PRIDJEVSKE SLOŽENICE TIPA IMENICA + PROŠLI PARTICIP U ENGLESKOM JEZIKU INFORMATIČKE STRUKE

Pridjevske složenice tipa imenica +prošli particip veoma su rasprostranjene u engleskom informatičkom jeziku. Većinu takvih složenica može se dovesti u vezu s elementima rečenične strukture, ali ima i onih koje se ne mogu rasčlaniti i objasniti na takav način. Najplodniji tvorbeni obrazac takvih složenica odgovara rečeničnoj strukturi subjekt +predikat i predikat +prijedložni skup (priložna oznaka ili prijedložni objekt), dok su drugi obrasci tvorbe slabije zastupljeni

UPOTREBA HRVATSKOG ILI SRPSKOG VREMENSKOG INSTRUMENTALA I NJEGOVO PREVOĐENJE NA ENGLESKI JEZIK

Hrvatski ili srpski vremenski instrumental u proširenijoj je upotrebi kada označava: 1. redovitost ostvarivanja glagolske radnje kad god nastupi određena vremenska jedinica (subotom), 2. protezanje glagolske radnje kroz niz istovrsnih vremenskih jedinica (godinama) i 3. dio vremenskog odsječka imenovanog imenicom u genitivu (početkom tjedna). U ostalim primjerima upotrebe pretežno se radi o instrumentalnim oblicima koji su prešli u drugu kategoriju riječi i predstavljaju samostalne leksičke jedinice. Uobičajen engleski prijevodni ekvivalent za instrumentale koji izražavaju navedena značenja jesu: on + imenica u množini za značenje pod 1, for + imenica u množini za značenje pod 2 i at ili in + the + imenica za značenje pod 3, mada bi u ovom posljednjem slučaju odabir prijedloga about ili towards bio gdjekad semantički prikladniji

Nero tetradrachm minted in Alexandria found at Pećine necropolis (Viminacium)

Tokom zaštitnih arheoloških istraživanja južnih nekropola Viminacijuma 1986. godine na jednoj od njih (Pećine), pronađena je perforirana srebrna tetradrahma Nerona. Pripada emisijama provincijalne kovnice Aleksandrija (Egipat) i iskovana je 65-66. godine. Predstavlja jedini do sada zabeleženi nalaz ove kovnice na Viminacijumu. Pronađena je u okviru grobne celine (G - 4923) pored lobanje pokojnika. Od ostalih nalaza u grobu: zabeleženi su i: ključ-prsten; keramički žižak sa pečatom FLAVI i bronzana alka. Na aversu je bista cara sa egidom i radijalnom krunom, a na reversu bista personifikacije Aleksandrije sa slonovom kožom na glavi. Perforacija je okruglog oblika, načinjena sa strane aversa, što iz estetskih razloga upućuje da je pogledu bio izložen avers. Međutim, osa reversa u odnosu na osu aversa je na 0 stepeni, što znači da je pogledu mogao biti izložen kako avers, tako i revers, jer su ivice perforacije sa strane reversa obrađene i tek neznatno pokazuju tragove bušenja. Jednom perforirana tetradrahma pronađena je pored lobanje, samostalno bez drugih perforiranih predmeta ili perli. Mesto nalaza može upućivati na funkciju priveska na vrvici oko vrata. Na osnovu drugih nalaza iz groba (keramički žižak i ključ-prsten) i njihovog datovanja, možemo pretpostaviti da je sahrana obavljena krajem 2. ili tokom prvih dekada 3. veka. Ne znamo kada je novčić bio perforiran, ali možemo pretpostaviti da je neko vreme korišćen kao privezak oko vrata, pre nego što je položen u grob. Jedini primerak novca iz kovnice Aleksandrija otkriven na Viminacijumu do sada, ne može biti indikator cirkulacije novca između Egipta i Gornje Mezije. Pojava ovog novca u grobu na Pećinama, pre možemo pripisati nekim privatnim razlozima.During the rescue archaeological investigations of the southern necropoles at Viminacium, at one of them, Pećine, a silver Nero tetradrachm was discovered in one inhumation grave. The tetradrachm belongs to the series of the provincial mint of Alexandria (Egypt) and represents the only piece from this mint discovered so far in Viminacium

Enhancements of a clock-controlled running key generator

AbstractThe design of stream ciphers based on the synthesis of linear feedback shift registers (LFSRs) has been the research target of many cryptographers for more than 50 years.There is no general way for such a synthesis that results in design of a “secure” stream cipher. One of the design approaches is the use of basic design principles followed by properties testing procedures (system-theoretic approach).In our contribution we present some enhancements of the generator studied in [6], [7]. The new designed generators consist of more LFSRs, use different clocking schemes and different output functions. We discuss their cryptographic properties and security against selected known attacks on stream ciphers

Konceptualna upotreba fotografije u umjetničkom radu Antuna Maračića (Sažetak)

