L’onomastique et la poétique de l’errance dans la poésie mohandienne

Si Mohand ou M’hand, figure emblématique de la culture et de la poésie kabyle de la fin du xixe siècle, symbolise l’écrivain qui, bien malgré lui, a su faire partager à ses concitoyenscette tension créatrice entre les vicissitudes de l’Histoire et la culture ancestrale qui intègre le sujet humain dans une mémoire collective. Agent involontaire d’une conjoncture particulière et d’une révolution sociétale tant brutale qu’inattendue, Si Mohand (ou M’hand) est un écrivain façonné par une expérie..

L’onomastique et la poétique de l’errance dans la poésie mohandienne

Si Mohand ou M’hand, figure emblématique de la culture et de la poésie kabyle de la fin du xixe siècle, symbolise l’écrivain qui, bien malgré lui, a su faire partager à ses concitoyenscette tension créatrice entre les vicissitudes de l’Histoire et la culture ancestrale qui intègre le sujet humain dans une mémoire collective. Agent involontaire d’une conjoncture particulière et d’une révolution sociétale tant brutale qu’inattendue, Si Mohand (ou M’hand) est un écrivain façonné par une expérien..

Les compétences disciplinaires des étudiants-professeurs de français analysées à travers leurs interactions entre pairs

Cet article se veut une compréhension du fonctionnement du discours universitaire dans sacorrélation avec les approches de son appropriation par les étudiants -professeurs de françaisen situation d’enseignement/apprentissage. Il s’agira à partir de l’élaboration d’un corpus desituations d’interaction en milieu universitaire, d’analyser un discours coproduit par lesétudiants qui échangent entre eux, et, ce faisant, reprennent et reformulent un savoir transmis,dans le but de le discuter pour le comprendre davantage

Le sobriquet algérien : une pratique langagière et sociale

Cet article se présente comme un essai de compréhension du sobriquet ou surnom personnel, véritable phénomène socio-culturel et linguistique universel, particulièrement dynamique et fécond dans tous les systèmes de nomination du monde et particulièrement en Algérie.Sur la base d’un corpus composé de sobriquets créés en milieu algérien et par des locuteurs algériens, il essaie de mettre en exergue les modes de construction et d’attribution de ce code linguistique, les motivations de sa création et sa fonction de communication au sein d’un groupe. Il montre que le sobriquet, véritable indicateur des comportements langagiers des locuteurs algériens, reflète la mentalité de ce groupe et témoigne de l’histoire, de l’humour et de la créativité spontanée de ce dernier.This article is an effort at understanding nick names or more personal pet names, a real sociocultural and universal linguistic phenomenon, particularly dynamic and prolific in all world naming systems, and especially in Algeria.On the basis of a corpus made up of nicknames created in the Algerian milieu and by Algerian speakers, it tries to clarify the construction and attribution modes of this linguistic code, the motives for its creation and communication function within a group.It shows that a nickname is a true informer of speakers’ linguistic behavior, it shows group mentality and bears witness to history, humor and creative spontaneity of the group.Este artículo se presenta como un ensayo de comprensión del apodo o sobrenombre personal, verdadero fenómeno socio-cultural y lingüístico universal, particularmente dinámico y fecundo en todos los sistemas de nominación del mundo y en particular en Argelia.Sobre la base de un corpus compuesto de apodos creados en medio argelino y por locutores argelinos, trata de poner de manifiesto los modos de construcción y de atribución de este código lingüístico, las motivaciones de su creación y su función de comunicación en medio de un grupo.Muestra que el apodo, verdadero indicador de los comportamientos lingüísticos de los locutores argelinos, refleja la mentalidad de este grupo y testimonia de la historia, del humor y de la creatividad espontánea de este último.تحاول هذه الدراسة فهم ممارسة الألقاب و الكنى، باعتبارها ظاهرة اجتماعية و ثقافية و لغوية كونية بحق، ذات طابع ديناميكي و مخصب داخل كل أنظمة التسمية عبر العالم و بالجزائر خاصة. و انطلاقا من متن يتكون من مجموعة من الكنى المبتكرة بالبيئة الجزائرية ومن طرق متلفظين جزائريين، تقوم الدراسة بإبراز كيفيات بناء هذا السنن اللساني كيفيات توزيعه، و كذا حوافز إقامته ووظيفتها التواصلية داخل الجماعة أيضا. تشير الدراسة إلى أن الكنية و هي مؤشر حقيقي على السلوكات اللسانية للمتلفظين الجزائريين، تعكس عقلية هذه الجماعة و تشهد على قدرتها في الإبداع العفوي للحكايات و الفكاهات

