Factors influencing fluffy layer suspended matter (FLSM) properties in the Odra River - Pomeranian Bay - Arkona Deep System (Baltic Sea) as derived by principal components analysis (PCA), and cluster analysis (CA)

Factors conditioning formation and properties of suspended matter resting on the sea floor (Fluffy Layer Suspended Matter - FLSM) in the Odra river mouth - Arkona Deep system (southern Baltic Sea) were investigated. <P style='line-height: 20px;'> Thirty FLSM samples were collected from four sampling stations, during nine cruises, in the period 1996-1998. Twenty six chemical properties of the fluffy material were measured (organic matter-total, humic substances, a variety of fatty acids fractions, P, N, &delta;13C, &delta;15N; Li; heavy metals- Co, Cd, Pb, Ni, Zn, Fe, Al, Mn, Cu, Cr). The so obtained data set was subjected to statistical evaluation. <P style='line-height: 20px;'> Comparison of mean values of the measured properties led to conclusion that both seasonal and spatial differences of the fluffy material collected at the stations occured. Application of Principal Component Analysis, and Cluster Analysis, to the data set amended with environmental characteristics (depth, salinity, chlorophyll <i>a</i>, distance from the river mouth), led to quantification of factors conditioning the FLSM formation. The five most important factors were: contribution of the lithogenic component (responsible for 25% of the data set variability), time dependent factors (including primary productivity, mass exchange with fine sediment fraction, atmospheric deposition, contribution of material originating from abrasion-altogether 21%), contribution of fresh autochtonous organic matter (9%), influence of microbial activity (8%), seasonality (8%)

Loss of anti-contractile effect of perivascular adipose tissue in offspring of obese rats

RATIONALE: Maternal obesity pre-programmes offspring to develop obesity and associated cardiovascular disease. Perivascular adipose tissue (PVAT) exerts an anti-contractile effect on the vasculature, which is reduced in hypertension and obesity. OBJECTIVE: The objective of this study was to determine whether maternal obesity pre-programmes offspring to develop PVAT dysfunction in later life. METHODS: Female Sprague–Dawley rats were fed a diet containing 10% (control) or 45% fat (high fat diet, HFD) for 12 weeks prior to mating and during pregnancy and lactation. Male offspring were killed at 12 or 24 weeks of age and tension in PVAT-intact or -denuded mesenteric artery segments was measured isometrically. Concentration–response curves were constructed to U46619 and norepinephrine. RESULTS: Only 24-week-old HFD offspring were hypertensive (P<0.0001), although the anti-contractile effect of PVAT was lost in vessels from HFD offspring of each age. Inhibition of nitric oxide (NO) synthase with 100 μM l-NMMA attenuated the anti-contractile effect of PVAT and increased contractility of PVAT-denuded arteries (P<0.05, P<0.0001). The increase in contraction was smaller in PVAT-intact than PVAT-denuded vessels from 12-week-old HFD offspring, suggesting decreased PVAT-derived NO and release of a contractile factor (P<0.07). An additional, NO-independent effect of PVAT was evident only in norepinephrine-contracted vessels. Activation of AMP-activated kinase (with 10 μM A769662) was anti-contractile in PVAT-denuded (P<0.0001) and -intact (P<0.01) vessels and was due solely to NO in controls; the AMPK effect was similar in HFD offspring vessels (P<0.001 and P<0.01, respectively) but was partially NO-independent. CONCLUSIONS: The diminished anti-contractile effects of PVAT in offspring of HFD dams are primarily due to release of a PVAT-derived contractile factor and reduced NO bioavailability

PKWK Jawiszowice w Brzeszczach : stan istniejący, architektura, wizja rewitalizacji z udziałem przemysłów kreatywnych

The paper presents industrial complex of the State Coal Mine Jawiszowice in Brzeszcze. The story of the founding of the mine, the existing state and modernist architecture of selected objects is described. The author draws attention to the issue of protection of industrial heritage and points to the revitalization as its best form. Presented a vision of the revitalization with the participation of creative industries, which would lead to the transformation of SCM Jawiszowice complex into creative and innovative center being the driving force of development not only for Brzeszcze, but the whole region.W artykule zaprezentowano kompleks przemysłowy Państwowej Kopalni Węgla Kamiennego Jawiszowice w Brzeszczach. Przedstawiono genezę powstania kopalni, omówiono stan istniejący oraz opisano modernistyczną architekturę wybranych obiektów. Autorka zwraca uwagę na problem ochrony dziedzictwa przemysłowego i wskazuje na rewitalizację jako najlepszą jej formę. Zaprezentowano wizję rewitalizacji z udziałem przemysłów kreatywnych, która pozwoliłaby na przekształcenie kompleksu PKWK Jawiszowice w kreatywne i innowacyjne centrum będące motorem rozwoju nie tylko dla Brzeszcz, ale całego regionu

