Alana özgü risk alma ölçeği- kısa formu’nun (DOSPERT-30) Türkçe uyarlaması

Bu çalışmanın amacı Alana Özgü Risk Alma Ölçeği (DOSPERT)’in psikometrik özelliklerini araştırmaktır. Araştırmanın örneklemi dilsel eşdeğerlik çalışması 30, test-tekrar test ve ölçüm güvenirliği 54, yapı geçerliği farklı kategorilerde (hava, kara, su) yer alan 510 doğa ve macera rekreasyonu katılımcısından oluşmaktadır. DOSPERT’in Türkçe’ye uyarlanması sürecinde öncelikle ölçeğin dilsel eşdeğerliği incelenmiş ve Türkçe ile İngilizce formdan elde edilen puanlar arasında pozitif yönde güçlü ve anlamlı korelasyonlar saptanmıştır. Açımlayıcı ve Doğrulayıcı faktör analizi sonucunda, DOSPERT’in Türk kültürü için orijinal ölçekle tutarlı olarak beş faktörlü yapısı doğrulanmış ve 30 maddeli orijinal ölçekten farklı olarak 25 madde olarak geçerliği ispatlanmıştır. Güvenirlik analizi sonucunda, ölçeğin iç tutarlılık katsayıları (Cronbach Alpha (α) etik .78, finansal .78, sağlık/güvenlik .76, rekreasyonel .78, sosyal .75, toplam ölçek .86) ve test-tekrar test güvenirlik (n=54, etik .46, finansal .67, sağlık/güvenlik .78, rekreasyonel .72, sosyal .34 ve toplam ölçek .78), ölçüm güvenirliği (t=1.288, p=.203, p>.05) olarak bulunmuştur. Araştırmadan elde edilen bulgulara dayanarak, DOSPERT’in doğa ve macera rekreasyonu alanında kullanılabilecek yeterli psikometrik özelliklere sahip bir ölçme aracı olduğu söylenebilir

Investigation of the relationship between the dominant brain areas, risk-taking and alexithymia of outdoor adventure recreation participants

The aim of this study is to investigate the relationship between dominant brain areas, alexithymia and risk-taking behavior levels of nature and adventure recreation participants. The study was carried out on 652 outdoor adventure recreation participants in different categories (air, land, water) between the years 2016–2017. After meeting normality and homogeneity of data obtained from participants of nature and adventure recreation, it was based on the mediator influence analysis method, which was established by Baron and Kenny (1986, 1176), in order to determine whether alexithymia and extrovert thinking play a mediator role in the relationship between brain dominance and risk-taking behavior. In addition, the significance of stepwise regression analysis results was checked by Sobel Test. The results show that nature and adventure recreation participants with a high level of alexithymia and with extrovert personality tend to take more risks