Based on selected works, the article analyzes the conceptual use of photography in the work of multimedia artist Antun Maračić, from his first use of analog black-and-white photography in the mid-seventies to a number of photography series from his “Dubrovnik period” that lasted from 2000 to 2012. While the artist uses photography as a necessary tool for recording the ideas of his work with strong existential connotations during the mid-seventies, the series of war photographs published in Emptied Frames / Vanished Contents (1991 – 1994) uses photographs in a self-sufficient and symbolic manner, and the conceptual fabric is woven into the scene itself. The conceptual framework of Maračić\u27s photography series from 2000 onwards is mainly centered around following motifs over a long period of time in the liminal space between life and art and the subsequent introduction of photographs into the context of art.U članku se, na temelju odabranih radova, analizira konceptualna upotreba fotografije u radu multimedijalnoga umjetnika Antuna Maračića od prvih korištenja analogne crno-bijele fotografije sredinom sedamdesetih godina do niza fotografskih serija rađenih u “dubrovačkom razdoblju” od 2000. do 2012. godine. Dok umjetnik u radovima iz sredine sedamdesetih godina fotografiju upotrebljava kao nužni alat u službi bilježenja idejnoga tijela rada sa snažnim egzistencijalnim konotacijama, već u seriji ratnih fotografija objavljenih u publikaciji Ispražnjeni okviri / Iščezli sadržaji (1991 – 1994), fotografije postaju samodostatne i simbolične, a konceptualna potka utkana je u sam prizor. U Maračićevim fotografskim serijama od 2000. godine nadalje konceptualni okvir serija uglavnom je određen praćenjem motiva u dugom vremenskom trajanju u rubnom području između života i umjetnosti i naknadnim uvođenjem fotografija u kontekst umjetnosti

A Fragment of St. Augustine’s Manuscript in Beneventan Script in the Scientific Library in Dubrovnik (MS. 950): Arguments for its Dating and Dubrovnik Origin

The article examines a manuscript fragment written in Beneventan script (MS. 950), acquired at Sotheby’s in 2012 for Dubrovnik Libraries, and provides arguments for its dating to the thirteenth century and a possible Dubrovnik origin. On the basis of script features of the Beneventan manuscripts whose Dubrovnik origin has been confirmed (Missale Ragusinum, Libellus S. Nicolayi), and of the plausible thirteenth century date, along with the manuscript fragments from the thirteenth century kept in the collections in Chantilly and Graz, surveyed are the distinguishing features of Beneventan script used in Dubrovnik in the thirteenth century. Also analysed are the fragments from this period preserved in local collections, and which, in terms of general features, most closely resemble the fragment in the Scientific Library MS. 950 (Dubrovnik Libraries, Franciscan Monastery of the Friars Minor, Scientific Library of Juraj Habdelić in Zagreb, which houses two manuscripts from the Jesuit Monastery in Dubrovnik). Based on the identification of the text of Beneventan fragments from the Franciscan Monastery in Dubrovnik (MS. 463), as well as on the comparison with the features of the Beneventan fragment from the Scientific Library in Dubrovnik (MS. 950), the author comes forward with a thesis that the fragments under study are membra disiecta of the same manuscript of Dubrovnik provenance, which contains the tractates of St. Augustine on the Gospel of John

ATRIBUTNA UPOTREBA OSNOVNOG OBLIKA GLAGOLA U TVORBI SLOŽENIH RAČUNALNIH NAZIVA U ENGLESKOM JEZIKU

U članku su razmotreni važniji tipovi složenih računalnih naziva koji se sastoje od osnovnog oblika glagola i imenice. Analizirana su semantička svojstva tih izraza i razmotren je njihov odnos prema usporednim izrazima u kojima se u predimeničkom položaju javlja glagolski oblik na -ing. Također su dani osnovni podaci o prevođenju takvih izraza na hrvatski jezik

Distribution ratio of issues from the mints of Viminacium and Dacia: The example of the southern necropoles of Viminacium

