Zjawisko stresu i wypalenia zawodowego wśród nauczycieli przedmiotu „Edukacja dla Bezpieczeństwa”

Z wprowadzenia: "Problematyka stresu i wypalenia zawodowego stanowi we współczesnych czasach wyodrębnioną dziedzinę badań na gruncie psychologii. Zagadnienia te doczekały się licznych modeli teoretycznych, wyjaśniających etiologię, dynamikę i mechanizmy wypalenia, a także umożliwiających planowanie działań na rzecz przeciwdziałania temu zjawisku. Władysław Łosiak twierdzi, że wpływ otoczenia społecznego nie zawsze jest korzystny, zwłaszcza w kontekście wsparcia społecznego. Często obecność i działania innych osób są źródłem stresu. Czynniki te występują przede wszystkim w miejscu pracy. Problematyka stresu w miejscu pracy jest bardzo istotna, biorąc pod uwagę znaczenie pracy zawodowej dla każdego dorosłego człowieka. Z oddziaływaniem otoczenia społecznego w pracy wiążą się takie podstawowe czynniki stresogenne, jak nadmierne wymagania, rywalizacja, zły styl zarządzania, niejednoznaczność roli czy mobbing. Innym, ważnym czynnikiem stresogennym jest występowanie problemów w relacji praca – dom, kiedy występuje konflikt interesów społecznych, rodzinnych i zawodowych, albo negatywne doświadczenia w jednym obszarze odbijają się negatywnie na funkcjonowaniu w drugim. Zaobserwowano również zjawisko transmisji stresu, które polega na tym, że stres doświadczany w pracy przez jednego z małżonków, może powodować stres u drugiego." (...)Publikacja powstała w ramach projektu badawczego pt. Stres i wypalenie zawodowe wśród nauczycieli przedmiotu Edukacja dla bezpieczeństwa w szkołach ponadgimnazjalnych nr WNoB/DS/3/201

Assessing the merits of existing pancreatic cancer biomarkers

Pancreatic ductal adenocarcinoma (PDAC) suffers from a very poor prognosis because early stages of the disease are asymptomatic and thus diagnosis is delayed until late. Discovering a suitable PDAC biomarker could thereby improve PDAC treatment by having an early diagnosis. The carbohydrate antigen, CA 19-9, currently used for diagnostics, may help in assessing the disease stage, however it is unsuitable for screening purposes. PDAC specific nucleotides can be detected in plasma but not at the early stages of the cancer. Furthermore, measuring circulating tumour cells (CTCs) in patient blood entails high costs and is only useful for advanced stage disease. Other potential PDAC marker candidates are Laminin g2A, Cyclophilin B and blood circulating adipokines, which seem to hold particular promise. At present, making early PDAC diagnosis is limited. The potential markers described herein might in the future be introduced into clinical practice however further studies are still required. Using combinations of several biomarkers also merit consideration, which may increase the overall sensitivity and specificity of PDAC detection

Assessing the merits of existing pancreatic cancer biomarkers

Pancreatic ductal adenocarcinoma (PDAC) suffers from a very poor prognosis because early stages of the disease are asymptomatic and thus diagnosis is delayed until late. Discovering a suitable PDAC biomarker could thereby improve PDAC treatment by having an early diagnosis. The carbohydrate antigen, CA 19-9, currently used for diagnostics, may help in assessing the disease stage, however it is unsuitable for screening purposes. PDAC specific nucleotides can be detected in plasma but not at the early stages of the cancer. Furthermore, measuring circulating tumour cells (CTCs) in patient blood entails high costs and is only useful for advanced stage disease. Other potential PDAC marker candidates are Laminin γ2A, Cyclophilin B and blood circulating adipokines, which seem to hold particular promise. At present, making early PDAC diagnosis is limited. The potential markers described herein might in the future be introduced into clinical practice however further studies are still required. Using combinations of several biomarkers also merit consideration, which may increase the overall sensitivity and specificity of PDAC detection

