Obchody świąt narodowych: Konstytucji 3 maja, 11 listopada, Święta Morza w II Rzeczypospolitej w Zatorze

Publikacja recenzowana / Peer-reviewed publicationArtykuł omawia obchody świąt narodowych (11 listopada, 3 maja, Święto Morza) w okresie międzywojennym w miejscowości Zator. Koncentruje się na funkcjonowaniu polskiego społeczeństwa obywatelskiego na gruncie lokalnym po okresie zaborów. Celem obchodów było kultywowanie patriotyzmu w wymiarze kulturalnym, edukacyjnym i religijnym. Uroczyste obchody miały ściśle przestrzegany plan, nad którym czuwał Komitet. Zapraszano z odczytami naukowców z uczelni krakowskich, organizowano występy artystyczne lokalnych twórców, odprawiano msze święte. Tak odradzająca się Polska, połączona z ziem trzech zaborów, starała się jednoczyć mieszkańców poprzez pogłębianie wiedzy historycznej, a także uświadamianie zagrożeń ze strony sąsiadów: Rosji i Niemiec. Tekst powstał na podstawie korespondencji urzędowej, zgromadzonej w Archiwum Państwowym w Katowicach, Oddział w Oświęcimiu.The article discusses the celebration of national holidays (11th November, 3rd of May Consitution, Sea Days) in the town of Zator during the interwar period. It focuses on the Polish civic society, active on the local scale, following the period of partitions. The celebrations were aimed at cultivating patriotism with its cultural, educational and religious dimensions. Those festive events followed a very strict agenda, supervised by the Committee. University scholars from Krakow were invited to deliver their lectures, local artists staged their performances, Holy Masses were celebrated. Thus, the revived Poland, made up of the lands of the three partitions, tried to unite the citizens by deepening their knowledge about history, and by making them aware of the threats coming from the neighbouring countries: Russia and Germany. The text is based on official correspondence, collected at the Oswiecim Branch of the State Archive in Katowice.В статье рассматриваются празднования национальных праздников (11 ноября, 3 мая, Праздник моря) в период между двумя мировыми войнами в Заторе. Автор концентрирует внимание на функционировании польского гражданского общества на местном уровне после окончания периода аннексии Польши. Целью празднова- ний было культивирование патриотизма на уровне культуры, образования и религии. Торжества имели строго соблюдаемый план, водворением в жизнь которого зани- мался специальный комитет. На праздники организаторы приглашали ученых кра- ковских вузов, происходили концерты местных артистов, а в костелах проходили тор- жественные мессы. Таким образом возрождающаяся Польша, пыталась объединить земли ранее находящиеся во владениях трех империй, власти старались объединять граждан путем повышения их знаний истории, а также обращая внимание на угрозы от соседей: России и Германии. Статья написана на основе официальных документов из собрания Государственного архива в Катовицах, филиал в Освенциме

Security theory and practice: Medical rescue and disater medicne in crisis response

Ze wstępu: Nieznany jest autor powiedzenia, że wojny wygrywa się nie liczbą żołnierzy, lecz liczbą sanitariuszy – na pewno jednak nie należy traktować tej sentencji wyłącznie jako zręcznego bon mot, lecz jako głęboką mądrość. Od liczebności, sprawności i skuteczności służb ratowniczych zależy bowiem, czy przetrwamy kataklizmy, tj. czy będziemy umieli minimalizować liczbę ofiar katastrof, zamachu terrorystycznego lub konfliktu zbrojnego, gdyby do takiego miało dojść. Po raz pierwszy zajęliśmy się w naszym czasopiśmie problematyką ratownictwa, rozważanego na tle reagowania kryzysowego i medycyny katastrof, postanawiając przyjrzeć się kondycji polskiego ratownictwa oraz głównym wyzwaniom, jakie stoją przed służbami ratowniczymi RP, wreszcie – nowym trendom rozwojowym ratownictwa. Do podjęcia tematyki skłoniły nas także narastające w społeczeństwie obawy przed pogarszaniem się jakości zarówno podstawowych usług medycznych oraz szpitalnictwa, jak i medycyny ratunkowej1. Zmiany w systemie medycyny ratunkowej podyktowane są względami oszczędnościowymi, a także szczupłością kadry lekarzy specjalistów medycyny ratunkowej, których liczba nie przekracza dwóch tysięcy wobec czternastu tysięcy ratowników medycznych. Bieżący rok przebiega pod znakiem akcji protestacyjnych różnych grup pracowniczych służby zdrowia – lekarzy rezydentów, pielęgniarek i ratowników medycznych. Polska plasuje się dziś na przedostatnim miejscu w Europie, jeśli chodzi o dostępność specjalistycznej pomocy medycznej, i nic nie zapowiada, by w najbliższym czasie sytuacja miała ulec poprawie. Tym większe znaczenie społecznych organizacji ratowniczych i postawa tysięcy wolontariuszy gotowych nieść pomoc potrzebującym. W numerze zarysowujemy obraz współczesnego polskiego ratownictwa, piszemy o ratownictwie medycznym, wodnym i górskim, a także o psychologicznym wsparciu poszkodowanych w formie ratownictwa psychologicznego. Sygnalizujemy znaczenie nowoczesnych technologii, które pozwalają na skuteczne prowadzenie akcji poszukiwawczych i ratunkowych w górach, jaskiniach i nad wodą. Całości numeru dopełniaja recenzje książek związanych tematycznie z profilem numeru oraz seria komunikatów

