater puzzle – the problem of the political. The purpose of this paper is to compare the two titular notions: constitutionalism and the political. The first part of the paper addresses the problem of methodological inconsistencies in the modern-day analysis of the concept of constitutionalism. The second part raises the controversies around the essence of constitutionalism and their fundamental significance to the theoretical legitimisation of alternatives to the concept of legal and liberal onstitutionalism (the concepts of the essence of constitutionalism as limitation of power, statically understood self-establishment – a founding myth, and dynamically understood self-establishment). Part three discusses the notion of the political as a criterion of division of the said concepts of constitutionalism

Protection of Fundamental Rights as an Argument in the Dispute over the Legitimacy of Judicial Review. Selected Issues

amiczny rozwój sądowej kontroli konstytucyjności prawa w drugiej połowie XX wieku, znajduje swoje odbicie we współczesnych teoriach legitymizacji judicial review. Wychodzą one poza pierwotną oś sporu, którą kształtował tzw. dylemat kontrwiększościowy i stają się często bardziej zniuansowane. Poza argumentami związanymi z koncepcjami współpracy międzyinstytucjonalnej oraz rozliczalności władzy coraz większego znaczenia nabierają również argumenty związane z ochroną praw podstawowych i oparte na ich tzw. rights-based theories of judicial review. Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie zarysu bogatej problematyki związanej z ochroną praw podstawowych rozpatrywaną jako argument w sporze o legitymizację sądowej kontroli konstytucyjności prawa. W opracowaniu zostały przedstawione wybrane zagadnienia, które wpływają na obecny stan dyskursu dotyczącego legitymizacji sądów konstytucyjnych. Są to kwestie: pojęcia i form sądowej kontroli konstytucyjności; typów argumentów stosowanych w analizowanym sporze; powiązania zagadnienia ochrony praw podstawowych z określoną koncepcją demokracji oraz kontroli konstytucyjności decyzji ustawodawczych dotyczących gwarancji tzw. praw pozytywnych.The dynamic development of judicial review of the constitutionality of laws in the second half of the twentieth century is reflected in contemporary theories of judicial review. They go beyond the original axis of the dispute over the legitimacy of judicial review, which was shaped by the counter-majoritarian dilemma, and often become more nuanced. In addition to arguments related to the conceptions of institutional cooperation and accountability function of judicial review, rights-based theories of judicial review take on more and more importance. The aim of this article is to outline a wide range of issues related to the protection of fundamental rights, which protection is considered as an argument in the dispute over the legitimacy of constitutional courts. The study presents selected issues that influence the current discourse on judicial review, which include: types of such judicial review; types of arguments used in the analysed discourse; the link between fundamental rights and various concepts of democracy; and judicial review of legislative decisions concerning positive rights guarantees

Constitutional Courts and the Implementation of EU Directives: A Comparative Analysis

This article concerns constitutional problems related to the implementation of EU directives seen from both the legal and comparative perspectives. The directives are a source of law which share a number of characteristic features that significantly affect and determine the specificity of Member States’ constitutional review of the directives as well as the legal acts that implement them. The review of the constitutionality of EU directives is carried out in accordance with the provisions of national implementing acts. Member States’ constitutional courts adopt two basic positions in this respect. The first position (adopted by, inter alia, the French Constitutional Council and German Federal Constitutional Court) is based on the assumption of a partial “constitutional immunity” of the act implementing the directive, which results in only a partial control of the constitutionality of the implementing acts, i.e. the acts of national law implementing such directives. The second position, (adopted, explicitly or implicitly by, inter alia, the Austrian Federal Constitutional Court, Czech Constitutional Court, Polish Constitutional Court, Romanian Constitutional Court and Slovak Constitutional Court) concerns the admissibility of a full review of the implementing acts. This leads to the admissibility of an indirect review of the content of the directive if the Court examines the provision as identical in terms of content with an act of EU law. Another issue is related to the application of the EU directives as indirect yardsticks of review. The French Constitutional Council case-law on review of the proper implementation of EU directives represents the canon in this regard. Nonetheless, interesting case studies of further uses of EU directives as indirect yardsticks of review can be found in the case law of other constitutional courts, such as the Belgian Constitutional Court or Spanish Constitutional Court. The research presented in this paper is based on the comparative method. The scope of the analysis covers case law of the constitutional courts of both old and new Member States. It also includes a presentation of recent jurisprudential developments, focusing on the constitutional case-law regarding the Data Retention Directive and the Directive on Combating Terrorism

The Rule of Law Crisis as the Watershed Moment for the European Constitutionalism

Is a soft law instrument the right object of assessment in a situation where most commentators on the ongoing rule of law crisis summarise previous EU actions with the statement: too late, too long, too mild? This piece offers a look at the July blueprint for action as a political declaration which provides important general statements regarding the concept of the rule of law within the EU legal system in times of democratic backsliding in Member States.</p