Obesity and the relationship between somatotrophic axis and bone tissue

U otyłych kobiet w okresie pomenopauzalnym często obserwuje się większą gęstość mineralną kości w porównaniu z kobietami szczupłymi. Dominuje pogląd, że korzystny wpływ tkanki tłuszczowej na stan kośćca u kobiet po menopauzie może być następstwem zwiększonego obciążenia kości nośnych, może również wynikać z roli tkanki tłuszczowej jako narządu dokrewnego. Istnienie interakcji między osią somatotropinową a tkanką kostną sugeruje, że ujawniające się u otyłych osób zmiany w stężeniach komponentów tej osi mogą mieć znaczenie w modyfikowaniu przebudowy tkanki kostnej po menopauzie. Wykazano, że wydzielanie hormonu wzrostu (GH, growth hormone) i insulinopodobnego czynnika wzrostu I (IGF-I, insulin-like growth factor I) zmniejsza się z wiekiem i że zmiany te są większe u otyłych osób, zwłaszcza u kobiet, i zależą od wskaźnika masy ciała (BMI, body mass index) i procentowej zawartości tłuszczu w organizmie. Zarówno GH, jak i IGF-I mogą bezpośrednio i pośrednio modulować przebudowę kości, stymulując tworzenie i resorpcję kości. W świetle najnowszych danych ten ostatni efekt jest realizowany przez wpływ na ekspresję osteoprotegenyny (OPG, osteoprotegenin) i/lub RANKL (receptor activator of nuclear factor NF-κb), cytokin należących do nadrodziny czynnika martwicy nowotworów α, które stanowią ważny element procesu kontroli liczby aktywnych osteoklastów przez osteoblasty.In postmenopausal obese women often is observed increase bone mineral density in relation to slim women. Dominate the view that positive influence of adipose tissue on state of skeleton in postmenopausal women can be consequence of the boost to load carrying bone, may also result from the role of adipose tissue as endocrine organ. Interaction existence between somatotrophic axis and bone tissue suggests that revealing itself changes of constituents concentration of this axis in obesity individuals may have significance in bone tissue remodeling modification after menopause. It has been demonstrated that GH and IGF-I secretion decrease with age and this changes are major in obesity persons, particularly in women, and they depend on BMI and the percentage of body fat content. GH as well as IGF-I may directly and indirectly modulate bone remodeling, stimulating both bone formation and bone resorption. In the light of latest data this last effect is realized through their influence on expression of OPG and/or RANKL, cytokines belonging to the family of tumor necrosis factor α, which provide important controlling process element of the numbers of activated osteoclasts through osteoblasts

Bone metabolism, osteoprotegerin, receptor activator of nuclear factor-kB ligand and selected adipose tissue hormones in girls with anorexia nervosa

