Trois documents signés du Şehzâde Mustafâ b. Süleymân conservés au monastère de Patmos

  Nicolas Vatin - Gilles VeinsteinΤρία ενυπόγραφα έγγραφα  του Şehzâde Muşţafa b. Süleymân από τη μονή της ΠάτμουΈκδοση και σχολιασμός τριών φιρμανιών, που εξεδόθησαν από τον διοικητή της Μαγνησίας Şehzâde Muşţafa, πρωτότοκο γιό του Σουλεϋμάν του Μεγαλοπρεπούς, και σώζονται στο αρχείο της μονής της Πάτμου. Τα τρία αυτά έγγραφα φωτίζουν πτυχές της ιστορίας της μονής και της Πάτμου γενικότερα, καθώς και των σχέσεών της με την Υψηλή Πύλη. Επιπλέον παρέχουν σημαντικές πληροφορίες για την λειτουργία του οθωμανικού κράτους κατά τον 16ο αιώνα.Το πρώτο έγγραφο (χρον. 1535) αφορά την πληρωμή του φόρου cizye, που οι κάτοικοι οφείλουν να καταβάλουν στο οθωμανικό κράτος. Από το έγγραφο προκύπτουν ενδιαφέρουσες πληροφορίες σχετικά με τη φορολογική υπαγωγή του νησιού, τον τύπο φορολόγησης των κατοίκων και συζητείται η ενδεχόμενη διάκριση μεταξύ μοναχών και λαϊκών ως προς τις φορολογικές τους υποχρεώσεις.Το δεύτερο έγγραφο (χρον. 1539) παρέχει σημαντικές πληροφορίες ως προς τον έλεγχο σχετικά με τη διακίνηση προϊόντων, κυρίως τροφίμων, από την μικρασιατική ενδοχώρα προς την Πάτμο. Από το περιεχόμενο της υπόθεσης διευκρινίζονται επίσης θέματα που αφορούν τα εμπορικά προνόμια προς τη μονή της Πάτμου.Το τρίτο έγγραφο (χρον. 1541) αφορά το ζήτημα της απελευθέρωσης κατοίκων του νησιού (μοναχών ή/και λαϊκών) οι οποίοι είχαν εξανδραποδισθεί από Οθωμανούς levend. Με αφορμή το περιεχόμενο του εγγράφου σχολιάζονται η πειρατική πρακτική στις ακτές της Μικράς Ασίας και τα νησιά του Αιγαίου, η πιθανή υπαγωγή των levend ως κουρσάρων στην υπηρεσία του διοικητή της Μαγνησίας και ο τίτλος του kapudan της «Λευκής θάλασσας» (Akdeniz), ο οποίος πιθανότατα δηλώνει το ναυτικό διοικητή της νοτιανατολικής Μεσογείου με έδρα τη Ρόδο.   Nicolas Vatin - Gilles VeinsteinΤρία ενυπόγραφα έγγραφα  του Şehzâde Muşţafa b. Süleymân από τη μονή της ΠάτμουΈκδοση και σχολιασμός τριών φιρμανιών, που εξεδόθησαν από τον διοικητή της Μαγνησίας Şehzâde Muşţafa, πρωτότοκο γιό του Σουλεϋμάν του Μεγαλοπρεπούς, και σώζονται στο αρχείο της μονής της Πάτμου. Τα τρία αυτά έγγραφα φωτίζουν πτυχές της ιστορίας της μονής και της Πάτμου γενικότερα, καθώς και των σχέσεών της με την Υψηλή Πύλη. Επιπλέον παρέχουν σημαντικές πληροφορίες για την λειτουργία του οθωμανικού κράτους κατά τον 16ο αιώνα.Το πρώτο έγγραφο (χρον. 1535) αφορά την πληρωμή του φόρου cizye, που οι κάτοικοι οφείλουν να καταβάλουν στο οθωμανικό κράτος. Από το έγγραφο προκύπτουν ενδιαφέρουσες πληροφορίες σχετικά με τη φορολογική υπαγωγή του νησιού, τον τύπο φορολόγησης των κατοίκων και συζητείται η ενδεχόμενη διάκριση μεταξύ μοναχών και λαϊκών ως προς τις φορολογικές τους υποχρεώσεις.Το δεύτερο έγγραφο (χρον. 1539) παρέχει σημαντικές πληροφορίες ως προς τον έλεγχο σχετικά με τη διακίνηση προϊόντων, κυρίως τροφίμων, από την μικρασιατική ενδοχώρα προς την Πάτμο. Από το περιεχόμενο της υπόθεσης διευκρινίζονται επίσης θέματα που αφορούν τα εμπορικά προνόμια προς τη μονή της Πάτμου.Το τρίτο έγγραφο (χρον. 1541) αφορά το ζήτημα της απελευθέρωσης κατοίκων του νησιού (μοναχών ή/και λαϊκών) οι οποίοι είχαν εξανδραποδισθεί από Οθωμανούς levend. Με αφορμή το περιεχόμενο του εγγράφου σχολιάζονται η πειρατική πρακτική στις ακτές της Μικράς Ασίας και τα νησιά του Αιγαίου, η πιθανή υπαγωγή των levend ως κουρσάρων στην υπηρεσία του διοικητή της Μαγνησίας και ο τίτλος του kapudan της «Λευκής θάλασσας» (Akdeniz), ο οποίος πιθανότατα δηλώνει το ναυτικό διοικητή της νοτιανατολικής Μεσογείου με έδρα τη Ρόδο.&nbsp