Éléments d’anthroponymie algérienne

Yermèche Ouerdia. Éléments d’anthroponymie algérienne. In: Nouvelle revue d'onomastique, n°55, 2013. pp. 233-258

L’emprunt lexical comme procédé stylistique dans la poésie de Si Mohand Ou M’hand

L’emprunt lexical à l’arabe essentiellement et au français plus rarement est un procédé relativement fréquent dans l’ensemble de la poésie berbérophone, plus précisément kabyle, du siècle dernier. Chez Si Mohand Ou M’hand, poète kabyle du 19ème siècle, l’emprunt lexical est un procédé stylistique, un mode d’expression dans le sens où il en use d’une manière réfléchie. L’utilisation d’un vocabulaire arabe (nombreuses expressions idiomatiques relevant aussi bien du sacré que du vocabulaire profane et des emprunts dits “ savants ”) est pour lui, une manière de s’inscrire dans le champ de la religion et de montrer par là-même son érudition. Il y recourt aussi par souci stylistique. Pour la mesure et l’harmonie des rimes, il utilise fréquemment des xénismes ou emprunts occasionnels (non codifiés par la langue) ainsi que des formes arabes d’emprunts intégrés (c’est-à-dire qui ont pris les caractéristiques phonétiques et morphologiques du kabyle) . Ces emprunts lexicaux confèrent à cette poésie un cachet particulier dans le sens où son auteur utilise une “ langue métissée ”.A Lexical borrowing mainly from Arabic, and to a lesser degree from french, is a relatively frequent procedure in the ensemble of Berber Poetry, more precisely Kabyle poetry, of the last century.In Si Mohand or M’hand, a 19th C. Kabyle poet, this lexical borrowing is a stylistic procedure, a mode of expression, in the sense that it is used in a deliberate manner. The use of Arabic vocabulary (numerous idiomatic expressions relating to the sacred or profane vocabulary and also more “scholarly” borrowing) is a manner of inscribing it in the religious field and revealing itself by its learning. There is recourse to it from a stylistic preoccupation, for the measure and harmony of rhymes, it uses "xenisms" frequently, or occasional loans (non codified by the language), besides integrated Arabic loans (That is to say those which have taken on Kabyle phonetics and morphology).This lexical borrowing endows this poetry with a particular charm in the sense that its author uses a cross bred tongue a “Langue metissée”.El préstamo lexical esencialmente al àrabe y con menos frecuencia al francés es un procedimiento relativamente frecuente en el conjunto de la poesía bereberófona, màs precisamente kabila, del ùltimo siglo.En Si Mohand Ou M’hand, poeta kabila del siglo XIX, el préstamo lexical es un procedimiento estilístico, un modo de expresión en el sentido de que lo emplea de modo reflexivo. La utilización de un vocabulario àrabe (numerosas expresiones idiomàticas sacadas tanto de lo sagrado como de un vocabulario profano y de los préstamos dichos “ sabios ”) es para él , una manera de inscribirse en el campo de la religión y mostrar asismismo su erudición.Incluso recorre a ello por preocupación estilística.Para la medida y la armonía de las rimas, utiliza frecuentemente exenismos o préstamos circonstanciales ( no codificados por la lengua) así como formas àrabes con préstamos integrados(es decir que han tomado las características fonéticas y morfológicas de la lengua kabila).Estos préstamos lexicales conceden a la poesía un sello particular en el sentido de que su autor emplea una “ lengua mestiza ”.إن الاقتراض المعجمي من اللغة العربية خصوصا و من اللغة الفرنسية نادرا، هو منهج يتكرر بصفة نسبية في كامل الشعر الناطق باللغة البربرية، و بالأخص الشعر القبائلي، للقرن الماضي. إن الاقتراض المعجمي عند المشاعر القبائلي الذي عاش في القرن 19 الميلادي، هو طريقة أسلوبية، و منهج تعبيري حيث أنه يوظف ذلك بطريقة واعية. إن توظيف المفردات العربية (تعابير لغوية عديدة تنتمي إلى كل من اللغة المقدسة و إلى اللغة المدنسة و كذلك اللغة المسماة "لغة عالمة")، هي بالنسبة لهذا الشاعر، شكل من الأشكال للانخراط في الحقل الديني و كذلك لابراز تضلعه في العلم. و قد يلجأ إلى ذلك للضرورة الأسلوبية أو الشعرية و حفاظا على الوزن و انسجام القوافي، إنه يكرر استعمال الافتراضات العرضية (الغير مسننة من قبل اللغة) و كذلك الأشكال التعبيرية العربية للاقتراضات المندمجة (أي تلك التي اتخذت الخصائص الصوتية و الصرفية للقبائلية. تعطي الاقتراضات المعجمية لهذا الشعر طابعا خاصا بالنظر إلى أن الشاعر يوظف "لغة هجينة أو مولدة"