Wstęp: Celem pracy było wykazanie, czy u dziewcząt z jadłowstrętem psychicznym istnieje związek między LP, ADIPO, RES, VISF, APE-36 i APE-12 a markerami kostnymi, OPG i sRANKL.Materiał i metody: U 86 dziewcząt z AN i 21 zdrowych w wieku 13–18 lat oceniono stężenia wybranych hormonów tkanki tłuszczowej, OC, CTx, OPG i sRANKL w surowicy metodą ELISA.Wyniki: U dziewcząt z AN wykazano istotne zmniejszenie masy ciała i BMI, obniżenie stężeń LP, RES, VISF, APE-36, APE-12 i markerów kostnych (OC i CTx) oraz wzrost stężenia ADIPO. Zmianom tym towarzyszył istotny wzrost stężeń OPG i sRANKL przy obniżonym wskaźniku OPG/sRANKL. Wykazano znamienną dodatnią korelację między BMI a LP, APE-36, CTx i wskaźnikiem OPG/sRANKL; OC a VISF; OPG a ADIPO; wskaźnikiem OPG/sRANKL a LP, APE-36, APE-12. Istotną, ujemną korelację stwierdzono między CTx, sRANKL a RES i APE-36; OPG a APE-36 i APE-12; wskaźnikiem OPG/sRANKL a ADIPO. Wykazano, że niezależnymi predykatorami są: dla OC — VISF, dla CTx i sRANKL — APE-36 i RES, dla OPG — APE-36 i ADIPO, a dla wskaźnika OPG/sRANKL — APE-36, LP i ADIPO.Wnioski: Obserwowanym u dziewcząt z AN zmianom w stężeniach markerów kostnych, OPG, sRANKL i/lub wskaźniku OPG/sRANKL towarzyszą zmiany w stężeniach badanych hormonów tkanki tłuszczowej. Nieprawidłowości w powiązaniach między metabolizmem kostnym a LP, ADIPO, RES, VISF oraz APE u dziewcząt z AN mogą prowadzić do naruszenia równowagi układu OPG/sRANKL, co może skutkować upośledzeniem mechanizmu kompensującego zaburzenia w przebudowie kośćca. (Endokrynol Pol 2014; 65 (1): 33–39)Introduction: The aim of this study was to determine whether girls with anorexia nervosa (AN) exhibited any relationships between serum levels of LP, ADIPO, RES, VISF, APE-36, APE-12, and bone markers, OPG and sRANKL.Material and methods: Serum levels of selected adipose tissue hormones, OC, CTx, OPG and sRANKL were assessed using ELISA in 86 study participants suffering from AN and 21 healthy controls, all aged 13 to 18 years.Results: Girls with AN showed a significant reduction in body mass, BMI, serum concentrations of LP, RES, VISF, APE-36, APE-12, OC, CTx and increased ADIPO concentration. These changes were associated with significant increases in OPG and sRANKL and a decrease in the OPG/sRANKL ratio. Significant positive correlations were revealed between BMI and LP, APE-36, CTx, OPG/sRANKL ratio; OC and VISF; OPG and ADIPO; OPG/sRANKL ratio and LP, APE-36, APE-12. Significant negative correlations were revealed between CTx, sRANKL and RES, APE-36; OPG and APE-36, APE-12; OPG/sRANKL ratio and ADIPO. VISF was shown to be an independent predictor of OC. APE-36 and RES turned out to be independent predictors of CTx, and sRANKL, APE-36 and ADIPO were independent predictors of OPG while APE-36, LP and ADIPO were independent predictors of the OPG/sRANKL ratio.Conclusions: Changes in bone markers, OPG, sRANKL and/or the OPG/sRANKL ratio exhibited by girls with AN have been found to be associated with changes in the levels of the selected adipose tissue hormones. Abnormal relationships between bone metabolism and LP, ADIPO, RES, VISF and APE might adversely affect the balance of the OPG/sRANKL system and thus potentially compromise the mechanism which compensates for bone remodelling disturbances. (Endokrynol Pol 2014; 65 (1): 33–39

Melatonin, the RANKL/RANK/OPG system, and bone metabolism in girls with anorexia nervosa