Nedostatak imperijalnog bronzanog novca u opticaju podunavskih i balkanskih provincija početkom 3. v. bio je posebno izražen i verovatno je predstavljao glavni razlog za otvaranje kovnice provincijalnog novca u Viminacijumu 239. g., a potom i u Dakiji 246.g. Kovnica provincijalnog novca u Viminacijumu otvorena je oktobra 239. godine što je bio i početak računanja provincijalne ere (AN I - AN XVI). Radila je 16 godina, od 239/240. godine do 254/255. godine sa dva prekida tokom 248/249 (AN X) i 253/254 (AN XV). Kovnica provincijalnog novca u Dakiji emitovala je novac deset godina uz oznaku lokalne ere od AN I - X (246/247-254/256). Za analizu monetarne cirkulacije na teritoriji Gornje Mezije u periodu 192-238 AD, odnosno periodu koje prethodi otvaranju kovnice provincijalnog novca u Viminacijumu, a potom i kovnice u Dakiji, dragoceni su podaci o nalazima novca sa viminacijumskih južnih nekropola. Nalazi novca provincije Dakije, srazmerno daleko manjoj produkciji u odnosu na kovnicu Viminacijum, imali su izvesnu ulogu u monetarnoj cirkulaciji na prostoru Gornje Mezije. Tako sa viminacijumskih južnih nekropola potiče 155 primeraka novca kovnice Viminacijum (93,40%) i 11 iz kovnice Dakija (6,60%). Izvestan broj dačkih izdanja potiče i iz 10 ostava novca, u kojima je zabeležen sličan odnos zastupljenosti viminacijumske u odnosu na dačku kovnicu. Ukupno uzevši, nalazi sa arheoloških istraživanja, iz ostava, kao i delovi ranijih privatnih kolekcija koje se danas nalaze u više muzeja u Srbiji, iznose 8072 primeraka emisija viminacijumske kovinice i 416 moneta kovnice Dakija (Grafikon 1). Osim same produkcije, do sada su uočene i druge razlike u radu dve provincijalne kovnice. Viminacijumska se ističe u odnosu na kovnicu Dakija, izuzetno širim arealom cirkulacije. Kako su pokazale komparativne analize monetarnih nalaza ove dve kovnice na području provincije Dakije, emisije Viminacijuma imale su za cilj širu cirkulaciju, dok su emisije provincije Dakije izgleda kovane samo za potrebe matične provincije. Produkcija obe balkanske kovnice, u Dakiji i Viminacijumu, predstavljala je način upravljanja monetarnom krizom iz sredine 3. veka i snabdevanja vojske neophodnim novcem.Data on coin finds from the southern necropoles of Viminacium represent precious material for analyzing the monetary circulation of provincial mints of Viminacium and Dacia, in the territory of Moesia Superior. A large sample of processed coins (6233), originating from archaeological research activities on these necropoles, provides the possibility for various kinds of comparisons. As shown by comparative analyses of monetary finds from these two mints on the territory of Moesia Superior and Dacia, issues from Viminacium had the goal of a wider circulation range, while issues from the province of Dacia, it would seem, were minted only for the needs of that particular province. In any case, production of both mints from the Balkans, in Dacia and Viminacium, represented a manner of handling the monetary crisis in the middle of the 3rd century and providing the money necessary for the army

Incidence of denominations in graves at the southern necropolises of Viminacium

Na viminacijumskim južnim nekropolama (Više Grobalja i Pećine) istovremeno su upražnjavani rituali kremacije i inhumacije od 1. do sredine 3. veka. U to vreme obred kremacije pokojnika bio je napušten i jedini vid sahranjivanja nadalje predstavlja inhumacija. Tokom zaštitnih arheoloških istraživanja od 1978. do 1990. godine u ovom arealu otkriveno je ukupno 10769 grobova kremiranih (2930) i inhumiranih (7839) pokojnika (Tabela 1). Od ukupnog broja registrovanih grobova samo 2649 njih sadržavalo je novac kao prilog, što iznosi 24,60%. Pri tome novac je znatno više prisutan u grobovima kremiranih (40,55%) nego u grobovima inhumiranih pokojnika (18,65%). Kod ove četvrtine grobova, u najvećem procentu registrovano prisustvo jednog novčića (86,20%) male vrednosti. U najvećoj meri prisutni su dupondijusi i asi (62,50%), slede provincijska izdanja (14,20%), frakcije folisa (12,74%), antoninijani (4,07%), denari (1,72%), dok su sestercijusi prisutni samo sa 1,20% (Grafikon 1). Običaj prilaganja novca u grob bio poštovan samo od dela populacije na Viminacijumu i čvršće je bio ukorenjen u delu populacije koji je praktikovao kremaciju. U okviru četvrtine grobova koja je sadržavala novac, može se reći da je u najvećem procentu poštovan običaj stavljanja novca u usta pokojnika naročito u primeru grobova sa jednim novcem. Prilagani su uglavnom novčići male vrednosti sa tragovima dužeg korišćenja.At the southern necropolises of Viminacium, coins as grave goods were recorded in 24.60% of the total number of discovered graves (10769). These data show a discrepancy between the ancient source reports about the use of so-called "Charon' s obol" and archaeological evidence. Even though only about a fourth of the graves contain coins as grave goods, this percentage is above the average reported on analogous necropolises in the surrounding area. From this number, the incidence of asses and dupondii is by far the most frequent, thus confirming the use of low-value denominations in funeral practice. It may be also concluded that in the largest percentage, the custom of placing the coin in the mouth of the deceased was observed, especially in the example of graves with one coin

Roman coin hoards of the third century ad found on the territory of Moesia superior, and Serbian part of Dalmatia and Pannonia inferior: the reasons for their burial

The territory of present-day Serbia comprises the area of the former Roman provinces of Moesia Superior, Pannonia Inferior, Dalmatia and Barbaricum (the region between Pannonia Inferior and Dacia). The turbulent events of the 3rd century, which were frequent in the Balkans, left behind numerous coin hoards as significant historical sources. Thus far, 94 coin hoards have been found, ranging from Septimius Severus and Caracalla to Diocletian