Szybkość sedymentacji powierzchniowych osadów bałtyckich zmierzona przy użyciu 210 Pb i 137 Cs

Geochronology of sediments has important contribution to limnology and geochemistry including studies of accelerated eutrophication or regional erosion rates. It is also widely used to determine recent history of anthropogenic pollution and material balance [2]. Several different methods may be used to determine the ages of sediment layers. Historically, chronology has been based on qualitative methods such as stratigraphy, tectonics and morphology. However, the best results are obtained by means of radiometric dating, based on radioactive element activity e.g. radiocarbon, thorium, radiolead [11, 13].Metoda ołowiowa jest powszechnie używana do oznaczania wieku osadów. Dodatkowo pozwala ona lepiej zrozumieć procesy geochemiczne zachodzące w osadach. W celu poprawy jakości wyników metodę ołowiową weryfikuję się używając 137 Cs. Poniższy artykuł dotyczy porównania szybkości sedymentacji osadów uzyskanych przy pomocy metody ołowiowej (model CRS- Constant Rate of Supply) z wynikami uzyskanymi za pomocą 137 Cs. Obliczenia wykonane zostały dla dwóch osadów pobranych z Głębi Gotlandzkiej. Wyznaczone metodą ołowiową wartości współczynników sedymentacji (0,7 mm/rok dla I stacji i 0,5 mm/rok dla II stacji) były niższe od współczynników sedymentacji obliczonych za pomocą 137 Cs (1,5 mm/rok dla I stacji i 1,7 mm/rok dla II stacji). Rozbieżność była spowodowana mieszaniem powierzchniowym osadów

Wybrane własności osadów oraz prędkości sedymentacji w arktycznym fiordzie (Kongsfjorden, Svalbard)

Uważa się, że regiony podbiegunowe są wrażliwe na zaburzenia środowiskowe wynikające ze zmian klimatu. Ostanie zmiany klimatu powodują wycofanie się lodowce, wzrost odpływu wód roztopowych i intensywne wprowadzanie materiału drobnoziarnistego nadbrzeżnego środowiska morskiego. Zrozumienie niedawnych procesów sedymentacyjnych w pobliżu lodowców jest więc ważne, aby ocenić przyszłe zmiany w tych systemach. W artykule przedstawiono wyniki badań osadów oraz prędkości sedymentacji w Kongsfjorden (Svalbard). Rdzenie osadu zostały pobrane wzdłuż przekroju od lodowca Kongsbreen do ujścia Kongsfjorden. Rdzenie datowano za pomocą 210Pb i analizowano w nich zmienność, wzdłuż całego rdzenia, wielkości ziaren, zawartości wilgoci, zawartości substancji organicznych (strata po prażeniu) oraz C-org i N-org. Prędkość gromadzenia się osadów wynosząca 2 cmźrok-1 (oznaczona za pomocą 210Pb) była oszacowana w jednym rdzeniu (pobranym 4 km od wylotu lodowca). Wysoka prędkość gromadzenie się osadu zgadzała się z profilem 137Cs. W sąsiedztwie lodowca metoda 210Pb okazała się nieodpowiednia do datowania osadów. Analizy wielkości ziaren pokazały zróżnicowanie osadów w Kongsfjorden. Jest to spowodowane przez różne warunki sedymentacji w regionach graniczących z fiordem. W rdzeniu pobranym obok lodowca wzdłuż jego długości stwierdzono zmiany w wielkości ziaren (zawartość gliny: górna część 1,0%÷6,5%, głębsza część 15,6%÷45,0%). Osady w rdzeniu pobranym w płytkiej wodzie były homogeniczne. Najdrobniejsze osady osadziły się w zewnętrznej części Kongsfjorden. Pomimo faktu, że góry lodowe zazwyczaj nie dopływają po zewnętrznej części fiordu, to w osadach stwierdzono duży procentowy udział rumoszu pochodzenia lodowcowego (piasek + kamyki do 8%). W obrębie regionu frontu lodowca stwierdzono niskie stężenia substancji organicznych, jako wynik małej produkcji pierwotnej, małej biomasy i rozcieńczania materii organicznej w ogromnych ładunkach materiału nieorganicznego. Natomiast w zewnętrznej części fiordu stężenie substancji organicznych sięgało 9,4%. Wysoka zawartość wody w powierzchniowych warstwach osadów w pobliżu lodowca wynika z intensywnej niedawnej sedymentacji materiału naniesionego przez lodowiec. Badania pokazały, że system wewnątrz Kongsfjorden jest systemem o szybkiej sedymentacji i zmiennym rozkładem własności osadu, co wynika z procesów lodowcowych, które wpływają na cząstki zawiesiny i prędkości opadania, pierwotną i wtórną produkcję. Ekstensywne przetwarzanie osadów powierzchniowych w zewnętrznej części fiordu spowodowane bioturbacją i procesami fizycznymi, ma wpływ na własności osadu dna morskiego