Wstęp: U młodych kobiet i dziewcząt z jadłowstrętem psychicznym (AN, anorexia nervosa) stwierdza się zaburzenia w wydzielaniu melatoniny (MEL, melatonin), zwłaszcza w fazie nocnej. Jednocześnie obserwuje się znaczny ubytek masy kostnej i zaburzenia w metabolizmie tkanki kostnej. Ponieważ istnieją sugestie, że MEL może mieć pewien udział w indukowaniu osteoporozy, i że efekt ten może być realizowany za pośrednictwem systemu RANKL/RANK/OPG, postanowiono zbadać ewentualne powiązania między MEL a stanem kośćca u dziewcząt z AN. Celem badań była ocena związku między MEL, metabolizmem tkanki kostnej (ocenianym na podstawie oznaczeń w surowicy krwi markerów obrotu kostnego (OC i CTx) a OPG i sRANKL u dziewcząt z AN. Materiał i metody: Badaniami objęto 57 dziewcząt z AN i 13 zdrowych w wieku 13-18 lat, u których oceniono BMI oraz stężenia OC, CTx, OPG i sRANKL na czczo oraz MEL (2-krotnie w ciągu doby: na czczo i o godz. 2.00, odpowiadającej maksimum wydzielania hormonu). Wyniki: U dziewcząt z AN stwierdzono istotne zwiększenie średniego stężenia MEL w surowicy o godzinie 2.00 oraz wzrost amplitudy pomiędzy nocnymi i porannymi wartościami hormonu. Wykazano także znaczną supresję średnich stężeń OC i CTx oraz wzrost OPG i sRANKL w surowicy przy istotnie obniżonej wartości wskaźnika OPG/sRANKL. Zmiany w stężeniach MEL o godzinie 2.00 korelowały ujemnie, znamiennie statystycznie ze stężeniami badanych markerów kostnych, a dodatnio z sRANKL. Zmiany w wartościach amplitudy pomiędzy nocnymi i porannymi stężeniami MEL korelowały ujemnie ze stężeniami CTx i wartościami wskaźnika OPG/sRANKL. Wnioski: Uzyskane wyniki wskazują, że zaburzenia metabolizmu kostnego u dziewcząt z AN są związane ze zmianami stężeń MEL w godzinach nocnych, a istotną rolę w tym mechanizmie wydaje się odgrywać RANKL. Zwiększenie amplitudy pomiędzy nocnymi i porannymi stężeniami MEL może niekorzystnie wpływać na tkankę kostną u dziewcząt z AN; efekt ten jest najprawdopodobniej realizowany poprzez wpływ na równowagę OPG/RANKL. (Endokrynol Pol 2010; 61 (1): 117-123)Introduction: Young women and girls with anorexia nervosa (AN) suffer from abnormalities in melatonin (MEL) secretion, especially in the nocturnal phase. This is paralleled by a considerable bone mass loss and abnormalities of bone metabolism. As melatonin has been implicated in playing a role in inducing osteoporosis and that the effect could be mediated by the RANKL/RANK/OPG system, we decided to investigate the potential associations between MEL and bone status in girls with AN. Aim: To evaluate the relationship between MEL, bone metabolism (as assessed by serum levels of bone turnover markers [OC and CTx]), and OPG and sRANKL in girls with AN. Material and methods: A total of 57 girls with AN and 13 healthy girls, between 13 and 18 years of age, were enrolled in the study, and we evaluated BMI, fasting levels of OC, CTx, OPG and sRANKL, and levels of MEL (fasting levels and the levels at 2 a.m., at which time the secretion of the hormone peaks). Results: We found a significantly increased mean serum level of MEL at 2 a.m. and an increased amplitude between nocturnal and morning levels of the hormone in girls with AN. We also showed a considerable suppression of the mean OC and CTx levels and an increase in serum OPG and RANKL levels paralleled by a significantly reduced OPG/sRANKL ratio. The changes in the MEL levels at 2 a.m. showed a statistically significant negative correlation with levels of the bone markers and a positive correlation with sRANKL. The changes in the amplitude between the nocturnal and morning levels of MEL showed a negative correlation with CTx levels and the OPG/sRANKL ratio. Conclusions: Our results indicate that the abnormalities of bone metabolism in girls with AN are associated with changes in the nocturnal levels of MEL with RANKL appearing to play an important role in this mechanism. The increased amplitude between the nocturnal and morning levels of MEL may adversely affect the bone tissue in girls with AN with the effect most likely resulting from influences on the OPG/RANKL balance. (Pol J Endocrinol 2010; 61 (1): 117-123

Ocena związku między omentyną-1 a markerami metabolizmu kostnego i cytokinami systemu RANKL/RANK/OPG u dziewcząt z jadłowstrętem psychicznym

