Enfel Doğan, Şeyhoğlu Sadrüddin’in Kabus-Nāme Tercümesi: Metin, Sözlük, Dizin, Notlar, Tıpkıbasım

Türklerin İslamiyeti kabul ettikten sonra girdiği İslami-İrani kültür coğrafyasında 11. yüzyıldan sonra “edeb” eğitimi ve kültürü bağlamı içinde popüler olmuş nasihatname türü eserleri yazma ve okuma konusuna önem verdikleri kültür tarihi uzmanları tarafından çeşitli vesilelerle dile getirilmiştir. Daha çok devlet yöneticilerine öğüt vermek ve onlara hem özel hayatlarında hem de devlet yöneticiliği hayatlarında yol göstermek için kaleme alınan nasihatnamelere bazen siyasetnāme bazen de pendnāme denmiştir. Batı edebiyatınde “mirror for princes” adı verilen ve Ortaçağda yaygın olan bu edebi geleneğin İslam coğrafyasında özellikle İran kültür coğrafyasında önem kazandığı ve Türklerin bu coğrafyada 11. asırdan sonra siyasi hakimiyeti ele geçirmelerinden sonra da bu geleneğin güçlenerek devam ettiğini biliyoruz. Nasihatname geleneğinin temel eseri sayılan Kelile ve Dimne hikayelerinin 7. asırda Buzroye tarafından Pehleviceye ve 8. asırda İbn Mukaffa tarafından Arapçaya tercüme edilmesinden sonra bu tür, hem dolaylı allegorik eserler olarak, hem de doğrudan tavsiye türü nasihatnameler olarak önem kazanmıştır. 10. asırdan sonra ise devlet yöneticilerine nasihat vermek için manzum ve mensur eserler yazmak ve yazdırmak sultanlar için adeta bir moda haline gelmiştir. 10. yüzyılın sonlarında Gazneliler Devletinin kurucu Sebüktegin’in, oğlu Sultan Mahmud için yazdığı Pendnāme ile başlayan bu siyasi nasihatname anlayışı Karahanlı topraklarında Yusuf Has Hacib’in Kutadgu Bilig’i, İran’ın Taberistan bölgesinde Keykavus ibn İskender’in Kābūsnāme’si ve Selçuklularda Nizamülmülk’ün Siyāsetnāme’si ve Gazzali’nin Nasihatü’l-Mülūk’u ile zirve eserlerini meydana getirmiştir. Nasihatname - siyasetname türü daha sonra Hindistan’da Babürlüler İmparatorluğunda ve daha sınırlı olarak Osmanlı İmparatorluğunda yeni eserlerle sonraki yüzyıllarda varlığını sürdürmeye devam etmiştir

Jaklin Kornfilt, Turkish

[No Abstract Available

Symbolae Turcologicae: Studies in Honour of Lars Johanson on his Sixtieth Birthday 8 March 1996

[No Abstract Available

F. Nihan Ketrez, A Student Grammar of Turkish

Ketrez’in elimizdeki çalışması Türkçenin gramer yapısını, kalıplaşmış ifade kalıplarını, kural dışı istisnai kullanımları ve temel kelime hazinesini kolaydan zora doğru aşama aşama işleyen ve oldukça yararlı alıştırma ve öğrenme uygulamaları içeren bir Türkçe öğrenme grameri olmuştur. Yazar, Yale Üniversitesinde Türkçe öğretirken geliştirdiği ve uygulama alanı bulduğu yöntem ve dil malzemelerini bu eserinde kullandığı için yabancı dilli öğrencinin Türkçe öğrenirken karşılaştığı sorunlarla zorlandığı konuları daha kolay öğrenilebilir bir şekilde ele almıştır. Mesela, yazar, –mIş belirsiz geçmiş zaman ekinin hangi durumlarda ve ne gibi anlamsal işlevlerde kullanıldığını ayrıntılı bir şekilde anlattıktan sonra konuyu çok sayıda örnek cümleler üzerinde uygulamalı bir şekilde aktarmıştır. Benzer şekilde, yazarın Türkçede devrik cümleler üzerine ortaya koyduğu bilgi ve örnek çalışma malzemesi de konuyu doyurucu bir şekilde ele almıştır. Konuya dair birçok örnek üzerinde geniş bilgi verilmiş, ayrıntılı açıklama yapılmıştır