L'appropriation de l'auxiliation

Notre article se propose d’étudier le rôle de la langue de scolarisation dans l’acquisition et l’appropriation de notions linguistiques en français langue étrangère (FLE) et ce, dans une situation d’enseignement/apprentissage caractérisée par le plurilinguisme. Comment la langue de scolarisation (l’arabe « classique ») peut-elle contribuer à l’appropriation de l’auxiliation en FLE

Symbolisme, nom propre et oralité. Le cas de l'Algérie

Benramdane Farid, Yermeche Ouerdia. Symbolisme, nom propre et oralité. Le cas de l'Algérie. In: Le nom propre a-t-il un sens ? Actes du Colloque d’onomastique d’Aix-en-Provence (juin 2010) Paris : Société française d'onomastique, 2013. pp. 73-85. (Actes des colloques de la Société française d'onomastique, 15

Fra rus til arbeidsliv. Hva har hatt betydning? En kvalitativ intervjustudie av prosessene fra å ha rusproblemer til å bli stabil arbeidstaker

Tema for denne avhandlingen er å utvikle kunnskap om mennesker som har hatt rusproblemer og hvordan de har arbeidet for å bli stabile arbeidstakere. Deltakelse i arbeidslivet er og har vært en sentral målsetting for de sosialpolitiske føringene og praktiseringen av det sosialfaglige arbeidet. Økt fokus på arbeidsinkludering utgjør også en sentral målsetting ovenfor mennesker med omfattende rusproblemer. Arbeidsinkludering blir i denne avhandlingen belyst «nedenfra» fra mennesker som har erfaringer med omfattende rusproblemer. Problemstillingen som danner grunnlaget for studien er: Hva opplever mennesker som tidligere har hatt rusproblemer som betydningsfullt for dem i prosessene med å bli stabile arbeidstakere? Datamaterialet består av kvalitative individuelle intervjuer av til sammen 15 kvinner og menn som har erfaringer med rusproblematikk og arbeidsinkludering. De teoretiske perspektivene for avhandlingen er symbolsk interaksjonisme (Blumer, 1969) og sosial konstruktivisme (Berger & Luckmann, 1966). Identitet og makt er sentrale begreper for å forstå endringsprosessene som informantene har vektlagt som betydningsfulle. Forståelsen av identitetsprosesser er inspirert av Mead (1934/1977) og Foucaults (1980/1988) teorier om styringsmentalitet og produktiv makt. Funnene fra undersøkelsen viser at det å bli stabil arbeidstaker kan ta flere år, Informantene løfter frem støtten de har fått fra flere sosiale institusjoner, som oppsøkende tjenester, rusbehandlingsinstitusjoner, NAV, ettervern og skole. Støtten og hjelpen fra tilsatte i disse institusjonene, og deres samhandling mellom dem og informantene har vært avgjørende når det gjelder å bli rusfri og leve et vanlig liv, med familie og arbeid. Informantene løfter opp sosial kontroll, regler og krav, støtte og oppfølging. Informantene hevder at det å bli rusfri gjennom institusjonell rusbehandling har vært nødvendig for å leve det livet de lever i dag. De fremhever at det har vært en utrolig tøff jobb. Gjennom samtaler og aktiviteter med medbrukere og ansatte har de arbeidet seg gjennom fortiden, med sorg, skam, gråt og motstand, men også etter hvert glede over å kunne lykkes, og med positive forventninger til fremtiden. De har gradvis utviklet en ny og annerledes forståelse av seg selv, og ser seg i dag som ansvarlige samfunnsborgere. Undersøkelsen viser at prosessene med å bli stabil arbeidstaker ikke kan forståes utelukkende som individuelle handlinger uten å belyse de mer strukturelle forutsetningene for å lykkes. Nedenfraperspektivet løfter frem noen av de utfordringene som sosialpolitikken og praktiseringen av sosialt arbeid står ovenfor i møte med brukerne. For å oppnå målene om arbeidsinkludering er det nødvendig å løfte frem betydningene av å gjennomføre rusbehandling, ha stabil oppfølging og øke mulighetene for å gjennomføre skole og utdannelse