  Introduction: Omentin-1, secreted by visceral adipose tissue, has been indicated in the regulation of bone metabolism in girls with anorexia nervosa (AN). The aim of the study was to evaluate the relationship between omentin-1 and bone metabolism in girls with AN as well as the potential involvement of OPG and RANKL in this relationship. Material and methods: Serum omentin-1, OC, CTx, OPG, and sRANKL were determined by ELISA in 49 girls with AN and in 30 healthy controls, aged 13 to 17 years. Results: Girls with AN exhibited significant reduction in body weight, BMI, and Cole index as well as a significant increase in serum omentin-1 levels, compared to healthy participants. These changes were associated with a significant decrease in serum OC and CTx levels and a significant increase in OPG and sRANKL while the OC/CTx and OPG/sRANKL ratios were significantly decreased. BMI and the Cole index correlated negatively and significantly with omentin-1 levels, positively with CTx levels and the OC/CTx ratio in the control group (C), girls with AN, and all study participants (C + AN). Girls with AN showed a significant negative correlation between BMI, the Cole index, and OPG levels. The combined group (C + AN) showed a significant positive correlation between BMI, the Cole index, and the OPG/sRANKL ratio. Omentin-1 levels correlated negatively and significantly with OC and CTx levels as well as with the OC/CTx and OPG/sRANKL ratios in the C, AN, and C + AN groups. Conclusions: The relationship between omentin-1, bone markers, and the OC/CTx and OPG/sRANKL ratios observed in girls with AN indicates the involvement of this adipokine in the regulation of dynamic balance between bone formation and resorption processes. Omentin-1 might exert a negative effect on bone remodelling in girls with AN by inhibiting both bone formation and resorption. The OPG/sRANKL system plays an important role in the latter. (Endokrynol Pol 2015; 66 (6): 514–520)    Wstęp: Sugeruje się, że omentyna-1 produkt wisceralnej tkanki tłuszczowej, może współuczestniczyć w regulacji metabolizmu kostnego u dziewcząt z jadłowstrętem psychicznym (AN). Celem pracy była ocena związku między omentyną-1 a metabolizmem kostnym u dziewcząt z AN z uwzględnieniem ewentualnego udziału OPG i RANKL w mechanizmie powiązań między nimi. Materiał i metody: U 49 dziewcząt z AN i 30 zdrowych w wieku 13–17 lat oceniono stężenia omentyny-1, OC, CTx, OPG i sRANKL w surowicy metodą ELISA. Wyniki: U dziewcząt z AN wykazano istotne zmniejszenie masy ciała, wskaźnik masy ciała (BMI), wskaźnika Cole’a oraz znamienny wzrost stężenia omentyny-1 w surowicy w porównaniu z grupą dziewcząt zdrowych. Zmianom tym towarzyszyła znamienna supresja stężeń OC, CTx oraz wzrost stężeń OPG i sRANKL w surowicy przy istotnie obniżonych wartościach wskaźników OC/CTx i OPG/sRANKL. Wartości wskaźników BMI i Cole’a korelowały istotnie ujemnie ze stężeniami omentyny-1 oraz dodatnio ze stężeniami CTx i wartościami wskaźnika OC/CTx w grupie kontrolnej (C), u dziewcząt z AN i u wszystkich dziewcząt łącznie (grupa C + AN). Znamienną ujemną korelację między wartościami wskaźników BMI i Cole’a a stężeniami OPG stwierdzono w grupie dziewcząt z AN. U dziewcząt grupy C + AN wykazano natomiast istotną dodatnią korelację między wartościami wskaźników BMI i Cole’a a wskaźnikiem OPG/sRANKL. Stężenia omentyny-1 korelowały istotnie ujemnie ze stężeniami OC, CTx i wartościami wskaźników OC/CTx i OPG/sRANKL w grupach: C, AN oraz C + AN. Wnioski: Wykazana zależność między omentyną-1 a markerami kostnymi oraz wskaźnikami OC/CTx i OPG/sRANKL u dziewcząt z AN wskazuje na udział tej adipokiny w regulacji dynamicznej równowagi między procesami kościotworzenia i resorpcji kości. Omentyna-1 działa niekorzystnie na remodeling kostny u dziewcząt z AN wpływając zarówno na tworzenie tkanki kostnej, jak i jej resorpcję. W tym ostatnim mechanizmie istotną rolę odgrywa układ OPG/sRANKL. (Endokrynol Pol 2015; 66 (6): 514–520)

Wybrane hormony tkanki tłuszczowej, metabolizm kostny a osteoprotegeryna i ligand receptora aktywatora czynnika jądrowego-kB u otyłych kobiet po menopauzie