ESTETİK EMEK VE İŞTEN AYRILMA NİYETİ İLİŞKİSİNDE CİNSİYETİN DÜZENLEYİCİ ROLÜ: KABİN MEMURLARI ÜZERİNE BİR UYGULAMA

Estetik emek kavramı çoğunlukla hizmet sektöründe karşımıza çıkan ve kadına atfedilen ya da kadın çalışanlardan talep edilen bir kavramdır. Her ne kadar dikkat çekici ve uzun yıllardır göz önünde olan bir kavram olsa da estetik emek kavramına ilişkin yapılan az sayıda çalışma bulunmaktadır. Ayrıca, estetik emek ve işten ayrılma niyeti arasındaki ilişkiye odaklanan ve bu ilişkinin mekanizmasını potansiyel cinsiyet farkını araştıran çalışmaların eksikliği de dikkat çekmektedir. Bu araştırmada, Türkiye’de faaliyet gösteren havayolu işletmelerinde çalışan kabin memurlarının estetik emek performansının işten ayrılma niyeti üzerindeki etkisi ortaya çıkarılarak bu ikili ilişkide ayrıca cinsiyet değişkeninin düzenleyici rolü olup olmadığı araştırılmıştır. Bu kapsamda araştırmaya Türkiye’de faaliyet gösteren havayolu işletmelerinde çalışan kabin memurları kolayda örnekleme tekniğiyle seçilmiştir. Araştırmada “Estetik Emek Performansı Ölçeği” ve “İşten Ayrılma Niyeti Ölçeği” kullanılmıştır. Anketleri toplam 293 kabin memuru tamamlamıştır. Varsayımlanan yollar, yapısal eşitlik modelleri ile test edilmiştir. Sonuçlar, mesai saatleri dışındaki estetik emek performansı (MSD), hizmet içi eğitime ilişkin estetik emek performansı (HİE) ve fiziksel/estetik güzellik algılayışına ilişkin estetik emek performansının (FEGA) işten ayrılma niyetini (İAN) etkilemektedir. Cinsiyetin düzenleyici değişken olarak ele alınması ile yapılan analiz sonucunda mesai saatleri dışında harcanan estetik emek performansı arttıkça erkeklerin işten ayrılma niyetlerinin arttığı belirlenmiştir. Hizmet içi alınan eğitim ile ilgili estetik emek performansı arttıkça kadınların işten ayrılma niyetlerinin azaldığı belirlenmiştir. Ayrıca kadınların fiziksel/estetik algılayışlarına ilişkin estetik emek performansları arttıkça işten ayrılma niyetlerinin de artış gösterdiği belirlenmiştir. Bu bulgular, estetik emek ile işten ayrılma arasındaki ilişkinin mekanizmasını anlamak için yeni bir yaklaşım sağlamakta ve bu sürecin cinsiyet farklılıklarını göstermektedir

Doğal alan rekreasyonu öz-yeterlik ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması

Bu araştırmanın amacı; doğal alan rekreasyonu etkinliklerine katılan bireylerin katıldıkları etkinliklere ilişkin öz yeterlik düzeylerini ölçmek amacıyla geliştirilmiş olan Doğal Alan Rekreasyonu Öz-Yeterlik Ölçeği’nin (DARÖYÖ-ORSE) Türkçe’ye adaptasyon çalışmasını yapmaktır. Araştırmanın örneklem grubunu, farklı doğal alan rekreasyonuna katılan 359 birey (kadın 139 x̄=39.50 ss=12.13 yaş; erkek 220 x̄ =41.36 ss=12.05 yaş) oluşturmuştur. DARÖYÖ’nün original formu toplam iki alt boyut ve 17 maddeden oluşmaktadır. Elde edilen verilerin analizinde, tanımlayıcı istatistiklere ek olarak madde analizi, Açımlayıcı Faktör Analizi (AFA), Doğrulayıcı Faktör Analizi (DFA), iki yarı test, iç tutarlık katsayıları hesaplanmıştır. AFA sonuçları, maddelerin faktör yük değerlerinin iki alt boyut altında .59 -.87 aralığında değiştiğini ve toplam varyans % 67.7’sini karşıladığını göstermiştir. Doğrulayıcı Faktör Analizi (DFA) orijinal formla tutarlı olarak ölçek Türkçe formunun da 2 alt boyut 13 maddeden oluştuğunu, modelin mükemmel ve yeterli uyum indekslerine ulaştığını (x2/sd: 2.38, AGFI: .94 CFI: .96, GFI .91, RMSEA .07)belirlenmiştir. Ölçeğin faktör yüklerinin 0.52-0.89 arasında değiştiği tespit edilmiştir . Ölçeğin Cronbach’s Alpha iç tutarlık katsayılarının 0.93 (beceri ve yeterlik) ile 0.83 (haz ve başarma) arasında değiştiği bulunmuştur. Ölçeğin Spearman Brown ve Guttman korelasyon katsayıları ise tek sayılar için (0.80-0.79); çift sayılar için (0.82-0.78) olarak bulunmuştur. Elde edilen sonuçlara göre, Türk kültürüne uyarlanan DARÖYÖ’nün doğal alan rekreasyonuna katılan bireylerin öz yeterlik düzeylerinin belirlenmesi için kullanılabilecek geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğu ifade edilebilir