Histoire turque et ottomane

Gilles Veinstein, directeur d’études Nous avons poursuivi notre étude des sources ottomanes peu exploitées ou inconnues sur les esclaves des sultans ottomans et notamment sur le corps des janissaires. Ce travail s’inscrit dans le programme international on global military labour, intitulé Fighting for a living de l’Institut international d’histoire sociale d’Amsterdam. Nous avons examiné dans sa totalité un petit manuscrit conservé à la Bibliothèque nationale de Vienne (Flügel, vol. III, p. 2..

Histoire turque et ottomane

Gilles Veinstein, directeur d’études Nous avons entrepris de rassembler et d’exploiter l’ensemble des lettres (nâme-i cherîf ou nâme-i hümâyûn) adressées par les sultans ottomans aux rois de France. Ce projet s’inscrit dans un programme international d’étude des chancelleries et des correspondances des États musulmans au Moyen Âge et au début de la période moderne, jalonné par une série de rencontres scientifiques. Notre contribution, la constitution de ce corpus ottoman, nécessite des recher..

À propos des transmissions interculturelles : l’Empire ottoman et l’Occident avant l’occidentalisation

Le texte se pose la question de la transmission des savoirs entre sociétés différentes, en utilisant le cas clé des relations culturelles entre l’Europe occidentale et l’Empire ottoman entre le xve et le xviiie siècle. Plus particulièrement, l’article interroge les facteurs favorisant (ou s’opposant au) le passage des acquis d’une société à l’autre, avant le processus d’occidentalisation qui a lieu dans l’Empire ottoman à partir du xviiie siècle.This study investigates the transmission of knowledge between distinct societies, working from the case of cultural relations between Western Europe and the Ottoman Empire between the 15th and 18th century. More specifically, the article interrogates the factors that facilitated (or hindered) the transmission of established knowledge from one society to another, before the spread of westernization in the Ottoman Empire from the 18th century onwards

Histoire turque et ottomane

Gilles Veinstein, directeur d’études Enseignement suspendu durant l’année universitaire 2011-201

Le rôle des tombes sacrées dans la conquête ottomane

L’article part d’une constatation : plusieurs récits plus ou moins historiques ou légendaires mentionnent parmi les événements accompagnant une nouvelle conquête ottomane, la découverte ou la réhabilitation de la tombe d’un saint personnage de l’islam, préalablement dissimulée ou négligée. Symétriquement, d’autres traditions évoquent l’inhumation d’un précurseur dont la tombe en terre infidèle est le gage d’une conquête musulmane future. Nous nous interrogeons sur les origines et la signification d’un phénomène aussi récurrent. Nous sommes conduit à une vision plus complexe que les seules provisions de la Cherî’a de ce qu’impliquaient pour les Ottomans la légitimité d’une conquête et l’islamisation d’un nouveau territoire.This article takes root in an observation: several narratives, more or less historical or legendary, mention among events surrounding a new Ottoman conquest, the discovery or the rehabilitation of the grave, hidden or neglected up to then, of a holy Islamic personality. Symmetrically, other traditions evoke the burying of a forerunner whose grave in infidel grounds represents a token for a future Muslim conquest. Considering the origins and the signification of such a recurrent phenomenon, we are led to believe that the legitimacy of a conquest and the islamization of a new territory are more complex than what is implied in the Sherî’a

