Overdag naar de eigen school en ’s nachts in detentie. Nachtdetentie als recht en niet beperkt tot de voorlopige hechtenis

Inleiding. Nachtdetentie is een vorm van detentie waarbij voorlopig gehechte jongeren alleen ’s avonds, ’s nachts en in het weekend in een justitiële jeugdinrichting verblijven en overdag hun school, werk, stage of dagbehandeling kunnen blijven bezoeken. Na een periode van experimenteren in Amsterdam en Rotterdam werd nachtdetentie in 2003 landelijk ingevoerd. De wettelijke basis daarvoor werd gevonden in artikel 493 lid 3 Sv, waarin wordt bepaald dat tot het ondergaan van inverzekeringstelling of voorlopige hechtenis elke daartoe geschikte plaats kan worden aangewezen. Bij de invoering benadrukte Minister van Justitie Donner dat binding met school en met werk het risico van afglijden naar een criminele carrière vermindert en dat school of werk vaak ontbreken bij jongeren die met Justitie in aanraking komen. Als een jongere dan wel zo’n vaste dagbesteding heeft is het des te belangrijker dat ervoor wordt gezorgd dat school en/of werk gewoon door kunnen gaan. Gezien zijn enthousiasme wekt de titel van zijn lezing Nachtdetentie, geen recht maar een gunst verbazing, zeker omdat hij voor deze stelling geen afdoend argument geeft

De waarde van gesprekken met gedetineerde jongeren

Inleiding. In ‘Meningen van gedetineerden. Vijftig jaar later’ beschrijven Moerings, Boone en Franken de discussie die in 1959 losbarstte over de waarde van onder- zoek dat volledig is gebaseerd op de ervaringen van gedetineerden. Enkele advocaten-generaal meenden dat dit onderzoek geen waarde had omdat de juistheid van de gegevens niet was getoetst. Kempe en Rijksen schreven in hun begeleidende brief bij het onderzoek dat de belevingen inderdaad een- zijdig en subjectief zijn. Toch zouden ze waardevol zijn omdat het voor de betrokkenen realiteiten zijn die aan het bereiken van de doelen van de straf- rechtspleging in de weg staan. In die lijn verdedigde Martin Moerings in 1977 in zijn proefschrift de stelling dat om de betekenis van de gevangenis- straf te achterhalen, de subjectieve beleving van (ex-) gedetineerden serieus moet worden genomen

Herstelbemiddeling als alternatief voor voorlopige hechtenis

De laatste jaren wordt in het strafrecht steeds vaker gebruik gemaakt van bijzondere voorwaarden als een contactverbod, een meldplicht, het ondergaan van ambulante behandeling, in de meeste gevallen gecombineerd met toezicht door de (jeugd)reclassering. Golden dit soort minder ingrijpende alternatieven voor detentie in de jaren tachtig en negentig als ‘soft’, in het nieuwe millennium zijn ze ‘ontdekt’ als sancties die effectief zijn en goed passen in de nieuwe persoonsgerichte aanpak. Ze worden toegepast in alle fasen van het proces, als bijzondere voorwaarde bij een sepot, bij een schorsing van de voorlopige hechtenis, bij een voorwaardelijke sanctie en sinds de herinvoering daarvan per 1 juli 2008 ook bij de voorwaardelijke invrijheidstelling. Het jeugdstrafrecht, dat vanwege zijn pedagogische opdracht van oudsher meer persoonsgericht is, vervult hierbij een voortrekkersrol. Op 1 februari 2008 heeft daar een nieuwe sanctie haar intrede gedaan die volledig wordt ingevuld met dit soort bijzondere voorwaarden, de gedragsbeïnvloedende maatregel (GBM). Bij diezelfde wet is tevens het Besluit gedragsbeïnvloeding jeugdigen ingevoerd, waarin een aantal veelgebruikte bijzondere voorwaarden zijn geëxpliciteerd en in tijdsduur worden beperkt. Dit gebeurde enerzijds met het oog op het legaliteitsbeginsel, maar ook om ‘voorzichtige’ rechters te stimuleren om vaker gebruik te maken van bijzondere voorwaarden. In navolging daarvan worden ook in het volwassenenstrafrecht de mogelijkheden tot het gebruik van bijzondere voorwaarden steeds verder verruimd

Tuigdorpen, straatterroristen en straattuig: mag het wat minder in 2012?

Als de verkiezing van ‘Van Dale: woord van het jaar’ model staat voor dat wat de burgers dat jaar heeft beziggehouden, dan kwam de strafrechtspleging in Nederland in 2011 geen aandacht tekort. In de top 3 stonden twee woorden die met het oog daarop zijn gecreëerd. Het woord ‘tuigdorp’ werd nummer 1 met maar liefst 43% van de stemmen, gevolgd door het woord ‘caviapolitie’. De gekozen woorden waren dit keer geen woorden van de straat, maar woorden die zijn ontstaan in de Tweede Kamer en daar ook werden gebruikt. ‘Tuigdorp’ is een idee van de PVV om asociale veelplegers op een ommuurde plek buiten de bebouwde kom in containerwoningen te vestigen; ‘caviapolitie’ is een door de PvdA gebruikt synoniem voor de dierenpolitie