On Risale-i Zeban and Formation of Turkish Grammar Tradition in Anatolia

14-16. yüzyıllar arasında Anadolu' da yazılan gramer kitaplarında Anadolu Türkçesinde kullanılan bazı morfolojik ve sentaktik yapılar gramer formları olarak değerlendirilirken bazı yaygın formlar düzenli olarak gramer kitaplarının dışında tutulmuştur. Bu makale, bu dönem telif ve tercüme gramer kitaplarında bir gelenek olarak izlenen Anadolu gramerciliği anlayışının hangi özelliklere sahip olduğunu ve bu anlayışın hangi şartlar sonucu meydana geldiğini Risâle-i Zebân isimli Farsça-Türkçe gramer kitabı temelinde incelemektedir. As certain morphological and syntactic forrus of Anatolian Turkish were accepted as formal grammatical forrus in the grammar works that written between the 14th and 16th centuries in and around Anatolia, some common forrus were regularly disregarded. Based on the data gathered of the Persian-Turkish interlinear grammar work Risâle-i Zebân, this article discusses the questions of what characteristics this Anatolian grammar writing had that was followed as traditional method, and of what basic factors were behind the creation and development of it

Modern Türkçede Fiil Tabanlarıyla Sesteş İsim Soylular ve Bir Terim Teklifi : Fiil-İsimler

[No Abstract Available

Translation Techniques and Philological Problems in Bahşayiş Lügati

Bahşayiş Lügati is one of the earliest lexicons on Early Oghuz Turkish composed as an interlinear translation of an Arabic-Persian dictionary. It includes many archaic lexical and syntactical forms and features. This article is concerned with the analysis of methods and structures of word, word groups and sentences appear as the Turkish translation of Arabic and Persian vocabulary as well as of philological problems remaining

Daily Life, Actual Issues and Everyday Language in the Handwritten Anthologies (Mecmuas): Scope of the Localisation in the 18th Century Ottoman Literature

Elyazması mecmualarda gündelik hayata dair konuların günlük konuşma dili unsurlarıyla ifadesi 18. yüzyılda yaygınlaşmaya başlar. Bu metinlerde toplum içinde tartışma ve çatışma konusu olan kahve, tütün, tarikat-medrese çekişmesi, güncel olaylara tarih düşürme gibi konu ve uygulamalar farklı görüş ve bakış açılarıyla ortaya konarken mecmuaların farklı düşüncelerin dile getirildiği bir düşünce forumu işlevine sahip olduğu görülür

Margarete I. Ersen-Rasch, Türkische Grammatik

Uzun yıllardan beri Almanya’da yabancılar için Türkçe dersleri veren ve bu konuda birçok kitap ve makale yayınlamış olan Ersen-Rasch’ın elimizdeki eseri, kendisinin daha önce dil öğretimi amacıyla kaleme aldığı ve çeşitli ses CD’lerini de içeren başlangıç, orta ve ileri düzey Türkçe öğretimi kitaplarında anlatılan konuların daha geniş bir persektiften işlendiği Türkçenin grameri çalışmasıdır. Eserde Türkçenin gramer özellikleri geleneksel Batı gramerciliğinin temelleri doğrultusunda alfabe, imla, ses bilgisi, kelime bilgisi, edatlar, bağlaçlar ve söz dizimi bağlamında ele alınmıştır. Batı dillerinde yan cümle yapılarında olan ancak Türkçede morfolojik görüntü içinde isim-fiil, sıfat-fiil ve zarf-fiil olarak ortaya çıkan yapılar anlamsal özelliklerinden ötürü sözdiziminin bölümleri olarak ele alınmış, bu yapıların varyantları ve çeşitli anlam incelikleri Almancada var olan yapıların karşılığı olarak anlatılmıştır. Ayrıca, eserde günlük konuşma dilinde çokça kullanılan kalıp halindeki ifadeler, var-yok yapıları, deyimler, ikili şekiller ve anlamdaş kelime ve kelime birlikleri çok sayıda örnek cümleler üzerinde Almanca tercümeleriyle birlikte sunulmuştur