Histoire turque et ottomane

Gilles Veinstein, directeur d’études Enseignement suspendu durant l’année universitaire 2011-201

Histoire turque et ottomane

Gilles Veinstein, directeur d’études Le séminaire a été essentiellement consacré à l’étude de l’introduction et d’une large partie du premier chapitre d’une source ottomane du début du XVIIe siècle, de première importance, qui porte des titres partiellement différents selon les manuscrits : mebde-i kanun-i yeniçeri ocaği tarihi ou kavânîn-i yeniçe-riyân-i dergâh -i âlî ou encore Sultan Ahmen hân hazretlerinin kânûnnâmesi. Cet ouvrage très substantiel, composé en 1606, prétend retracer l’histo..

Histoire turque et ottomane

Gilles Veinstein, directeur d’études Histoire turque et ottomane Nous avons poursuivi l’étude de cette institution fondamentale de l’État ottoman avant le XVIIIe siècle, le devşirme (la levée de garçons chrétiens, islamisés de force et formés au service du sultan dont ils devenaient les esclaves) et du corps des ‘acemi oglan (les « garçons étrangers ») qui en était issu. Nous l’avions fait l’année précédente sur la base du chapitre correspondant d’un traité dû à un janissaire, haut administra..

Trésor public et fortunes privées dans l’Empire ottoman (milieu XVIe - début XIXe siècles)

Reprenant à son compte l’interprétation de Fernand Braudel selon laquelle la dévaluation de l’aspre ottoman, en 1566, constituait «le premier signe de fatigue de l’Empire turc», Gilles Veinstein revient ici sur la question du délabrement des finances ottomanes comme indicateur de faiblesse et de détérioration, en explorant le rapport entre difficultés des finances publiques et rôle des fortunes privées. L’auteur revient d’abord sur les sources de richesses de l’État au début de la période, renforcées par la faiblesse des dépenses monétaires. Si bien que le budget de l’État apparaissait souvent excédentaire, malgré des déficits enregistrés dans certaines provinces comme la Roumélie ou l’Anatolie. La monnaie ottomane n’en demeurait pas moins marquée par la stabilité. Le règne de Soliman le Magnifique inaugura cependant un déséquilibre du budget, du fait de la réduction des perspectives de conquête, de l’utilisation de la route du Cap qui retire au monde ottoman son rôle de carrefour du commerce international, et de l’augmentation des dépenses monétaires, tandis que le coût de la guerre devenait de plus en plus lourd. L’État mit en œuvre différents moyens pour accroître ses recettes (dépréciation de la monnaie, récupération des territoires, augmentation de la pression fiscale). Or, fidèle au principe selon lequel les serviteurs de l’État sont esclaves du sultan, l’État procéda à la confiscation de fortunes privées. Après avoir examiné les limites de cette pratique de plus en plus répandue, l’auteur conclut que la monétarisation générale des dépenses ne fut en rien gage de reprise.Taking to his account the interpretation of Fernand Braudel according which the devaluation of ottoman money in 1566 was “the first sign of fatigue of the turkish empire”, Gilles Veinstein comes up here with the question of the decay of ottoman finances as an indicator of weakness and damage, by exploring the link between public finances difficulties and role of private fortunes. First the author goes back to the sources of state wealth at the beginning of the time, pushed further in the weakness of monetary spending. Therfore the state budget was often positive surplus in spite of registered deficits in some regions such as Roumélie and Anatolie. The ottoman money was characterized by stability. However the Magnificent Soliman reign entered a budget inbalance because of reduction of conquest viewpoints, of use of the Cap road which takes away from the ottoman world its part of international trade crossroads and rise of monetary expenses whereas war cost was heavier. The state set up various means to increase its revenues (money depreciation, territory recovery, tax pressure increase). Now, faithful to the principle that state servants are sultan slaves, the State started to seize private fortunes. After having considered limits of this more and more spread out practice, the author concludes that general monetarisation of expenses was not a proof of resumption