Introduction: It has been suggested that changes in the production of adipose tissue hormones in obese postmenopausal women might affect their bone status. The aim of this study was to determine whether obese postmenopausal women exhibited any relationship between serum levels of LP, ADIPO, RES, VISF, APE and bone metabolism markers (OC and CTx), OPG, sRANKL, the OPG/sRANKL ratio as well as BMD.Material and methods: 80 postmenopausal women (60 obese and 20 healthy) underwent BMD measurement using dual-energy X-ray absorptiometry (DXA) at lumbar spine L2–L4. Serum levels of selected adipose tissue hormones, OC, CTx, OPG and its soluble ligand, sRANKL, were assessed by ELISA.Results: Obese postmenopausal women demonstrated a significant increase in body mass, BMI and WHR associated with significant increases in LP and RES levels, a decrease in ADIPO concentration, suppression of OC, CTx, OPG and sRANKL and an increase in the OPG/sRANKL ratio and BMD. BMI correlated positively with BMD, LP, RES, OPG and the OPG/sRANKL ratio, whereas in the case of ADIPO, OC, CTx, sRANKL the relationship was negative. WHR was positively correlated with the OPG/sRANKL ratio, and negatively with ADIPO and APE. A positive correlation was found between BMD and LP, APE and the OPG/sRANKL ratio, while the correlation between BMD and ADIPO, CTx, sRANKL was negative. Significant positive correlations were also revealed between OC, CTx and ADIPO; OPG and ADIPO; sRANKL and ADIPO, RES; the OPG/sRANKL ratio and LP. OC correlated negatively with LP, RES, VISF, APE; CTx with LP, VISF, APE; OPG with LP; sRANKL with LP and APE; the OPG/sRANKL ratio with VISF. ADIPO was an independent predictor of OC, OPG and sRANKL, while LP turned out to be an independent predictor of CTx, OPG, sRANKL and the OPG/sRANKL ratio.Conclusions: Obesity in postmenopausal women can lead to changes in BMD, circulating levels of bone markers, OPG, sRANKL and/or the OPG/sRANKL ratio; these changes are associated with alterations in the concentrations of adipose tissue hormones under investigation. The relationships between bone status indicators and adipose tissue hormones, especially LP and ADIPO, seem to suggest that changes in these hormones observed in obese postmenopausal women might have a protective effect on bone tissue, most probably via a shift in the OPG/sRANKL ratio towards a functional excess of OPG. (Endokrynol Pol 2014; 65 (6): 438–448)Wstęp: Istnieją sugestie, że zmiany w produkcji hormonów tkanki tłuszczowej u otyłych kobiet po menopauzie mogą wpływać na stan kośćca. Celem pracy było wykazanie, czy u otyłych kobiet po menopauzie istnieje związek między stężeniami w surowicy LP, ADIPO, RES, VISF, APE a markerami metabolizmu kostnego (OC i CTx), OPG, sRANKL, wskaźnikiem OPG/sRANKL oraz BMD.Materiał i metody: U 80 kobiet po menopauzie (60 otyłych i 20 zdrowych) wykonano badanie BMD metodą dwuwiązkowej absorpcjometrii rentgenowskiej (DXA) obejmujące część lędźwiową kręgosłupa L2–L4 oraz oznaczono metodą ELISA stężenia wybranych hormonów tkanki tłuszczowej, OC, CTx, OPG i jej rozpuszczalnego ligandu sRANKL.Wyniki: Istotnemu wzrostowi masy ciała oraz wskaźników BMI i WHR u otyłych kobiet po menopauzie towarzyszyło znamienne zwiększenie stężeń LP i RES, obniżenie stężenia ADIPO, supresja stężeń OC, CTx, OPG i sRANKL oraz wzrost wskaźnika OPG/sRANKL i BMD. Wykazano, istotną dodatnią korelację między BMI a BMD, LP, RES, OPG i wskaźnikiem OPG/sRANKL oraz ujemną z ADIPO, OC, CTx i sRANKL. Wartości wskaźnika WHR korelowały dodatnio ze wskaźnikiem OPG/sRANKL a ujemnie ze stężeniami ADIPO i APE. Wykazano ponadto dodatnią korelację między BMD a stężeniami LP, APE i wskaźnikiem OPG/sRANKL oraz ujemną ze stężeniami ADIPO, CTx, sRANKL. Stwierdzono także dodatnią korelację między stężeniami: OC, CTx a ADIPO; OPG a ADIPO; sRANKL a ADIPO i RES; wskaźnikiem OPG/sRANKL a LP. Ujemną korelację wykazano natomiast między OC a LP, RES , VISF i APE; CTx a LP, VISF i APE; OPG a LP; sRANKL a LP i APE; wskaźnikiem OPG/sRANKL a VISF. Stwierdzono, że niezależnym predyktorem dla OC, OPG i sRANKL jest ADIPO, a dla CTx, OPG, sRANKL i wskaźnika OPG/sRANKL — LP.Wnioski: Otyłość u kobiet po menopauzie wywołuje zmiany w BMD, stężeniach markerów kostnych, OPG, sRANKL i/lub wskaźniku OPG/sRANKL, którym towarzyszą zmiany w stężeniach badanych hormonów tkanki tłuszczowej. Wykazane zależności między wykładnikami stanu kośćca a badanymi hormonami tkanki tłuszczowej, zwłaszcza LP i ADIPO, sugerują, że obserwowane u otyłych kobiet po menopauzie zmiany w stężeniach tych hormonów mogą wpływać ochronnie na tkankę kostną, najprawdopodobniej poprzez przesunięcie relacji OPG do sRANKL na korzyść funkcjonalnej przewagi OPG. (Endokrynol Pol 2014; 65 (6): 438–448