Security theory and practice: Stablisation and reconstrution of post-conlict areas in the 21st century

Wprowadzenie: Cieszymy się, że możemy skierować do Państwa rąk kolejny numer periodyku „Bezpieczeństwo.Teoria i Praktyka”, tym razem poświęcony problematyce stabilizacji i odbudowy obszarów pokonfliktowych w XXI w. Podjęty temat jest niezwykle ważny, ponieważ żyjemy w czasach nieuporządkowanego świata, w którym liczba konfliktów zbrojnych o różnej skali i charakterze oraz wynikające z nich konsekwencje wpływają destrukcyjnie na ład międzynarodowy.Umiędzynarodowienie konfliktów wewnętrznych pełni często funkcję instrumentalną w grze, której stawką jest zajęcie przez dane państwo właściwego – z punktu widzenia jego decydentów – miejsca w nowym systemie ról międzynarodowych. Przykładem tego jest wojna domowa w Syrii, którą Jerzy Zdanowski w artykule rozpoczynającym tom traktuje jako „wojnę zastępczą”. Krótko przedstawia także istotę rekonstrukcji obszarów pokonfliktowych, czym jako badacz rozwija myśli pułkownika Piotra Gąstała, wieloletniego żołnierza i dowódcy Jednostki Wojskowej GROM, który podczas swojej służby przebywał w niejednym państwie dotkniętym konfliktem zbrojnym i wojną oraz ich skutkami. W udzielonym wywiadzie odnosi się on do zagadnienia stabilizacji ze swojej perspektywy – praktyka, któremu nie raz, na terenie prowadzenia działań wojskowych, przyszło mierzyć się z tym wszystkim, co kryje się pod tym pojęciem. Należy przy tym uwzględnić, że jako żołnierz jednostki specjalnej wykonywał tam specyficzne działania. O tym, jak podchodzą do nich nie tylko praktycy, ale i badacze, pisze Piotr Orłowski, analizując znaczenie sił specjalnych jako narzędzia stabilizacji na obszarach pokonfliktowych

Celebration of national holidays, 3rd of May Costitution, 11th November, and Sea Days, in the Duchy of Zator at the time of the Second Polish Republic

Artykuł omawia obchody świąt narodowych (11 listopada, 3 maja, Święto Morza) w okresie międzywojennym w miejscowości Zator. Koncentruje się na funkcjonowaniu polskiego społeczeństwa obywatelskiego na gruncie lokalnym po okresie zaborów. Celem obchodów było kultywowanie patriotyzmu w wymiarze kulturalnym, edukacyjnym i religijnym. Uroczyste obchody miały ściśle przestrzegany plan, nad którym czuwał Komitet. Zapraszano z odczytami naukowców z uczelni krakowskich, organizowano występy artystyczne lokalnych twórców, odprawiano msze święte. Tak odradzająca się Polska, połączona z ziem trzech zaborów, starała się jednoczyć mieszkańców poprzez pogłębianie wiedzy historycznej, a także uświadamianie zagrożeń ze strony sąsiadów: Rosji i Niemiec. Tekst powstał na podstawie korespondencji urzędowej, zgromadzonej w Archiwum Państwowym w Katowicach, Oddział w Oświęcimiu.The article discusses the celebration of national holidays (11th November, 3rd of May Consitution, Sea Days) in the town of Zator during the interwar period. It focuses on the Polish civic society, active on the local scale, following the period of partitions. The celebrations were aimed at cultivating patriotism with its cultural, educational and religious dimensions. Those festive events followed a very strict agenda, supervised by the Committee. University scholars from Krakow were invited to deliver their lectures, local artists staged their performances, Holy Masses were celebrated. Thus, the revived Poland, made up of the lands of the three partitions, tried to unite the citizens by deepening their knowledge about history, and by making them aware of the threats coming from the neighbouring countries: Russia and Germany. The text is based on official correspondence, collected at the Oswiecim Branch of the State Archive in Katowice