Ocena stężeń kotyniny oraz wybranych wskaźników odpowiedzi zapalnej u pacjentów poddawanych zabiegom endarterektomii tętnic szyjnych

Cardiovascular disease (CVD) is the leading mortality cause in western society. The main role in CVD development is played by atherosclerosis. Atherosclerosis is a long and complex process, in which are involved both lipid and immune system components, as well as environmental factors such as tobacco smoking. The aim of the study was to evaluate the influence of tobacco smoke exposure on parameters (lipoproteins, TGF-β1, MPO) associated with pathogenesis of atherosclerosis in patients undergoing carotid endarterectomy as a result of carotid artery stenosis. The study included 92 patients at the age of 47-82. Tobacco exposure was assessed according to cotinine blood level. No differences in the level of stenosis and concentration in serum of LDL, HDL, triglicerydes, Lp(a) and total cholesterol were observed between the smokers and non-smokers. TGF-β1 concentration was higher in non-smoking patients. Among smokers, cotinine level was correlated with MPO concentration (p &lt; 0,05). To conclude, tobacco smoking stimulates the inflammatory process and smooth muscle proliferation in the wall of carotid artery leading to atherogenesis.Choroby krążenia są główną przyczyną zgonów w krajach zachodnich. Zaburzenia te są najczęściej wywołane przez zmiany miażdżycowe. Miażdżyca jest długotrwałym i złożonym procesem, w którym biorą zarówno udział składniki gospodarki lipidowej, odpowiedzi immunologicznej, jak i środowiskowe, takie jak palenie tytoniu. Celem pracy była ocena wpływu ekspozycji na dym tytoniowy na wybrane parametry (lipoproteiny, TGF-β1, MPO) związane z patogenezą miażdżycy u pacjentów poddanych zabiegowi endarterektomii, z powodu zmniejszonej drożności tętnic szyjnych. Przebadano 92 osoby w wieku 47-82 lat. Ekspozycję na dym tytoniowy oceniono przy pomocy oznaczenia we krwi kotyniny. Nie zaobserwowano różnic w stopniu zwężenia tętnic, jak i stężeniach w surowicy krwi LDL, HDL, triglicerydów, Lp(a) oraz cholesterolu całkowitego między palaczami a osobami niepalącymi. Stężenie TGF-β1 było wyższe u osób niepalących Wśród osób palących stężenie kotyniny korelowało w stopniu istotnym ze stężeniem MPO (p < 0,05). Podsumowując, palenie papierosów nasila proces zapalny oraz proliferację mięśniówki gładkiej tętnic szyjnych przyczyniając się do rozwoju miażdżycy